مرکز فناوری دانشگاه صنعتی‌شریف در سال 79 فعالیت خود را آغاز کرده اما سرعت رشد تحولات حوزه نوآوری و فناوری دانشگاه در طول یک دهه اخیر رشد جالب‌توجهی داشته و شریفی‌ها را در این حوزه متمایز کرده است. دانشگاه صنعتی‌شریف امروز دارای یک ناحیه نوآوری است که بیش از ۵۰۰ شـرکت، 21 شــتاب‌دهنده، 12 صندوق و شرکت سرمایه‌گذاری و 12 مرکز نوآوری در آن مستقر هستند. سیدحمیدرضا حسینی، مدیر فناوری پارک علم‌وفناوری دانشگاه صنعتی‌شریف با اشاره به روند فعالیتی پارک شریف بیان کرد: «تلاش ما همواره بر این بوده‌است که در بحث خدمات‌دهی به واحدهای فناور عمیق‌تر شویم. یکی از مسیرهایی که باید در آن عمیق‌تر شده و فعالانه‌تر حرکت کنیم، آن هم با توجه به اینکه سال 1401 تمرکز بر تولید دانش‌بنیان است، حمایت از شرکت‌ها برای حرکت در مسیر تولید محصولات فناورانه و متکی بر دانش است.» وی ادامه داد: «بسیاری از شرکت‌های پارک علم‌وفناوری دانشگاه صنعتی‌شریف که خلاق و فناور هستند، هسته اصلی و زمینه فعالیت‌شان عمدتا در حوزه تحقیق و توسعه و حوزه گسترش فناوری از جنس نرم‌افزاری و تولید در مقیاس کوچک است. این شرکت‌های نوآور پارک در آن خوب عمل می‌کنند؛ اما باید به آنها در مرحله فعلی یعنی توانمندی‌هایی که دارند و دستاوردهایی که کسب کردند، بیشتر کمک کنیم تا این توانمندی‌ها عمیق‌تر شده و در زمینه تولید بهتر عمل کنند.»
رسالت پارک علم و فناوری شریف، تامین زیرساخت و توانمندی‌ها برای صاحبان ایده است
به‌گفته مدیر فناوری پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی‌شریف، الزامات تولید محصولی که هم دانش‌بنیان و فناورانه و هم اشتغال‌آفرین باشد، نیازمند زیرساخت‌ها، امکانات و سازمان‌مندی برای شرکت‌های فناور بیشتری برای تولید است تا بتوانند محصولات فناورانه را در مقیاس انبوه تولید کرده، بازارهای بزرگ‌تری را هدف‌گذاری کنند، صادرات داشته و اشتغالزایی بالایی هم ایجاد کنند. از نظر من در مرحله فعلی، یکی از رسالت‌های پارک‌های علم و فناوری دانشگاه باید بر این باشد که زیرساخت‌ها و توانمندی‌ها را برای فناوران و صاحبان ایده‌ها ایجاد کند. حسینی در ادامه اشاره کرد: «تعداد واحدهای فناور پارک علم و فناوری دانشگاه شریف در سه دسته پیش‌رشد، درحال رشد و رشدیافته تاکنون 160 واحد است که به‌صورت مستقیم زیر نظر پارک فعالیت می‌کنند. 500 واحد فناور و شرکت دانش‌بنیان نیز در ناحیه نوآوری شریف مستقر هستند و به‌صورت غیرمستقیم از تسهیل‌گری پارک بهره‌مند می‌شوند. در تلاش هستیم تا این زیست‌بوم را گسترش داده و به سمت تعاملات بیشتر در این اکوسیستم برای گسترش تولیدات مشترک حرکت کنیم.»
لزوم تسهیل‌گری افزایش صادرات شرکت‌ها در سال 1401
وی افزود: «در سال 1400 شاهد رشد کمی واحدهای فناور دانشگاه شریف بودیم؛ البته باید با در نظر گرفتن ظرفیت بالقوه واحدهای فناور تلاش کنیم کیفیت فعالیت این واحدها را افزایش دهیم. رشد کیفی، بالغ‌تر شدن فناورها و شرکت‌های فناور یک پروسه زمانبر است و باید مسیر چندساله‌ای برای آن طی شود تا شرکت‌ها به درجه‌ای از بلوغ برسند که به سمت انجام کارهای بزرگ‌تر و تاثیرگذاری بیشتر در صنعت پیش بروند. رسیدن به این نقطه نیز لازمه چند کار چندساله است. از نظر کمی، شرکت‌هایی باسابقه بالا در زیست‌بوم فناوری دانشگاه شریف کار می‌کنند. دانشگاه حجم انبوهی از شرکت‌های موفق و توانمند را دارد که به درجه‌ای از بلوغ برسند تا بتوانند به‌سمت جریان‌های بزرگ‌تر و تاثیرگذارتر فناورانه حرکت کنند.» مدیر فناوری پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی‌شریف با بیان اینکه این جریان نیازمند کار عمیق چندساله است، عنوان کرد: «از نظر کمی، شرکت‌هایی با سابقه کمی بالایی وجود دارند؛ یعنی شرکت‌هایی که چندین سال است در زیست‌بوم فناوری دانشگاه صنعتی شریف کار کرده و تجربه خوبی کسب کرده‌اند. حجم انبوه و تعداد خوبی از شرکت‌ها را داریم که به بلوغی از لحاظ زیرساختی و هم از لحاظ فرهنگ سازمانی رسیده‌اند که می‌توانند کارهای بزرگ‌تری کرده، تولیدات فناورانه بیشتری داشته باشند و به مرز صادرات برسند. شرکت‌های دانش‌بنیان برای آنکه اشتغالزایی بیشتری داشته باشند، باید به سمت شرکت‌های بزرگ‌تر حرکت کنند و این بازار بزرگ از طریق صادرات فراهم می‌شود؛ پس یکی از مهم‌ترین اقدامات در سال 1401، تسهیل‌گری برای افزایش صادرات شرکت‌هاست.»
ضرورت ورود شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه فناوری اطلاعات در بازارهای بین‌المللی
به‌گفته حسینی، درصد بالایی از بودجه‌های دانشگاه صرف حمایت از زیست‌بوم‌های فناورانه و نوآورانه دانشگاهی می‌شود. باید به این مساله با دید زنجیره ارزشی نگاه کرد. اگر محصول فناورانه بخواهیم، باید شرکت‌های دانش‌بنیان حضور داشته باشند. بنیه این شرکت‌ها نیروی انسانی توانمند است که در دانشگاه‌ها تربیت می‌شود، دانشگاه نیز از طریق دو ابزار آموزش و پژوهش این نیرو را توانمند می‌کند که به تجربه کسب کردن این دانشجویان کمک کند تا آنها نیز جذب شرکت‌ها شده و وارد دنیای واقعی فناورانه و نوآورانه شوند.» وی درخصوص حوزه‌های کاری واحدهای فناور در پارک شریف گفت: «فعالیت واحدهای فناور عمدتا در حوزه‌های فناوری اطلاعات، صنایع الکترونیک، تجهیزات صنعتی پیشرفته، موارد پیشرفته، دارویی، زیست فناوری و... است.»
مدیر فناوری پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی‌شریف افزود: «هدف‌گذاری پارک شریف در سال 1401 برای ارائه خدمات به شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فناور این است که برای واحدها به‌ویژه در حوزه فناوری اطلاعات تلاش کنیم که وارد بازار کشورهای خارجی شوند؛ چراکه این شرکت‌ها به حد مناسبی از بلوغ و تعامل رسیده‌اند که محصولات و خدمات‌شان را به بازارهای بین‌المللی عرضه کنند.»
هدایت شرکت‌های دانش‌بنیان برای تولید در مقیاس صنعتی بالا، اقدام پارک شریف در 1401
حسینی افزود: «در حوزه‌های سخت‌افزاری نیز یکی از فعالیت‌های جدی در سال جاری، هدایت این شرکت‌ها برای تولید در مقیاس بالای صنعتی است تا زیرساخت‌های تولید صنعتی واقعی را برایشان فراهم کنیم؛ یعنی شرکت‌های حوزه سخت‌افزاری را از شرکت‌هایی که تحقیق و توسعه صرف انجام می‌دهند با ابزارهای مختلف به سمت تولید و بزرگ‌تر شدن هدایت کرده و حمایت کنیم.» وی در ادامه بیان کرد: «باید تلاش‌هایی صورت گیرد تا سرعت توانمندسازی نیروی انسانی افزایش پیدا کند؛ یعنی یکی از نیازهای اصلی اکوسیستم، تربیت نیروی انسانی توانمند و متخصص از جنس آکادمیک و غیرآکادمیک است و الزامات دانش اولیه را کسب کرده و وارد فضای کار واقعی شوند. دوم، باید سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت‌های تولیدی صورت بگیرد، یعنی تلاش شود تا بخش خصوصی و شرکت‌های بزرگی که امکانات و تجهیزات گسترده دارند، وارد این چرخه شوند و شرکت‌ها درکنار این مجموعه‌های صنعتی کارهای بزرگ فناورانه انجام بدهند.»
50درصد فارغ‌التحصیلان می‌توانند به فضای دانش‌بنیان کشور ورود کنند
مدیر فناوری پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به بهره‌مندی از توان دانشجویی کشور در فضای فناورانه عنوان کرد: «اگر بتوانیم روی ذهنیت جمعیت دانشجویی کار کنیم تا امید را در آنها تقویت کرده و این اطمینان را به آن بدهیم که می‌توانند در داخل کشور ارزش‌آفرینی کنند، قطعا درصد بسیار زیادی از آنها، حدود 50 درصد فارغ‌التحصیلان می‌توانند وارد فضای استارتاپی و دانش‌بنیان کشور شوند.»
حسینی با اشاره به نگاه مدیران پارک برای افزایش ورود جمعیت دانشجویی به فضای استارتاپی و دانش‌بنیان توضیح داد: «یکی از مسائلی که مدیران پارک باید به آن توجه کنند، برجسته‌کردن اقدامات و دستاوردهای پارک در جامعه دانشجویی است تا بتوانیم قشر دانشجویی را در کارکردن و خلق اثر در داخل کشور امیدوار کنیم.»
نیروی انسانی، بزرگ‌ترین نقطه اتکای زیست‌بوم فناوری و نوآوری است
وی اشاره کرد: «البته رسیدن به نتیجه این کار در کوتاه‌مدت حاصل نمی‌شود؛ بلکه میوه‌های آن در درازمدت و بلندمدت ثمر خواهد داد و باید با توان بیشتری برای این جریان فعالیت کرد تا امیدآفرینی بیشتری شکل بگیرد. باید روی بحث توانمندسازی نیروهای انسانی زیست‌بوم فناوری و نوآوری اقدامات گسترده‌ای شود؛ چراکه بزرگ‌ترین نقطه‌اتکای زیست‌بوم فناوری و نوآوری، نیروی انسانی است که باید از لحاظ ذهنیت و مهارت ارتقا پیدا کند و هرچه در این زمینه تلاش کنیم، باز هم لازم است.» به گفته مدیر فناوری پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف، افزایش سرمایه‌گذاری زمانی میسر می‌شود که بخش خصوصی درگیر کار شود؛ یعنی هرچقدر مشوق‌های بیشتری برای تعامل بخش خصوصی در جریان تولید دانش‌بنیان ایجاد کنیم تا بتوانند در این جریان ذی‌نفع شده و حجم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این امر افزایش پیدا کند، می‌تواند خروجی‌های خوبی را به جای بگذارد. باید زمین بازی را طوری در زمینه‌های فناوری بچینیم که بخش خصوصی وارد چرخه فعالیت شود و بر روند فعالیت کسب‌وکارهای این حوزه تاثیر بگذارد.