سارا طاهری، روزنامه‌نگار: مهرماه سال 97 بود که دانشگاه استاد فرشچیان برای تربیت هنرمند ایرانی اسلامی راه‌اندازی شد. دانشگاهی که حالا تحت‌عنوان دانشگاه هنرهای اسلامی ـ ایرانی استاد محمود فرشچیان شناخته شده و دانشجویانی هنرمند را در نظام آموزش عالی کشور تربیت می‌کند. هرچند در دوسال اخیر فعالیت این دانشگاه به‌دلیل شیوع کرونا کاهش پیدا کرده، حالا قرار است در دوره جدید خود تغییر نظام آموزش هنر را در دستور کار خود قرار دهد.
پیش از این، نظام آموزشی کشور در حوزه هنر نمی‌توانست هنرمند ایرانی سنتی تربیت کند؛، اگر کسانی هم در کشور حضور دارند که هنرمند ایرانی اسلامی هستند، خودشان در کارگاه و توسط استادان در بیرون تربیت شدند و هیچ‌کدام تربیت‌شده نظام آموزشی عالی ما نیستند. شاید به همین دلیل بود که مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی به فکر پر کرده این خلأ افتاده و دانشگاهی را برای رسیدن به این مهم راه‌اندازی کردند. دانشگاهی که چگونگی راه‌اندازی آن سال‌ها در فرهنگستان هنر موردبحث و بررسی بود تا بتواند این نقش را جبران کند. بعد از مدت‌ها، مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی وظیفه این مهم را پذیرفته و دانشگاه استاد فرشچیان راه‌اندازی شد. حالا یک نظام تازه ایجادشده که این نظام تازه مبتنی‌بر مهارت‌ها و شیوه‌‌های گذشته، یعنی استاد و شاگردی است. هدف مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی در دانشگاه استاد فرشچیان تربیت استادان هنرهای سنتی است، به عبارتی قرار است در تحصیلات تکمیلی این کار صورت گیرد، درواقع قرار است استادانی تربیت شوند تا این استادان به‌نوبه خود هنرمند تربیت کنند. مسئولان این دانشگاه در دوره جدید خود تربیت استاد هنرمند و تغییر نظام آموزش هنر را به‌عنوان وظیفه اصلی و ذاتی دانشگاه در نظر گرفته‌اند، همچنین ارتقای کیفیت نظام آموزشی هنر و برگزاری دوره عالی هنر و طراحی از دیگر برنامه‌هایی است که در دانشگاه استاد فرشچیان قرار است پیگیری شود.
نظام کاربردی در هنر به نظام کارکردی و عملکردی تبدیل می‌شود
سجاد محمدیارزاده، رئیس دانشگاه هنرهای اسلامی- ایرانی استاد فرشچیان درخصوص کارویژه این دانشگاه گفت: «دانشگاه هنرهای اسلامی و ایرانی استاد فرشچیان با ماهیت تغییر در آموزش هنر راه‌اندازی شد؛ حوزه‌ای که دغدغه هنرمندان بود و با تاسیس این دانشگاه قرار است نظام کاربردی در هنر را فارغ از مباحث آموزشی تئوریک به نظام کارکردی و عملکردی هنر تبدیل کنیم.»
او اضافه کرد: «درواقع هدف اصلی از راه‌اندازی دانشگاه استاد فرشچیان رویکرد نظام استاد و شاگردی تا آداب، نظام و فرآیند خلق آثار هنری آموزش داده شود. همان‌طور که می‌دانید فارغ‌التحصیلان اکثر واحدهای دانشگاهی در حوزه هنری، هنرمند محور و اثر محور نیستند و بعد از فارغ‌التحصیلی هیچ نوع آموزه‌ای را نمی‌توانند در نظام کاربردی اجرایی کند.»
رئیس دانشگاه هنرهای اسلامی- ایرانی استاد فرشچیان با بیان اینکه آموزش در حوزه هنری به‌خوبی پیاده‌سازی نشده است، خاطرنشان کرد: «بنابراین هدف اصلی‌مان در این دانشگاه تغییر نظام آموزش هنر خواهد بود که بتوانیم نوعی تغییر و الگوسازی در این حوزه انجام داده و سایر دانشگاه‌ها از این الگوها و چارچوب‌های درست که زمانی در تاریخ آموزش هنر ما وجود داشت به جامعه هنری آموزش دهیم.»
دانشگاه استاد فرشچیان برای رفع یکی از حلقه‌‌های گمشده نظام آموزشی تاسیس شد
او با تاکید بر اینکه دانشگاه هنرهای اسلامی– ایرانی استاد فرشچیان برای رفع یکی از حلقه‌‌های گمشده نظام آموزشی تاسیس شد، اضافه کرد: «هنرمندان ما سال‌هاست نسبت به تضعیف خلق هنری نگران هستند و درواقع خلق هنر دچار یک وقفه شده و به همین جهت نیازمند تغییر ساختار آموزشی بودیم. در این تغییر ساختار باید ساختاری ایجاد شود که پاسخگوی نیازهای بومی ما بوده و هنرمند خلاق، مولف و حکیم تربیت کند.»
محمدیارزاده در ادامه درخصوص دیگر هدف دانشگاه استاد فرشچیان نیز صحبت به‌میان آورد و توضیح داد: «همچنین درکنار این مباحث، به‌دنبال آن هستیم که نظام‌های خلق اثر هم اتفاق بیفتد؛ به‌عبارت بهتر باید بتوانیم به متون اصیل ایرانی- اسلامی توجه کنیم. در زمان‌های گذشته در بین آثاری که کار شده است ماهیت نظام اخلاقی، دینی و باوری وجود داشت، به‌طور مثال در تابلوی معراج پیامبر اعظم همین نگاه اعتقادی به حوزه نگاری‌گری وجود دارد.» او ادامه داد: «در تمام آثاری که در دوران صفویه که اوج هنر و شکوفایی هنری اسلامی ایرانی بوده، ماهیت اعتقادی، باوری و دینی وجود داشته است. در آثار استاد محمود فرشچیان هم این ماهیت دیده می‌شود، یعنی آثاری از ایشان ماندگار شده که این ماندگاری به‌دلیل پایبندی ایشان به نظام ایدئولوژی و نظام اخلاقی و باوری بوده است.»
او در ادامه اظهار کرد: «در حوزه هویتی می‌توان به آثار شمس مولانا و شهاب‌الدین سهروردی اشاره کرد که نشان می‌دهند این دست از هنرمندان به متن‌های اصیل و ماندگار پایبند بوده‌اند و این پایبندی به نظام ماندگاری اثری که خلق می‌شوند و در ماهیت توسعه پایدار حوزه علم و هنر کمک می‌کنند. من معتقدم این دست از هنرمندان بسیار جلوتر از زمان خود به این مفاهیم توسعه پایدار که مفهومی امروزی است توجه کرده‌اند.» رئیس دانشگاه هنرهای اسلامی- ایرانی استاد فرشچیان معتقد است: «استاد فرشچیان تنها فردی است که به توسعه پایدار در آثار خود توجه کرده و در تمام آثار ایشان این مهم دیده شده است. دانشگاه آزاد اسلامی استاد فرشچیان به‌دنبال تولید متن‌هایی خوب یا توجه به متن‌های اصیل ایرانی است تا بتواند این متن‌ها را به روایت هنر، خلق اثر کند، بنابراین درکنار بحث آموزش هنر به متون هنری که در تاریخ هنرمان هویت ما بودند هم توجه و این متون را رمزنگاری کرده و روایت‌گری می‌کند. نمونه این کار درخصوص سردار سلیمانی انجام شده است.»
رونمایی 14 روایت از کامل‌ترین روایت‌های کربلا با هنرمندان و نقاشان آیینی
او تاکید کرد: «در پروژه سرو بلند انقلاب اسلامی از حضور هنرمندان نام‌آشنای کشور برای خلق آثار با موضوع زندگی شهید قاسم سلیمانی بهره برده‌ایم و برای هرکدام از بخش‌های این پروژه از اساتید نام‌آشنا استفاده کرده‌ایم.»
محمدیارزاده در ادامه بیان کرد: «همچنین در 14 روایت از کامل‌ترین روایت‌های کربلا با هنرمندان و نقاشان آیینی رونمایی می‌شود. در این اقدام نهضت نقاشان قهوه‌خانه‌ای و هنرمندان آیینی احیا می‌شود.»
او اضافه کرد: «همچنین درصددیم تا 12 روایت از اشعار مرثیه‌سرایی محتشم کاشانی را به بهترین نقاشان برجسته بسپریم تا این روایت‌ها و مرثیه‌ها تصویرسازی شوند. نهضت خلق اثر هنری درکنار احیای نظام استاد-شاگردی که در دوره صفویه وجود داشت، راه‌اندازی می‌شود.»
تربیت استاد هنرمند وظیفه اصلی و ذاتی دانشگاه استاد فرشچیان است
رئیس دانشگاه هنرهای اسلامی- ایرانی استاد فرشچیان در بخش دیگری از سخنان خود درباره جذب دانشجو گفت: «در سه رشته جذب دانشجو خواهیم داشت؛ درحال‌حاضر در سه رشته نگارگری، صنایع‌دستی و معماری داخلی دانشجو جذب کرده‌ایم اما در برنامه بلندمدت خود به‌دنبال تربیت معلمان هستیم. درواقع درپی تربیت استاد خواهیم بود، زیرا هدف اصلی‌مان در این دانشگاه تربیت استاد هنرمند در حوزه هنرهاست تا بتوانیم این اساتید را به دانشگاه‌های هنر منتقل کنیم.» او ادامه داد: «نمی‌خواهیم اساتید در حوزه هنر صرفا با نوشتن چند مقاله به درجه استادی برسند، بنابراین تربیت استاد هنرمند وظیفه اصلی و ذاتی دانشگاه هنرهای اسلامی- ایرانی استاد فرشچیان خواهد بود. ما صرفا به‌دنبال تربیت دانشجوی هنرمند نیستیم و قرار است هنرمند محور عمل کنیم، البته هنرمندان عاشق و هنرمندانی مدنظر ما هستند که اخلاق و آداب هنری را آموخته‌اند.»
دوره عالی هنر و طراحی برگزار می‌شود
محمدیارزاده در ادامه اظهار کرد: «یکی از برنامه‌های دانشگاه استاد فرشچیان برگزاری دوره عالی هنر و طراحی است که 12 دوره کارگاه خواهد بود و هفته آینده پوستر این دوره نیز منتشر می‌شود. دوره عالی طراحی درخصوص آداب معنوی در خلق اثر و طراحی خواهد بود که آموزش آن برعهده استاد محمدعلی رجبی است. همچنین استاد آقامیری درخصوص تکنیک‌ها و نقوش در طراحی، استاد حسن بلخاری در زمینه حکمت و زیبایی‌شناسی طراحی و استاد سعید آبادی درباره تذهیب و نقوش هنرهای سنتی در‌نگاری‌گری صحبت خواهند کرد.»
ارتقای کیفیت نظام آموزشی هنر پیگیری می‌شود
رئیس دانشگاه هنرهای اسلامی- ایرانی استاد فرشچیان در ادامه بیان کرد: «ارتقای کیفیت نظام آموزشی هنر و کاربردی کردن آن، یکی دیگر از وظایف ذاتی دانشگاه آزاد اسلامی فرشچیان خواهد بود. با این اوصاف قرار نیست دانشجوی زیادی جذب کنیم، چون برنامه بلندمدت ما تربیت استاد است. در دانشگاه استاد فرشچیان به‌جای کمیت به کیفیت خواهیم پرداخت، چون قرار است فارغ‌التحصیلان ما افراد تاثیرگذار در حوزه هنر باشند.»
او در ادامه درباره اساتید استاد فرشچیان نیز گفت: «درحال‌حاضر اساتید درجه یک هنری در این دانشگاه مشغول به فعالیت هستند، به‌طور مثال استاد آقامیری رئیس انجمن نگارگری، استاد غلامحسین امیرخانی رئیس انجمن خوشنویسی، استاد بهمن آزموده در حوزه چوب و صنایع‌دستی، معرق و منبت، استاد سیروس در حوزه سفال، استاد مهرگان ر حوزه نگاری، استاد محمدعلی رجبی در حوزه طراحی و نقوش، قلم‌گیری و... ازجمله اساتیدی هستند که در این دانشگاه مشغول به فعالیت هستند.»
محمدیارزاده در ادامه خاطرنشان کرد: «تمام اساتیدی که دارای درجه یک هنری هستند در دانشگاه استاد فرشچیان به روش‌های مختلف به‌کار گرفته شده‌اند و با حمایت دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی این حمایت‌ها صورت گرفته‌اند و در قالب‌های مختلف با این استادان درحال همکاری هستیم تا ارتقای کیفیت در دانشگاه بیشتر از گذشته پیگیری شود.»
واحد البرز دانشگاه استاد فرشچیان راه‌اندازی شد
او با بیان اینکه تمام کلاس‌ها در این دانشگاه به‌صورت حضوری برگزار می‌شود، تصریح کرد: «از آنجا که تمام کلاس‌ها کارگاهی است، به‌صورت حضوری برگزار می‌شود و خوشبختانه اخیرا واحد دیگری به‌نام واحد البرز به این دانشگاه اضافه شده که همان واحد هنر و معماری واحد تهران مرکزی است، بنابراین با حمایت دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران واحد البرز دانشگاه استاد فرشچیان نیز راه‌اندازی شده که مهارت‌های آزاد و دوره‌های کاردانی ما در این واحد دانشگاهی برگزار می‌شود.»
رئیس دانشگاه هنرهای اسلامی - ایرانی استاد فرشچیان در بخش دیگری از سخنان خود درخصوص اقدامات این دانشگاه در حوزه بین‌الملل نیز توضیح داد: «با واحد دبی تفاهمنامه‌ای منعقد شده و درحال برنامه‌ریزی برای برگزاری یک‌سری دوره‌های آزاد هستیم که در زمینه زیبا‌شناسی و حکمت خواهد بود، همچنین به‌دنبال جذب دانشجویانی در حوزه‌های تخصصی هنر مثل نگارگری و خوشنویسی در حوزه بین‌الملل هستیم.»
راه‌اندازی نمایندگی دانشگاه استاد فرشچیان در اصفهان، به‌زودی
او گفت: «به‌دنبال راه‌اندازی نمایندگی دانشگاه استاد فرشچیان در اصفهان هستیم و با واحدهایی که مکتب هنری ایران هستند مانند تبریز، هرات افغانستان، قزوین، شیراز و... هستیم تا نمایندگی این دانشگاه را در این شهرها نیز ایجاد کنیم تا به اهداف ما در دانشگاه استاد فرشچیان کمک کنند.»
رئیس دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی استاد فرشچیان تاکید کرد: «به‌روزرسانی هنرهای اسلامی ایرانی و تربیت استادان به‌منظور خلق آثار هنری از مهم‌ترین اهداف تاسیس این دانشگاه است.»