ابوالفضل مظاهری، دبیر گروه دانشگاه: بعید می‌دانم بچه‌ها آنقدر که مسیر رسیدن به انتهای خیابان فلسطین را می‌شناسند، از موقعیت پاستور و تشریفات دفتر ریاست‌جمهوری مطلع باشند. اگر ذهنم یاری دهد، آخرین ضیافت افطاری رئیس‌جمهور با دانشجویان به رمضان سال 98 بازمی‌گردد. 9 ماه پیش از آنکه کرونا اینچنین شکل و شمایل‌مان را تغییر دهد و جمع‌هایمان را محدود کند، سالن اجلاس سران میزبان نشستی بود که از اتفاق نه حامیان انتخاباتی رئیس‌جمهور وقت چندان رضایتی از برگزاری آن داشتند و نه اتحادیه‌های دانشجویی رسمی کشور رخصت حضور یافته بودند. هرچند در تمام هشت سال دولت قبل، پاستور خاطره‌ای از ضیافت افطاری رئیس‌جمهور با دانشجویان به خاطر ندارد و آخرین باری که فعالان دانشجویی به این بهانه قدم به دفتر ریاست‌جمهوری نهادند به سال‌های پایانی دولت دهم بازمی‌گردد.
رکورد جدید آقای رئیس‌جمهور
چهارشنبه عصر اما قرار بود سیدابراهیم رئیسی برای پنجمین‌بار در طول یک سال گذشته شنونده دیدگاه‌ها و نظرات دانشجویان باشد که در نوع خود یک رکورد محسوب میشود. رئیسی خرداد و مهرماه سال گذشته در دانشگاه تهران، یک‌بار پیش از انتخابات و یک‌بار در حاشیه مراسم آغاز سال تحصیلی در جمع دانشجویان حاضر شده بود. مراسم 16آذر در دانشگاه شریف سومین دیدار دانشجویی او بوده و همین هفته قبل هم در یک دیدار سرزده، روزه خود را بر سر سفره دانشجویان خوابگاه دانشگاه خوارزمی باز کرد و با آنها هم‌کلام شد. حالا به فاصله 128 روز پس از روز دانشجو، دوباره فرصتی در اختیار تشکل‌های دانشجویی قرار گرفته تا نکات خود را این‌بار فارغ از هیاهوی سالن‌های بزرگ و جمعیت‌های دانشجویی با شخص اول اجرایی کشور در میان بگذارند.
صندلی‌های سالن شهیدبهشتی ساختمان نهاد ریاست‌جمهوری رفته‌رفته از ساعت 5 عصر با حضور فعالان دانشجویی تکمیل میشود. همان محل نشست مدیران‌مسئول و اهالی مطبوعات است که کمتر از 60-50 نفر ظرفیت دارد. بخش اعظم صندلی‌ها به دانشجویان اختصاص دارد. حدود 40 دانشجو از تشکل‌ها و مجموعه‌های مختلف در سالن حضور دارند اما قرار است درنهایت 14 نفر از آنها صحبت کنند. گوشم را تیز می‌کنم، لهجه‌های مختلف دانشجویان حکایت از یک نشست دانشجویی در سطح ملی دارد که چشم‌انتظار حضور میزبان اصلی برنامه‌اند. پیش از آغاز نشست آخرین هماهنگی‌ها و تذکرها به نمایندگان دانشجویان داده میشود. طبق معمول مهم‌ترین دغدغه مجری رعایت وقت است و چندبار این مساله را متذکر میشود.
راس ساعت، بدون تاخیر رئیس‌جمهور هم در جمع دانشجویان حاضر میشود، خوش‌وبشی با بچه‌ها می‌کند. غلامحسین اسماعیلی رئیس دفتر رئیس‌جمهور، علی بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت و محمد معاون امور سیاسی دفتر رئیس‌جمهور چهره‌های دیگری هستند که در جلسه حضور دارند. محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در صندلی کنار رئیسی قرار گرفته اما خبری از وزیر بهداشت نیست. قاری قرآن تلاوت آیات نور را آغاز می‌کند. مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه‌ها هم پس از تلاوت قرآن، در سمت دیگر رئیس‌جمهور می‌نشیند. کمی از ساعت 6 گذشته که صبا کرم به‌صورت رسمی مراسم را آغاز می‌کند. او را از سخنرانی‌اش در محضر رهبر انقلاب به خاطر دارم. نماینده گروه‌های جهادی بود و نقش پررنگی در فعالیت‌های جهادی داشته و دارد. او دانش‌آموخته دکتری داروسازی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و قرار است بخش نخست جلسه را مدیریت کند و با توجه به شکل و شمایل جلسه بعید به نظر می‌رسد کار چندان سختی پیش‌رو داشته باشد. صحبت‌هایش را با قرائت بخشی از وصیت‌نامه یک شهید دانشجوی دانشگاه تهران آغاز می‌کند. از رئیسی تشکر کرده و اظهار امیدواری می‌کند که جلسات دانشجویان صرفا به رئیس‌جمهور محدود نشود و سایر مسئولان هم نشست‌های تخصصی با دانشجویان و فصل جدیدی از دیدارهای دانشجویی را رقم بزنند و این جلسات محدود به ماه مبارک رمضان نشود.
یک شروع آرام اما تند و تیز
هر دانشجو سه دقیقه فرصت دارد تا نکات خود را ارائه دهد! فرصت کم اما مغتنمی است. نخستین نفر ارشا نامدار، دانشجوی ارشد فلسفه علم و دبیر تبیین مواضع بسیج تهران میکروفن خود را روشن می‌کند. آرام و شمرده صحبت خود را آغاز می‌کند اما محتوای صحبتش به اندازه بیانش آرام نیست. یک انتقاد مشخص دارد و می‌گوید متوجه نشدیم کدام وزارتخانه و کدام پروژه برای دولت اولویت دارد و خلاصه کمیت دولت در اولویت‌بندی می‌لنگد. سوالاتش را با یادآوری دو کلیدواژه عدالت و جمهوریت که به‌عنوان دو محور اصلی دولت معرفی شده، پشت‌به‌پشت مطرح می‌کند و در پایان هم به انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته گریزی می‌زند تا از رئیسی درخصوص اقداماتش برای بهبود فضای سیاسی کشور سوال کند. رئیس‌جمهور نکات او را یادداشت می‌کند.
دومین نماینده از بسیج دانشجویی نگاه و دغدغه‌های متفاوتی دارد. محمد رمضانی، دانشجوی کارشناسی آموزش ریاضی دانشگاه فرهنگیان کرمان است و مسئولیت دبیر شورای تبیین مواضع این استان را هم برعهده دارد. دال مرکزی نکاتش بر آموزش‌وپرورش استوار است. رمضانی، آموزش‌وپرورش را بیت‌الغزل مسائل پس از انقلاب اسلامی معرفی می‌کند که نیازمند توجه جدی است. از شیوه بد جوان‌گرایی در دولت سیزدهم انتقاد می‌کند و از درد جوانان می‌گوید. می‌گوید انتصابات دولت، بازتولید رویکردهای گذشته و قدیمی است. او نخستین نفری است که پای سند تحول دولت را به جلسه باز می‌کند و از بندهایی سخن به میان می‌آورد که در تضاد با اسناد بالادستی است. آخرین گلایه‌اش را در میان صحبت‌های مجری برنامه درخصوص شیوه اجرای رتبه‌بندی معلمان بیان می‌کند و به صحبت‌هایش پایان می‌دهد.
تحقق شعار سال، سرمایه اجتماعی را احیا می‌کند
سومین نفر، سیدامین توکلانی از دانشجویان ارشد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی است که به نمایندگی از انجمن‌های علمی دانشجویی صحبت خود را آغاز می‌کند. کلیدواژه اصلی و پرتکرارش «دانش‌بنیان» است و تلاش دارد تا موانع تحقق شعار سال را از نگاه خود تشریح کند. او می‌گوید پیش از تولید باید دولت و حاکمیت دانش‌بنیان شوند. گلایه می‌کند که فضا و فرصت برای نخبگان علمی فراهم نیست و می‌گوید بسیاری از نخبگان در عین وفاداری، وقتی توفیقی در داخل نمی‌یابند، راه خروج را انتخاب می‌کنند. او یکی از راه‌های احیای سرمایه اجتماعی کشور را اتفاقا تحقق شعار سال عنوان می‌کند که لازمه‌اش دانش‌بنیان شدن دولت است.
دستیاران علمی؛ پیشنهادی که به‌سرعت اجرایی شد
15 دقیقه از آغاز جلسه می‌گذرد که چهارمین نفر صحبتش را آغاز می‌کند. روشنک مرادی، دانشجوی مهندسی برق صنعتی اصفهان نفر بعدی است. او مسئولیت سازمان دانشجویی برق را برعهده دارد. او هم مانند نفر قبل، صحبتش را روی نحوه تحقق شعار سال استوار کرده و پیشنهاد می‌دهد زمینه حضور دستیاران جوان علمی و مشاوران نخبه در حوزه‌های اجرایی و تصمیم‌گیری درکنار مسئولان فراهم شود. پیشنهاد مرادی البته خیلی زود توسط رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور اجابت میشود و مجوز به‌کارگیری مشاور توسط وزرا، استانداران و روسای موسسات دولتی با گستره کشوری برای بهره‌مندی از توان نخبگان کشور صادر شد.
بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، داداش‌پور و کلانتری معاونان وزارت علوم لابه‌لای صحبت دانشجویان به جمع اضافه می‌شوند.
چه خبر از سامانه انتصابات؟
اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان، نخستین اتحادیه دانشجویی که فرصت ارائه نکاتش را پیدا می‌کند؛ محمدحسین کاظمی، دانشجوی دکتری مهندسی آب دانشگاه تبریز سخنران بعدی است. دبیرکل جادی‌های 16آذر هم نماینده آنها در دیدار دانشجویان با رئیسی بود و اتفاقا خلأ وجود گفتمان واحد را دوباره به رئیس‌جمهور یادآور شد. او سند تحول دولت را پاسخگوی نیازهای روز نمی‌داند. می‌گوید عدم مهار تورم کمر قشر مستضعف را شکسته و نتیجه گشایش‌های اقتصادی هنوز هم در سفره محرومان مشخص نیست. وضعیت خودرو، مدیریت نهاده‌های دامی از دیگر مباحثی است که در فرصت کوتاهش بیان می‌کند و در آخر جمله از رئیسی درخصوص سامانه انتصابات دولت سوال کرده و آمار تعداد انتصابات صورت‌گرفته از طریق این سامانه را مطالبه می‌کند. تینا حاج‌محمدی، نماینده دوم جادی‌ها، دانشجوی کارشناسی دانشگاه تربیت دبیر شهیدرجایی است. می‌گوید کارهای حوزه زنان فاقد سیاستگذاری کلی و درست است و بیشتر نمایشی است. همچنان مشاوران امور بانوان مقام تشریفاتی هستند و ماموریتی برای اجرا ندارند. او نکات دیگری را هم در همین راستا بیان می‌کند و با بیان نگرانی‌های نخبگان از مساله مذاکرات هسته‌ای به صحبت‌هایش پایان می‌دهد.
جلسات مستمر هستند، مثمرثمر هم باشند
روند جلسه آرام پیش می‌رود. نوبت به محمدصالح ترکمان عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه می‌رسد. او دانشجوی ارشد مدیریت دولتی دانشگاه شاهد است و در همان تشکر آغاز کلامش می‌گوید امیدوار است این جلسات علاوه‌بر اینکه مستمر هستند، مثمرثمر هم باشند. او در سه محور اصلی نکاتش را دسته‌بندی کرده و از حوزه اقتصادی آغاز می‌کند. او سومین نفری است که پای سند تحول را پیش می‌کشد و می‌گوید دولت توان انتخاب ندارد و این موضوع را می‌توان در سند تحول هم دید. او می‌گوید تکلیف دولت با خودش مشخص نیست و اقدمات دولت در عمل و برخلاف شعارش قیچی کردن سفره مردم است. حدف ارز 4200 نکته بعدی است که او با نقل‌قول از مدیران دولتی تناقض اظهارات دولتمردان را متذکر میشود. او می‌گوید این شیوه دولت به حراج گذاشتن اعتماد مردمی است. هیچ زخمی در این 9 ماه درمان نشده و فشار بر مردم بیشتر شده است و خطر دلسرد شدن مردم و وقوع آبان 98 دیگر را نمی‌توان دور دید. جمهوریت، محور بعدی اوست. گریزی به مطالبات مردمی در حوزه شفافیت و سربازی می‌زند و می‌گوید دولت باید کنار سفرهای استانی با مخالفت نسبت به دور زدن جمهوریت توسط شورایعالی سران قوا موضع‌گیری کند. فاطمه‌سادات کاظمی، نماینده دیگر جنبشی‌ها و دانشجوی کارشناسی دانشگاه تهران به‌صورت موردی مشکلات مردم ده‌ونک، خانواده صیادان کنارکی اسیرشده توسط دزدان دریایی، عدم اجرای قانون شناسنامه‌دار شدن فرزندان متولد از مادر ایرانی و پدر خارجی و اشتغال مهاجران را مورد اشاره قرار داد.
یادی از حاج‌عبدالله؛ بزرگمرد عرصه سازندگی
نوبت به گروه‌های جهادی می‌رسد. محمدمهدی رحمتی، دانشجوی کارشناسی علوم ارتباطات است و دومین دانشجوی دانشگاه علامه است که فرصت صحبت پیدا می‌کند. جهادی‌ها اهل نشستن پشت میز و سخنرانی نیستند. این مطلع صحبت اوست و از رئیس‌جمهور بابت تشکیل شورایعالی جهاد سازندگی تشکر می‌کند و در ادامه تایید اشخاص حقیقی این شورا برای تشکیل هرچه زودتر آن را مطالبه می‌کند. بودجه اختصاص‌یافته به مناطق محروم و نحوه هزینه‌کرد آن، مساله دیگر اوست. از حاج‌عبدالله، والی بزرگمرد عرصه سازندگی یاد می‌کند و برای شادی روح او تقاضای ختم صلواتی از جمع دارد. محدثه قربانی، دانشجویان کارشناسی مهندسی شیمی دانشگاه امیرکبیر، نماینده دیگری از تبار فعالان جهادی است که به‌سرعت متن خود را قرائت می‌کند. با این سرعت نکته‌برداری از صحبت او چندان ساده نیست. او به بیان عوامل محرومیت در مناطق محروم می‌پردازد و انتظار خود را برای حمایت دولت از بانوان جهادگر مطالبه می‌کند.
فقط جنبه سلبی رویکرد دولت مشخص است
از آن جمع 14 نفره، فقط چهار نفر دیگر مانده‌اند که باید نکات خود را ارائه دهند. نفر بعدی زینب شوندی دانشجوی کارشناسی حقوق دانشگاه قم است که به نمایندگی از اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل صحبت می‌کند. شوندی مثل دبیر جهادی‌ها در نشست روز دانشجو سخنرانی کرده بود و نخستین نکته‌اش کلان ایده محوری دولت بود؛ نکته‌ای که از صحبت‌های 16 آذر، دوباره تکرار می‌شد. دبیر سیاسی مستقلی‌ها می‌گوید در ابتدای فعالیت دولت دو نامه تدوین کردند که با گذشت 9 ماه از دولت به نظر می‌رسد نقشه راه دولت درجهت معکوس قرار گرفته است. شوندی می‌گوید جنبه سلبی رویکرد مشخص است و اما نمی‌دانیم دولت آقای رئیسی دقیقا چه هست. او می‌گوید توهم تاثیرگذاری تصمیماتی که نه امکان عملیاتی‌شدن دارند و نه جامعه مخاطب کوچکی مشکل دیگر دولت در ماه‌های گذشته بوده است. از دولت توقع تصمیمات سخت داریم؛ این شاه‌بیت کلام اوست و از رئیسی می‌خواهد در برابر بانک‌های خصوصی برخورد و تصمیم‌گیری کند. شوندی از شاخص‌های عدالت در نظام آموزش دولت می‌گوید و تفاوت آن را با دولت قبل می‌گوید. امیرحسین پناهی دانشجوی پزشکی دانشگاه شاهد بعد از او از نکات مدنظر مستقلی‌ها می‌گوید. می‌گوید دولت سیزدهم با مواضع گرد موافقانش را به مخالفانش تبدیل می‌کند. می‌گوید سکوت دولت در قبال به چه معنی است؟ از نتیجه پیگیری و گزارش اتفاقات اخیر مانند ورزشگاه مشهد سوال می‌کند. نکته پایانی پناهی، مساله امنیت روانی است که معتقد است از جوانان سلب شده است.
راند آخر نقادی با دانشجویان تحکیمی
تحکیمی‌ها آخرین مجموعه دانشجویی هستند که نمایندگان‌شان نکات خود را ارائه می‌دهند. مجتبی منگلی، عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم دومین دانشجوی امیرکبیری است که در این جلسه صحبت می‌کند. از تله‌ای که برای دولت با کلیدواژه هماهنگی قوا پهن شده می‌گوید که در درازمدت نتیجه‌ای جز ناامیدی مردم نخواهد داشت. به وعده نابودی فقرمطلق کنایه می‌زند و در بخش دیگری از صحبت‌هایش می‌گوید در وزارت اقتصاد شعار خوبی داده میشود اما اراده لازم وجود ندارد. آن را ازجمله سیاست‌های واگرا در دولت می‌داند و از وضعیت صنعت خودرو گلایه می‌کند. فائزه فاتحی آخرین دانشجویی است که صحبت‌های خود را آغاز می‌کند. دانشجوی کارشناسی گرافیک دانشکده فنی‌وحرفه‌ای دختران شریعتی، صحبت‌های خود را با محوریت حوزه زنان ایراد می‌کند و می‌گوید هنوز هم باید اثبات کنیم که حضور زنان یک نیاز مهم است. از دختران دغدغه‌مندی می‌گوید که حتی در پژوهشکده و مسائل حوزه زنان هم استقبالی از حضور آنان نمی‌شود. دوئل دانشجویان فعالان دانشجویی سه دقیقه مانده به ساعت هفت به پایان می‌رسد. مجری برنامه مطابق رسم معمول با ذکر صلواتی جلسه را دراختیار رئیس‌جمهور قرار می‌دهد.
فرصت یک ساعت پاسخگویی برای رئیس‌جمهور
آن‌گونه که ساعت نشان می‌دهد رئیس‌جمهور کمی کمتر از یک ساعت فرصت دارد تا به مطالبات و سوالات متعدد 14 دانشجو پاسخ دهد. او در همان ابتدا از دانشجویان می‌خواهد ارتباط‌شان را به جلسات محدود نکنند و نکات خود را برای دولت بفرستند. رئیسی پاسخ به نکات دانشجویان را از مساله گفتمان آغاز می‌کند. او سراغ مقدمه بیان کلیات نمی‌رود، از همان ابتدا نشان می‌دهد ضیافت افطاری‌اش هم نشست فرمایشی نیست و می‌خواهد به ابهامات دانشجویان پاسخ دهد؛ هرچند در این مسیر موفقیت صددرصدی کسب نکند. او گفتمان امام و رهبری را به‌عنوان گفتمان اصلی دولت معرفی و سند بیانیه گام دوم را اولویت اصلی مطرح می‌کند. از نگاه‌های دو به دوی دانشجویان می‌توان دریافت انتظار شنیدن چنین پاسخی را دربرابر یکی از نکات پرتکرار و تاکیدشان نداشتند.
اگر صلاح دانستید صحبت‌های ما را هم بنویسید
رئیسی به بیان بخشی از اقدامات اخیر دولت می‌پردازد و از دانشجویان می‌خواهد درکنار گزارش حرف‌های خودشان، پاسخ‌های او را هم بیان کنند، البته اگر صلاح دانستند! او می‌گوید: «قرار نیست شما یک چیزی بگویید و ما هم یک چیزی بگوییم و برویم. قرار است شما به حل مسائل کشور کمک کنید. والا اگر قرار باشد برویم و بگوییم ما این حرف‌ها را زدیم؛ خب طیب‌الله! چه اتفاقی افتاد؟ من اتفاقی که افتاده و اتفاقاتی که در پیش است را توضیح می‌دهم. من از این نشست‌ها استقبال می‌کنم و آن را مغتنم می‌دانم.» او از نامه رئیس نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه‌ها برای افزایش نشست‌های دانشجویی رئیس‌جمهور سخن گفت و به تریبون‌های دانشجویی در سفرهای استانی اشاره کرد.
مراتب جهت استحضار برادری که روبهرو نشسته‌اند!
با این مقدمه، رئیسی از مساله مالیات شروع کرد و آن را ذیل کلیدواژه عدالت مالیاتی بیان کرد. احتمالا می‌خواهد پاسخی به ابهامات مطرح‌شده از سوی اولین نماینده دانشجویان در حوزه عدالت بدهد. فرضیه‌ای که کمی بعدتر با یک جمله خاص تایید هم میشود. او از آمار مودیان مالیاتی و رشد 110درصدی درآمدهای مالیاتی سخن گفت و در آخر تاکید کرد: «مراتب جهت استحضار برادری که روبهرو نشسته‌اند، این را هم کنار بقیه نکات‌تان یادداشت کنید!» لبخند روی لب همه حضار نقش می‌بندد. اما این تازه شروع ماجراست!
رئیس‌جمهور سراغ نکات مورد اشاره توسط دبیر سیاسی مستقلی‌ها می‌رود. او می‌گوید قانون تسهیل اخذ مجوزهای کسب‌وکار 13سال روی زمین مانده بود و می‌خواهیم عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنیم. به مساله آزادسازی سواحل اشاره می‌کند و می‌گوید این موارد مساله اول کشور نبود. او می‌گوید: «اینکه این موارد چگونه در رسانه ملی مطرح میشود بحث دیگری است اما از زبان من فقط یک‌بار در گیلان این موضوع را شنیدید.» یخ جلسه این‌بار نه در زمان دانشجویان که در میان پاسخ‌های پرشور و حرارت رئیس‌جمهور آب میشود. رئیسی از دانشجویان می‌خواهد مطلق به موضوعات نگاه نکنند: «احتمال دهید بعضی مواقع اطلاعات شما کامل نباشد. هم ما باید اطلاعات‌مان را با نظرات شما کامل کنیم هم شما احتمال دهید برخی موارد اطلاعات‌تان کامل نباشد.» با این مقدمه گزارش عملکرد دولت در حوزه صادرات و تجارت آغاز میشود و پس از آن نوبت به تشریح وضعیت شروع کار دولت می‌رسد. شکل و شمایل جلسه فقط یک تخته کم دارد! این‌بار رئیسی که دانشجویان را مخاطب قرار داده و از دانشجویان سوال می‌پرسد تا اصطلاحا خوب برای دانشجویان جا بیفتد.
اینها را کنار همان نکات‌تان بنویسید
مساله ارز 4200 دوباره توجه‌ها را به سمت آخر جلسه می‌برد. «آقایی که آخر نشسته‌اند» مخاطب سوال «یادتان هست شهریورماه درمورد ارز 4200 چه اعلامی کردیم؟» رئیسی قرار می‌گیرد. روبه‌روی رئیس‌جمهور بچه‌های عضو جنبش عدالتخواه و نماینده بسیج دانشجویی نشسته‌اند. پایان پاسخ سوال قبلی، دوباره با سوال دیگری سراغ همان دانشجویان می‌رود. از پاسخ کوتاه دانشجویان هم قانع نمی‌شود و می‌گوید «اینها را کنار همان نکات‌تان بنویسید!» کم‌کم بچه‌های آخر جلسه هم تلاش می‌کنند وارد بحث شوند اما شرایط جلسه و بیان پرسرعت آقای رئیس‌جمهور فضا را برای یک گفت‌وگوی چالشی فراهم نمی‌کند.
دعوت به آمادگی بیشتر برای جلسات بعدی
سوال سوم «مجلس با لایحه دوفوریتی دولت چه کرد؟» با پاسخ‌های شکننده دانشجویان که انتظار این مواجهه را نداشتند، همراه میشود و فضای جذابی در جلسه ساخته که توجه همه را جلب کرد. رئیسی از دانشجویان می‌خواهد اطلاعات‌شان را کامل کنند تا اظهارنظرشان در جلسات بعدی دقیق‌تر باشد و بیشتر مورد استفاده دولتی‌ها قرار گیرد. رئیسی صحبت یکی از دانشجویان را مبنی بر اینکه دولت در موضوع ارز 4200 شفاف عمل نکرد، رد می‌کند و می‌گوید ارز ۴۲۰۰ تومانی باید تا حصول اطمینان از اینکه مشکلی پیش نمی‌آید، ادامه یابد. یکی از اعضای جنبش عدالتخواه دانشجویی که چند دقیقه‌ای است می‌خواهد صحبت کند، بالاخره با صدایی رساتر حرفش را بیان می‌کند: «نمی‌شود بگویید ادامه پیدا کند اما در بودجه حذف کنید!» رئیسی در پاسخ می‌گوید که پیش‌بینی لازم را کرده‌ایم.
به خرج بنده به استان‌ها بروید!
مسکن حوزه بعدی بود که رئیسی به سراغ پاسخ به ابهامات مربوط به آن رفت. اینجا هم اما گلایه داشت که صحبت‌های دانشجویان آنچنان دقیق مطرح نشده است. او از دانشجویان خواست تا به خرج رئیس‌جمهور به استان‌ها سفر کنند و از نزدیک پیشرفت کار را مشاهده کنند. او دغدغه دانشجویان در زمینه ثبات قوانین و اولویت داشتن مساله بانک‌ها را تایید کرد و از برنامه دولت در این دو حوزه سخن گفت.
کلاس اقتصاد در ضیافت افطار
موضوع فقر مطلق بخش بعدی سخنان رئیس‌جمهور بود. رئیسی با تشریح تعریف فقرمطلق به برخی تجربیات خود در زمان تولیت آستان قدس اشاره و تاکید کرد که با هماهنگی دولت و نهادهای انقلابی می‌توان فقر مطلق را در کشور ریشه‌کن کرد. او فعالیت گروه‌های جهادی را امید‌آفرین خواند و از حمایت این گروه‌ها هم سخن گفت. رئیسی در پاسخ به دانشجویان درخصوص طرح صیانت البته پاسخ روشنی نداد و از اعلام موضع دولت در آینده خبر داد. سند تحول موضوع بعدی بود که رئیس‌جمهور در جمع دانشجویان به آن پرداخت و از ارائه نظرات کارشناسی دانشجویان نسبت به آن استقبال کرد. خودرو و وضعیت آن موضوع دیگری بود که رئیسی بخشی از دغدغه دولت را در آن مطرح کرد.
گشتم نبود، نگرد نیست
رئیسی به دغدغه دانشجویان نسبت به آینده اشاره کرد. او خاطره‌ای هم درمورد دیدار هفته گذشته‌اش با دانشجویان خوابگاه دانشگاه خوارزمی تعریف کرد و گفت: «دانشجویی سر سفره افطار به من گفت دو هفته به خارج رفتم، هیچ خبری نبود. شما هم به دانشجویان بگویید.» او صحبت نماینده انجمن‌های علمی درخصوص علاقه دانشجویان به خدمت در کشور را اینگونه تصدیق کرد و از تلاش دولت برای بهبود شرایط گفت.
وقتی مطالبات به نشست محدود نشد
رئیسی در پایان سخنانش ضمن تقدیر و تشکر از دانشجویان از آنان خواست تا ارائه دیدگاه‌ها و نظرات‌شان را منوط به جلسات نکنند. اتفاقی که خیلی زود توسط دانشجویان عملی شد. از لحظه پایان رسمی جلسه، صف نقدها و نظرات حالا از سمت دانشجویانی که فرصت بیان نکات خود را در جلسه نیافته بودند، تشکیل شد و تا خود سفره افطاری هم ادامه داشت. صحبت‌های دانشجویان فقط به قاعده دو نماز متوقف شد و پایان نماز فرصت دوباره‌ای بود تا دانشجویان با وزرا و برخی مسئولان نهاد ریاست‌جمهوری نکات خود را منتقل کنند.
مطالبه‌گری به صرف افطاری!
سفره رئیس‌جمهور توسط دانشجویان احاطه شده و یک‌به‌یک به بیان نکات‌شان می‌پردازند. رئیسی برخی نکات دانشجویان را به رئیس دفتر ارجاع می‌دهد تا توسط او پیگیری شود. یکی از دانشجویان از مدیران یکی از استانداران شمال‌غرب کشور گلایه می‌کند. دیگری از مشکلات مردم در خراسان شمالی سخن می‌گوید. بساط مطایبه و شوخی هم مهیاست. هرازگاهی صدای خنده از جمع دانشجویان بلند میشود. شورای عالی انقلاب فرهنگی، عملکرد مدیران استانی، مشکلات دانشگاه و دغدغه‌های اقتصادی ازجمله دیگر مواردی است که دانشجویان در این موقعیت با رئیس‌جمهور مطرح می‌کنند. یک ساعتی از اذان مغرب می‌گذرد و ساعت به 9 نزدیک میشود. حلقه دانشجویان درکنار رئیسی اما هنوز شکسته نشده است. البته باید به دانشجویان هم حق داد، مشابه این روحیه را در سال‌های اخیر کمتر دیده‌اند؛ مدیری با صبر و حوصله آن هم در تراز نخست اجرایی کشور به همه صحبت‌ها گوش دهد و تا حد امکان پاسخگوی آنها باشد.