سیامک خاجی، روزنامه‌نگار: پنجره زمستانی نقل‌وانتقالات در فوتبال جهان چند روز است که باز شده و باشگاه‌های مختلف به دنبال خرید نفرات جدید و تقویت تیم‌های خود هستند. در این میان یکی از مهم‌ترین چالش‌های باشگاه‌ها در این روزها نوع بستن قرارداد با بازیکنان جدید و البته بندها و شرط و شروطی است که باید برای آنها تعیین شود. این اتفاق در همه جای دنیا مرسوم است و معمولا بازیکنان یا باشگاه‌ها بندهایی را به قراردادها اضافه می‌کنند که به سود خودشان باشد یا از ضرر طرفین جلوگیری کند. در فوتبال ایران هم چنین نمونه‌هایی وجود داشته و البته معمولا این بازیکنان هستند که با توجه به اینکه در نقل‌وانتقالات به نوعی دست بالاتر را دارند و با بازارگرمی به دنبال بستن بهترین قرارداد هستند این آپشن‌ها را در قراردادهای خود اضافه می‌کنند.
در یکی از آخرین نمونه‌هایی که افشا شده در قرارداد شیخ دیاباته، مهاجم سابق استقلال بندهایی برای قهرمانی در رقابت‌های مختلف، صعود از مراحل مختلف لیگ قهرمانان و البته گلزنی در این مسابقات وجود داشت که کمی عجیب به نظر می‌رسد. مثلا دیاباته برای هر گل آسیایی خود باید 10 هزار دلار دریافت می‌کرد درحالی‌که پاداش تساوی در این مسابقات همین عدد بود و اگر او دو گل می‌زد و استقلال مساوی می‌کرد یا بازی را می‌باخت آبی‌ها در این میان دچار ضرر هم می‌شدند. پیش از آن نیز درباره قرارداد کارلوس کی‌روش با فدراسیون فوتبال ایران نیز شایعاتی منتشر شده بود که در آن بندهای عجیبی وجود داشت ازجمله خودرو، بلیت هواپیمای رفت و برگشت به پرتغال، هزینه‌های درمانی، منزل مسکونی، تلفن همراه و اینترنت پرسرعت که در همان دوران سروصدای زیادی به پا کرد. روز گذشته هم یکی از خبرنگاران مصری از بندهای جالب قرارداد این مربی پرتغالی به فدراسیون این کشور خبر داد ازجمله اینکه درصورت قهرمانی مصر در جام ملت‌های آفریقا که به‌زودی آغاز می‌شود او 200 هزار دلار پاداش خواهد گرفت و در سایر بندها نیز آمده که هزینه‌های اسکان تمام کادرفنی برعهده فدراسیون است و باید یک هتل لوکس برای مربیان اجاره کند. علاوه‌بر این مربی پرتغالی باید راننده اختصاصی داشته باشد و تمام هزینه‌های ایاب و ذهاب برعهده فدراسیون است. در ادامه به بررسی 10 شرط عجیب در قرارداد بازیکنان می‌پردازیم.
حق نداری به منچستریونایتد بروی
لوئیس سوارز مهاجم اروگوئه‌ای پس از اینکه از لیورپول جدا شد و به بارسلونا پیوست خیلی زود به یکی از مهاجمان گلزن این باشگاه اسپانیایی بدل شد. سوارز با توجه به اینکه در لیورپول بازی کرده بود وجود چنین بندی برایش چندان عجیب نبود؛ چراکه دو تیم انگلیسی دشمنی دیرینه‌ای دارند و به‌ندرت بازیکنی بین آنها مبادله شده است. اما در قراردادی که با بارسا امضا کرد بندی وجود داشت که او را از پیوستن به منچستریونایتد منع کرده بود که این موضوع کمی عجیب به نظر می‌رسد. البته در این قرارداد نام چند تیم دیگر که ستاره اروگوئه‌ای نمی‌تواند راهی آنها شود نیز دیده می‌شد، ازجمله منچسترسیتی، پاری‌سن‌ژرمن و البته رئال مادرید. درنهایت پس از حواشی زیادی که در ابتدای فصل قبل ایجاد شد و اینکه رونالد کومان، سرمربی آن زمان بارسا رسما اعلام کرد که نیازی به او ندارد ابتدا به چند باشگاه لینک شد و درنهایت با اتلتیکو مادرید قرارداد امضا کرد تا پس از سال‌ها از نوکمپ خارج شود.
هزینه اضافه برای خریدهای بعدی
بارسلونا پس از جدایی نیمار از این تیم به سرعت به سراغ تقویت تیم خود رفت و با توجه به اینکه رفتن این ستاره برزیلی باعث شد تا فشار زیادی به باشگاه از طرف هواداران وارد شود آنها تصمیم گرفتند 222 میلیون یورویی که از پاری‌سن‌ژرمن گرفته بودند را برای خرید نفرات جدید هزینه کنند. به همین دلیل به لیورپول بیش از 140 میلیون یورو پرداخت کردند تا فیلیپه کوتینیو را به خدمت بگیرند. این هافبک برزیلی در ژانویه راهی اسپانیا شد و بارسا برای اینکه قرمزها را برای این جابه‌جایی راضی کند آپشن‌های متعددی را در قرارداد این بازیکن قبول کرده بود که باعث می‌شد در سال‌های بعد هم مجبور به پرداخت پول‌های اضافه شود. اما جدا از همه اینها لیورپولی‌ها بندی را در توافق خود با بارسا گنجانده بودند که عجیب به نظر می‌رسید. براساس این بند در سه سال بعد بارسا درصورتی‌که بازیکن دیگری را از تیم انگلیسی می‌خواست باید حداقل 100 میلیون یورو به‌علاوه ارزش بازیکن به قرمزها پرداخت کند. احتمالا به دلیل همین بند بود که آبی‌اناری‌ها با وجود اینکه در این مدت ستاره‌های زیادی در لیورپول ظهور کردند و شایعاتی درباره علاقه بارسا به آنها به گوش می‌رسید اما هیچ‌گاه به سراغ نفرات این تیم نرفتند. البته درحال حاضر این محدودیت به پایان رسیده است اما حالا کاتالان‌ها پولی در بساط ندارند که بخواهند به سراغ ستاره‌های این تیم بروند.
فرمینو حق رفتن به آرسنال را ندارد
یکی از اتفاقات جالب در نقل‌وانتقالات که سروصدای زیادی در زمان خود به پا کرد ابراز تمایل آرسنال برای خرید لوئیس سوارز، ستاره آن زمان لیورپول بود. رقم فسخ قرارداد سوارز با لیورپول 40 میلیون پوند بود و آرسنالی‌ها این مبلغ به‌علاوه یک پوند را پیشنهاد دادند تا قرمزها مجبور به فروش او شوند. درنهایت این انتقال رخ نداد و با وجود همه تنش‌ها و درگیری‌های لفظی که دو باشگاه داشتند لیورپول ترجیح داد مهاجم گلزن خود را به جای اینکه به یکی از تیم‌های رقیب منتقل کند به باشگاه‌های خارجی بفروشد. درنهایت سوارز به بارسا منتقل شد و لیورپول به جای او به سراغ خرید روبرتو فرمینو، مهاجم برزیلی رفت. لیورپول که هنوز هم از رفتار آرسنالی‌ها ناراحت بود و دوست نداشت در سال‌های بعد دوباره چنین اتفاقی برایشان تکرار شود این بار بندی را در قرارداد این مهاجم برزیلی گنجاند که او به هیچ عنوان حق ندارد پیراهن آرسنال را به تن کند. حق فسخ قرارداد فرمینو با لیورپول 89 میلیون پوند است اما آرسنال حتی اگر رقمی بیشتر از این را هم آماده کند نمی‌تواند این بازیکن را به ترکیب خود اضافه کند. اگرچه فرمینو در دو فصل اخیر کمتر در ترکیب اصلی تیمش به بازی گرفته شده اما هر تیمی به جز آرسنال می‌تواند برای خرید او در پنجره‌های نقل‌وانتقالات پیش‌قدم شود.
تعیین تعداد میهمانی در هفته
در سال 2011 رونالدینیو، ستاره برزیلی تصمیم گرفت از میلان جدا شده و به کشورش برگردد تا برای فلامینگو بازی کند. او که در ترکیب بارسلونا روزهای درخشانی را پشت‌سر گذاشته بود و زمانی یکی از بهترین بازیکنان دنیا بود یک عادت بد هم داشت و آن حضور مداوم در جشن‌ها و میهمانی‌های شبانه بود. شاید همین خوشگذرانی‌های او باعث شده بود تا روزهای طلایی‌اش در فوتبال خیلی زود به پایان برسد و درحالی‌که به‌نظر می‌رسید می‌تواند همچنان یکی از ستاره‌های فوتبال اروپا باشد اما درنهایت به برزیل برگشت تا سال‌های آخر فوتبالش را در آنجا سپری کند. با وجود اینکه کمی سن‌وسالش بالا رفته بود اما همچنان به چنین حاشیه‌هایی علاقه‌مند بود و نمی‌توانست از این عادت بد خود دست بردارد. به همین دلیل وقتی فلامینگو دید که نمی‌تواند حضور در این میهمانی‌ها را برای خرید جدیدش ممنوع کند شرطی به قراردادش اضافه کرد که تنها 2بار در هفته مجاز بود در میهمانی‌ها و پارتی شرکت کند.
البته حاشیه‌های رونالدینیو همچنان ادامه دارد و حتی پس از آویختن کفش‌هایش همچنان در دنیای فوتبال خبرساز است. در آخرین دردسری که او برای خودش ایجاد کرده بود مدتی پیش با پاسپورت جعلی راهی کشور پاراگوئه شده بود که در آنجا دستگیر و زندانی شد. پس از مدتی حضور در زندان بالاخره تلاش‌ها برای آزادی‌اش نتیجه داد و از این کشور خارج شد.
کمتر بازی کن تا پول ندهیم
یکی از اتفاق‌های جالبی که در نقل‌وانتقالات سال‌های اخیر رخ داده مربوط به الکس اوکسلید چمبرلین، هافبک کنونی لیورپول است که زمانی در آرسنال بازی می‌کرد. او که به‌عنوان جوانی آینده‌دار راهی آرسنال شده بود و جزء خریدهای خوب این تیم به‌شمار می‌رفت بندی عجیب در قراردادش داشت که باعث می‌شد کمتر ازسوی آرسن ونگر مورد استفاده قرار گیرد. شاید کمتر هوادار توپچی‌ها علت کم بازی کردن این هافبک انگلیسی را می‌دانست تا اینکه آلن گرنون در کتابش با عنوان «بازار نقل‌وانتقالات: داستان‌های داخل آن» علت اصلی این اتفاق را افشا کرد. او در بخشی از کتابش آورده است: «چمبرلین در سال2011 راهی آرسنال شد اما پس از مدتی هواداران باشگاه از اینکه این هافبک جوان کمتر در ترکیب تیم قرار می‌گیرد و به‌ندرت فیکس است ابراز تعجب می‌کردند. او بازیکن خوبی بود اما در بیشتر مواقع به‌عنوان بازیکن تعویضی راهی زمین می‌شد. در آن زمان آرسن ونگر او را حوالی دقیقه71 راهی زمین می‌کرد و پس از اینکه جزئیات قراردادش منتشر شد دلیل آن مشخص شد. در یکی از بندهای قرارداد آمده بود برای هر بازی که چمبرلین بیش از 20دقیقه در زمین حضور داشته باشد آرسنال باید 10هزار پوند به ساوتهمپتون (تیم سابق او) پرداخت کند و درنتیجه توپچی‌ها با این کلک می‌خواستند تا جای ممکن از پرداخت این رقم فرار کنند.»
چمبرلین در سال2017 راهی لیورپول شد و در این تیم بیشتر فرصت بازی پیدا کرد؛ چراکه دیگر از بندهای عجیب‌وغریب در قراردادش خبری نبود. البته او مدتی بعد دچار مصدومیتی شدید شد که باعث شد ماه‌ها از فوتبال دور بماند و در بازگشت هم با توجه به ستاره‌هایی که یورگن کلوپ در ترکیبش دارد کمتر توانسته فرصتی برای بازی در ترکیب تیمش پیدا کند.
مراقب وزنت باش
در سال2000 وستهام تصمیم گرفت به‌سراغ خرید یکی از بازیکنان کریستال‌پالاس برود که قراردادش به پایان رسیده بود. نیل راداک که در پست مدافع میانی بازی می‌کرد با چکش‌ها به توافق رسید اما وقتی موقع ثبت قرارداد فرا رسید سیمون جوردن، رئیس آن زمان باشگاه به توصیه هری ردنپ که سرمربی وستهام بود بندی را در قرارداد این بازیکن اضافه کرد تا در آینده تیم دچار مشکل نشود. با توجه به سابقه‌ای که این بازیکن داشت ردنپ درخواست کرد در قرارداد راداک قید شود که او باید وزن خود را کمتر از 99.8کیلوگرم نگه دارد و اگر این عدد افزایش پیدا کرد با جرائم مالی روبه‌رو خواهد شد. جوردن در کتاب خاطرات خود می‌نویسد: «در آن زمان ما به‌دنبال یک مدافع میانی بودیم و فهمیدیم که قرارداد این بازیکن رو به اتمام است. به همین دلیل به‌سراغش رفتیم. یکی از مشکلاتش این بود که وزنش خیلی زود بالا می‌رفت و به همین دلیل هری ردنپ که در آن سال هدایت تیم را برعهده داشت به من گفت حتما بندی درباره اضافه‌وزن به قراردادش اضافه کنم. من هم در قراردادش ذکر کردم هر زمان که وزن او از 99.8کیلوگرم بالاتر برود 10درصد از مبلغ قراردادش را جریمه خواهد شد. با این روش می‌خواستیم او را مدیریت کنیم.» گفته می‌شود راداک 8بار جریمه شد و این بند هم مانع از رفتارهای غیرحرفه‌ای او نشد.
به فضا نرو!
ساندرلند در سال1999 با پرداخت 4میلیون پوند استفان شوارتز را به خدمت گرفت. این بازیکن سوئدی قراردادی 4ساله را با این باشگاه انگلیسی امضا کرد که البته یک بند خیلی عجیب و تعجب‌آور در قراردادش وجود داشت: «سفر به فضا باعث فسخ این قرارداد می‌شود.» بله، دقیقا این مطلب در قرارداد یک بازیکن فوتبال گنجانده شده بود اما چرا باید یک بازیکن به‌دنبال رفتن به فضا باشد و باشگاهش این‌قدر مصرانه با آن مخالفت کند؟ دلیل آن را جان فیکلینگ، مدیر آن زمان باشگاه بعدها در یک گفت‌وگو افشا کرد. فیکلینگ گفته بود: «یکی از مشاوران وارتز در آن زمان یک‌جا برای خودش در برنامه‌های تبلیغاتی فضایی گرفته بود تا راهی فضا شود. ما نگران این بودیم که شاید او شوارتز را هم برای رفتن به این سفر متقاعد کند که این موضوع برای باشگاه قابل قبول نبود. به همین دلیل برای اینکه با چنین چالشی مواجه نشویم تصمیم گرفتیم این بند را به قراردادش اضافه کنیم تا فکر چنین سفری هم به مغزش خطور نکند. فراموش نکنید که قرارداد بازیکنان شامل بیمه می‌شود که یکی از مسائلی که باعث عدم اعتبار این بیمه‌نامه‌ها می‌شود رفتارهای پرخطر است. حضور در فضا هم یکی از این رفتارهاست و ما برای حفظ منافع باشگاه تصمیم گرفتیم این کار را انجام دهیم.»
آموزش آشپزی برای همسر
یکی دیگر از اتفاق‌های عجیبی که در دنیای فوتبال رخ داده مربوط به قراردادی است که در سال1999 بین رولف کریستل گوی‌مین و باشگاه آینتراخت‌فرانکفورت امضا شد. این تیم آلمانی بازیکن جدیدش را از کارلسروهه به خدمت گرفته بود و براساس تقاضای این بازیکن بندی به قراردادش اضافه شد که بعید است دیگر در فوتبال شاهد آن باشیم. این هافبک کنگویی از دستپخت همسرش اصلا راضی نبود و آن را دوست نداشت. به همین دلیل از باشگاه خواست هزینه حضور او در کلاس‌های آشپزی را پرداخت کند تا غذاهای همسرش قابل تحمل شود. او سه‌سال در آینتراخت بازی کرد و به‌نظر می‌رسد بالاخره به آرزویش که خوردن یک شام خوشمزه در خانه بود رسید.
اسکی بازی نکن
اسکی در نروژ یکی از ورزش‌های محبوب محسوب می‌شود و افراد زیادی در آن فعال هستند. استیگ اینگ بیورن‌بی نیز از این قاعده مستثنی نبود و علاقه زیادی به حضور در پیست‌های اسکی داشت. او اسکی را از پدرش یاد گرفته بود که زمانی یکی از اسکی‌بازان قهار نروژ بود که در دو المپیک زمستانی 1968 و 1972 هم حاضر بود. لیورپول در سال1992 این بازیکن را به خدمت گرفت و یکی از مواردی که در قرارداد او گنجاند این بود که درطول دوران حضورش در این باشگاه حق ندارد اسکی کند؛ چراکه این ورزش خطرات زیادی داشت و ممکن بود به مصدومیت این مدافع چپ‌پا منجر شود.
پرواز ممنوع
دنیس برگ‌کمپ، ستاره هلندی سال‌های دور آرسنال یکی از بازیکنانی بود که وحشت زیادی از پرواز داشت و به‌هیچ‌عنوان حاضر نبود سوار هواپیما شود. البته او چندین‌بار این کار را تجربه کرد اما در قراردادی که با آرسنال داشت به این موضوع اشاره شده بود که باشگاه نمی‌تواند او را مجبور به پرواز کند و او هر زمان که بخواهد می‌تواند از وسایل نقلیه دیگر برای جابه‌جایی و حضور در بازی‌های تیمش استفاده کند. با این حال برخی سفرها مانند حضور به‌همراه تیم‌ملی کشورش در آمریکا برای شرکت در جام‌جهانی1994 اجتناب‌ناپذیر بود و او مجبور شد این پرواز طولانی را تجربه کند.