به گزارش «فرهیختگان»، چهارشنبه هفته گذشته اول دی ساعت 7:10 صبح قطار تندرویی که از مسیر کرج گلشهر به سمت ایستگاه تهران (صادقیه)‌ در حرکت بود، با قطار عادی در ایستگاه چیتگر برخورد کرد در اثر این حادثه حدود 22 مسافر مصدوم شدند و برای بررسی علت برخورد دو قطار کمیسیون سوانح تشکیل شد.

مسؤولان مختلف از جمله علیرضا زاکانی شهردار تهران در محل حادثه حاضر شد و دستور ویژه برای تشکیل فوری کمیسیون سوانح داد.  زاکانی ضمن بررسی ابعاد این حادثه گفت:‌ فقر و عقب‌افتادگی‌ها در حوزه مترو مشخص است و نیاز به تجهیز و اورهال حمل و نقل عمومی و رفع کمبودها داریم تا بتوانیم با کارهای جدید مشکلات را در حوزه حمل و نقل عمومی جبران کنیم و شهروندان از خدمات در سطوح بالا بهره‌مند شوند.

مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه ساعاتی پس از وقوع حادثه ضمن عذرخواهی از شهروندان و مسافران به دلیل حادثه برخورد دو قطار گفت: اورهال و چیکپارچه‌سازی هر چه سریع‌تر مرکز فرمان در اولویت کاری ما قرار دارد. در همان روز جلسه کمیسیون سوانح در مترو تشکیل شد و علت اصلی تصادف دو قطار مترو در بیانیه‌ای اعلام شد.

نخستین جلسه شورای شهر تهران پس از حادثه برخورد دو قطار مترو تهران امروز برگزار شد و سید مجتبی شفیعی، معاون حمل و نقل شورای شهر تهران و مهدی شایسته اصل مدیرعامل شرکت بهره برداری مترو تهران در صحن شورا حضور یافتند و ضمن ارائه گزارش از حادثه به سوالات و ابهامات اعضای شورای شهر پاسخ دادند.

البته قبل از شروع صحن علنی چمران در جمع خبرگاران حضور یافت و درباره جلسه هم اندیشی با شهردار اظهارداشت: نیمی از جلسه هم اندیشی درباره حوادث مترو و راه‌های پیشگیری و راه‌های تامین قطعات و خرید لوازم بود. اصل مشکل مترو را نیز این مسایل تشکیل می‌دهد و قرار شد گزارش مفصل‌تر در صحن شورای شهر مطرح شود. این مشکلات دغدغه‌ای بود که از ابتدا ما را رنج می‌داد و برخی نگاه دیگری به این مشکلات داشتند و حوادث را می‌دیدند، اگرمشکلات را حل نکنیم تضمینی نیست که تکرار نشود.

وضعیت قطعات یدکی در مترو بحرانی است

وی با بیان این که وضعیت قطعات یدکی در مترو بحرانی است، گفت: در گذشته خریدهای لازم در این حوزه انجام نشده و انبارها خالی شده و در گذشته هر چه خراب شده است کنار گذاشتند و اگر قطعه نویی وجود داشته به کار گرفته شده است. دیگر ما قطعه نویی نداریم و وضعیت درمترو به وضعیت بحرانی رسیده و باید به سرعت در این حوزه خریدهای لازم انجام شود و قطعات مورد نیاز تامین شود.

سیستم‌های سیگنالینگ مترو مربوط به ۲۰ سال پیش است

چمران افزود: سیستم‌های سیگنالینگ مترو مربوط به ۲۰ سال پیش است و زمانی هم که نصب شد خودش از زمان خود عقبتر بود زیرا خریدها از قبل انجام شده بود، این سیستم باید به روز و دقیق شود و این گونه نباشد که خیلی راحت سیستم خاموش شود و مرکز کنترل از آن خبرنداشته باشد حتی قطار کناری هم خبر نداشته باشد این نشان دهنده نقص سیگنالینگ است و نشان می‌دهد که باید سیستم‌ها به روز شود.

 باید مجلس و دولت به بحران مترو ورود کنند

رئیس شورای شهر تهران درباره چالش‌های مالی در شهرداری گفت: دیگر در این زمینه بحث مالی مطرح نیست و موضوع جان انسان هاست و فراتر از اعتبارات شهرداری است و باید مجلس و دولت به بحران مترو ورود کنند. وقتی جان هزاران مسافر دست یک نفر داده می‌شود باید حداقل امکانات هم فراهم شود.

چمران در واکنش به اینکه‌عدم خرید تجهیزات به دلیل تحریم‌ها است یا ضعف مدیریت گفت: در دوره گذشته هم پولی به شهرداری داده نمی‌شد و در این حوزه تحریم‌ها اثر چندانی نداشته به خصوص که این خریدها بیشتر از چین خریداری می‌شده و روش‌های مختلفی برای تهیه آن وجود دارد.

حادثه به گرایش سیاسی مدیران شهری نگاه نمی کند

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران هم در تذکر پیش از دستور خود با بیان اینکه یکی از ویژگی های شهر تهران ناپایداری و ناایمن بودن است، گفت: حادثه کلینیک سینا و پلاسکو نشان داد که حادثه به گرایش سیاسی مدیران شهری نگاه نمی کند و اگر تدبیر نکنیم در همه حالات رخ می دهد.

وی با بیان اینکه حادثه مترو و بازار گل نشان داد که تهران هر لحظه آبستن حوادث تاسف بار است، ادامه داد: وقتی حادثه ای رخ می دهد چند روز همه درگیر می شوند و بعد به فراموشی سپرده می شود و ظاهرا قرار است ساختمانهای ناایمن بعد از حریق و فروریختن پلمب شوند و اراده ای برای پلمب قبل از حادثه نیست و این در حالی است که براساس قانون، شهرداری می تواند در صورت نادیده گرفتن اخطارهایش ملک ناایمن را پلمب کند.

نیاز به قانون مجلس برای مدیریت یکپارچه  شهری

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه درگیر یک دور باطل شده ایم، گفت: براساس قانون شهرداری ها، شهرداری می تواند با مسوولان اجرایی در زمینه های مختلف همکاری کند؛ اما حالا دولت وظایف خود را در حوزه های آلودگی هوا ،آسیب اجتماعی و بحران به شهرداری داده  و اگر می خواهند مدیریت یکپارچه را اجرا کنیم نیاز به قانون در مجلس دارد.

جزئیات تازه از حادثه برخورد دو قطار مترو/ 4 خطای محرز راهبر قطار

سیدمجتبی شفیعی معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران در ادامه درباره حادثه برخورد دو قطار مترو توضیحاتی ارائه داد.

وی با اشاره به وضعیت خط 5 مترو تهران گفت: حدود ساعت 7:10 صبح چهارشنبه هفته گذشته برخورد دو قطار صورت گرفت و من دقایقی بعد در محل حضور یافتم که دوستان در حال تخلیه مسافران از واگن بودند و به دلیل پریدن برخی از مسافران از واگن تعدادی از آنها دچار مصدومیت‌هایی مانند پیچ خوردگی پا شدند.

معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران افزود: سه قطار در ایستگاه متوقف شده بود و مسافران در پایانه بودند که بیش از 155 دستگاه اتوبوس برای جابه‌جایی آنها در نظر گرفته شد.

شفیعی با اشاره به اینکه چیتگر دو خط اصلی و دو خط جانبی برای قطارهای عادی و اکسپرس دارد گفت: راهبر قطاری که تقصیر داشته پیش از ورود به ایستگاه سرعت غیرمجاز داشته و در جلسه‌ دوم کمیسیون سوانح که شب گذشته برگزار شد، بسیاری از ما به این نتیجه رسیدیم که راهبر قطار مقصر 4 خطا را به صورت همزمان انجام داده است.

وی گفت: البته به صورت 100درصد این تحلیل‌ها کامل نشده و برای قضاوت قطعی نیاز به زمان بیشتری است.

معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران گفت:‌در دومین جلسه‌ای که دیشب برگزار شد صداها، ویدئوها و صحبت‌های راهبران به صورت کامل بررسی شد ولی اکنون مشخص است که راهبر یکی از قطارها 4 خطا را همزمان انجام داده است یکی سرعت غیرمجاز،‌دومی قطع سیستم ATP سوم عبور از چراغ قرمز و بی توجهی به سوزن و چهارم توقف بی‌جا است.

شفیعی خاطرنشان کرد:‌به نظر می‌رسد که راهبر قطار از لحاظ روحی و جسمی هوشیاری و تمرکز کافی نداشته علیرغم اینکه این راهبر 18 سال سابقه کار داشته است و به هر حال غیرحرفه‌ای نبوده البته دو مورد خطا هم در گذشته داشته است.

وی گفت: در حال حاضر مشکل سیگنالینگ سبب می‌شود راهبر بتواند ATP را قطع کند و این ضعف سیستم است و به نوعی عرف شده راهبران این خطا را انجام دهند و طی سال‌های گذشته 7 مورد قطع ATP داشته‌ایم. این مشکل از سیستم کشور مبدأ که از آن تجهیزات را خریده‌ایم برطرف شده و برای ما باید این مشکل برطرف و نواقص رفع شود.

در حال تجهیز عاجل و فوری مترو تهران هستیم

معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران با اشاره به ضرورت آموزش راهبران، رفع ضعف حفاظت فیزیکی در خط 5، بازنگری پروتکل‌ها و رفع مشکلات فرآیندی در بهره‌برداری مترو گفت: فرسودگی تجهیزات موضوع بسیار مهمی است سیستم سیگنالینگ مترو 20 سال است که قدمت داشته و اکنون حداقل امکانات را هم نداریم و حتی راهبر قطار زمانی که احساس برخورد دو قطار را می‌کند باید به صورت بیسیم خبر دهد و به صورت سیگنالینگ این مسأله وجود ندارد.

شفیعی با اشاره به اینکه انبار تجهیزات و قطعات که تحویل داده شده خالی بوده است گفت: مادر حال تجهیز عاجل و فوری مترو تهران هستیم و ان‌شاءالله اقدامات خوبی در این راستا انجام می‌گیرد.

توضیح ماجرا از زبان مدیرعامل شرکت بهره برداری مترو

مهدی شایسته اصل مدیرعامل شرکت بهره برداری مترو تهران هم در ارائه گزارشی درباره حادثه تصادف قطار متروی تهران -کرج گفت: خداوند را شاکرم که توفیق داد برای خدمت رسانی به شهروندان در این حوزه موثر باشم امیدوارم با حمایت اعضای شورا در خدمت رسانی هر بهتر به شهروندان توفیقات را کسب کنم.

وی افزود: به دلیل فرسودگی ناوگان اتاق فرمان ما متوجه بروز این حادثه نمی شود و تنها آسیب سوزن را در سیستم متوجه می شود. در این حادثه سرعت قطار جانبی بسیار کم بوده و برخورد نیز با این سرعت کم صورت می گیرد. در حقیقت لوپ قطارها و ترمز قطار جانبی به درستی عمل می کنند. برهمین اساس شدت برخورد بسیار کم بوده است.

شایسته اصل ادامه داد: در این حادثه خداوند به ما لطف بسیاری داشته چرا که قطاری که از رو به رو وارد ایستگاه می شده از حادثه درون ایستگاه اطلاع نداشته چرا که مرکز فرمان از این حادثه اطلاع نداشته که به راهور قطار شمالی اطلاع رسانی کند برهمین اساس یکی از پیمانکاران به صورت دستی راهور قطار شمالی را مطلع می کند که اگر این اتفاق نمی افتد می توانست برخورد دیگری نیز شکل بگیرد.

مدیرعامل متروی تهران با اشاره به اینکه در قطار اصلی درون ایستگاه چیتگر و همچنین قطار جانبی که به عنوان قطار سریع السیر بوده است تعداد زیادی مسافر وجود داشته افزود: هنگامی که پس از بروز حادثه مسافرین از قطار پیاده می شدند تعدادی در همان جا آسیب می بینند و در همان محل احتمال بروز خطرات دیگری همچون برق گرفتگی وجود داشت که به لطف خداوند چنین حادثه ای روی نداد.

 مترو با چالش رو به رو است/ نیازمند توجه اعضای شورای شهر هستیم

وی گفت: به دلیل انباشت مشکلات گذشته برنامه ای را پیش بینی کردیم که با اولویت بندی نسبت به حل و فصل مشکلات اقدام کنیم. در حال حاضر مترو با چالشهایی رو به رو است که نیازمند توجه اعضای شورای شهر است. در حال حاضر نسبت به بکار گیری نیروهای پلیس با کمبود مواجهیم که این کمبود در ۴۰ ایستگاه به طور محسوس وجود دارد، از سوی دیگر فرسوده بودن سیستم های پایش و نظارت مترو نیز باید مورد توجه قرار گیرد. مرکز فرمان اصلی ما در ساختمان کالج نیازمند نوسازی است همچنین مشکلات سیستم اعلان و اطفای حریق در مترو می تواند خطرناک تر از بازار گل باشد سیستم های هواسازی نیز می تواند چالش برانگیز باشد که همگی باید مورد توجه و نوسازی قرار گیرند.

حدود ۱۰۰ پله برقی در متروی تهران نیازمند نوسازی است

شایسته اصل تاکید کرد: در دوره ای تصمیم گیری شده بود که سیستم متروی تهران دارای شرکت هولدینگ و بعدها نیز شرکت بهره برداری در آن شکل گرفت اما امروز نیاز است که این چارچوبها اصلاح شود وظیفه ما افزایش کیفیت خدمت رسانی به شهروندان است لذا در این مسیر باید با برنامه ریزی اقدامات لازم را در دستور کار قرار دهیم. در حال حاضر حدود ۱۰۰ پله برقی در متروی تهران نیازمند نوسازی است که مشکلات ناشی از آنها کمتر از خود ناوگان مترو و فرسودگی آن نیست.

 عدم تحقق تعهد دولتها برای پرداخت بدهی هایشان به مترو 

وی با اشاره به عدم تحقق تعهد دولتها برای پرداخت بدهی هایشان به مترو گفت: برخی دستگاه ها حتی حداقل دغدغه ای نسبت به مترو ندارند این در شرایطی است که حداقل ۵۰۰ میلیارد تومان نیاز عاجل برای تامین قطعات وجود دارد. البته در این راستا مسیر دیگری را نیز دنبال می کنیم که آن تولید داخلی است. در همین راستا وزارت دفاع نیز اعلام آمادگی کرده که در موضوع تولید به ما کمک خواهد کرد.

 ۸000 نفر پرسنل داریم/ بسیاری از نیروهای تخصصی ما در حال بازنشسته شدن هستند

مدیرعامل شرکت بهره براری مترو ادامه داد: در حال حاضر ۸000 نفر پرسنل داریم اما بسیاری از نیروهای تخصصی ما در حال بازنشسته شدن هستند. دو برنامه را به صورت ویژه برای تامین قطعات راهبردی و نیازهای عاجل دنبال می کنیم و از سوی دیگر مردم نیاز دارند که کیفیت خدمات به آنها بهتر شود. بی تردید در دنیا متروها یکی از المان‌های هویتی شهری هستند اما متروی ما تاریک و بی روح است و متاسفانه تاکنون به این موضوع پرداخت نشده و در حوزه زیبایی عقب هستیم.

اتفاق وحشتناکی که از سر ما گذشت این بود

وی افزود: اتفاق وحشتناکی که از سر ما گذشت این بود که حدود 2 هزار نفر در قطار اصلی سوار بودند و 1500 نفر در قطار شمالی در کنار این، حجم مسافری که در محدوده بودند هم بسیار بالا بود که نمی توانستیم به سرعت با آن برخورد کنیم.

به گفته مدیرعامل مترو این حجم مسافر می توانست حادثه ایجاد کند چون لوکوموتیوها آمادگی برگشت داشتند و یا قطع سیم های برق های بالا سری آسیب جدی ببینند.

وی افزود:‌ما در سیستم ها و ناوگان فرسوده بسیار آسیب پذیر هستیم.

مدیرعامل شرکت بهره برداری راه آهن شهری تهران و حومه  با بیان اینکه انباشت مشکلات از گذشته را باید حل و فصل کنیم، گفت: اما وقتی صحبت از فرسودگی صحبت می کنیم، منظورمان این است که برخی چرخ های ما از حالت فرسودگی گذشته و می تواند حادثه ایجاد کند.

 امیدواریم در تولید بومی حدود ۵۰ درصد قطعات مورد نیاز خود را تامین کنیم

وی افزود: با هزینه کمی می توان مترو را در حوزه زیبایی مطلوب تر کند که این موضوع در دستور کار ما قرار گرفته متاسفانه آسانسورهایی که برای ما نصب می شوند، استاندارد لازم را ندارد؛ لذا بیمه گذار آنها را بیمه نمی کند و باید این آسانسورها خاموش بماند ما سیستم بسیار فرسوده ای را تحویل گرفته ایم و امیدواریم در تولید بومی حدود ۵۰ درصد قطعات مورد نیاز خود را تامین کنیم. بی تردید در این مسیر باید نسبت به تکمیل پایانه ها اقدام کنیم چرا که حتی در صورت تامین واگن و اضافه شدن قطارها بدون داشتن پایانه همچنان با مشکل مواجه خواهیم بود.

4 سوال کلیدی از مدیران مترو تهران / لزوم استقرار دوربین‌های حرارتی در شهر زیرزمینی

نرجس سلیمانی عضو شورای شهر تهران در صحن امروز شورا درباره حادثه برخورد دو قطار مترو در خط 5 مترو تهران اظهار داشت: من 4 سوال از مدیران و مسؤولان حمل و نقل و شرکت بهره‌برداری مترو تهران دارم.

وی افزود: استفاده حداکثری تجهیزات مترو سال‌هاست انجام گرفته و با توجه به مشکلات فنی موجود چه تدابیری برای جلوگیری از این حوادث مدنظر است و از طرفی سؤال دومم این است که اعتماد به حمل و نقل عمومی یک سرمایه اجتماعی و معنوی محسوب می‌شود برای حفظ این سرمایه چه اقدامی صورت گرفته است.

این عضو شورای شهر تهران با اشاره به توافق اخیر شرکت بهره‌برداری مترو تهران و اسنپ گفت: با چه امتیازی این توافق انجام شده و جزئیات آن چگونه است.

سلیمانی خاطرنشان کرد: استقرار دوربین حرارتی در مترو با اولویت ایستگاه‌های تقاطعی باید امری رایج باشد در این زمینه چه توضیحاتی وجود دارد و چه اقداماتی در دستور کار قرار گرفته است.

کمبود قطعات نباید با مسأله خطاها و کمبود نظارت‌ها تداخل کند/نیاز به تعمیر و اورهال کردن واگن‌های مترو امری ضروری است

سید جعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران هم درباره حادثه برخورد دو قطار مترو تهران گفت: کمبود قطعات نباید با مسأله خطاها و کمبود نظارت‌ها تداخل کند به هر حال خطای نیروی انسانی و مشکل نظارت بر کنترل‌ها و مهارت‌آموزی راهبران در این حادثه مطرح و محرز شده است.

وی گفت: کمبود قطعات و نیاز به تعمیر و اورهال کردن واگن‌های مترو امری ضروری است که در دوره گذشته مدیریت شهری به آن توجه نشده از طرفی در بودجه 1401 باید این مسأله مدنظر قرار گیرد.

عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه صحبت‌های دوستان در شهرداری نباید مردم را نگران سامانه‌های حمل و نقل عمومی کند گفت: تا کنون بیش از ده‌ها میلیارد مسافر از طریق مترو تهران جابه‌جایی شده‌اند و بروز این حادثه در این حجم از جابه‌جایی‌ها زیاد نیست و به علت خطای راهبر این مشکلات متأسفانه ایجاد شده است.

تشکری‌هاشمی گفت:‌در اروپا ترامواهای چند دهه قبل با اورهال و نوسازی استفاده می‌شوند و ما هم می‌توانیم از قطارهای با قدمت در صورت اورهال و نوسازی استفاده کنیم از طرفی در کنار آن  مدیریت،‌نظم و آموزش هم حائز اهمیت است و نباید از وجود نیروهای متخصص غفلت کنیم.

وی گفت: ما نیروهای متخصص کم نداریم ولی بسیاری از آنها گوشه‌نشین شده و یا در کارهای غیرمرتبط بکارگیری شده‌اند باید نیروها از سمت ستاد به صف بروند و ان‌شاءالله از علم نیروهای متخصص و مهارت آنها بهره‌مند شویم.

 اولین طرح تحقیق تفحص مبنی بر موضوع مترو

پرویز سروری نائب رئیس شورای شهر  تهران در جلسه امروز شورای شهر پس از استماع سخنان مدیرعامل مترو و معاون شهردار تهران درباره حادثه اخیر مترو در خط 5،  ترک فعل را زمینه تخلف و فساد دانست و گفت:  باید حتما به موضوع ترک فعل رسیدگی شودو پیشنهاد می کنم که اولین طرح تحقیق تفحص مبنی بر موضوع مترو کلید بخورد.

سروری گفت:  به روز رسانی تجهیزات مترو موضوع مهمی است و نظر من این است که هم باید مشکلات گذشته جبران شود و هم اولویت بندی شود و شهردرای تهران باید به سرعت اولویت بندی کند تا موضوعاتی که به جان شهروندان بستگی دارد در اولویت قرار دهد.

وی ادامه داد: باید اعلام کنیم چه چیزی را تحویل گرفتیم و به  شهرداری برای حل این معضل کمک کنیم.

حمل و نقل عمومی در اولویت مدیریت شهری جدید

4 روز از حادثه برخورد دو قطار در خط 5 مترو می‌گذرد. در این مدت ابعاد و زوایای مختلفی از این حادثه مشخص شده و آنچه مسلم است بی توجهی مدیران سابق شهری به موضوع حمل و نقل عمومی، مساله‌ای که اکنون در اولویت مدیرت شهری قرار گرفته و باید منتظر ماند و دید وضعیت مترو و اتوبوس چگونه تغییر خواهد کرد./ فارس