سیامک خاجی، خبرنگار گروه ورزش: فوتبال انگلیس به محلی برای سرمایه‌گذاری سرمایه‌داران بزرگ کشورهای مختلف تبدیل شده و آنها به‌تدریج در بیشتر باشگاه‌های مهم این کشور راه پیدا کرده و برخی از آنها هم به موفقیت‌های خوبی هم از لحاظ ورزشی و هم درآمدزایی دست یافته‌اند. حضور مالکان خارجی در باشگاه‌هایی چون منچسترسیتی، لیورپول، چلسی و حتی آرسنال و به‌تازگی نیوکاسل باعث شده تا این تیم‌ها بتوانند به وضعیت قابل‌قبولی برسند اما در این میان برخی باشگاه‌ها هم در این سال‌ها با وجود سرمایه‌گذاری‌های خوبی که در آنها صورت گرفته هنوز نتوانسته‌اند بازده لازم را داشته باشند. یکی از بارزترین و آخرین نمونه‌ها در این زمینه باشگاه اورتون است که با مالک ایرانی خود به‌دنبال رقابت با مدعیان و حضور در بین تیم‌های مطرح فوتبال جزیره بود اما عجیب اینکه آنها با خریدهای پرتعداد خود و مربیان خوبی که روی نیمکت خود داشتند در فصلی که به‌تازگی به پایان رسید، خطر سقوط به دسته چمپیونشیپ را تا هفته‌های پایانی حس می‌کردند و به زحمت توانستند خود را در لیگ برتر حفظ کنند. این روند ضعیف تا جایی پیش رفت که فرهاد مشیری، مالک باشگاه به‌دلیل اشتباهات فاحشی که در این مدت داشت از هواداران عذرخواهی کرد و قول داد در آینده وضعیت تیم بهتر شود.
اعتراف به اشتباه
فرهاد مشیری، مالک تیم دوم شهر لیورپول این روزها همانند کسی که از خوابی طولانی بیدار شده مشغول بررسی اشتباهات و هزینه‌های اضافی است که درطول دوران حضورش در اورتون انجام داده است. او و همه عوامل حاضر در این باشگاه فصلی بسیار بد و فاجعه‌بار را سپری کردند و استرس زیادی را درطول مسابقات متحمل شدند. آنها خود را در یک قدمی سقوط می‌دیدند و بقا در لیگ برتر به‌قدری برای آنها مهم و البته دشوار شده بود که وقتی ماندن‌شان در دیدار برابر کریستال پالاس قطعی شد، هواداران این تیم همانند باشگاهی که قهرمان مسابقات شده به داخل زمین ریختند و درکنار بازیکنان خود جشن گرفتند. مشیری به خوبی می‌داند چنین شرایطی اگر برای یک فصل دیگر هم ادامه داشته باشد، هواداران باشگاه دیگر تحمل چنین اوضاعی را نخواهند داشت و به همین دلیل این هفته در نامه‌ای خطاب به هواداران اورتون از آنها عذرخواهی و اعتراف کرد در این مدت پول‌های زیادی به اشتباه خرج شده است.
مشیری در بخشی از این نامه آورده است: «اشتباهاتی در این مدت داشتیم که به تیم و باشگاه لطمه زد. ما متعهد می‌شویم تا تمام تلاش خود را برای عدم‌تکرار چنین اتفاقاتی به‌کار گرفته و به‌دنبال این باشیم که فصل بعد تیمی بهتر را روانه مسابقات کنیم. باید بررسی کنیم چرا نتوانستیم این حجم از سرمایه را در راه درست و هوشمندانه هزینه کنیم.» پیام او اعتراف به شکست پروژه‌ای است که او برای رساندن اورتون به جمع مدعیان آغاز کرده بود و حالا متوجه شد پولش را در مسیر اشتباهی خرج کرده است. البته او خوش‌شانس بود که خیلی زود متوجه اشتباهاتش شد و البته نباید تمام تقصیرها را به گردن او انداخت. البته عجیب است که او و همکارانش پس از گذشت چند ماه متوجه شدند راه را اشتباه رفته‌اند و درحالی که هواداران این تیم سال‌هاست ایرادهای تیم را فریاد می‌زنند و راهکارهای مختلفی را ارائه می‌کنند، مشیری و تیمش هم هنوز نتوانسته‌اند در مدتی که زمام امور را در این باشگاه در دست دارند کار چندان مفیدی انجام دهند. درست است که هر باشگاهی ممکن است در بازار نقل‌وانتقالات دچار اشتباهاتی شود اما اورتون در بخش مهمی از 6 سال اخیر و در مقیاسی بسیار بزرگ این کار را انجام داد و از سال 2016 که این تاجر دو رگه ایرانی-انگلیسی زمام امور را در آنجا به‌دست گرفته است کمتر شاهد خریدهای موفق از سوی او و تیمش بوده‌ایم. در این مدت باشگاه بیش از 530 میلیون پوند برای خرید 31 بازیکن هزینه کرده و البته درمجموع 43 بازیکن با این تیم قرارداد امضا کرده‌اند که این حجم از سرمایه‌گذاری و تقلا برای رسیدن به رتبه شانزدهم و فرار از سقوط قابل‌توجه است.
بر باد رفتن 176میلیون پوند
به‌جز 6 تیم برتر فوتبال انگلیس که معمولا جزء مدعیان قهرمانی هستند و با هزینه‌های هنگفت و سرسام‌آور خود را بین تیم‌های برتر نگه می‌دارند سایر باشگاه‌ها در این کشور معمولا بازیکنان جوان‌تر و مستعد را به ترکیب خود اضافه می‌کنند تا به‌نوعی از این طریق درآمدزایی داشته باشند اما اورتون بخش عمده‌ای از 6 سال گذشته را در مسیری متفاوت گام برداشته و همانند یک باشگاه بزرگ و مدعی به‌دنبال خرید ستاره‌ها و رساندن خود به جمع بزرگان بوده است. با این حال ظاهرا در این باشگاه سیستمی برای کاهش ریسک خطر و افزایش شانس موفقیت آنها خیلی تعریف نشده است. بدترین بخش این زیاده‌روی در خریدها هم آنجا رخ داده که اورتون 176 میلیون پوند برای خرید بازیکنان جدید پرداخته است اما از جدایی آنها تنها 15 میلیون پوند درآمد کسب کرده و بیشتر آنها به‌صورت رایگان و پس از پایان مدت قراردادشان این تیم را ترک کرده‌اند تا پولی نصیب این باشگاه نشود.
برخی دیگر هم به‌سختی توانسته‌اند جایی در ترکیب ثابت و اصلی باشگاه پیدا کنند و به‌ندرت خود را به عنوان خریدی موفق ثابت کرده‌اند. کارشناسان معتقدند در برخی موارد آنها بیش از پولی که لازم بوده برای خرید یک بازیکن پرداخت کرده‌اند و حتی در برخی موارد سه‌برابر ارزش واقعی یک بازیکن برای خرید او هزینه شده است. در چنین شرایطی باشگاه مجبور شد برای حفظ جایگاه خود در لیگ برتر دست به تغییر مربی بزند تا شاید بتواند خطر سقوط را از خود دور کند که درنهایت این کار به‌دست فرانک لمپارد اتفاق افتاد.
آنها در زمینه به خدمت گرفتن مربیانی که در این سال‌ها روی نیمکت تیم حضور داشتند هم دچار اشتباهات فاحشی شده بودند و مثلا نفراتی چون سم الاردایس و رافا بنیتس نه‌تنها در زمینه فنی موفق بودند بلکه بخش عمده‌ای از هدررفت بودجه نقل‌وانتقالاتی باشگاه هم در زمان آنها رخ داد. مثال‌ها در زمینه اشتباهاتی که در این مدت رخ داده بسیار واضح است. مثلا آنها در سال 2016 یانیک بولاسی 27 ساله را در ازای 25 میلیون پوند از کریستال پالاس خریدند که تقریبا دوبرابر ارزش او بود و درطول پنج‌سال حضورش در این باشگاه تنها 29 بازی در لیگ برتر برای اورتون انجام داد و 4 بار هم به تیم‌های دیگر قرض داده شد. درنهایت هم این بازیکن با پایان قراردادش و با عنوان بازیکن آزاد از این تیم بندر لیورپول جدا شد تا هیچ پولی از انتقالش نصیب باشگاه نشود.
مورگان اشنایدرلین نمونه دیگری از اشتباهات نقل‌وانتقالاتی باشگاه در این سال‌هاست. او زمانی‌که 28 ساله بود با انتقالی 24 میلیون پوندی به این تیم پیوست اما درطول 2.5 فصلی که در این تیم حضور داشت و 88 مسابقه‌ای که برای آنها به میدان رفت اصلا نتوانست انتظارات را برآورده کند. در آخرین فصل حضورش در این تیم هم بیشتر مصدوم بود و درنهایت با انجام 12 مسابقه فصل را به پایان برد تا با انتقالی 2 میلیون پوندی راهی نیس فرانسه شود. اورتونی‌ها برای اشلی ویلیامز 31 ساله رقم عجیب 9 میلیون پوند پرداختند تا او از سوانسی راهی این تیم شود و خیلی زود مشخص شد این بازیکن نمی‌تواند در تیم جدیدش مثمرثمر باشد. ویلیامز اصلا خرید موفقی برای تیمش نبود و درنهایت هم به‌عنوان بازیکن آزاد از این تیم جدا شد.
خرید بازیکن بدون مجوز کار
در سال 2017 انتقال داوی کلاوسن از آژاکس به گودیسون پارک 23 میلیون پوند هزینه داشت اما سران باشگاه امیدوار بودند این بازیکن همانند بسیاری از ستاره‌های این تیم هلندی بتواند روند پیشرفت را به سرعت طی کرده و به بازیکنی بزرگ تبدیل شود. اما این هافبک هلندی فقط 16 بازی برای این تیم انجام داد و هرگز هم با لباس اورتون گلزنی نکرد. درطول 251 دقیقه بازی برای این تیم او فقط یک پاس گل داد و دیگر خرید ناموفق باشگاه لقب گرفت. همان زمان آمارهای جالبی درباره این بازیکن منتشر شد، مثلا هر شوت او 5 میلیون پوند و هر حضورش در ترکیب اصلی 3.33 میلیون پوند برای باشگاه هزینه به‌دنبال داشته است. پس از فقط یک فصل او با ضرری 10میلیون پوندی به وردربرمن آلمان فروخته شد.
البته هرچه باشد همه این خریدها از هنری اونیکورد دستاورد بهتری داشته‌اند. بازیکنی که در ازای 6.8 میلیون پوند از یوپن بلژیک خریداری شد و حتی یک دقیقه هم برای باشگاه به میدان نرفت. این وینگر چپ نیجریه‌ای پس از امضای قرارداد با مشکل عجیبی روبه‌رو شد و به‌دلیل نداشتن مجوز کار نتوانست اجازه بازی پیدا کند. در این شرایط او به اندرلخت بلژیک قرض داده شد تا شاید بتواند با درخشش در این تیم در تیم ملی کشورش به میدان رفته و بتواند مجوز لازم برای بازی در لیگ برتر را کسب کند. البته این استراتژی درحال به نتیجه رسیدن بود که او با مصدومیت شدید زانو مواجه شد و ماجرای حضورش در اورتون هم به پایان رسید.
مشیری در 6 سالی که به‌عنوان سهامدار اصلی باشگاه انگلیسی مشغول به‌کار است با 8 مربی مختلف ازجمله رونالد کومان، مارکو سیلوا، کارلو آنچلوتی، سم آلاردایس، رافا بنیتز و فرانک لمپارد کار کرده که در این میان سرمربی کنونی رئال‌مادرید با 46.27 درصد برد در بازی‌ها موفق‌ترین فرد بوده است اما او هم نتوانست با وجود خریدهایی که این تیم داشته اورتون را در جایگاه خوبی قرار دهد.