سیامک خاجی، خبرنگار گروه ورزش: سال‌شماری برای ناکامی تیم ملی امید مدت‌هاست برای رسانه‌های ایرانی به کاری تکراری تبدیل شده و حسرت نرفتن به المپیک دیگر به اتفاقی تکراری بدل شده است. هر چهار سال یک‌بار و پس از شکست یا حواشی عجیبی که برای تیم زیر 23سال ایران رخ می‌دهد (مثل سهل‌انگاری عجیبی که در تیم منصوریان اتفاق افتاد و با بازی‌دادن به بازیکن محروم، بازی با عراق را درحالی‌که به راحتی صعود کرده بودیم با رای کنفدراسیون فوتبال آسیا باختیم و حذف شدیم) فدراسیون و رسانه‌ها مدتی با بررسی علل ناکامی آینده‌سازان فوتبال ایران سرگرم می‌شوند و مدتی بعد اصلا فراموش می‌شود که اصلا چنین تیمی وجود داشته است. به این ترتیب ناکامی در رسیدن به المپیک به روالی معمول تبدیل شده و فقط در چند ماه پس از حذف، عده‌ای ابراز نگرانی کرده و بعد اتفاقات به مسیر عادی خود برمی‌گردد، انگار نه انگار که اتفاقی رخ داده است. این‌بار هم شواهد و قرائن نشان می‌دهد پیگیری وضعیت تیم امید و برنامه‌ریزی برای رسیدن آنها به المپیک 2024 پاریس در اولویت قرار ندارد و فعلا فدراسیون‌نشینان مشغول جنگ و دعواهای خود برای عزل رئیس و تصاحب صندلی او هستند. در این میان اخبار مربوط به کنارگذاشتن مهدی مهدوی‌کیا علاقه‌مندان به این تیم را نگران کرد که روز گذشته ظاهرا اوضاع بهتر و مهدوی‌کیا دوباره در سمتش ابقا شد. تیم ایران درحالی باید برای دیدارهای قهرمانی آسیا که خرداد ماه آینده برگزار می‌شود خود را آماده کند که هنوز برنامه دقیق دیدارهای تدارکاتی این تیم مشخص نیست.
رفت و برگشت مهدوی‌کیا
از سال 2016 کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم گرفت رقابت‌های قهرمانی زیر 23 سال قاره را به‌عنوان انتخابی المپیک نیز برگزار کند و به این ترتیب در سال‌هایی که المپیک برگزار می‌شد، این تورنمنت ارزش بیشتری پیدا می‌کرد. با توجه به اینکه مسابقات هر دوسال یک‌بار برگزار می‌شود، دوره‌ای که با المپیک تداخل نداشت و انتخابی محسوب نمی‌شود شاید از سوی کشورهای آسیایی چندان جدی گرفته نشود.
در سال 2016 تیم ایران پشت‌سر عربستان و به‌عنوان یکی از بهترین تیم‌های دوم مرحله انتخابی موفق به راهیابی به رقابت‌های قهرمانی زیر 23 سال آسیا و انتخابی المپیک شد اما با وجود اینکه بازهم در گروه خود دوم شده و به دور حذفی صعود کردند در یک‌چهارم نهایی به ژاپن باختند و از رسیدن به المپیک باز ماندند. دو سال بعد رقابت‌های قهرمانی امیدهای آسیا در چین برگزار شد و درحالی‌که قرار نبود تیم‌های برتر این تورنمنت راهی المپیک شوند تیم ایران اصلا از دور انتخابی صعود نکرد. امیدهای ایران در نتیجه‌ای عجیب در گروه خود بعد از عمان صدرنشین قرار گرفتند و موفق نشدند حضور در این رقابت‌ها را تجربه کنند. درحالی‌که سریلانکا از مسابقات انصراف داده بود، تیم ایران در بازی آخر گروه خود با دو گل به عمان باخت و پرونده حضورش در این دوره از مسابقات بسته شد.
دو سال بعد این‌بار انتخابی المپیک 2020 و تیمی که با حمید استیلی به‌دنبال شکستن طلسم حضور در المپیک بود اما درنهایت آنها هم نتوانستند این روند ناکامی را بشکنند و حذف شدند. ایران بازهم در دور انتخابی دوم شد و این‌بار عراق بود که بالاتر از تیم ما راهی دور بعد شد. در مرحله نهایی در گروهی دشوار با کره‌جنوبی، ازبکستان و چین قرار گرفتیم و اگرچه نتایج خوبی در دو بازی ابتدایی نگرفتیم اما اگر در بازی سوم گروهی چین را با نتیجه‌ای بهتر از یک بر صفر می‌بردیم صعود می‌کردیم اما به‌دلیل تفاضل کمتر نسبت به ازبک‌ها سوم شدیم و اصلا به دور حذفی نرسیدیم. به این ترتیب حسرت حضورمان در المپیک به نیم‌قرن رسید اما بازهم فکری اساسی برای حل این مشکل نشد.
تیم ایران از دور انتخابی دوره جدید این مسابقات توانست این‌بار به‌عنوان صدرنشین گروه، صعود مقتدرانه‌ای به دور نهایی داشته باشد و اگرچه در این دوره قرار نیست جواز حضور در المپیک را کسب کند و دوسال دیگر برای بلیت پاریس باید تلاش کند اما به نظر می‌رسد با شرایط کمی بهتر آماده حضور در این تورنمنت می‌شود. فدراسیون فوتبال شهریور ماه امسال مهدی مهدوی‌کیا را به‌عنوان سرمربی تیم ملی امید منصوب کرد تا او کارش را خیلی زودتر از مربیان قبلی این تیم آغاز کند و فرصت خوبی برای آماده‌سازی تیم برای حضور در مسابقات قهرمانی آسیا داشته باشد. اما درحالی‌که کمتر از 6 ماه از این انتصاب گذشته بود با عزل عزیزی‌خادم گفته می‌شد به‌دلیل مشکلاتی که در قرارداد مهدوی‌کیا وجود دارد شاید نفر دیگری جانشین او شود. درنهایت دیروز دبیرکل فدراسیون اعلام کرد که مهدوی‌کیا همچنان به کارش در تیم ایران ادامه خواهد داد و به این ترتیب او و دستیارانش باید امیدهای ایران را برای حضور در ازبکستان و رقابت با 15تیم دیگر حاضر در رقابت‌های قهرمانی زیر 23 سال آسیا آماده کنند اما فعلا خود مهدوی‌کیا واکنشی به این ماجرا نشان نداده و هنوز این نگرانی هست که نخواهد به کار ادامه بدهد؛ چراکه نه در دوره عزیزی‌خادم خبری از عقد قرارداد شد و نه در دوره مدیران جدید. ایران در این دوره از مسابقات در مرحله گروهی علاوه بر تیم میزبان با قطر و ترکمنستان نیز هم‌گروه است. ایران در این گروه کار سختی برابر قطر، صدرنشین گروه خود در دور مقدماتی و ازبکستان که از امتیاز میزبانی برخوردار است و در سال 2018 نیز قهرمانی این مسابقات را تجربه کرده، خواهد داشت.
برنامه‌های آماده‌سازی رقبا
قطر یکی از رقبای اصلی ایران در این گروه با هدایت نیکولاس کوردووا شیلیایی موفق شد در گروهی که یمن، سریلانکا و سوریه حضور داشتند با 7 امتیاز به‌عنوان صدرنشین به دور نهایی این مسابقات صعود کند. قطری‌ها پیش از آن مسابقات دو بازی دوستانه برابر تیم کوزوو برگزار کردند و پس از این تورنمنت که چند ماه پیش برگزار شد نیز در یک اردوی تدارکاتی دیگر که حدود یک ماه پیش انجام شد، حاضر شدند و به مصاف تیم زیر 23ساله‌های عربستان سعودی نیز رفتند. کوردوا نیز که به‌عنوان سرمربی این تیم مشغول کار بود به تازگی و پس از اینکه لوران بلان فرانسوی و نامدار از الریان کنار گذاشته شد به‌عنوان مربی موقت جای او را گرفت و فعلا تمرکزش بیشتر روی این تیم خواهد بود تا فصل به پایان برسد. قطری‌ها با توجه به اینکه میزبانی جام‌جهانی را نیز در سال آینده در پیش دارند تلاش دارند در این مسابقات عملکرد خوبی داشته باشند و احتمالا تعدادی از بازیکنان تیم زیر 23 سال این کشور بتوانند در فهرست نهایی تیم برای حضور در جام‌جهانی حضور داشته باشند. تیم کنونی که کوردوا در اختیار دارد همگی در لیگ ستارگان قطر شاغل هستند و هیچ لژیونری بین آنها دیده نمی‌شود.
ازبکستان نیز پس از اینکه در دوره قبلی این مسابقات تا دیدار رده‌بندی هم رسید و درنهایت چهارم شد تا سهمیه المپیک را از دست بدهد دو بازی دوستانه برابر اسلواکی و ساحل‌عاج داشته و با توجه به اینکه میزبان تورنمنت پیش‌رو است از حضور در مسابقات انتخابی هم معاف بوده است. آنها نخستین کشور آسیای میانه هستند که موفق شدند میزبانی این تورنمنت را کسب کنند و انگیزه زیادی برای موفقیت در این تورنمنت دارند. هدایت ازبک‌ها را تیمور کاپادزه برعهده دارد که در ماه‌های اخیر با اوکراین، عربستان‌سعودی و آذربایجان دیدارهای دوستانه‌ای برگزار کرده است و به نظر می‌رسد فدراسیون این کشور تدارک خوبی برای حضور آنها در این تورنمنت در نظر گرفته است.
استرالیا، ژاپن، کره‌جنوبی و عربستان سعودی دیگر حریفان مهم ایران در این رقابت‌ها هستند که البته علاوه بر این مسابقات در دوره بعدی که به‌عنوان انتخابی المپیک 2024 پاریس خواهد بود نیز جزء مدعیان کسب یکی از رتبه‌های اول تا سوم و رسیدن به این مسابقات خواهند بود. استرالیایی‌ها در سال 2021 و پیش از المپیک و همچنین مرحله انتخابی تدارک بسیار خوبی داشتند و چندین بازی دوستانه ازجمله مقابل ایرلند جنوبی، رومانی، مکزیک و نیوزیلند انجام دادند تا با آمادگی کامل خود را برای دیدارهای انتخابی آماده کنند. آنها البته در المپیک که مدتی پیش برگزار شد با وجود برتری برابر آرژانتین به اسپانیا و مصر باختند و از صعود به دور بعد باز ماندند.
ژاپن که یکی از بهترین تیم‌های کنونی آسیایی را در اختیار دارد پس از صعود مقتدرانه به المپیک در این تورنمنت هم عملکردی بسیار عالی داشت و در حالی‌که پیش از این تورنمنت با تیم‌هایی چون آرژانتین، غنا، جامائیکا، هندوراس و اسپانیا بازی کرده بود در این تورنمنت که در توکیو برگزار می‌شد، حاضر شد و با سه برد خوب در مرحله گروهی برابر آفریقای جنوبی، مکزیک و فرانسه راهی دور بعد شدند. شاگردان گو اویاوا با غلبه بر نیوزیلند به نیمه‌نهایی نیز رسیدند اما با شکست برابر اسپانیا و مکزیک درنهایت چهارم شدند. در چنین شرایطی آنها را می‌توان امید نخست قهرمانی در مسابقات پیش‌رو در ازبکستان دانست.
کره‌جنوبی هم در المپیک نمایش قابل‌قبولی داشت و موفق شد از دور گروهی صعود کند اما در مرحله یک‌چهارم نهایی به مکزیک باخت و حذف شد. آنها در دور انتخابی قهرمانی آسیا هم سه برد پرگل برابر فیلیپین، تیمور شرقی و سنگاپور داشتند و حالا با آمادگی خوبی درحال برنامه‌ریزی برای حضوری موفق در ازبکستان 2022 هستند.
عربستانی‌ها در سال گذشته میلادی بیشترین تدارک را بین تیم‌های آسیایی داشته‌اند و قبل از حضور در المپیک هشت بازی تدارکاتی با تیم‌هایی چون مکزیک، آرژانتین و رومانی انجام دادند اما سه شکست در گروه دشوارشان مقابل ساحل‌عاج، برزیل و آلمان داشتند که خیلی زود و برخلاف نمایندگان دیگر آسیا حذف شدند. آنها حتی پیش از مسابقات انتخابی هم دو بازی دوستانه با عمان داشتند و در رقابت‌های غرب آسیا نیز شرکت کردند. این تیم پس از صعود هم به‌تازگی دو بازی با قطر انجام داد که اولی را برد و در مسابقه دوم به تساوی رسید. به این ترتیب می‌توان تیم زیر 23ساله‌های عربستان را نیز یکی از مدعیان قهرمانی آسیا به حساب آورد.