ایران پس از واقعه ترور فرمانده سپاه قدس و نایبرئیس هیاتحشدالشعبی توسط آمریکا دو نوع مجازات را علیه مرتکبان درنظر گرفت که باتوجه به عدمتوازن قوای مادی میان طرفین بسیار متهورانه به نظر میرسید؛ این دو نوع مجازات نخست؛ شامل «عامل کلان» و دوم؛ شامل «عوامل خرد» میشد. فوریترین مورد از این دست، مجازات هیاتحاکمه آمریکا بهعنوان «عامل کلان» با درپیش گرفتن سیاست اخراج این کشور از منطقه بود که طی دو سال گذشته جریان داشته و همچنان ادامه دارد. حالا دو سال پس از مشخص شدن شدت عمل ایران در پیگیری مجازات «عامل کلان» جنایت فرودگاه بغداد- تهران در پس زمینه درکی که از اراده و قدرت خود به طرف مقابل تزریق کرده درحال حرکت به سمت مرحله دوم یعنی مجازات «عوامل خرد» دخیل در ترور شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس است.
دوشنبه هفته گذشته سیدابراهیم رئیسی در سخنانی به مناسبت دومین سالگرد شهادت سردار سلیمانی اعلام کرد: «متجاوز و قاتل، رئیسجمهور وقت آمریکا محاکمه و قصاص شود و باید حکم خدا درمورد او جاری شود. دولتمردان آمریکایی بدانند اگر محاکمه عادلانه ترامپ و پمپئو و دیگر جنایتکاران فراهم نشود دست انتقام از آستین امت(اسلامی) بیرون خواهد آمد.»
تنها چهار روز پس از بیان این سخنان توسط عالیترین مقام اجرایی کشور، سردار اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که بهعنوان عالیترین مقام میدانی کشور شناخته میشود، شامگاه پنجشنبه در سخنانی قابلتوجه با هشدار به آمریکا گفت: «اگر عاقلانی در آمریکا پیدا شدند که با کسانی که جنایت ترور سردار سلیمانی را مرتکب شدند برخورد کنند، این کار برای آمریکا بسیار کمهزینهتر از این است که فرزندان جبهه مقاومت که هیچ مرزی را نمیشناسند خودشان بروند و این انتقام را بگیرند.»
اعلام مواضع تقریبا همزمان و همراستای دو سیاستمدار برجسته ایرانی، یکی سیاسی و دیگری نظامی، نشان میدهد برخلاف برخی برداشتها در آمریکا همانند اظهارنظر جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید که سخنان رئیسی را با مصرف داخلی خوانده بود، ورود فرمانده سپاه قدس بهعنوان تضمینکننده عملیاتی سخنان رئیسجمهور ایران، حاکی از آن است که مبانی هشدار جدید تهران نه برای مصرف داخلی بلکه برای ضربهای خارجی طرحریزی شدهاند.
مقامات ایرانی در سخنان خود متذکر شدهاند درصورت عدم پیگیری عاملان ترور سردار سلیمانی توسط محاکم آمریکا یا حتی «عاقلانی در آمریکا» کسانی دیگر دست به انقامجویی میزنند. سخن گفتن رئیسجمهور از «محاکمه» که اقدامی «رسمی» به حساب میآید و صحبت فرمانده سپاه قدس از اقدام «عاقلانی در آمریکا» که میتوانند تحرکاتی «غیررسمی» داشته باشند بهخوبی نشان میدهد مقامات تهران درحال اتمام حجت با واشنگتن در یک عرصه بهخصوص هستند.
تهران در این اتمام حجت برای واشنگتن مشخص کرده درصورتیکه ترور فرودگاه بغداد اقدامی براساس نظراتی یکپارچه در هیاتحاکمه آمریکا نبوده است آنها باید برای مجازات عوامل این اقدام، طیف وسیعی از حوزههای رسمی و غیررسمی را که هماکنون در اختیار دارند بهکار گیرند.
بهعنوان یک پیشنهاد که به شکلی اعجابآور و غیرخوشایند برای دو دشمن برد-برد به نظر میرسد، تهران خواستار برخورد داخلی در آمریکا با عوامل ترور است که میتواند شامل مجازات آنها به شکل غیرمستقیم توسط نهادهای قضایی این کشور حتی به بهانههایی همانند مقابله با متهمان حمله 6 ژوئن به کنگره باشد یا آنکه از طریق عوامل غیررسمی آسیبهایی متوجه جنایتکاران شود. چنین پیشنهادی از سوی ایران این فرصت را نیز فراهم میکند تا مشخص شود آمریکا در اقدام جنایتآمیز فرودگاه بغداد یکپارچه عمل کرده است یا خیر. عدم بهکارگیری ابزارهای متعدد علیه مرتکبان جنایت به معنای چراغسبز یکپارچه هیاتحاکمه آمریکا به عاملان ترور است. سردار قاآنی در صحبتهای دقیق خود به شکلی نرم برای آمریکا مشخص کرده است درصورتیکه ایران تشخیص دهد هیاتحاکمه آمریکا بنایی برای انجام یک اقدام کمهزینه ندارد اینبار نیز همانند سیاست تهران برای اخراج واشنگتن از منطقه، کاخ سفید در داخل آمریکا با تلاطماتی روبهرو میشود.
واشنگتن پیشتر در پروندههایی کموبیش مشابه ورود جسورانه ایران را به آن پروندههای دشوار دیده است. در کنار آن پروندهها، پرونده آمریکا نیز چندان بدون مصداق نیست. سردار قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تابستان سال گذشته و پس از طی دوره از خرابکاریهای غرب در داخل ایران و سپس انفجار سهمگین در ناو سنگین ریچارد بونهوم آمریکا گفته بود: «حادثه ناو پاسخی به جنایتهای آمریکاست که توسط عناصر آمریکایی انجام شده است. آنچه امروز در آمریکا اتفاق افتاده بهویژه حادثه ناو نتیجه عمل و رفتار و جنایت دولت آمریکاست. آمریکاییها بیخودی دنبال مقصر نگردند و دیگران را متهم نکنند، این آتشی است که خودشان روشن کردهاند. این اتفاق پاسخ جنایتهای شماست که بهدست عناصر خود شما اتفاق افتاده است. خداوند با دست خود شما، شما را مجازات میکند.»
ایران امروز بدون تعارف و با رعایت عالیترین سطح تشریفات، توسط اصلیترین مقامات پیشنهاد هشدارآمیز و اتمام حجتگونه خود را برای آمریکا ارسال کرده است. هشدارهای تهران اقدامی که روز شنبه با انتشار معنادار لیست افراد تحریمی توسط وزارت امورخارجه ایران بار دیگر مورد تاکید قرار گرفت. در این لیست تعداد زیادی از فرماندهان نظامی و امنیتی آمریکا شامل ژنرال «مارک الکساندرمیلی» رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا و ژنرال «کنث فرنکلین مککنزی» فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا در منطقه موسوم به سنتکام، حضور دارند. درحالیکه لیستهای تحریمی منتشرشده ایران در ۳۰ دیماه و ۲ آبانماه ۱۳۹۹ بیشتر شامل عوامل سیاسی بودند، انتشار لیست 18 دیماه 1400 که بیشتر شامل عوامل نظامی است، بیش از آنکه نشاندهنده تاخیر در بهروزرسانی لیست تحریمی ایران باشد، یک پیام تلقی میشود.
آمریکا قادر به مدیریت مجازات داخلی جنایتکاران فرودگاه بغداد است بهگونهای که برای همگان سودمند باشد آنها مجازات شوند، چه اینکه بسیاری از آنها همانند ترامپ و پمپئو معضلی همگانی و جهانی بهشمار میروند. در غیراین صورت لاجرم اهداف مشروع یا بهطور واضحتر افراد مشروع میتوانند به شکلی تحقیرآمیز توسط آزادیخواهان از بین بروند. برآیند موجود در محور مقاومت نشان میدهد این محور منافع کلانی همانند مسائل موجود در غرب آسیا در پرونده آمریکا ندارد مگر آنکه واشنگتن زمینهساز چنین اقدامی شود.
در این میان باید مشخص ساخت که مجازات برد-برد بوده و مدیریت شده، البته پیشنهاد ایران به آمریکا بهعنوان یک کشور رسمی و خارج از اهداف ایران بوده است. سخنان مقامات تهران نشان میدهد آنها این پیشنهاد سخاوتمندانه را به رژیمصهیونیستی بهعنوان موجودیتی نامشروع و در برد اهداف ایران ندادهاند. برای همین بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر پیشین رژیمصهیونیستی همانگونه که خود نیز تشخیص داده و از مقامات تلآویو درخواست کرده، باید حلقه حفاظتی قویتری داشته باشد.