یگانه عرب، خبرنگار: با آغاز سال 1401 و نام‌گذاری این سال به نام «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین»؛ مقام‌معظم‌رهبری بیانات خود را با تاکید بر اهمیت فعالیت‌های دانش‌بنیان، افزایش این شرکت‌ها و تولید محصولات داخلی بیان کردند. اهمیت فعالیت‌های فناورانه و متکی بر دانش در جریان تولید و اشتغالزایی از چنان اهمیتی برخوردار بود که رهبر انقلاب امسال را باتوجه به اهمیت این جریان نام‌گذاری کردند تا شاهد گسترش این دست از فعالیت‌ها در کشور باشیم.
یکی از مهم‌ترین محورهایی که ایشان در سخنرانی نوروزی‌شان به آن اشاره کردند، توجه به افزایش فعالیت‌های دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی و امنیت غذایی است که نشان از اهمیت این حوزه برای کشور دارد. ایشان در گوشه‌ای از سخنرانی‌هایشان به عدم فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی اشاره کرده و بر ضرورت به‌کارگیری شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش کشاورزی تاکید و بیان کردند: «متاسفانه بخش کشاورزی از عرصه دانش‌بنیان یک مقداری دورتر از بخش‌های صنعت و خدمات است. اگر ما در کشاورزی، شرکت‌های دانش‌بنیان را افزایش بدهیم و دانش را در مساله کشاورزی به‌کارگیری کنیم، می‌توانیم در امر اصلاح بذر، آبیاری نوین، شیوه‌های جدید تولید، بهره‌وری بهتر از آب و خاک حداکثر استفاده را بکنیم، بهره‌وری‌مان را افزایش بدهیم.» قطعا باتوجه و درک اهمیت این جریان توسط مسئولان و نهادهای ذی‌ربط برای افزایش فعالیت‌های دانش‌بنیان به این حوزه، بسیاری از چالش‌های حوزه کشاورزی و امنیت غذایی حل خواهد شد و درپی آن شاهد تحول اساسی در کشور خواهیم بود.
فعالان این حوزه بارها در جلسات بر چالش‌ها و موانع موجود بر سر راه فعالیت‌های حوزه کشاورزی و امنیت غذایی تاکید کردند؛ در جلسه هم‌اندیشی فعالان دانش‌بنیان با اعضای فراکسیون اقتصادی دانش‌بنیان و وزیر جهاد کشاورزی که 24 فروردین ماه امسال برگزار شد، مدیران شرکت‌ها از چالش‌های اساسی خود ازجمله لزوم توجه ویژه دستگاههای دولتی به افزایش فعالیت‌های دانش‌بنیان کشاورزی، بیمه محصولات های‌تک شرکت‌ها، چالش‌های افزایش 57 درصدی حقوق و دستمزدها، ایجاد معاونت توسعه کشاورزی در پارک‌های علم‌وفناوری و... صحبت کردند که توجه بیش از پیش وزارت جهاد کشاورزی را به‌عنوان متولی این حوزه می‌طلبد؛ در این راستا، به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی و به استناد اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین‌نامه حمایت از تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین در بخش کشاورزی و منابع طبیعی در 19 ماده تصویب شد؛ آیین‌نامه‌ای که توقع می‌رود بتواند به افزایش فعالیت و تولیدات شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه و تحقق شعار سال کمک کند.
تحقق آیین‌نامه 19 بندی بدون بسترسازی‌های لازم ممکن نیست
در بخشی از 19 بند این آیین‌نامه آمده است که؛ وزارت جهاد کشاورزی باید با همکاری وزارت علوم و معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری تا پایان سال جاری، (۲۰درصد) از تعداد کل شرکت‌های دانش‌بنیان و (10 درصد) فروش آنها از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان کشاورزی محقق شود. تحقق این بند باتوجه به تاکید و نظارت مقام‌معظم‌رهبری و مطالبه شرکت‌های این حوزه دور از ذهن نیست؛ اما نیازمند برخی چهارچوب‌سازی‌ها و برطرف‌کردن برخی موانع است که به آنها اشاره شد. افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی از محل اعتبارات مصوب با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت از طریق بانک‌های عامل به شرکت‌های دانش‌بنیان با استفاده از فناوری که موجب کاهش هزینه تولید محصولات و ارتقای بهره‌وری می‌شوند. اجرایی شدن این بند نیز قطعا می‌تواند دانش‌بنیان‌ها را در بهبود عملکردشان کمک کند، چراکه مطالبه آنها نیز حمایت در جهت بهبود روند فعالیت فناورانه و نوآورانه در عرصه کشاورزی است.
مشارکت حداکثری اعضای هیات‌علمی در دانش‌بنیان کردن تولید کشاورزی
تصویب ساختار و وظایف سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی(تات) را با رویکرد دانش‌بنیان بخش کشاورزی و منابع طبیعی و با رعایت مفهوم پارک علم‌وفناوری برای طی‌کردن مراحل قانونی و ارائه به سازمان اداری و استخدامی، تقویت مشارکت اعضای هیات‌علمی برای دانش‌بنیان کردن تولید در راستای پاسخگویی به اولویت‌های بخش کشاورزی تا دو ماه پس از ابلاغ آیین‌نامه نیز از دیگر بندهای آن است؛ البته دستیابی به این دستورالعمل‌ها باید با ایجاد برخی بسترهای لازم همراه باشد؛ تمامی دستگاه‌ها پس از عزم و مطالبه جدی پای کار خواهند آمد، اگر نظارت جدی بر عملکردهای این بندها صورت بگیرد، قطعا نهاد دانشگاهی نیز می‌تواند در تربیت و افزایش نیروهای متخصص در حوزه کشاورزی نقش خود را ایفا کند.
بهره‌مندی شرکت‌های دانش‌بنیان از مزارع، دهکده‌های نوآوری و... در راستای توسعه زیست‌بوم کشاورزی
راه‌اندازی پارک‌های علم‌وفناوری، مزارع و دهکده‌های نوآوری در راستای توسعه زیست‌بوم فناوری حوزه کشاورزی با مشارکت شرکت‌های فناور و تکیه بر زیرساخت‌های موجود ازجمله سازمان تات و حمایت این نهادها با اجرایی‌شدن بند 5 این آیین‌نامه و کاربردی‌کردن فضایی که که بدون استفاده قرار گرفته برای فعالیت در اختیار شرکت‌ها قرار بگیرد، بخشی از هر آن امکانی که نیاز دارند، برطرف شده و شرایط را برای افزایش شرکت‌ها فراهم خواهد کرد. همچنین در بند دیگری آمده است که وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان و کسب‌وکارهای دیجیتال هوشمند خدمات کشاورزی با به‌کارگیری فناوری‌های نوظهور نظیر تحلیل کلان‌داده‌ها، اینترنت اشیای اتاق، وضعیت پردازش تصویری اطلاعات کشاورزی و تحلیل داده‌های اقتصادی کشاورزی و هوش مصنوعی اقدام کند.
ارزان‌سازی تولید محصولات کشاورزی و افزایش سرعت تولید داخلی
همچنین طبق ماده هشت، وزارت جهاد کشاورزی باید در راستای فراهم‌کردن موجبات ارزان‌سازی تولید محصولات کشاورزی اساسی از طریق ارتقای بهره‌وری با استفاده از فناوری و نهاده‌های فناورانه کشاورزی گام بردارد تا این شرکت‌ها در تولید محصولات کشاورزی و فروش آنها با سرعت کار کنند؛ هرچند ایجاد بازار لازمه نیز نباید فراموش شود.
افزایش ضریب نفوذ بیمه و تدوین دستورالعمل واردات بذر؛ مطالبه دانش‌بنیان‌ها
همچنین براساس ماده 12 این آیین‌نامه، وزارت جهاد کشاورزی باید براساس وظیفه خود در راستای خودکفایی کالاهای اساسی و نهاده‌های دام و طیور در یک دوره چهار ساله به واردکنندگان به ازای هر پنج هکتار انعقاد قرارداد تولید داخلی این‌گونه کالاها و نهاده‌ها، معادل تولید 2/5 هکتار مجوز واردات صادر کند. با اجرایی‌شدن این بند نیز می‌توان به افزایش تولیدات محصولات کشاورزی صدر کشور و همچنین حضور در بازارهای بین‌المللی کمک کرد. براساس ماده 13، باید تخفیف ویژه برای سهم کشاورزی از حق بیمه براساس اساسنامه این صندوق به‌منظور افزایش ضریب نفوذ بیمه و کاهش خطر تولید درنظر گرفته شود. با اجرای این بند نیز دیگر محصولات های‌تک کشاورزی در امنیت قرار خواهند گرفت؛ چراکه نداشتن بیمه برای این محصولات با هزینه‌های بالا، ریسک تولید را بالا برده و بهنوعی روند تولید را نزولی می‌کرد. همچنین در بند دیگر آیین‌نامه بیان شده که وزارت جهاد کشاورزی باید دستورالعمل واردات بذر را به‌گونه‌ای تنظیم کند که ارقام وارداتی به ارقام دورگه(هیبرید) محدود شده و مدت زمان ماندگاری هیبرید در فهرست ملی ارقام گیاهی ایران برحسب نوع محصول، محدود و مشروط به تولید داخل شود. براساس اجرایی شدن این بند، دیگر بذر به‌عنوان کالای وارداتی نخواهد بود و صرف تولید داخل و در راستای حمایت از آن خواهد بود. مطالبه‌ای که شرکت‌های دانش‌بنیان برخلاف تولید بذر مناسب در داخل کشور نسبت به واردات آن اعتراض داشتند. ابلاغ و تدوین سازوکار لازم برای پذیرش اسناد مربوط به کشاورزی قراردادی توسط بخش خصوصی و تولیدکنندگان نهاده‌های کالاها و فرآورده‌های کشاورزی به‌عنوان وثیقه و ضمانت پرداخت تسهیلات توسط شبکه بانکی کشور، فراهم‌کردن زمینه مشارکت حداکثری بخش خصوصی به‌منظور افزایش کارایی محیط‌های تحقیقاتی دولتی و حذف رقابت با بخش خصوصی، ارائه شاخص‌های بهره‌وری مناسب کارگروه بهره‌وری وزارت جهاد به سازمان بهره‌وری ملی تا پایان اردیبهشت‌ماه، تامین و تخصیص بودجه لازم برای عملیاتی‌سازی آیین‌نامه توسط سازمان برنامه‌وبودجه کشور، اجرای برنامه کلان مدیریت تلفیقی آفات و بیماری‌های گیاهی و مدیریت تغذیه تلفیقی با هدف اجرا در 50 درصد اراضی زراعی و باغی کشور طی سه سال، برنامه‌ریزی و اجرای طرح نمونه(پایلوت) تکمیل زنجیره ارزش نان با به‌کارگیری فناوری‌های نوین و ارتقای بهره‌وری کاهش ضایعات و افزایش کیفیت و غنی‌سازی را در یکی از شهرهای منتخب کشور، تدوین و اجرای سیاست‌های لازم برای حمایت از برنامه کشت متناسب با نیاز کشور و شرایط اقلیم هر منطقه در مدت چهار ماهه، عملیاتی‌کردن بسترهای نفوذ دانش و فناوری در بخش کشاورزی و ارتقای بهره‌وری کشاورزی با اولویت مزارع کوچک مقیاس به‌وسیله عملیاتی‌سازی سهم‌بری دانش از تولید کشاورزی، از دیگر بندهای این آیین‌نامه است که امیدوارم با درنظر گرفتن نظرات شرکت‌های این حوزه و دغدغه‌هایشان بتواند درمانی بر دردهایشان بوده و کشور را از لحاظ منابع غذایی و امنیت این حوزه تامین کند.
در ادامه نظرات و دیدگاه‌های مثبت و منفی دو شرکت دانش‌بنیان فعال در حوزه کشاورزی را درخصوص تدوین آیین‌نامه، نقاط قوت و ضعف آن و تاثیرگذاری اجرایی‌شدنش بر تحقق شعار سال و افزایش فعالیت‌های دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی جویا شده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
علی هدایتی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «مانا پاک دانا»:
نظارت بر فعالیت‌های دانش‌بنیان حوزه کشاورزی متولی ندارد
علی هدایتی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «مانا پاک دانا» در حوزه بسته‌بندی موادغذایی و کشاورزی با اشاره به تصویب این آیین‌نامه بیان کرد: «از لحاظ ماهیت اجرای این اقدام، آن را به فال نیک می‌گیریم؛ اما در بحث نتیجه‌گیری از آیین‌نامه‌های حوزه کشاورزی و بهبود چالش‌ها هیچ سابقه خوبی در وزارت جهاد کشاورزی نمی‌بینیم. آیین‌نامه حمایت از تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین در بخش کشاورزی و منابع طبیعی در 19 ماده بسیار کلی بوده و چالش‌هایی نیز در آن دیده می‌شود؛ اما در نگاه کلی با توجه به بیانات مقام‌معظم‌رهبری قرار است درخصوص افزایش حمایت‌ها و فعالیت دانش‌بنیان‌ها در حوزه کشاورزی جریانات خوبی رقم بخورد؛ حال این اتفاقات چطور هدایت شود، خدا می‌داند.»
وی با اشاره به عدم گسترش فعالیت‌های فناورانه و نوآورانه در حوزه کشاورزی برخلاف دیگر حوزه‌ها گفت: «نظارت بر فعالیت‌های دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی ازجمله افزایش یا ارتقای کمی و کیفی آن صاحبی ندارد؛ به این معنا که حوزه کشاورزی در کشور متولی‌ای ندارد؛ البته بخش خصوصی نیز براساس شرایط لحظه‌ای تصمیم می‌گیرد، مثل شرایط اقتصادی و هیچ زمان الگویی از پیش تعیین‌شده‌ای برای حوزه کشاورزی و حمایت از آن و انجام فعالیت در این حوزه وجود ندارد.» هدایتی اشاره کرد: «دوسوم بودجه کشور برای بخش کشاورزی چون دام، زنبورعسل، مراتع و... زیرنظر وزارت جهاد کشاورزی است؛ اما کمترین اثر و بدون برنامه‌ریزی‌ترین وزارتخانه، همین است، حتی هیچ ابزاری هم برای هدایت و کنترل بخش خصوصی در این جریان ندارد؛ علت آن هم این است که هیچ هدف‌گذاری درست به‌همراه برنامه کلان کشور در این جریان درنظر گرفته نمی‌شود. از نظر ما در بخش خصوصی، این وزارتخانه، فسیل است و در یک سیستم به‌صورت منجمد حضور داشته و این افکار منجمد مدام ادامه پیدا می‌کند و با تدوین آیین‌نامه‌ها نیز هیچ تاثیری در این سیستم ایجاد نمی‌شود. بدون هدف و الگو کار پیش نمی‌رود.»
به‌گفته مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «مانا پاک دانا»، به‌صورت سالیانه ارتزاق میزان جمعیت کشور برنامه‌ریزی می‌شود، مثلا برنامه‌های 10ساله و طولانی‌مدت و بحث امنیت غذایی هیچ‌کدام در این برنامه‌ها گنجانده نشده است. آیین‌نامه‌های دولت‌های قبل همچون آیین‌نامه ارتقای بهره‌وری در بخش کشاورزی را در گذشته داشتیم که پس از گذشت 20 سال تغییری در افزایش بهره‌وری ایجاد نشده است. صرفا تدوین و تصویب آیین‌نامه بدون بستر لازم و نظارت بر اجرای آن هیچ تاثیری ندارد. طرح‌های خوبی همچون طرح توسعه کشاورزی گلخانه‌ای ارائه شده؛ اما هیچ پشتیبان و بازار مصرف و هدف‌گذاری‌ای نداشت.» وی عنوان کرد: «کسانی که این طرح‌ها را ارائه می‌کنند، پشت میز نشسته‌اند و از چالش‌های حوزه کشاورزی و اقتصاد آن بی‌خبر هستند. برای اجرای درست آیین‌نامه‌ها باید چند اقدام صورت بگیرد، نخست اینکه کسانی که این آیین‌نامه‌ها را ارائه می‌کنند، عوض شوند؛ یعنی تمام کسانی که پشت‌میزنشین هستند، چراکه آنها بخشی از کسانی هستند که می‌توانند درخصوص تدوین آیین‌نامه نظر بدهند. نگاه‌ها و دیدگاه‌های متنوع و جامع‌تر دیگری هم باید برای تدوین آیین‌نامه‌ها دخیل باشد، که نیست.» هدایتی ادامه داد: «نگاه بخش خصوصی در نوشتن این آیین‌نامه‌ها درنظر گرفته نمی‌شود. امسال سال حمایت از دانش‌بنیان‌هاست و امسال نیز این آیین‌نامه تدوین و تصویب شده و بهنوعی قرار است در همین سال نتیجه‌گیری شود؛ اما بستری برای اجرای این آیین‌نامه وجود ندارد؛ حتی اگر حمایت‌های مالی خوبی هم صورت بگیرد، اما باز هم نتیجه مناسب را در پی نخواهد داشت. فرمایش‌های مقام‌معظم‌رهبری هدفی دارد، یعنی جریان دانش‌بنیان صرف مطرح نیست؛ بلکه اجرایی‌شدن اقتصاد دانش‌بنیان مطرح است تا جایی‌که بهره‌وری آن در کشور جاری شود؛ صرف آیین‌نامه نوشتن که امسال نیز نتیجه آن را بگیریم، غیرممکن است. تدوین آیین‌نامه‌ها ابزاری برای گرفتن نتیجه است که اصلا مطرح نیست و موردتوجه قرار نمی‌گیرد.»
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «مانا پاک دانا» در ادامه توضیح داد: «آنچه اهمیت دارد، اجرایی‌شدن آیین‌نامه است؛ به این معنا که هرکه برای اجرای آن همکاری نکند، باید بازخواست شود؛ اما اینکه این آیین‌نامه باید توسط چه کسی و با چه برنامه و هدفی اجرایی شود، اهمیت دارد. هدف از اجرای این آیین‌نامه و برنامه‌های اجرایی آن در این 19 بند وجود ندارد. صرفا درخصوص فعالیت دانش‌بنیان‌های حوزه کشاورزی صحبت شده؛ اما اینکه این شرکت‌های دانش‌بنیان قرار است چه تاثیرگذاری‌ای با آمار کمی ایجاد کنند، مشخص نیست.»
وی افزود: «اجرای آیین‌نامه باید با برنامه و هدفمند باشد تا بتواند نتیجه‌گذار باشد. اگر هدف‌گذاری‌ای برای 10سال آینده فعالیت‌های دانش‌بنیان طبق این آیین‌نامه ایجاد شود، قطعا می‌توانیم با ابزار آیین‌نامه به تحقق شعار سال کمک کرده و چشم‌انداز خوبی هم برای آن متصور باشیم.»
هدایتی در پایان بیان کرد: «برای اجرای این آیین‌نامه نیازمند مجری مستقل آن هستیم که خودش بهره‌مندی از اجرای آن نداشته باشد تا شرایط فساد در کار پیش بیاید. وقتی ارگان‌ها به فکر سود ایجاد کردن از اجرای آیین‌نامه و... باشند، دیگر نمی‌توان توقع نتیجه خوب و موثری در حوزه کشاورزی داشت. نکته دیگر آنکه بسترهای کلانی برای اجرای آیین‌نامه‌ها وجود ندارد؛ مثلا قرار است گلخانه‌ای را پیش ببریم، فناوری یا هوش مصنوعی قسمتی از این کار را برعهده می‌گیرد، اما وقتی نتواند در بازار جنس خود را بفروشد، فناوری حرام می‌شود؛ مشکل این است که اقتصاد دانش‌بنیان حوزه کشاورزی باید به جریان بیفتد تا سیکل کامل شود و این چرخه سودآوری داشته باشد و به هدف خود برسیم.»
علی سلیمانی، رئیس مرکز تحقیقات اصلاح و تولید بذر دانشگاه آزاد واحد اصفهان تاکید کرد
لزوم ایجاد سیستم یکپارچه و شفاف در حوزه کشاورزی و فعالیت‌های فناورانه
علی سلیمانی، رئیس مرکز تحقیقات اصلاح و تولید بذر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به تدوین این آیین‌نامه 19بندی گفت: «تدوین آیین‌نامه به‌خودی‌خود اتفاق خوبی است و نشان‌دهنده توجه مسئولان به ایجاد مسیری در حوزه فعالیت‌های دانش‌بنیان در عرصه کشاورزی است؛ اما نکته‌ای که وجود دارد اینکه اقدامات دانش‌بنیان‌ها در کشور که چالشی را در جامعه از مردم حل می‌کنند، مورد حمایت جدی قرار گرفته و درگیر مسائل کاغذبازی و اداری نشود. البته معتقدم برای حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی باید با شرکت‌های این حوزه تعامل و مشورت کرد و نظرات آنها را به‌طور مستقیم در نگارش و تدوین چنین آیین‌نامه‌هایی دخیل کرد تا بتوان آن را اجرایی و عملیاتی کرد.»
وی افزود: «تدوین و تصویب آیین‌نامه حمایت از تولید دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی به پیشنهاد وزارت مربوطه و با استناد به اصل 138 قانون اساسی، این کار را باید نقطه‌قوت و عطف در حوزه کشاورزی به حساب آورد؛ اما نقطه‌ضعف این آیین‌نامه را آنجا که مربوط به حمایت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان می‌شود، می‌توان دید. شرکت دانش‌بنیان حوزه کشاورزی اقدام کرده و محصولی تولید می‌کند، آن محصول باید در بازار جا بیفتد و نهادها باید در این میان شرایطی را ایجاد کنند که محصول کشاورزی که می‌خواهد در بازار ایرانی به فروش برسد، جایگاه خود را پیدا کند.»
سلیمانی اشاره کرد: «در این بخش، نیاز به عنصر حمایتی است تا از برندهای داخلی به نسبت برندهای خارجی محصولات کشاورزی حمایت شود و این نکته باید در آیین‌نامه موردتوجه قرار بگیرد. بخش دوم نیز بازاریابی داخلی و بین‌المللی چنین محصولاتی است که نیازمند کار اساسی است؛ تا جایی که بازار مصرفی کشور دست دیگر کالاهای خارجی نیفتد. در این بخش نیازمند حمایت بیشتر و ریل‌گذاری‌های مناسب در تدوین آیین‌نامه‌ها هستیم.»
این کارشناس حوزه کشاورزی با ارائه پیشنهاد خود برای نگارش و تدوین آیین‌نامه‌هایی گفت: «باید یک فرم ارزیابی درخصوص این آیین‌نامه به تک‌تک شرکت‌هایی که در این حوزه درگیر و دست به‌گریبان هستند، ارائه شود و در آن فرم، شرکت‌های مربوطه نسبت به بندها نظرات خود را بیان کنند تا با به‌روزرسانی و مشارکت فعالان این حوزه، اتفاق خوبی شکل بگیرد. به‌طور مثال، شرکتی در حوزه بذر یا کود فعالیت می‌کند، می‌تواند جهت بندهای مربوطه نسبت به این جریان اظهارنظر کرده و درستی یا غلطی این بندها را تعیین کند.»
وی در ادامه توضیح داد: «با توجه به بیانات مقام‌معظم‌رهبری، متاسفانه در حوزه کشاورزی از لحاظ فعالیت‌های دانش‌بنیان دچار ضعف هستیم که این ضعف باید در سالی که به نام تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین نام‌گذاری شده است، رفع شود؛ چراکه امنیت غذایی کشور به همین جریان بازمی‌گردد. مثلا همین جریان بذر که در کشور نیز شروع شده، به‌عنوان یکی از مسائل اصلی و دغدغه فعالان حوزه است؛ چراکه موجب می‌شود کیفیت تولید افزایش پیدا کند. پس از آن نهاده‌های کشاورزی است، متاسفانه در جریان نهاده‌های کشاورزی وابستگی بالایی داریم و در این بخش نیاز است شرکت‌های دانش‌بنیان وارد شوند؛ از جمله کود، سموم دفع آفات، ماشین‌آلات کشاورزی. معتقدم با تصویب این آیین‌نامه باید به‌‌سمت واقع‌نگری درخصوص بندهای آن حرکت کنیم و اطلاعات لازم را از خود شرکت‌های دانش‌بنیان این حوزه که دارای تجربه‌های چندساله در این جریان هستند، دریافت کنیم.»
سلیمانی ادامه داد: «برای موفقیت چنین آیین‌نامه‌ای باید از چالش‌های شرکت‌های این حوزه مطلع باشیم و مدام درحال به‌روزرسانی آن باشیم؛ یعنی این‌طور نباشد که آیین‌نامه‌ای را برای چندسال بدون تغییر تصویب کنیم، بلکه هرساله این آیین‌نامه با اطلاعات به‌روز شرکت‌ها تغییر کند.»
وی همچنین با اشاره به خلأهای تدوین آیین‌نامه حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی عنوان کرد: «همیشه درخصوص فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در بحث حمایت کردن با مشکل مواجهیم. مثلا شرکت دانش‌بنیانی که محصولی را تولید کرده است، در عرصه بازار و فروش با مشکل اساسی مواجه می‌شود و علت اصلی آن هم این است که محققان این حوزه، افراد اقتصاددانی نیستند و لازم است که تیم اقتصادی در کنار این شرکت‌ها حضور داشته باشد و از طرفی دیگر در تدوین چنین آیین‌نامه‌هایی قوانین باید به‌گونه‌ای باشد که شرایط فروش و فعالیت را برای دانش‌بنیان‌های کشاورزی فراهم کند.»
این فعال حوزه دانش‌بنیان کشاورزی اشاره کرد: «در تدوین و نگارش آیین‌نامه و قوانین باید بخش‌های حمایتی را با دید وسیع‌تری نگاه کنیم؛ مثلا شرکتی که بذر تولید می‌کند، درخواست وام آن از نهاد مربوطه صرف تحقیق و تولید آن بذر می‌شود؛ پس آن منبع مالی باید بدون بروکراسی اداری و به‌آسانی در اختیار آن شرکت قرار بگیرد. در حوزه کشاورزی و فعالیت‌های فناورانه در این حوزه به یک سیستم شفاف و یکپارچه نیاز داریم که کلیه دستگاههای مرتبط با آن به این سیستم متصل باشند و فاصله اجرای موارد مربوطه را برای شرکت‌ها به حداقل برسانند.»
سلیمانی در پایان بیان کرد: «هر آیین‌نامه‌ای که تصویب می‌شود، ایرادات آن زمانی مشخص می‌شود که هر بند آن توسط شرکت‌های این حوزه مورد بررسی قرار بگیرد. البته که این آیین‌نامه نیازمند اطلاعات به‌روزتری است و شرکت‌ها با هم‌اندیشی با مسئولان مربوطه می‌توانند موارد اصلاحی را انجام بدهند.»