سیامک خاجی، روزنامه‌نگار: در سال‌های اخیر بازیکنان آسیایی زیادی راهی لیگ‌های اروپایی شده‌اند و برخی از آنها حتی موفق شدند خود را به‌عنوان یکی از ستاره‌های تاثیرگذار تیم‌های خود مطرح کنند. در این میان بازیکنان کشورهای صاحب فوتبال شرق آسیا به‌خصوص ژاپن و کره‌جنوبی طی این مدت پیشرفت قابل‌توجهی داشته‌اند که سرآمد آنها طی این سال‌ها سون هیونگ‌مین کره‌ای بوده که در تاتنهام عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته است و یکی از نفرات تاثیرگذار تیم خود بوده است. اما سوال مهم اینجاست که با وجود اینکه این بازیکنان در کشورهای خود عملکرد خوبی داشته‌اند و به نظر ستاره‌های آینده‌داری هستند چرا درصد موفقیت بازیکنان این کشورها در تیم‌های خود بیشتر است و با وجود اینکه سایر کشورهای آسیایی نیز در لیگ‌های معتبر صاحب نماینده هستند اما میزان اثرگذاری آنها به نسبت این دو کشور و البته چین بسیار کمتر به نظر می‌رسد.
راکوتن ضامن حضور ژاپنی‌ها در لالیگا
یکی از دلایلی که برای این اتفاق عنوان می‌شود سرمایه‌گذاری گسترده شرکت‌های آسیایی در لیگ‌های اروپایی است که باعث شده این بازیکنان شانس بیشتری برای حضور در ترکیب تیم‌های خود داشته باشند. در این سال‌ها به‌تدریج شرکت‌های چندملیتی شرق آسیا تلاش کرده‌اند تا با استفاده از جذابیت فوتبال به‌عنوان اسپانسر در این ورزش سرمایه‌گذاری کنند و به همین دلیل چندان دور از ذهن نیست که این شرکت‌ها از موقعیت خود در این باشگاه‌ها استفاده کرده و بازیکنان کشورهای خود را برای حضور در این تیم‌ها معرفی کنند.
یکی از شرکت‌هایی که در این مدت نام خود را به‌عنوان یکی از اسپانسرهای مطرح در لیگ اسپانیا طرح کرده است راکوتن است که از سال 2017 به‌عنوان اسپانسر پیراهن تیم بارسلونا معرفی شده و درحال حاضر در فوتبال اسپانیا اثرگذاری زیادی دارد. راکوتن البته برند به نسبت تازه‌کاری است و از سال 1997 بیشتر در حوزه تکنولوژی و صنایع دیجیتال فعال است. حضور در حوزه ورزشی یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌های آنها برای گسترش برند خود بوده که باعث شده نام‌شان خیلی زود در دنیا مطرح شود. امضای قرارداد با بارسلونا یکی از مهم‌ترین اتفاقات در تاریخ این شرکت بود که باعث شد نام آنها به سرعت در همه جا پخش شود و حالا دیگر خود را یک برند جهانی می‌دانند تا یک شرکت ژاپنی. راکوتن در همان سال با تیم بسکتبال گلدن استیت وریرز آمریکا نیز قرارداد اسپانسری امضا کرد و همین اتفاق باعث شد تا طی کمتر از دو سال به مهم‌ترین برند اسپانسری در فوتبال اسپانیا تبدیل شود.
جالب اینکه پس از حضور این شرکت در فوتبال اسپانیا بود که دو بازیکن جوان ژاپنی توانستند برای نخستین بار به عضویت دو تیم مطرح این کشور درآیند. تاکه‌فوسا کوبو 20 ساله در سال 2019 به‌عنوان پدیده‌ای آینده‌دار و بازیکنی بود که می‌توانست حتی در حد ستاره‌‌هایی چون مسی در سال‌های بعد بدرخشد. او که پیش از این در لاماسیا(آکادمی بارسلونا) حضور داشت با امیدواری زیادی راهی رئال شد اما هنوز نتوانسته به سطحی که انتظارش می‌رفت، برسد و در این مدت بیشتر به صورت بازیکن قرضی در تیم‌های دیگر بازی کرده است.
هیروکی آبه، هم یکی دیگر از ژاپنی‌هایی است که با سروصدای زیادی راهی لالیگا شد و پس از مدتی درخشش در ترکیب کاشیما آنتلرز به بارسلونا پیوست. او هم به‌عنوان یکی از پدیده‌‌های فوتبال کشورش به اسپانیا رفت اما طی این مدت بیشتر در تیم دوم باشگاه در لالیگای 2 بازی کرده و هنوز نتوانسته به سطحی که انتظارش می‌رفت برسد. عملکرد این دو بازیکن در دو تیم مطرح اسپانیایی باعث شده تا تردیدهایی درباره شیوه انتقال آنها به این دو تیم به وجود بیاید و برخی رسانه‌های اسپانیایی معتقدند که این دو بازیکن بیش از اینکه به دلیل توانایی‌های خود راهی لالیگا شده باشند بیشتر با اهداف اقتصادی جذب رئال و بارسلونا شده‌اند. مسلما بازار شرق آسیا برای این دو باشگاه ارزش زیادی دارد و خرید این دو جوان ژاپنی می‌تواند باعث شود تا این دو باشگاه بیش از قبل از طرفداران خود در این کشور درآمدزایی داشته باشند.
مینامینو در مسیر کاگاوا
به این ترتیب حضور راکوتن در لالیگا نه‌تنها باعث شد تا این کمپانی به سرعت در سراسر دنیا شناخته شود بلکه بازیکنان ژاپنی هم فرصت خوبی به دست آوردند تا بیشتر از قبل در تیم‌های لالیگایی فرصت بازی پیدا کنند. حتی بازیکنانی که سال‌های قبل راهی فوتبال اروپا شده بودند نظیر شینجی کاگاوا هم در سال‌های اخیر راهی اسپانیا شده‌اند تا از این مزیت به سود خود استفاده کنند.
البته این همکاری تنها مختص به حضور ژاپنی‌ها در لالیگا نیست و این کمپانی تلاش‌هایی داشته تا این انتقال‌ها در جهت عکس نیز اتفاق بیفتد. یکی از این نمونه‌ها اتفاقی بود که برای آندرس اینیستا رخ داد و ویسل کوبه که به نوعی تحت مالکیت راکوتن قرار دارد این ستاره باتجربه اسپانیایی را به خدمت گرفت. حضور چنین بازیکنی در فوتبال ژاپن می‌تواند مزیت‌های بسیار زیادی برای لیگ این کشور داشته باشد و انتقال تجربیات او به ستاره‌های جوان در سال‌های آینده می‌تواند نسلی بسیار بهتر را برای این کشور شرق آسیا تربیت کند.
ژاپنی‌ها البته در این سال‌ها بیشتر به فوتبال آلمان و بوندس‌لیگا کوچ کرده‌اند و ژرمن‌ها مهم‌ترین مشتریان اروپایی این بازیکنان بوده‌اند اما به تازگی حضور یکی از ستاره‌های این کشور در لیگ برتر انگلیس سروصدای زیادی به‌پا کرد. تاکومی مینامینو یکی از خریدهای زمستانی یورگن کلوپ در ابتدای سال 2020 بود که پس از قهرمانی لیورپول در اروپا و همچنین جام‌جهانی باشگاه‌ها به این باشگاه ملحق شد. خرید این عنصر تهاجمی ژاپنی باعث تعجب بسیاری شد اما در همان زمان هم رسانه‌های انگلیسی معتقد بودند که انگیزه‌های اقتصادی بیش از بعد ورزشی در این انتقال تاثیرگذار بوده است. در آن زمان باشگاه انگلیسی قراردادی را با کمپانی نایکی به امضا رسانده بود و در تلاش بود تا به هر طریقی بتواند فروش لباس و پیراهن‌های خود را افزایش دهد. یکی از انگیزه‌های خرید بازیکنی همچون مینامینو هم همین بود تا باشگاه بتواند به نسبت دوران قرارداد با کمپانی نیوبالانس درآمدزایی بیشتری داشته باشد.
مینامینو یک سوپراستار در فوتبال ژاپن بود اما مسلما تیمی همچون لیورپول گزینه‌های به‌مراتب بهتری برای تقویت خط حمله خود داشت. قرمزها اما با این خرید به دو هدف رسیدند؛ هم تیم خود را تقویت کردند و هم با کمک این ستاره ژاپنی توانستند سهم خود را در بازار شرق آسیا افزایش دهند. بازیکنان آسیایی در این سال‌ها تاثیرگذاری خوبی در فوتبال انگلیس داشته‌اند و بازیکنانی نظیر سون هیونگ‌مین کره‌ای در تاتنهام و شینجی کاگاوا در منچستریونایتد به خوبی توانستند استعداد و توانایی خود را نشان دهند. کمپانی «فنتستیک» یک غول تجارت الکترونیک است که در جریان انتقال کاگاوا از دورتموند به الوترافورد در سال 2012 در این عملیات تجاری نقش داشت و با استفاده از فرصت سرمایه‌گذاری در شرق آسیا توانست درآمدزایی خوبی برای خود و همچنین منچستریونایتد داشته باشد. آنها این پتانسیل را در مینامینو هم می‌بینند.
مدل درآمدزایی جدید باشگاه‌ها
حضور در شرق آسیا برای باشگاه‌های بزرگ اروپایی بسیار ارزشمند است و به‌خصوص در دوران پیش از کرونا آنها با برپایی تورهای تابستانی خود در این کشورها تلاش داشتند هواداران بیشتری را در این کشورها جذب کنند و به همین دلیل خرید ستاره‌های فوتبال این کشورها می‌توانست انگیزه فوتبال‌دوستان برای طرفداری از این باشگاه‌ها را افزایش دهد. به همین دلیل در این سال‌ها شاهد افزایش قابل‌توجه حضور بازیکنان این کشورها در تیم‌های بزرگ بوده‌ایم و کمپانی فنتستیک نیز با استفاده از همین مدل تجاری تلاش کرده از بازیکنان به‌عنوان یک کالای تجاری ارزشمند برای افزایش درآمدهای باشگاه‌ها استفاده کند.
درآمد سالیانه این شرکت از آن زمان تاکنون به‌طرز عجیبی افزایش داشته است و به کمک سرمایه‌گذاری روی این بازیکنان درحال حاضر حدود 5/2میلیارد دلار در سال درآمد دارد. انتقال کاگاوا باعث شد این شرکت طی این مدت نیز به‌سرعت در سراسر دنیا ازجمله ژاپن دفاتر جدیدی افتتاح کند. البته این شرکت تنها در فوتبال فعال نیست و تلاش کرده در سایر ورزش‌ها همانند بیس‌بال نیز با استفاده از همین مدل درآمدزایی داشته باشد.
دنی داونز، مدیر تجاری این شرکت در بریتانیا درباره تاثیری که انتقال مینامینو می‌تواند روی رشد اقتصادی لیورپول داشته باشد و اینکه آیا او می‌تواند اثرگذاری همچون هموطنش کاگاوا داشته باشد، می‌گوید: «صادقانه بگویم که کاملا مطمئن هستیم که او این توانایی را دارد. زمانی که انتقال کاگاوا از دورتمند به یونایتد اتفاق افتاد ما در موقعیت بسیار خوبی قرار داشتیم و در تجارت الکترونیک هم بسیار فعال بودیم. مسلما درحال حاضر این انتقال تاثیر بیشتری خواهد داشت چون در این سال‌ها تجربیات بیشتری به‌دست آورده‌ایم و در ژاپن نیز موقعیت به‌مراتب بهتری داریم. این ماجرا نشان می‌دهد لیورپولی‌ها به بازار ژاپن علاقه زیادی دارند و به‌دنبال این هستند تا فروش محصولات خود را در این کشور افزایش دهند. درمجموع حضور در این کشور کار بسیار سختی است و با توجه به اینکه در آنجا شرایط بسیار پیچیده است و به‌راحتی نمی‌توان در این کشور فعالیت کرد، این اتفاق بسیار ارزشمند است.»
او در ادامه درباره شرایط فعالیت در بازار اقتصادی این کشور می‌افزاید: «شما باید به‌خوبی بدانید که درحال حاضر چه چیزی در ژاپن برند است و مورد توجه قرار می‌گیرد. باید از تولید، طراحی و بازاریابی دیجیتال کاملا اطلاع داشته باشید و بتوانید به‌خوبی از آنها برای ارائه محصول خود استفاده کنید. از طرف دیگر چرخه حضور یک بازیکن فوتبال بسیار کوتاه است و آنها دوران حرفه‌ای چندان طولانی‌ای ندارند، به همین دلیل باید به‌خوبی از فرصت حضور این بازیکنان در باشگاه‌های معتبر استفاده کرد و تا جایی که می‌توانید درآمدزایی داشته باشید.»
داونز در ادامه درباره روش‌هایی که باشگاه‌ها می‌توانند از حضور بازیکنان چنین کشورهایی در ترکیب خود استفاده کرده و علاوه‌بر منفعت ورزشی از لحاظ مالی نیز درآمد داشته باشند، می‌گوید: «از نقطه‌نظر تجاری قرار گرفتن در چنین بازارهایی فوق‌العاده است و در این سال‌ها باشگاه‌های زیادی تلاش کرده‌اند بتوانند از این مزیت‌ها برای درآمدزایی بیشتر استفاده کنند. البته من مطمئنم لیورپول تنها برای کسب درآمد با این بازیکن قرارداد امضا نکرده است و اگر او مهاجم ضعیفی بود قطعا توسط این باشگاه معتبر خریداری نمی‌شد. اگر آنها چنین کاری را انجام می‌دادند نه‌تنها برای مجموعه تیم باعث ضرر بود بلکه روی ارزش برند باشگاه نیز تاثیر منفی داشت و این‌طور نیست که هر بازیکنی بتواند چنین نقشی را در باشگاهش ایفا کند. به‌خصوص در چنین تیم‌های نامدار و مهمی که بازیکنان به‌شدت زیر ذره‌بین هستند و کوچک‌ترین اشتباه آنها عواقب بدی به‌دنبال خواهد داشت. جدا از کاری که آنها در زمین مسابقه می‌توانند انجام دهند حضورشان در تورهای آماده‌سازی پیش‌فصل می‌تواند نقشی کلیدی در رسیدن به چنین اهداف اقتصادی باشد. مهم این است که شما شناخت خوبی از هواداران خود داشته باشید و سعی کنید مدام با آنها در ارتباط باشید و از طریق فضای مجازی رابطه نزدیک خود را حفظ کنید. به این ترتیب شما در آینده‌ای نه‌چندان دور می‌توانید تعداد قابل‌توجهی هوادار در کشورهای دیگر داشته باشید.»
توانایی بازیکنان در اولویت
حضور چنین بازیکنانی در تیم‌های مطرح می‌تواند باعث شود باشگاه‌ها به‌نوعی با نام این بازیکنان شناخته شوند و برای بیشتر مردم ژاپن درحال حاضر مینامینو شناخته‌شده‌ترین بازیکن لیورپول است. شاید برای کسانی که فوتبالی‌تر هستند نام‌هایی چون سادو مانه یا محمد صلاح نیز مشهور باشند اما برای مردم عادی این کشور مینامینو بازیکنی است که توانسته به یکی از بهترین باشگاه‌های انگلیس و اروپا راه پیدا کند و به این ترتیب فروش محصولات این تیم که به‌نام این ستاره ژاپنی هستند افزایش قابل‌توجهی خواهد داشت.
داونز در پاسخ به اینکه آیا امکان این وجود دارد که باشگاه‌ها در سال‌های آینده به این سمت بروند که گاهی اوقات برخی بازیکنان را به‌جای اینکه گرهی از کار فنی آنها باز کند به‌دلیل مسائل اقتصادی و فشار اسپانسرها خریداری کنند، می‌گوید: «من همچنان معتقدم که باشگاه‌ها خریدهای خود را تنها براساس نیازهای فنی خود انجام می‌دهند و استعداد و توانایی‌های آنها نقش اساسی در این انتخاب‌ها دارد. این استراتژی که بازیکن براساس نیازهای اقتصادی تامین شود بسیار خطرناک است و می‌تواند آسیب زیادی به باشگاه وارد کند. اگر شما بازیکنی را به خدمت بگیرید که توانایی لازم را برای حضور در تیم‌تان نداشته باشد هواداران خیلی زود متوجه خواهند شد و این برای همه ازجمله باشگاه و خود بازیکن موجب شرمساری و سرافکندگی خواهد شد. این اتفاق همچنین می‌تواند به حضور باشگاه در بازارهای محلی نیز آسیب وارد کند و به‌جای سودآوری برای آنها باعث زیان شود. شاید بازیکنانی که صاحب یک بازار محلی در کشور خود هستند در شرایط برابر با سایر نفرات برای باشگاه‌ها اولویت داشته باشند اما مسلما اگر توانایی فنی لازم را نداشته باشند هیچ باشگاهی چنین ریسکی را قبول نمی‌کند که بازیکن بی‌کیفیت به ترکیب خود اضافه کند، حتی اگر قرار باشد درآمد خوبی هم از این طریق داشته باشد.»