امسال یکی از ویژگی‌های متمایز روز دانشجو، حضور هر سه رئیس قوه در جمع دانشجویان بود. سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری در دانشگاه صنعتی‌شریف، محمدباقر قالیباف رئیس قوه مقننه در دانشگاه شهید‌بهشتی و غلامحسین محسنی‌اژه‌ای رئیس قوه قضائیه در دفتر خود از فعالان دانشجویی میزبانی کردند. تعدادی از دانشجویان فعال اتحادیه‌ها و تشکل‌های دانشجویی هم فرصت یافتند تا نکات و مطالبات خود را با سران سه قوه در میان بگذارند. «فرهیختگان» با مروری بر صحبت‌های نمایندگان اتحادیه‌ها و بسیج دانشجویی کلمات و مطالبات پرتکرار آنها را بررسی کرد.
مسائل اقتصادی محور اصلی صحبت‌های دانشجویان با شخص رئیس‌جمهور
تشکل‌های دانشجویی در دیدار اخیر با رئیس‌جمهور به نکات مختلفی اشاره کردند؛ نکاتی که بخشی از آنها را حتی پیش از خواندن متن سخنرانی نمایندگان 4اتحادیه بزرگ کشور و بسیج دانشجویی هم با توجه به شرایط امروز کشور به‌راحتی قابل حدس بود. نگاهی به متن‌های قرائت‌شده دانشجویان از تریبون نشست دانشجویی رئیس‌جمهور لیستی از کلمات پرتکرار در صحبت‌های دانشجویان را ارائه می‌دهد. حال‌وهوای کشور و وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باعث شده واژه «مردم» 55بار توسط دانشجویان به گوش رئیس‌جمهور برسد. جالب اینجاست که دانشجویان با واژه‌های مختلف بارها سیدابراهیم رئیسی را مورد خطاب قرار دارند، به‌طوری که 40بار با واژه «دولت»، 37بار با واژه «شما» و 17بار نیز با واژه «آقای رئیسی» به‌دنبال تاکید بیشتر بر صحبت‌هایشان بودند.
درست است که بخش قابل‌توجهی از مسائل مرتبط به حوزه اقتصادی در همان واژه «مردم» به اطلاع شخص اول اجرایی کشور رسید، اما تکرار 17باره کلمه «اقتصادی» و 16باره «اقتصاد» و «ایران» نشان از نکات پرتکرار دانشجویان با محوریت مسائل اقتصادی دارد. البته واژه‌هایی مانند «دولت سیزدهم» با 13بار، آقای رئیس‌جمهور با 10بار، «تصمیم» و «تصمیمات» با تکرار 20باره نیز در رده‌های بعدی قرار دارند. با نگاهی به همین کلمات پرتکرار ذکرشده توسط هرکدام از نمایندگان 5اتحادیه بزرگ دانشجویی کشور می‌توان به‌راحتی به محور مطالبات آنها پی برد. همچنین تکرار کلمات دیگری مانند «دهه90» با 9بار، «مشکلات» و «ایده» با 8بار و «امید» و «تحول» که هرکدام 7بار تکرارشده، نشان می‌دهد دانشجویان به‌دنبال پرداخت به موضوعات خاصی بودند.
بازخوانی صحبت‌های دانشجویان نشان می‌دهد چهار موضوع وضعیت تیم اقتصادی دولت، نبود کلان‌ایده برای اداره کشور، دقت و سرعت در انتصابات و انتظار دانشجویان برای تحقق تحول در حکمرانی موضوعاتی بودند که در صحبت‌های فعالان دانشجویی اتحادیه به شکل‌ها و ادبیات مختلف تکرار شده است. البته اقتدار در تصمیم‌گیری یکی از پیشنهادهایی بود که دفتر تحکیم برای جلوگیری از عقب‌نشینی از تصمیمات گرفته‌شده، مطرح کرد. همچنین اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل نیز که انتقاد اصلی خود را فقدان کلان‌ایده دولت در عرصه اقتصادی می‌دانست، پیشنهاد شفاف‌شدن ایده دولت برای اداره این حوزه را داده است.
شفافیت؛ پرتکرارترین مطالبه دانشجویی از رئیس مجلس
حواشی و انتقادها از مجلس یازدهم در روز دانشجو نیز بار دیگر پررنگ شد و نمایندگان دانشجویی نکات قابل‌توجهی را در دیدار خود با رئیس قوه‌مقننه مطرح کردند. جالب اینجاست که در راس کلمات پرتکرار استفاده‌شده در این دیدار، واژه «مجلس» با 66بار تکرار در صدر جدول قرار دارد، بعد از آن «مردم» با 35بار و «کشور» با 21بار در رده‌های بعدی قرار داشتند. اما یکی از موضوعات مهم درباره این رکن کشور، حواشی ایجادشده و بعضا قانون‌شکنی‌هایی است که توسط خود نمایندگان دنبال شده، موضوعی که باعث شد دانشجویان 18بار از این واژه بهره ببرند. وعده محقق‌نشده مجلس در بحث «شفافیت» هم از نظر دانشجویان دور نماند و آنها با تکرار 16باره این کلمه، کم‌کاری و خلف‌وعده مجلسی‌ها را در این زمینه گوشزد کردند. «تصویب» و «طرح» هرکدام با 15بار تکرار در رده‌های بعدی قرار داشتند. اما دانشجویان در این دیدار برخلاف دیدار با رئیس‌جمهور، چندان تمایلی به مستقیم خطاب قرار دادن رئیس مجلس نداشتند؛ چراکه تنها 14بار از «شما»، 8بار از «آقای قالیباف»، 3بار «قالیباف» و 6بار از «رئیس مجلس» برای مورد خطاب دادن رئیس قوه‌مقننه و در نهایت 6بار نیز از عنوان «مجلس شورای اسلامی» در متن خود استفاده کردند. اما با نگاهی به پرتکرارترین کلمات این دیدار می‌توان به‌راحتی نتیجه گرفت که دغدغه اصلی دانشجویان درباره مجلس بحث شفافیت، رفتار نمایندگان و نظارت بر آنها، تحول در اداره و نحوه انتخابات مجلس و لوایح و طرح‌هایی مانند «صیانت» است. البته در این میان مسائلی مانند بودجه، معیشت، اعتراضات و اعتماد عمومی نیز در رده‌های بعدی قرار داشتند. درست است که دانشجویان انتقادهای زیادی به قالیباف داشته و سهم بسیج دانشجویی در این میان از همه بیشتر بود، اما درمقابل پیشنهادهایی نیز برای برون‌رفت از وضعیت فعلی مجلس ارائه شده بود. به‌طور مثال دانشجویان مستقلی، اصلاح قانون انتخابات مجلس را از مهم‌ترین ضروریات این روزهای قوه‌مقننه دانستند؛ هرچند تحکیمی‌ها فعال‌کردن ظرفیت مردمی برای مبارزه با فساد را حتی از نان شب هم واجب‌تر تلقی می‌کردند، اما جنبش عدالتخواه بعد از انتقادهای فراوان از عدم تصویب شفافیت، عدم پایبندی نمایندگان به مجلس، پیشنهاد انتشار فیش حقوقی را به شخص رئیس مجلس دادند.
یادآوری مسئولیت‌های دستگاه قضا نسبت به وقایع آبان 98 توسط دانشجویان
دانشجویان در اولین دیدارشان با اژه‌ای به‌عنوان رئیس قوه‌قضائیه نیز موضوعات مهمی را مورد نظر داشتند؛ موضوعاتی که تا حد زیادی همانند دیدار آنها با رئیس دو قوه دیگر نیز به‌عنوان یکی از مطالبات اصلی مردم هم به‌شمار می‌رفت. واژه «قوه‌قضائیه» با 31بار تکرار در صدر جدول ابرکلمات قرار دارد. بعد از آن «مردم» توانست عنوان پرکاربردترین کلمه را ازآن خود کند؛ البته واژه «قوه» نیز با 17بار تکرار در رده سوم قرار دارد. در این میان نیاز اصلی این روزهای کشور به «اصلاح» امور در همه حوزه‌ها باعث شد این واژه 15بار مورد استفاده 5نماینده اتحادیه‌های بزرگ قرار بگیرد. «کشور»، «تحول» و «قضات» هم هرکدام به ترتیب با 11، 10 و 10بار تکرار در ردیف‌های بعدی جدول پرتکرارترین کلمات قرار گرفتند. نکته قابل‌تامل اما تکرار تنها 5باره واژه «مبارزه با فساد» است؛ به‌نظر می‌رسد این مهم چندان برای دانشجویان مهم نبوده است! همچنین «زندان زنان» هم 2بار از زبان دانشجویان مطرح شده بود؛ اما درمقابل نیز واژه «زنان» با 5بار تکرار و «بانون» با 6بار تکرار دیده می‌شود. با این حال برخلاف دو دیدار قبلی، دانشجویان ترجیح دادند چندان قاضی‌القضات را مورد خطاب قرار ندهند، به‌طوری‌که تنها 6بار از واژه «شما»، 6بار از «جنابعالی» و «حضرتعالی» و 3بار نیز از «اژه‌ای» استفاده شده بود. طبیعی است که بعد از اتفاقات98، محور اصلی صحبت‌های دانشجویان این حوزه باشد، علاوه‌بر آن موضوعات مربوط به زنان که نمود عینی آن در کلمات پرتکرار هم آمده بود، از دیگر موضوعات اصلی در این دیدار به‌شمار می‌رود. مروری بر نکات مطرح‌شده ازسوی دانشجویان نشان می‌دهد وقایع آبان98 به شکل‌های متفاوت توسط دانشجویان یادآوری شده است. برخی خواستار پیگیری قانونی مسببان این واقعه بودند و برخی مطالبه حق اعتراض را از رئیس دستگاه قضا مطرح کردند.