آغاز شهریور مصادف با شروع هفته دولت است. به همین دلیل فرهیختگان با فرجالله رجبی نماینده شیراز و عضو فراکسیون امید در مورد عملکرد سه ساله دولت و چگونگی مواجهه با چالشها و هجمهها گفتوگو کرده است.
باتوجه به آغاز هفته دولت، عملکرد دولت یازدهم را چگونه ارزیابی میکنید؟
عملکرد دولت را باید با توجه به مجموعه امکانات، اختیارات، فضای تحرک، فضای برنامهریزی و وضعیت مالی بررسی کرد. با در نظرگرفتن این موارد عملکرد دولت را قابل دفاع میدانم گرچه در بعضی حوزهها بهخصوص در بخش رونق اقتصادی مشکلاتی وجود دارد اما در بخش کنترلهای اقتصادی و ثبات فضا موفق عمل کرده و در بستر اقتصادی تلاطم کمتری را شاهد بودیم. در حوزه سیاست خارجی هم کارنامه دولت قابل دفاع است. از منظر همکاری دولت با سایر بخشها مثل قوای مسلح هم شاهد همکاری معتدلی هستیم. در سال گذشته تنشهای خاصی ایجاد نشده است. این همکاری روال منطقی داشته و به نظر میرسد حتی برخی چهرههای نظامی که اظهارنظرهایی تند در مورد دولت داشتهاند نظراتشان تعدیل شده است. با کم شدن این فضای انتقادی همکاری آنها در حالت تعادل و ثبات قرار گرفته است.
دولت در مدت فعالیت بهویژه یک ساله اخیر با هجمههای زیادی روبهرو شده است. منشا این هجمهها را در چه میبینید؟ از سویی در مورد برگزاری کنسرتها بهخصوص در مشهد دولت با چالشهایی مواجه بود. به نظر شما دولت باید چگونه با این چالش مواجه شود؟
در بسیاری از موارد هجمههایی که به دولت صورت گرفت عادلانه نبوده و به نظر میرسد تمام این مخالفتها سیاسی است. حتی برخی مسائلی که آنها مطرح میکنند باید متوجه باشند که مسئولیت شرعی بر گردن خودشان میگذارد. در مورد برخی مسائل فرهنگی فضایی ایجاد شده که گویا برخی در تلاش هستند استانهایی را ایزوله کنند. قطعا این روال درستی نیست چون از این به بعد هرکس به خود حق میدهد در حوزه و محدوده حضور خود تصمیمات شخصی بگیرد. فکر میکنم که لازم است همه به قانون مقید باشیم و به همه اختیارات قانونی احترام بگذاریم. اگر هم اختیاراتی میخواهیم که نداریم از طریق مجاری قانونی اقدام کنیم. به هرحال اگر کسی بخواهد فراتر از قانون رفتار کند باید بپذیرد در مقطعی دیگر ممکن است این رفتار فراقانونی در مورد جایگاه تصمیمگیری خودش هم اتفاق بیفتد. ما حساسیتها را متوجه هستیم اما خیلی از آنها مادون استقرار، قوت و استحکام قانونی است که در کشور داریم. رفتارهای فراقانونی تنش و تعارضی ایجاد میکند که مدیریت چنین شرایطی برای همه مشکل میشود. به نظر میرسد دولت در حوزه فرهنگی شفاف عمل نمیکند. این عدم شفافیت مشکلات بیشتری ایجاد میکند.
به نظر شما دولت در حوزه فرهنگی عقبنشینی کرده است؟
من فکر میکنم عقبنشینی صورت نگرفته اما میخواهد برخی مسائل مشمول مرور زمان شود. در واقع با این اقدامات صورت مساله پاک نمیشود. دولت باید با این مشکلات مواجه شود حتی اگر به یک تصمیم جدید برسد. در حوزههای فرهنگی دولت باید تکلیف و مسئولیتهای خود را روشن کند. از طرفی باید بدانیم که در بعضی اوقات اینگونه مسائل اصل قرار میگیرد یعنی از یک طرف در روزنامهها مینویسند چه درجهای از اهمیت دارد بعد میبینیم که خودشان این مسائل را اصل و مبنای حرکت قرار میدهند.
در جریان برخورد با حقوقهای نامتعارف عملکرد دولت را چگونه ارزیابی میکنید؟
در جریان حقوقهای نامتعارف دولت بیدلیل خود را درگیر بعضی از مسئولیتها کرد. قطعا نگاه قاطعانه دولت به برخورد با حقوقهای نامتعارف خوب بود اما الزاما به این معنا نبود که دولت متکفل خیلی از این نابهسامانیها باشد. طرف مقابل دولت هم از این فضاسازی حداکثر استفاده را کرد. در صورتی که شاهد این هستیم که شدت مشکلات اقتصادی در برخی از موسسات مالی بسیار زیادتر از بحث حقوقهای نامتعارف است اما همین جریان در مقابل این اتفاقات سکوت کردهاند. چون میدانند در کجا باید عبور کرد و در کجا باید ایستاد. دولت از نظر سیاسی فضای زیادی به مخالفها داده است. البته حق دارد چون صدا و سیما را در اختیار ندارد. ما تنها کشوری هستیم که صداوسیما در اختیار دولت نیست بلکه بیشتر در اختیار مخالفان است. دولت هم نتوانسته فضای تبلیغاتی را درست مدیریت کند و در حوزه اطلاعرسانی و فضاسازی ضعیف عمل کرد. البته به این معنا نیست که مخالفان قوی بودهاند چراکه آنها در چند رسانه مشخص و با افراد معلوم الحال فعالیت میکنند و این دولت است که باید با برنامهریزی این مسائل را حل وفصل کند.
برجام و دیپلماسی دولت در نگاه مثبت افکار عمومی به دولت چقدر تاثیرگذار بوده است؟
برجام یک موفقیت چشمگیر در حوزه بینالمللی و حتی اقتصادی است. حتی با وجود اینکه انتقاداتی هم به آن وارد است و با فرض پذیرش برخی از این انتقادات باز هم دستاورد بزرگی است. دولت همین دستاورد بزرگ را هم کمکم واگذار میکند. تاثیرات برجام آنقدر زیاد بوده و که حتی در حوزه منطقهای بتوانیم با کشورهای همسایه به تعاملات سیاسی و نظامی بهتری برسیم. این مواردی است که دولت باید حتما به آن اشاره و از آن حفاظت کند. البته بحث مخالفت با برجام بیشتر سیاسی است تا واقعی.
به نظر شما دولت در یک ساله باقیمانده باید چگونه عمل کرده و در چه حوزههایی تمرکز کند؟
در مدت باقیمانده با تصویب اصلاحیه بودجه در مجلس دست دولت بازتر میشود تا بدهکاریهایش را به پیمانکاران پرداخت کند. در چنین شرایطی تحرک اقتصادی دولت در بخش عمرانی بهتر میشود. از آن جا که حوزه تولید ما وابسته به حوزه عمرانی است رونق حوزه عمرانی باعث میشود تولید هم فعال شود به این ترتیب دولت میتواند پروژههای عمرانی را فعال و فشارها را تعدیل کند. به همین ترتیب دولت میتواند در 6 ماهه دوم تحرک قابل ملاحظهای داشته باشد. دولت باید در مدت باقیمانده هوشیار باشد و از ظرفیتها استفاده کند. به نظر میرسد دولت تنها به چند وزیر اتکا کرده که این کار عقلانی نیست. در واقع باید دولت از حالت یک چهار ضلعی به چند ضلعی تبدیل شده و از ظرفیت کل دولت استفاده کند.