به گزارش «فرهیختگان» ماجرای تولید و واردات پارچه رومبلی ماه‌هاست که جزء سوژه‌های رسانه‌ای کشور است و در این بین با ورود کمیسیون اصل 90 مجلس مساله ابعاد بیشتری پیدا کرده، چنانچه در هفته‌های اخیر نقدهای جدی به ورود این کمیسیون و لطمه به تولیدکنندگان براساس گزارش‌های اداره کل نساجی وزارت صمت و گمرک به این کمیسیون وارد آمد، اما روند ورود این کمیسیون به موضوع نیز جالب‌توجه است. برخلاف گزارش‌های اداره کل صنایع نساجی و پوشاک سلولزی که نیاز پارچه رومبلی را سالانه 24 میلیونمترمربع اعلام می‌کند، گزارش‌های نهادهای کارشناسی دیگر به کمیسیون اصل 90 میزان مورد نیاز کشور را قریب به 110 میلیونمترمربع اعلام کرده‌اند و این در حالی است که این گزارش‌های میزان تولید کشور را با افزایش ظرفیت تا پایان سال 1400 بین 50 تا 60 میلیون مترمربع می‌دانند و این نیاز وارداتی نیمی از مصرف کشور را ضروری می‌کند.
ورود کارشناسی اصل 90 به پرونده پارچه رومبلی
سال گذشته پس از اعلام تخلف چند واردکننده در تغییر کد تعرفه‌های اعلامی و ورود پارچه‌های رومبلی با پرداخت عوارض و گمرکی کمتر و ورود وزارت صمت برای جلوگیری از واردات این کالاها، تجمعاتی دربرابر مجلس پیرامون این کالا شکل گرفت. در گام نخست کمیسیون اصل 90 در حمایت از تولیدکنندگان علاوه‌بر کد تعرفه‌های بسته‌شده ابتدایی در واردات، چند کد تعرفه دیگر را نیز مسدود کرد تا با تحلیلی دقیق‌تر و کارشناسی شده به اتخاذ تصمیمی دقیق بپردازد. این کمیسیون در ادامه با تحقیق و استعلام آمار از چندنهاد مربوط ازجمله «انجمن نساجی ایران»، «اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران»، «اتحادیه درودگران و مبلمان‌سازان تهران»، «شورای ملی مبلمان و دکوراسیون ایران» و «مرکز امور اصناف و بازرگانان وزارت صنعت؛ معدن و تجارت» به‌صورت جداگانه آمارهای تولید، مصرف و نیاز وارداتی پارچه رومبلی را گرفت که اعداد آنها به‌طور میانگین برای مصرف داخلی 110 میلیون مترمربع و ظرفیت تولید داخلی بین 50 تا 60 میلیون مترمربع پارچه حلقوی‌بافت گزارش شد و این به معنای نیاز نیمی از مصرف داخل برای واردات است که البته مسدودسازی واردات در سال گذشته با افزایش قیمت این محصول نیز همراه بوده است.
مجلس با استناد به این گزارش‌های و نیاز بازار ابتدا به وزارت صمت اعلام کرد تمام کسانی که پیش از قانون محدودیت واردات ثبت‌سفارش کرده‌اند و کالایشان در گمرک است، اجازه ترخیص داشتند، چنانچه قانون عطف بماسبق نمی‌شود. در مرحله بعد اما مجلس در راستای حمایت از تولید و همچنین حقوق مصرف‌کنندگان برای دستیابی به کالا با قیمتی ارزان‌تر به چهار راهکار عملیاتی رسید:
۱- وزارت صمت موظف است درجهت حمایت از تولید داخل، صرفا به مقدار کمبود تولید برای مصرف؛ اجازه واردات دهد و برای استفاده در مرحله ابتدایی باید کالای تولیدی مصرف داخل در اولویت باشد.
۲- به هر میزان افزایش ظرفیت تولید در داخل صورت بگیرد باید از حجم واردات کم شود و این مساله باید هر سه‌ماه یک‌بار چک شود.
۳- با کمک و هموارسازی قانونی و حمایت و ایجاد تسهیلات وزارت صمت، باید واردکنندگان در یک فرآیند دو تا سه‌ساله به تولیدکننده تبدیل شوند و ایران به‌جای واردات تبدیل به صادرکننده پارچه رومبلی شود.
۴- سیاست‌های گمرکی و عوارض ارزی برای واردات باید به نفع تولیدکننده باشد و نباید به‌گونه‌ای شود که تولیدکننده داخلی از واردات ضرر کند.
از این رو کمیسیون اصل 90 در حمایت از تولیدکنندگان و البته مصرف‌کنندگان ورودی تخصصی داشته است و تلاش می‌کند با ایجاد یک تعادل در عرضه و تقاضا هم به تولیدکنندگان کمک کند و هم قیمت را برای مردم تا حد امکان کاهش دهد.
دادستانی کل کشور: کد تعرفه‌ها مسدود بماند!
در میان اعلام نظرها و ابلاغ‌های کمیسیون اصل 90 به وزارت صمت، اما این روزها کارگروه امور زیربنایی و شهرسازی دادستانی کل کشور حکمی صادر کرده که به‌موجب آن باید پارچه رومبلی همچنان ذیل ماده 27 و ورودش ممنوع باشد و دفتر صنایع نساجی و پوشاک سلولزی حسب نیاز و تنظیم بازار اقدام کند.
دو نکته دیگر این مصوبه آن است که صرفا سامانه بهین‌یاب وزارت صمت در بحث آمار مرجع تصمیم‌گیری باشد و آمار غیر از آن سندیت ندارد و تصمیم‌گیری را به دفتر صنایع نساجی و پوشاک سلولزی واگذار کرده است.
نکته دیگر مصوبه دادستانی تشکیل گمرک تخصصی پارچه و الیاف سلولزی بود که ازجمله پیشنهاد‌های وارده به مجلس نیز بوده است.
آیا گزارش‌های تولید و مصرف پارچه رومبلی دقیق است؟
فاصله نیاز کشور به پارچه رومبلی در گزارش اداره کل صنایع نساجی و پوشاک سلولزی وزارت صمت و چهار نهاد گزارش داده به کمیسیون اصل 90، چیزی حدود 70 میلیون مترمربع است و همین عدد بزرگ نشان می‌دهد که یکی از بزرگ‌ترین ایرادهای ساختار عدم آمایش دقیق از چرخه تولید، توزیع و مصرف در کشور است؛ امری که می‌تواند جزء بدیهیات مورد نیاز برای تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری اقتصادی باشد. براساس گزارش‌های رسیده به کمیسیون اصل 90 اگر برای یک دست مبلمان هفت‌نفره تمام پارچه حدود 30 مترمربع پارچه استفاده شود و برای یک دست مبلمان استیل هفت‌نفره حدود 20 مترمربع پارچه رومبلی مورد نیاز است که با احتساب آمار اعلامی نیاز صنعت مبلمان کشور به 110 میلیون مترمربع در سال باید سالانه سه‌میلیون و 600 هزار دست مبلمان در سال تولید شود که این آمار تولید مبل هیچ‌جا به‌صورت رسمی ثبت نشده است و از طرفی با احتساب کمترین قیمت یک دست مبلمان هفت‌نفره تمام پارچه به رقم نجومی و غیرقابل‌باور فروش کل صنعت 720 هزارمیلیارد ریال معادل 72 هزارمیلیارد تومان بالغ می‌شود. چنانچه برخلاف گزارش آمار 110 میلیون مترمربعی چهار دستگاه به کمیسیون اصل 90، گزارش مدیرکل صنایع نساجی و پوشاک سلولزی وزارت صمت، میزان مورد نیاز پارچه رومبلی را حدود 24 میلیون مترمربع دانسته است. طبق گزارش آنها به استناد گزارش مرکز آمار ایران سالانه 430 هزار دست مبل در کشور مصرف می‌شود که اگر قرار باشد آمار پنج‌نهاد گزارش‌داده به مجلس درست باشد، سالانه قریب به سه‌میلیون دست مبل صادر می‌شوند.