ندا اظهری، مترجم: در دومین سالی که از همه‌گیری کرونا در دنیا می‌گذرد، دانشگاه‌ها همچنان با ویروس کرونا دست‌به‌گریبان هستند. بعد از یک‌سال پرتنش در سال2020 که دانشگاه‌ها را کامل به تعطیلی کشاند، سال 2021 با وجود تزریق واکسن کرونا و واکسینه‌شدن جمعیت زیادی از دانشجویان، استادان و دانشگاهیان، برخی دانشگاه‌های دنیا به‌صورت حضوری و برخی نیز به‌صورت ترکیبی آنلاین و حضوری به فعالیت خود ادامه دادند. با توجه به باز شدن مرزها و پذیرش دوباره دانشجویان بین‌المللی در برخی دانشگاه‌ها، وضعیت مالی آموزش عالی تا حدودی بهتر شد و بعضی دانشگاه‌ها از وضعیت رکود خارج شدند. در پایان سال2021، به بررسی وضعیت دانشگاه‌های دنیا پرداخته‌ایم تا از چگونگی عملکرد آنها در سالی که به پایان آن نزدیک می‌شویم، اطلاع کسب کنیم.
استرالیا به‌دلیل زبان انگلیسی که در آن تکلم می‌شود و زبان برتر آموزشی در دانشگاه‌های این کشور است، بعد از آمریکا و انگلیس، سومین کشور دنیا در جذب دانشجویان بین‌المللی محسوب می‌شود و در این میان، دانشجویان چینی نه‌تنها بالاترین شمار دانشجویان بین‌المللی را در آمریکا تشکیل می‌دهند، بلکه در استرالیا هم بیشترین تعداد را به‌خود اختصاص داده‌اند. سیستم آموزش عالی این کشور با حساسیت بالایی ازسوی دولت نظارت می‌شود تا استانداردهای بالای آموزشی مرتبط با این کشور در آن به‌خوبی رعایت شود. علاوه‌بر این، استاندارد زندگی در استرالیا جزء بالاترین‌ها در دنیاست. هزینه‌های زندگی و هزینه‌های شهریه‌ای در استرالیا به‌طور قابل‌توجهی در مقایسه با آمریکا و انگلیس پایین است. یکی از کارهای شایعی که در سیستم آموزش عالی این کشور مرسوم است، ثبت‌نام دانشجویان در مقطع ترکیبی کارشناسی است که طی آن دانشجویان موفق به کسب دو مدرک تحصیلی می‌شوند. این روند در رشته‌های هنر، تجارت، حقوق و علم مرسوم است. موسسات آموزشی در استرالیا طیف گسترده‌ای از رشته‌ها را به دانشجویان خود ارائه می‌دهند و جزء منظم‌ترین سیستم‌های آموزشی در دنیا به‌ویژه در رشته‌های مهندسی، فناوری، پزشکی، علم محیط‌زیست، حسابداری و امور مالی هستند. حدود 43دانشگاه شامل 40دانشگاه استرالیایی، دو دانشگاه بین‌المللی و یک دانشگاه خصوصی در این کشور حضور دارند. استرالیا دارای یک آژانس ملی نظارتی و کیفی برای آموزش عالی با عنوان آژانس کیفیت و استانداردهای آموزش عالی است. این مرکز ازسوی دولت استرالیا برای نظارت بر کیفیت و تنظیم ارائه‌کنندگان آموزش عالی دانشگاهی و غیردانشگاهی براساس مجموعه‌ای از استانداردهای ایجادشده توسط پنل مستقل استانداردهای آموزش عالی تشکیل شد.
کرونا چه برسر دانشگاه‌ها آورد؟
دو سال همه‌گیری کرونا در سال‌های 2020 و 2021 تاثیر بسزایی روی سیستم آموزش عالی استرالیا به‌جا گذاشته است. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد کاهش کارکنان دانشگاهی و استادان و خسارت‌های مالی پیامد این ویروس بوده که استرالیا را در جمع کشورهای تحت‌تاثیر قرار داده است. حدود 10درصد نیروهای دانشگاهی در شرایط معادل تمام‌وقت، شغل خود را طی دوسال گذشته از دست داده‌اند. اگرچه این امر با از دست دادن درآمدها و هزینه‌ها در سال2020 مطابقت دارد اما درآمد کلی دانشگاه‌ها تنها 5درصد کاهش یافت. با وجود اینکه در ابتدای همه‌گیری پیش‌بینی می‌شد درآمد دانشگاه‌ها با تعطیلی و کاهش ثبت‌نام‌ها و بسته شدن مرزها و فقدان شهریه دانشجویان بین‌المللی دچار رکود و تباهی شود، اما شواهد نشان می‌دهد که تاثیر همه‌گیری بر درآمدهای دانشگاه‌های استرالیا کمتر از میزان پیش‌بینی‌شده بود. حدود نیمی از دانشگاه‌های دولتی این کشور به‌طور متوسط از اثرات بالای مالی رنج می‌برند. به‌عبارتی، افزایش پیش‌بینی‌شده در سایر درآمدهای دانشگاهی، می‌تواند به‌عنوان مانعی سالم دربرابر هرگونه کاهش درآمد ناشی از شهریه‌های دانشجویان بین‌المللی به‌کار رود.
کاهش 10 درصدی درآمدهای شهریه‌ای
از سال 2010 تا 2019، میزان ثبت‌نام دانشجویان بومی تا 27درصد رشد نشان می‌دهد، درحالی‌که ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی تا 56درصد افزایش یافته است. کل درآمد سالانه از عملیات‌های مداوم دانشگاهی در سال2019 تا 65درصد رشد داشته که حدود 42میلیارد دلار را شامل می‌شوند. کمک‌های مالی دولت در دوران همه‌گیری از 56 تا 49درصد کاهش یافته است. درآمد حاصل از شهریه‌ها از 23 به 32درصد رشد داشته است. تا انتهای سال2019، عدالت کلی دانشگاه‌ها 61.5میلیارد دلار تخمین زده شد. بسیاری از دانشگاه‌های این کشور با مانع بزرگی در مسیر مدیریت چالش‌های مالی در دوران همه‌گیری روبه‌رو شده‌اند. در اواسط سال2020، همزمان با موج نخست قرنطینه‌ها و مسدودشدن مرزها، کارشناسان پیش‌بینی کردند تاثیر کاهش ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی بسیار حادتر از پیامدهای سال2020 خواهد بود. گمانه‌زنی‌ها حکایت از کاهش 3.5میلیارد دلاری شهریه‌ها در دانشگاه‌های استرالیا داشت اما پس از مدتی مشخص شد این کاهش شهریه تنها 16.1میلیارد دلار بوده و تنها 10درصد کاهش درآمدهای ناشی از شهریه‌ها را در بر گرفته است.
دانشگاه‌های استرالیا در فوریه2021، کاهش درآمدها را در سال2020 حدود 1.8میلیارد دلار و در سال2021 چیزی بالغ‌بر 2میلیارد دلار اعلام کردند. وزیر آموزش فدرال در آگوست2021 اظهار داشت ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی در سال2020 تنها 5درصد و تا اواسط سال2021 تا 12درصد در مقایسه با رکوردهای سال2019 کاهش یافته است. پرسنل دانشگاه‌ها معمولا 57درصد هزینه‌های دانشگاهی را تشکیل می‌دهند. ادامه مسدودبودن مرزها به این معنا بود که دانشگاه‌ها با کاهش دوبرابری بازگشت دانشجویان بین‌المللی در سال2020 روبه‌رو بوده‌اند و این تعداد در سال2021 نیز افزایش می‌یابد.
نابودی 17 هزار شغل دانشگاهی
به گزارش گاردین، دانشگاه‌های استرالیا در فوریه2021 دست‌کم 17300موقعیت شغلی خود را از دست دادند. مرکز موسسات آموزشی استرالیا تا سپتامبر سال2021 اعلام کرد از هر 5موقعیت شغلی در سیستم آموزش عالی دانشگاهی، یک موقعیت در دوران کرونا از دست رفته که در کل، 35هزار موقعیت شغلی را در دانشگاه‌های دولتی به‌خود اختصاص می‌دهد. کاهش این تعداد موقعیت شغلی حدود 13درصد نیروی کاری دانشگاه‌های استرالیا را در دوران پیش از کرونا شامل می‌شود. کارشناسان بر این باورند که با ایجاد تغییرات فناورانه می‌توان طی دهه‌های آینده به اقتصاد این کشور کمک کرد تا چالش‌های مالی کمتری را پشت‌سر بگذارد.
بیش از یک‌میلیون دانشجو در استرالیا
در سال2021 و با توجه به کاهش ثبت‌نام‌های دانشگاهی در دوران همه‌گیری کرونا، دانشگاه «موناش» از نظر میزان ثبت‌نام دانشجویان در این کشور در رده نخست دانشگاه‌های استرالیایی قرار گرفته است. در این سال، چیزی بالغ‌بر 57هزار دانشجو به‌طور تمام‌وقت در این دانشگاه ثبت‌نام کردند. بعد از آن، دانشگاه ملبورن قرار گرفته که بیش از 50هزار دانشجوی تمام‌وقت در آن ثبت‌نام کردند. به‌طور کلی 925هزار و 474دانشجوی مقطع کارشناسی، 347هزار و 363هزار دانشجوی مقطع ارشد و 40هزار و 939دانشجو در مقاطع دیگر در دانشگاه‌های استرالیا تحصیل می‌کنند که درمجموع بیش از یک‌میلیون و 313دانشجو را در این کشور شامل می‌شود.
کاهش 50 درصدی دانشجویان بین‌المللی
شمار دانشجویان بین‌المللی در استرالیا تعداد کل دانشجویانی است که در یک دوره مرجع با ویزای دانشجویی تحصیل کرده‌اند. تعداد این دانشجویان بین ماه‌های ژانویه تا اکتبر2021 چیزی بالغ‌بر 563هزار و 71نفر بوده است. به گزارش گاردین، تعداد دانشجویان بین‌المللی دانشگاه‌های استرالیا در مقایسه با دوران پیش از همه‌گیری تا نصف کاهش یافته و تنها دانشجویان چینی نسبت به سال2020 تا 22درصد کاهش یافته است. به‌طور کلی، دانشجویان چینی با 168هزار و 179نفر بالاترین تعداد دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌های استرالیا را تشکیل می‌دهند و بعد از آن، دانشجویانی از هند و نپال جزء سه کشوری هستند که بالاترین شمار دانشجویان بین‌المللی را در این کشور به‌خود اختصاص داده‌اند. به‌طور کلی، در سال2021 حدود 43هزار دانشجوی بین‌المللی کمتر از سال گذشته در دانشگاه‌های استرالیا ثبت‌نام کردند و این روند حاکی از تداوم روند کاهش حضور دانشجویان بین‌المللی در این کشور است. دانشجویان سال‌اولی اهل هند در مقایسه با سال2020 حدود 52درصد ریزش ثبت‌نام داشته‌اند.
در سال2021، تنها 30768دانشجوی بین‌المللی دوره‌های جدید دانشگاهی را در فوریه آغاز کردند که کاهش 37درصدی نسبت به سال2020 با 48429دانشجوی بین‌المللی داشتند که حکایت از کاهش 47درصدی نسبت به سال2019 با 57913دانشجوی بین‌المللی دارد. این آمارهای ریزشی درحالی اعلام می‌شوند که شمار دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌های استرالیا در سال2018 قریب به 6هزار نفر بود که در مقایسه با امروز تا 50درصد کاهش نشان می‌دهد. ثبت‌نام‌های جدید دانشجویان چینی از 15944دانشجو در سال2020 به 12454نفر در سال2021 کاهش داشته است. این درحالی است که تعداد کل دانشجویان چینی 23174نفر بوده است که طبق این تعداد، در سال2021 تا نصف کاهش نشان می‌دهد. تعداد دانشجویان هندی هم در سال2021 به نصف کاهش یافته به‌طوری که در مقایسه با تعداد 8955دانشجو در سال2020 و 11107نفر در سال2019، تعداد دانشجویان هندی در سال2021 به 4343نفر کاهش یافته است.
بهبود جهانی دانشگاه‌های استرالیا
دانشگاه‌های استرالیا با توجه به طرفدارانی که در دنیا دارند، جایگاه نسبتا خوبی میان دیگر دانشگاه‌های دنیا دارند. به‌عبارتی، حدود 36دانشگاه این کشور در رده‌بندی 2021 QS برترین دانشگاه‌های دنیا جا گرفته‌اند. از این تعداد، جایگاه 6دانشگاه استرالیایی در مقایسه با سال گذشته ریزش داشته اما به‌طور کلی دانشگاه‌های این کشور با رشد قابل‌توجهی در سال‌های اخیر روبه‌رو بوده‌اند. طبق رده‌بندی‌های جهانی، دانشگاه ملی استرالیا بار دیگر به‌عنوان برترین دانشگاه این کشور شناخته شده است. در رده‌بندی برترین دانشگاه‌های استرالیا، به‌ترتیب دانشگاه ملی استرالیا، دانشگاه سیدنی، دانشگاه ملبورن، دانشگاه نیوسوت‌ولز و دانشگاه کوئینزلند در رده‌های اول تا پنجم قرار گرفته‌اند و از نظر جهانی در رتبه‌بندی QS به‌ترتیب در رده‌های 31، 40، 41، 44 و 46 جا گرفته‌اند. در این میان، طبق رده‌بندی پایگاه تایمز، دانشگاه ملبورن، دانشگاه ملی استرالیا، دانشگاه کوئینزلند، دانشگاه موناش و دانشگاه سیدنی برترین‌های استرالیا و از نظر جهانی نیز به‌ترتیب در رده‌های 33، 54، 54، 57 و 58 قرار گرفته‌اند.
بودجه 11 میلیارد دلاری بدون افزایش
دولت فدرال استرالیا در بودجه‌بندی سال2021 خبر جدیدی برای دانشگاه‌ها نداشت و این درحالی است که دانشگاه‌ها و سیستم آموزش عالی این کشور تحت‌تاثیر کاهش درآمدهای شهریه‌ای قرار گرفته و دلخوش به حمایت‌های دولتی بوده‌اند؛ اما شواهد حکایت از آن دارد که خبری از آن نیست. بررسی‌ها نشان می‌دهد سومین سال تحصیلی در دوران همه‌گیری کرونا برای دانشجویان بین‌المللی در سال2022 بالغ‌بر 14.5میلیارد دلار هزینه دارد. گزارش‌های قبلی نشان می‌داد سود دانشگاه‌های استرالیا با کاهش 1.6میلیارد دلاری تنها به 669میلیون دلار در سال2020 رسید. هر 6ماه کاهش دانشجویان بین‌المللی بین یک تا 1.25میلیارد دلار هزینه در پی دارد. برنامه‌های اصلی دولت استرالیا برای بخش آموزش، پژوهش و برقراری عدالت از سال مالی 2021- 2020 تا سال 2024- 2023 حدود 11میلیارد دلار گزارش شده که نسبت به سال2020 و حتی 2019 بدون تغییر باقی‌مانده است. با احتساب میزان تورم، به جرأت می‌توان این بودجه ثابت‌مانده را کاهشی دانست.