مهدیه جاهد، خبرنگار: سوریه نه‌تنها از لحاظ اعتقادی و وجود حرم مطهر حضرت زینب(ع) برای ایران اهمیت دارد، بلکه از نظر استراتژیک هم حفظ رابطه با سوریه در منطقه برای ایران مهم است؛ مخصوصا بعد از انقلاب اسلامی و رویکرد ایران نسبت به رژیم اشغالگر قدس.
در زمان رژیم پهلوی رابطه ایران با سوریه به‌علت تصمیم رژیم ایران در رابطه با برقراری ارتباط با رژیم جعلی اسرائیل و ماهیت حکومت سوریه که رژیم‌صهیونیستی را دشمن خود می‌دانست به‌هم ریخت اما در زمان جنگ ایران و عراق و حمایت سوریه از ایران باعث پیوند مناسبات بین دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی سوریه شد.
افکار عمومی سوریه در حمایت از فلسطین بعد از اشغال بلندی‌های جولان توسط اسرائیل به‌دنبال جنگ 6روزه اعراب و رژیم‌صهیونیستی و پناه دادن سوریه به آوارگان فلسطینی در سال 1967 میلادی باعث قرار گرفتن سوریه در خط مقاومت شد.
در این میان با شروع بحران سوریه در سال 2011 میلادی آرایش منطقه غرب آسیا به‌طور کل به‌هم خورد و یکی از تاثیرات این بحران به حاشیه رانده شدن موضوع فلسطین و رژیم‌صهیونیستی در معادلات منطقه بود.
«صبح شام» خاطرات حسین امیرعبداللهیان در ارتباط با مواضع و روابط ایران با سوریه است که محمدمحسن مصحفی آن را تدوین کرده است.
امیرعبداللهیان، معاون عربی- آفریقایی وزارت امور خارجه دولت قبل و وزیر امور خارجه دولت سیزدهم دارای مدرک دکتری روابط بین‌الملل از دانشگاه تهران است.
او در دوره وزارت علی‌اکبر صالحی به‌عنوان معاون وزیرخارجه منصوب شد که در سه‌سال اول وزارت محمدجواد ظریف هم در این سمت ابقا شد، همچنین مشاور سیاسی ظریف بود.
برکناری او از معاونت عربی- آفریقای وزارت امور خارجه و انتصابش به‌عنوان سفیر ایران در عمان توسط ظریف با انتقادهای جریان اصولگرا همراه بود که وی حاضر به پذیرش این سمت نشد. هم‌اکنون به‌عنوان وزیر امور خارجه دولت سیدابراهیم رئیسی مشغول به‌کار است، این خاطرات در دوران معاونت وی نوشته‌شده که روایتی است از بحران سوریه در جنگی تروریستی.
طبق گفته وی در مقدمه کتاب، این خاطرات را به توصیه سردار سلیمانی نوشته است: «سردار سلیمانی یک‌سال قبل از شهادت و آسمانی شدن و به خدا پیوستن، در دیداری به بنده تاکید کردند که برای انتقال رشادت‌ها، شجاعت‌ها و حتی جنایات و خیانت‌ها در سوریه و منطقه غرب آسیا، بخشی از خاطرات خود را مکتوب و منتشر نمایم.»
روایت امیرعبداللهیان از زمینه‌های آغاز جنگ داخلی سوریه، مراحل مختلف بحران، ملاقات‌های مختلف با سران قدرت‌ها و کشورهای مختلف، گزارش‌های منحصربه‌فرد از شرایط داخلی سوریه و همچنین حواشی و رخدادهای مرتبط با بحران سوریه در منطقه، از همه مهم‌تر نقش ایران به‌عنوان یکی از قدرت‌های منطقه در حل این بحران از اهمیت خاصی برخوردار است.
این کتاب در سه بخش نوشته شده؛ بخش اول در مورد چگونگی ایجاد بحران در سوریه، تاثیر آن در منطقه، نقش کشورهای عربی، آمریکا، چین، روسیه و کشورهای اروپایی و سایر کشورها، مذاکرات و چالش‌های پیش‌رو مخصوصا نقش تروریست‌ها وداعش در این بحران است.
بخش دوم راهکارها و تلاش‌های دیپلماتیک ایران برای حل این بحران و سفرهای دیپلماتیک مربوط به تحولات منطقه است و بخش سوم نقش بزرگ سردار سلیمانی در تامین امنیت منطقه و ایران است.
بعد از خواندن این خاطرات به نقش مهم و تاثیر‌گذار ایران در حل مشکلات منطقه، سیاست‌ورزی‌های عامرانه شخص مقام‌معظم‌رهبری، تلاش‌های شبانه‌روزی دیپلمات‌های ایرانی و تیم مذاکره‌کننده برای حل اختلافات و مجاب کردن سایر کشورها برای شرکت در حل این بحران و مخصوصا نقش بزرگ شهید سلیمانی در برطرف کردن مشکل تروریست و برملا کردن و خنثی کردن نقشه‌های شوم آنها می‌توان پی برد.
همچنین نقش تحریک‌کنند‌ه ابرقدرت‌های جهانی و تلاش‌های ایران برای آرام کردن منطقه از سری روایت‌های این کتاب است.
از ویژگی‌های مهم این خاطرات زبان نرم اما با سیاست امیرعبداللهیان در گفت‌وگوها، برخوردها، نشست‌ها و مذاکراتش با مقامات بلندپایه کشورهای دیگر مخصوصا اروپایی‌هاست.
وی در قسمتی از این خاطرات در گفت‌وگو با موگرینی نوشته است: «به خانم موگرینی گفتم شما اروپایی‌ها باید قدردان جمهوری اسلامی باشید. اگر ایران و رشادت مدافعین حرم و مردم منطقه و جانفشانی نیرو‌های مسلح ما و متحدین ایران در عراق و سوریه و لبنان نبود، شما در اروپا امنیت نداشتید. شما اروپایی‌ها فراموش نکنید زمانی که داعش فقط چند روستا و یکی دو شهر در سوریه و عراق را گرفته بود، ایستگاه‌های مترو در پاریس و بروکسل و لندن امنیت نداشت. کنسرت‌هایی که برگزار می‌کردید توسط داعش منفجر می‌شد. اما، با هزینه‌ای که جمهوری اسلامی ایران و متحدینش دادند، امنیت برگشت. بخشی از آن امنیت نصیب شما در اروپا بود و بخشی از آن نصیب همه جهان شد.
بعد از شهادت سردار سلیمانی با هر هیات اروپایی که ملاقات داشتم گلایه کردم و گفتم شما که حمله تلافی‌جویانه موشکی ایران به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد در عراق را محکوم کردید و ترور سردار سلیمانی را محکوم نکردید، یادتان باشد با این سکوت مجوزی صادر می‌کنید که هرکس می‌تواند دیگری را در دنیا هدف قرار دهد و جامعه جهانی گویی هیچ‌مسئولیتی در این زمینه ندارد.»
امیرعبداللهیان در این کتاب به نقش شوم ایجاد داعش و ارائه مستنداتی در این زمینه اشاره کرده و تایید می‌کند هدف اصلی آنها در ایجاد بحران برای منطقه، محور مقاومت و ایران است. اینکه قرار بود بحران در سطح کلان به منطقه و نهایتا به ایران و کشور ما کشیده شود.
امیرعبداللهیان در بخش سوم کاملا به نقش سردار سلیمانی در مدیریت و حل بحران و حذف داعش پرداخته و خاطرات زیادی از وی نقل کرده است.
او این کتاب را به روح ملکوتی سردار سلیمانی عزیز و شهدای طریق حق تقدیم کرده است.
صبح شام در 292 صفحه با ضمیمه عکس‌ها و اسناد، توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است.