مهدیپور گفت: «اگر برگردیم به مبنای حرکت مرتبط با رسانه، باید یک بازسازی در این حوزه انجام دهیم. بازسازی مفهومی است که بعد از یک ویرانی و آشفتگی ظاهر میشود. دهه 70 بعد از پایان جنگ، دولتی بر سر کار آمد که دولتش سازندگی بود. امام(ره) در سیاستهایی که در سال 67 ابلاغ کردند، لفظ بازسازی را بهعنوان آنچه باید بعد از جنگ رخ دهد، مطرح کردند. در ادبیات ما وقتی از بازسازی صحبت میکنیم، درواقع درباره اصلاح یا یک نوسازی صحبت نمیکنیم، بلکه درباره یک وضعیت بههمریختگی حرف میزنیم که باید از نو ساخته شود و بازآرایی هم در همین چارچوب معنادار میشود.»
او ادامه داد: «وقتی درباره بازآرایی صحبت میکنیم باید مقدماتی را طی کنیم، درغیر اینصورت بازآرایی به نحو شایسته محقق نمیشود. اولین مولفه یک نوع آمایش سرزمینی رسانه است که باید انجام شود. در این آمایش مصرفکننده و تولیدکننده، نیروی انسانی، محتوای تولیدی و... مشخص میشود. باید بحث تربیت نیروی انسانی موردنیاز رسانه از طریق مراکز آکادمیک موردتوجه ویژه قرار گیرد. قطعا انجام آمایش به ما میگوید اگر بناست مسیری را برای بازآرایی رسانهای کشور طی کنیم، وضعیتمان در دورههای تحصیلی چگونه است و چطور باید باشد.»
معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد گفت: «وقتی بعد از هر آزمون سراسری، تعداد عمدهای از صندلیهای مختص رشتههای مرتبط با رسانه خالی هستند یعنی ما در بحث تربیت نیروی انسانی این حوزه بهعنوان اصلیترین بازیگر عرصه رسانه دچار مشکل هستیم. مقطع کارشناسی ما در عرصه رسانه محدود به چند دانشگاه است اما در دورههای کارشناسیارشد، تعداد جالبتوجهی دانشگاه داریم که این خود نشاندهنده وجود مشکل در بحث تربیت نیروی انسانی است و بین تعداد نیروی انسانی با خروجی موردنیاز تناسبی وجود ندارد.»
مهدیپور با تاکید بر اینکه سرفصل دروس این حوزه نیز محل بحث است و شاید نیاز باشد بهطورکلی سرفصلها مورد بازنگری قرار بگیرد، افزود: «باید سرفصلهایی را تدریس کنیم که با نیاز امروز در عرصه رسانه همخوانی داشته باشند نه با ادبیاتی که مربوط به 30 یا 40 سال قبل است. ما امروز ادبیات آموزشی در کشور داریم که حداقل نیمقرن از ورود آن گذشته است. الزام دوم ما این است که باید توجه شود بازآرایی در تمام محورهای مرتبط با رسانه انجام شود، یعنی نمیتوانیم در بخشی از حوزههای مرتبط با رسانه مثلا نیروی انسانی بازآرایی انجام دهیم، اما بازآراییهای رویکردی، ساختاری، قوانین را انجام ندهیم.»
او یادآور شد: «در کشور درمجموع تعدادی از قوانین و رویهها را داریم که مرتبط با رسانه هستند. البته بخشی از قوانین مانند قانون مطبوعات بهطور مستقیم با این حوزه در ارتباط است، اما در کنار آن قوانینی هم داریم مانند قوانین تبلیغات تجاری که به رسانه هم نزدیک است. همچنین قانون مرتبط با سایبر را داریم که باز هم به رسانه مرتبط است. اگر بخواهیم صرفا همین بخش قوانین را مدنظر قرار دهیم، کارهای برزمینمانده زیادی داریم که باید انجام شود. امروز آییننامه اجرای قانون مطبوعات که بهعنوان بازوی عملی ما محسوب میشود، عمر طولانی دارد و در آن ادبیاتی دارد که مربوط به قبل از تولد فضای سایبر است و به همین دلیل در این قانون اصلاحاتی را انجام میدهیم.»
قانونی برای برخورد با اخبار جعلی در کشور نداریم
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد گفت: «ما در کشور قانون مشخصی برای برخورد با اخبار جعلی نداریم. البته مجموعهای از رویهها را داریم؛ هرچند این تنها مشکل ایران نیست بلکه اتحادیه اروپا از سال 1998 به بحث سایبر ورود کرده و درنهایت 2016 قانونی را در اینباره نوشت که دو سال بعد هم ابلاغ شد و به کشورهای مختلف اجازه داد هرکدام متغیرهای سنی را در حوزه سایبر لحاظ کنند. درست است که نوشتن مقرراتی برای این حوزه کار دشواری است، اما باید آن را انجام دهیم و حتی به جای قانونگذاری در مجلس باید به سمت مقرراتنویسی در شوراهای عالی و دولت حرکت کنیم.»
مهدیپور تصریح کرد: «ما بیش از 13 هزار رسانه مجوزدار در کشور داریم اما نگاه کنید که بین آنها چند رسانه هستند که در سپهر ملی و منطقهای و جهانی ایفای نقش میکنند؛ چه تعداد از آنها میتوانند در جریانهای اصلی ورود کنند؟ قطعا باید ساختارهایمان را اصلاح کنیم. اگر در دنیا مسیرهایی طی شده که از دل آنها رسانههای بزرگ متولد شدهاند، از طریق همگرایی تعدادی از رسانهها با یکدیگر بوده است. از طرف دیگر نباید این مساله را فراموش کرد که رسانه با مشارکت زنده است و باید حتما رویکرد مشارکتی را برای رسانههایمان دنبال کنیم. همچنین باید رویکرد عقلایی را برای حوزه رسانه داشته باشیم. رویکرد عقلایی گاه با انتقاداتی هم همراه است؛ چراکه نمیتواند حداکثر منافع را تامین کند و درنهایت به سمت رویکرد عقلایی محدود حرکت میکنیم.» او گفت: «بازآرایی رسانهای را باید در چند سطح دنبال کنیم، سطح اول مدیران و مسئولان این حوزه هستند، یعنی کسانی که اپراتوری و راهبری این حوزه را برعهده میگیرند. در خود رسانه باید با ادغامهای عمودی و افقی و همگرایی آنها به سمت فضاهای نوین حرکت کرده و البته ظرفیت راهبردی آنها را نیز حفظ کنیم. رویکرد بعدی نیز مرتبط به خبرنگاران و تولیدکنندگان مستقیم محتواست که باید مدنظر قرار بگیرد.»
توسعه کیفی رسانهها در دستورکار وزارت ارشاد قرار گرفته است
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد گفت: «یکی از اهداف اصلی در بازآرایی، مرجعیتسازی رسانههاست. برخی معتقدند که ما مرجعیت رسانهای را در کشور از دست دادهایم و برخی نیز اعتقاد دارند جریان رسانهای ما تضعیف شده است. از هر دو رویکرد این مهم برمیآید که باید برای احیای آن تلاش کنیم. دومین هدف بحث تابآوری اجتماعی است؛ چراکه ما بهشدت زیر بمباران جنگ روانی هستیم و مردم کشور بسیار از محتوای فضای مجازی استفاده میکنند. هدف سوم چابکسازی و توانمندکردن رسانههاست. خروج از محاصره تبلیغاتی هم از دیگر اهداف است که با بازآرایی میتوان آن را محقق کرد. حرکت به سمت روزنامهنگاری تراز انقلاب اسلامی و کسب موفقیت در جریانسازی هم از دیگر هدفها تلقی میشود.»
مهدیپور با بیان اینکه باید یک آمایش سرزمینی انجام دهیم و یکی از اولویتها آمایش خبرنگاران و فعالان رسانهای است که باید انجام شود، اظهار داشت: «قانون مطبوعات به ما یکسری مولفهها برای صدور مجوز نشان میدهد، اما احراز اهلیت افرادی که میخواهند این مجوزها را دریافت کنند کاری است که با دشواری میتوان آن را با مفاد قانونی انجام داد. تقریبا تکلیف صدور مجوزها در کشور مشابه آن چیزی است که در ثبتنام کاندیداهای ریاستجمهوری شاهد آن هستیم.»
او گفت: «امیدواریم با برخی اصلاحاتی که درباره قانون مجلس در حیطه فضای مجازی انجام میشود، این قانون کمکحال ما شود؛ همچنین امروز روزنامهها بهشدت با مساله کمبود کاغذ روبهرو هستند که نیاز به واردات در این بخش و اختصاص ارز ترجیحی به آن را داریم. ما حتی در این حوزه که یکی از نیازهای اولیه فعالیت رسانه قوی در کشور است، با چالش روبهرو هستیم تا مباحث مهمتر مانند نداشتن رسانه اصلی. برنامهای را در حوزه همافزایی دنبال میکنیم و اینکه آیا میتوانیم با اتکا به همافزایی و بضاعتهای موجود، نظمی را در فضای فعلی ایجاد کنیم؟ درست است که تعداد زیادی مجوز در کشور صادر شده، اما تا چه میزان این اتفاق رخ داده، باید بررسی شود.»
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد گفت: «توسعه کیفی رسانهای را در دستورکار داریم و تلاش میکنیم با اصلاح برخی شیوهنامهها و افزایش مشارکت ذینفعان هم در سیاستگذاری و هم در حیطه خبرنگاران، در فرصت کوتاهتری تغییر در رسانهها را اعمال کنیم. متاسفانه امروز بحث اخبار جعلی یکی از مشکلات کشور و دنیاست و از سوی شورایعالی فضای مجازی الزاماتی به وزارت ارشاد تنفیذ شده و درحال تلاشیم تا روشنگری را در این زمینه محقق کنیم.»