سیامک خاجی، روزنامه‌نگار: جدایی کریس رونالدو از یوونتوس و بازگشتش به منچستریونایتد خیلی سریع‌تر از چیزی که انتظار می‌رفت رخ داد و این ستاره پرتغالی قرار است دوباره لباس تیم سرخپوش منچستر را به تن کند. براساس اعلام رسانه‌های بریتانیایی مبلغ این جابه‌جایی تنها 15 میلیون یورو است و البته یوونتوس آپشن‌هایی نیز برای این قرارداد درنظر گرفته که درصورت تحقق آنها، یونایتد باید 8 میلیون یوروی دیگر به این باشگاه ایتالیایی پرداخت کند. رونالدو که در سال 2009 در ازای 94 میلیون یورو اولدترافورد را ترک کرد و به رئال مادرید پیوست تا گرانترین انتقال تاریخ تا آن زمان را رقم بزند، حالا در ازای حدود یک‌ششم آن عدد دوباره به انگلیس برگشته است.
البته این ستاره پرتغالی که زمانی ارزش او به بیش از 200 میلیون یورو هم رسیده بود و رئال مادرید برای اینکه او را به هر قیمتی در تیم خود حفظ کند، بند فسخ یک میلیارد یورویی در قراردادش گنجانده بود، در سال 2018 با مبلغ 100 میلیون یورو به یوونتوس رفت تا چالشی تازه را در این کشور تجربه کند. با این‌حال او حالا در 36 سالگی و درحالی‌که به روزهای آخر فوتبالش نزدیک می‌شود، با مبلغی بسیار کمتر از چیزی که تصور می‌شد به تیم سابقش برگشت.
کمتر از ارزش واقعی
در بازار نقل‌وانتقالات فوتبال دنیا ارزش بازیکنان به پارامترهای مختلفی ازجمله درخشش درطول فصل، میزان آمادگی، تعداد مصدومیت‌ها در سال‌های اخیر و از همه مهم‌تر به سن آنها بستگی دارد. اتفاقی که در این سال‌ها کمتر در فوتبال ایران شاهد آن بوده‌ایم و درحالی‌که در دو سال اخیر به‌دلیل شیوع کرونا و به‌تبع آن مشکلات اقتصادی باشگاه‌ها، شاهد کاهش شدید ارزش بازیکنان بوده‌ایم، اما رقم‌های جابه‌جا شده در پنجره نقل‌وانتقالاتی فوتبال ما همیشه روبه‌رشد بوده و هرسال اعداد پرداختی به بازیکنان افزایش پیدا می‌کند. بالارفتن این ارقام حتی برای بازیکنان پابه‌سن‌گذاشته نیز اتفاق می‌افتد و عجیب اینکه این بازیکنان نیز باتوجه به اینکه به‌نظر می‌رسد به‌تدریج به روزهای افول خود نزدیک می‌شوند، اما با کمک دلال‌ها و ایجنت‌ها می‌توانند پول خوبی بابت نقل‌وانتقالات دریافت کنند.
جابه‌جایی رونالدو و مسی در این تابستان نشان داد حتی بهترین بازیکنان دنیا و شاید تاریخ هم با عبور از 30 سالگی و رسیدن به سال‌های آخر فوتبال خود دچار افت ارزش می‌شوند و باشگاه‌ها دیگر حاضر نیستند برای به‌خدمت گرفتن آنها پول هنگفتی پرداخت کنند. اگرچه مسی هم به‌عنوان بازیکن آزاد از بارسلونا جدا شد و پاری‌سن ژرمن را به‌عنوان مقصد بعدی خود انتخاب کرد، اما اگر قرار بود از این انتقال پولی به باشگاه اسپانیایی برسد، مسلما با ارقامی که در روزهای اخیر در بازار نقل‌وانتقالات هزینه می‌شود، فاصله داشت.
رونالدو هم اگرچه در سایت ترانسفرمارکت 45 میلیون یورو ارزش‌گذاری شده است، اما باتوجه به اینکه وارد 36 سالگی شده و همچنین تنها یک سال دیگر از قراردادش با یوونتوس باقی مانده بود و البته خودش به‌دنبال ترک تورین بود، یونایتد توانست با مبلغی به‌مراتب کمتر او را به خدمت بگیرد. در بین بازیکنان متولد سال 1985 این ستاره پرتغالی با اختلاف باارزش‌ترین بازیکن است و پس از او نام لوکا مودریچ، همبازی سابق او در رئال مادرید دیده می‌شود که به‌همراه رونالدو تنها بازیکنان این فهرست هستند که هنوز بالای 10 میلیون یورو ارزش دارند. سایر بازیکنان نظیر لورن کوشیلنی، مدافع سابق آرسنال و خسوس ناواس که سابقه بازی در منچسترسیتی را دارد و بوراک ییلماز که فصل قبل ستاره لیل در لیگ فرانسه بود و به‌همراه این تیم جام قهرمانی را بالای سر برد بین 8/2 تا 5/3 میلیون یورو ارزش‌گذاری شده‌اند که البته کمتر باشگاهی حتی همین مبلغ را نیز برای خرید آنها می‌پردازد.
در چنین سن و سالی و باتوجه به اینکه این نفرات از فرم خوب خود فاصله گرفته‌اند و احتمالا دیگر پولی هم از فروش آنها نصیب تیم‌ها نمی‌شود، این نفرات معمولا به‌عنوان بازیکن آزاد راهی تیم‌های دیگر می‌شوند و با قراردادهایی معمولا یک‌ساله که قابلیت تمدید دارد، به تیم جدید خود می‌روند.
بالاترین دستمزد و درآمدزایی
مورد کریس رونالدو البته شاید کمی با سایر بازیکنان در این سن‌وسال متفاوت باشد. اگرچه یونایتد با مبلغی به‌مراتب کمتر از ارزش او در سال‌های اخیر توانست ستاره سابق خود را به اولدترافورد برگرداند، اما دستمزد این ستاره پرتغالی در تیمش قرار نیست کم باشد و به نوشته روزنامه دیلی‌میل، رونالدو با حضور در این تیم بالاترین دستمزد را در بین بازیکنان شاغل در لیگ برتر دریافت خواهد کرد. مسلما ارزش نام رونالدو و برند او هنوز هم بسیار بالا است و یونایتد هنوز هم می‌تواند ازطریق این ستاره پرتغالی درآمدزایی بسیار خوبی داشته باشد و بسیار بیشتر از آنچه برای خرید و حقوقش هزینه می‌کند را از طرق مختلف به‌دست آورد.
به نوشته این روزنامه انگلیسی، رونالدو که پس از 12 سال دوباره به لیگ جزیره برگشته، دستمزدی بالاتر از ستا‌ره‌هایی چون روملو لوکاکو، کوین دی‌بروینه و هری‌کین دریافت خواهد کرد. تا فصل پیش کوین دی‌بروینه، ستاره بلژیکی منچسترسیتی با حقوق هفتگی 385 هزار پوند بالاترین دستمزد را در بین بازیکنان لیگ برتری داشت و پس از او هم نام داوید دخه‌آ، گلر یونایتد قرار داشت که 10 هزار پوند کمتر از هافبک سیتی دریافت می‌کرد. با انتقالات اخیر در بین تیم‌های انگلیسی تغییرات زیادی در این جدول ایجاد شد. لوکاکو در بازگشت به چلسی با احتساب پاداش‌ها مبلغ 450 هزار پوند در هفته حقوق می‌گیرد و مدتی درصدر این فهرست قرار داشت. جک گریلیش، خرید جدید منچسترسیتی نیز با دستمزد 380 هزار پوندی پشت‌سر هم‌تیمی‌اش، دی‌بروینه قرار گرفت.
بازگشت رونالدو اما حالا تغییرات جدیدی در این لیست ایجاد کرده و به نوشته دیلی‌میل، او قرار است هفته‌ای 480 هزار پوند از تیمش حقوق بگیرد تا درصدر این لیست جا داشته باشد. البته دستمزد او هنوز هم از نیمار و لئو مسی، دو ستاره این فصل پاری‌سن ژرمن کمتر است و رکورد بالاترین حقوق در بین بازیکنان فوتبال دنیا همچنان دراختیار این دو است. مسی که با انتقالی آزاد از بارسا به پاریس رفت، در این باشگاه متمول فرانسوی هفته‌ای یک میلیون پوند حقوق دریافت می‌کند و نیمار که تا پیش از این گرانترین بازیکن در این زمینه بود و از سال 2017 در این باشگاه حضور دارد، براساس قرارداد جدیدی که در میانه‌های فصل پیش امضا کرد، در هفته 600 هزار پوند دستمزد می‌گیرد.
با این‌حال پرداخت چنین حقوقی به بازیکنی 36 ساله در فوتبال اصلا مرسوم نیست، اما داستان کریس رونالدو با همه بازیکنان هم‌سن‌وسالش متفاوت است. خبر پیوستن او به یونایتد سبب شد تا قیمت سهام باشگاه در عرض چندساعت رشدی 8 درصدی داشته باشد و این به‌معنای افزایش 250 میلیون پوندی ارزش این باشگاه پس از بازگشت رونالدو به اولدترافورد بود. یونایتد از راه فروش پیراهن، دراختیار داشتن حق استفاده از تصاویر بازیکن و قراردادهای اسپانسری می‌تواند چندین برابر این پول را از حضور کریس در ترکیب خود درآمدزایی کند و به همین دلیل پرداخت چنین دستمزد نجومی اصلا غیرمنطقی نیست.
ازسوی دیگر یونایتد با بازگشت این بازیکن به ترکیب خود می‌تواند خود را به‌عنوان یکی از مدعیان اصلی قهرمانی مطرح کند و اگر در پایان فصل بتواند بالاتر از رقبای خود فاتح لیگ جزیره یا حتی لیگ قهرمانان شود، چندین برابر پولی که برای دراختیار داشتن رونالدو هزینه کرده را به‌دست خواهد آورد.
افول پس از 31 سالگی
در دو سال اخیر شیوع کرونا باعث شده باشگاه‌ها کمتر به‌سراغ خریدهای گرانقیمت و پرهزینه بروند و همین موضوع باعث افت قیمت بازیکنان شده است. البته در این تابستان اوضاع کمی بهتر شد و شاهد جابه‌جایی‌های هیجان‌انگیزی در فوتبال اروپا بودیم. شاید انتقال امباپه به رئال مادرید یکی از آخرین و پرسروصداترین جابه‌جایی‌های تابستان امسال باشد که البته هنوز طرفین به توافقی نرسیده‌اند.
با این شرایط برای انتقال یک بازیکن به باشگاه جدید و ارزش‌گذاری او یکی از مهم‌ترین مسائلی که درنظر گرفته می‌شود، سن او است که تاثیر زیادی در قیمت و قدرت چانه‌زنی باشگاه‌ها دارد. معمولا بازیکنان در سن 24 تا 26 سالگی در بالاترین حد ارزش خود قرار دارند و به‌تدریج با عبور از این سن و رسیدن به مرز 30 سالگی از قیمت و ارزش آنها کاسته می‌شود. اگرچه معمولا ستاره‌های فوتبال در اواخر دهه سوم زندگی خود به اوج پختگی و آمادگی می‌رسند، اما باشگاه‌های اروپایی که معمولا استعدادهای جوان را از سنین بسیار کم در ترکیب خود راهی میدان می‌کنند، کمتر حاضرند تا پول هنگفتی بابت بازیکنان پابه‌سن‌گذاشته هزینه کنند.
در این میان بازیکنانی چون رونالدو و مسی که شاید مشابه آنها کمتر در تاریخ تکرار شوند، یک استثنا در این زمینه باشند که البته آنها هم با ارقام بالا راهی باشگاه‌های جدید خود نشده‌اند. مسی که در 34 سالگی گرانترین بازیکن نسل خودش است، درحال حاضر 80 میلیون یورو ارزش دارد، اما کمتر باشگاهی شاید علاقه‌ای به پرداخت چنین رقمی برای او داشته باشد. در بین بازیکنان هم‌سن او کریم بن‌زما که به‌تازگی قراردادش با رئال مادرید را تمدید کرده 25 میلیون یورو ارزش دارد و لوئیس سوارز، دوست صمیمی مسی نیز 15 میلیون یورو می‌ارزد.
با بالا رفتن سن بازیکنان، بازده آنها نیز دچار افت می‌شود و کاهش قوای بدنی بازیکنان تاثیر مستقیمی روی عملکرد فنی آنها در زمین مسابقه دارد. همچنین با عبور از مرز 30 سالگی ریسک مصدومیت این بازیکنان به‌شدت افزایش پیدا می‌کند و معمولا در این سن‌وسال آسیب‌دیدگی‌ها هم بسیار دیرتر از بازیکنان جوان بهبود می‌یابد. درنتیجه احتمال غیبت این بازیکنان بیشتر شده و با کم شدن تعداد دفعات حضور آنها در زمین مسابقه، ضرر مالی بیشتری نیز به باشگاه‌ها تحمیل می‌شود. درنتیجه باشگاه‌ها برای پیشگیری از چنین اتفاقاتی علاوه‌بر اینکه معمولا قراردادهای یک‌ساله با قابلیت تمدید برای یک فصل دیگر را با بازیکنان امضا می‌کنند، دستمزد آنها را نیز کاهش می‌دهند تا درصورتی‌که بازیکن نتوانست فرصت بازی در ترکیب تیمش را پیدا کند، دستمزد بالایش برای باشگاه مشکل‌ساز نشود.
براساس تحقیقی که در لیگ جزیره در فاصله سال‌های 2008 تا 2013 صورت گرفته است، میزان گلزنی بازیکنان ارتباط مستقیمی با سن آنها دارد و بیشترین میزان گلزنی در این بازه زمانی مربوط به بازیکنان 19 ساله بوده و پس از 31 سالگی این روند به‌شدت دچار افت شده و به‌تدریج به پایین‌ترین سطح در این فهرست می‌رسد. شاید در این فصل کریس رونالدو بتواند خلاف این موضوع را به اثبات برساند، اما مسلما او یک استثنا در تاریخ فوتبال است که در این سن‌وسال هنوز در اوج آمادگی بدنی قرار دارد و همچنان می‌تواند در یکی از بهترین لیگ‌های کنونی فوتبال دنیا نقشی موثر داشته باشد. شاید انتقال او از رئال به یووه به‌معنای تلاش او برای حضور در لیگی راحت‌تر تلقی می‌شد، اما بازگشت به جزیره چالشی بزرگ برای این ستاره 36 ساله به‌شمار می‌رود و او امیدوار است در دو سالی که با یونایتد قرارداد دارد، بتواند عناوین متعددی را کسب کند.