چین که بسیاری معتقدند یکی از عواملی است که می‌تواند منجر به «تله توسیدید» شود و خود را به‌عنوان قدرت درحال رشد در معرض جنگی گسترده با آمریکا به‌عنوان قدرتی قرار دهد که جایگاهش را در خطر می‌بیند، طی چند هفته اخیر با حمله روسیه به اوکراین از اهمیتی بیشتر از گذشته برخوردار شده است. برخی معتقدند احتمال دارد چین در اقدامی مشابه با روسیه و در سایه اقدام این کشور در شرق اروپا، برای دستیابی به آرزوی دیرینه خود جهت بازگرداندن جزیره تایوان به خود، این جزیره را آماج حملات خود قرار دهد و آن را اشغال کند.
بر همین اساس پیگیری اظهارات مقامات چین که می‌تواند در وضعیت متلاطم کنونی، شرایط را تشدید یا به‌سمت ثبات رهمون سازد، از اهمیت بسزایی برخوردار شده است.
هفته گذشته پکن شاهد برگزاری سیزدهمین نشست کنگره ملی چین بود که در آن مقامات چینی به اظهارنظرات خود پرداختند که یکی از این افراد وانگ یی وزیر خارجه چین بود.
بنابر گفته‌های او چین همچنان برحل‌وفصل منازعات از طریق نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل و رکن امنیتی آن یعنی شورای امنیت تاکید دارد.
او در نشست روز دوشنبه خود تلاش کرد بدون آنکه خطوط قرمز کشورش را کمرنگ جلوه دهد، این نکته را پررنگ سازد که پکن مانند مسکو با انجام حرکتی غیرمعمول و شدید به‌دنبال پیگیری اهداف خود گام برنخواهد داشت. در ادامه مهم‌ترین بخش‌های سخنان هفته گذشته وزیر خارجه چین را به نقل از روزنامه چاینا دیلی می‌خوانید.
حمایت از دوستی پکن-مسکو
وانگ یی طی سخنانی دوشنبه گذشته گفت: «مهم نیست که وضعیت بین‌المللی چقدر مخاطره‌آمیز و چالش‌برانگیز باشد، چین و روسیه در هر صورت تمرکز استراتژیک خود را حفظ خواهند کرد.» وی با این‌حال تاکید داشت طرفین بحران فعلی باید به اهداف و اصول منشور سازمان ملل پایبند باشند و به حاکمیت و تمامیت ارضی تمامی کشورها احترام بگذارند.
مساله تایوان و اوکراین قابل‌مقایسه با یکدیگر نیستند
چین مساله تایوان و اوکراین را دارای ماهیت متفاوتی می‌داند که آنها را غیرقابل‌مقایسه ساخته است. در همین رابطه وانگ یی در حاشیه نشست کنگره ملی چین گفت: «بنیادی‌ترین تفاوت این دو آن است که تایوان بخشی جدانشدنی از چین است و مساله تایوان کاملا به امور داخلی چین تعلق دارد اما در مقابل مساله اوکراین اختلاف بین این کشور و روسیه است.»
آسیا-اقیانوسیه «صفحه شطرنج» نیست
وانگ یی در بخشی از سخنان خود اعلام کرد: «کشورهای اتحادیه کشورهای جنوب شرقی آسیا (آسه‌آن) مهره‌های شطرنج یک رقابت ژئوپلیتیکی نیستند، بلکه بازیگران مهمی هستند که به توسعه و شکوفایی منطقه کمک می‌کنند.»
وی همچنین «استراتژی هند-اقیانوسیه» ایالات متحده را مورد انتقاد قرار داد و مدعی شد که واشنگتن قصد دارد از این استراتژی برای ایجاد نسخه ناتو در منطقه هند-اقیانوسیه استفاده کند. وزیر خارجه چین معتقد است که راهبرد هند و اقیانوس آرام ایالات متحده درحال تبدیل شدن به واژه‌ای برای «سیاست بلوکی» است.
حکمرانی جهانی وارد مرحله آسیایی خود شده است
وزیر خارجه چین می‌گوید کشورش مشتاق است ببیند که بازارهای نوظهور و کشورهای درحال توسعه نقش بزرگ‌تر و فعال‌تری در حکومت جهانی در آینده ایفا می‌کنند.
این اظهارات درحالی توسط وی ابراز شده که چین همزمان با ریاست دوره‌ای گروه بریکس (متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی)، امسال میزبان چهاردهمین اجلاس سران این اتحادیه خواهد بود.
وانگ یی در همین راستا اعلام کرد که چین همکاری‌های موجود در بریکس را تعمیق خواهد کرد و و الهام‌بخش امید و اطمینان در زمینه تلاش مشترک همه کشورها برای شکست این بیماری همه‌گیر خواهد بود.
او ضمن اشاره به خیزش اقتصادی آسیا گفت: «حکمرانی جهانی وارد دوره آسیایی خود شده است. چین امیدوار است که اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه از «پیرو» به «پیشرو» و حتی «گام‌گذار» در این حکمرانی تبدیل شوند.»
* حسن شعبانی