محمدرضا حاجی‌عبدالرزاق، روزنامه‌نگار: رقابت‌های لیگ دسته دوم امسال با حضور ۲۸ تیم در دو گروه ۱۴ تیمی برگزار شد و تیم‌های صدرنشین به‌طور مستقیم راهی لیگ دسته اول شده و تیم‌های دوم دو گروه دیدار پلی‌آف را برگزار خواهند کرد. بر همین اساس تیم‌های شهربابک و شهرداری همدان به‌عنوان تیم‌های صدرنشین راهی رقابت‌های لیگ دسته اول شدند، با‌این‌حال برای آنکه قهرمان این رقابت‌ها مشخص شود، دیدار فینال را هم سازمان لیگ در دستور کار قرار داده که این بازی امروز به‌صورت تک‌بازی در تهران برگزار خواهد شد. ضمن اینکه برای مشخص شدن تیم سوم قرار بود تیم‌های ویستا توربین از گروه اول و تیم شهیدقندی یزد از گروه دوم دیدار پلی‌آف را برگزار کنند تا برنده آن راهی لیگ دسته اول شود و این درحالی است که با نتایجی که در گروه دوم اتفاق افتاد، فعلا دیدار پلی‌آف تعلیق شده تا بعد از بررسی‌های کمیته اخلاق در این خصوص تصمیم‌گیری و سازمان لیگ برنامه بعدی را اعلام کند.
این درحالی است که طبق اعلام سایت رسمی فدراسیون فوتبال نیز پیرو گزارش‌های واصله درخصوص تبانی و صدور دستور موقت مورخ ۲۹خرداد رئیس کمیته اخلاق مبنی‌بر تعلیق لیگ دسته دوم و محرومیت تیم‌های شاهین بندرعامری، شهیدقندی یزد، سردار بوکان، شهرداری ماهشهر، پاس همدان و میلادمهر تهران، مدیران عامل و سرپرستان و مربیان تیم‌های مذکور برای ادای توضیحات امروز ۴ مرداد ساعت ۱۶:۰۰ به کمیته اخلاق دعوت شدند. درپی این دستور و به‌دنبال تعلیق لیگ دسته دو، اسدی‌مقدم با ارسال دعوتنامه‌های جداگانه نمایندگان تیم‌های محروم را فراخواند. ۲۲ نفر در رابطه با این موضوع در زمان مقرر در کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال حاضر خواهند بود.
در هفته پایانی لیگ 2 در گروه دوم تیم سردار بوکان با 10 گل در برابرتیم شهیدقندی یزد شکست خورد. شهرداری ماهشهر در همدان 6 گل به تیم پاس زد و شاهین بندرعامری هم با 5 گل میلاد مهر تهران را شکست داد که این نتایج موجب صعود تیم شهیدقندی یزد به بازی پلی‌آف شد. برخی از بازی‌ها در هفته‌های ماقبل پایانی هم مشکوک است که می‌توان به شکست 7 بر صفر میلادمهر دربرابر تیم شاهین بندرعامری اشاره کرد. با این دستور بازی ویستا توربین و شهیدقندی یزد در مرحله پلی‌آف نیز تعلیق شده است. نکته قابل‌توجه اینکه درخصوص صعود ویستا توربین دیدار پلی‌آف شک و تردیدی وجود نداشته و احتمالا این تیم از گروه اول بدون حرف و حدیث راهی مسابقه پلی‌آف خواهد شد.
شفیعی‌راد: مراکز صداوسیمای استان‌ها برای پوشش رسانه‌ای بازدارنده عمل می‌کنند
مهرداد شفیعی‌راد، مسئول رقابت‌های دسته دوم سازمان لیگ فدراسیون فوتبال در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص اینکه با احضار اعضای تیم‌های لیگ دست دوم متهم به شرط‌بندی فساد و تبانی تکلیف ادامه این رقابت‌ها به کجا خواهد انجامید، گفت: «مسلم است با توجه به بررسی‌هایی که درحال انجام است قاعدتا وضعیت برگزاری دیدار پلی‌آف لیگ دسته دوم نامشخص بوده و ان‌شاءالله بعد از بررسی‌های لازم و صدور حکم از سوی کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال براساس آن برنامه‌ریزی‌های دیدار پلی‌آف را انجام خواهیم داد، با این تفاسیر باید اعلام کنم که متاسفانه یکی از نقاط ضعف ما در رقابت‌های زیر گروه لیگ و در رده‌های سنی مختلف این امر است که این مسابقات مورد پوشش رسانه‌ای قرار نمی‌گیرد و یکی از دلایل عمده این اتفاقاتی که به‌وقوع می‌پیوندد، ازجمله شرط‌بندی تبانی و فساد به همین موضوع مربوط می‌شود.»
وی ادامه داد: «تعارف نداریم تا نقد اطلاعات و دیتا نباشد، اتفاقی رخ نمی‌دهد. به‌طور مثال یکی از اتفاقات خوبی که در لیگ دسته اول برایمان رقم خورد، این بود که شبکه تلویزیونی ورزش با تولید یک برنامه مرتبط با این رقابت‌ها، جریانات و اتفاقات لیگ دسته اول را مورد پوشش رسانه‌ای قرار داد و اگر پنج‌سال پیش رقابت‌های لیگ دسته اول و این برنامه را ببینید با آن چیزی که امروز می‌بینید کاملا متفاوت است و جدای از مباحث فساد در فوتبال حتی می‌توانید مبحث احترام را در رفتار بازیکنان، مربیان و تیم‌ها مشاهده کنید و اینکه در گذشته این رفتار چگونه بود و امروز چطور است. از آنجا که در لیگ دسته اول همه‌چیز زیر ذره‌بین است، این موضوع خودش به‌شکل بازدارنده عمل کرده و باعث می‌شود بسیاری از موارد خنثی شود اما در لیگ‌های زیرگروه مثل لیگ دسته‌های دوم و سوم کشور و لیگ‌های استانی و رده‌های سنی، جالب است که بدانید حتی برای فیلمبرداری و پوشش تلویزیونی استانی برخی از این رقابت‌ها نیز تیم‌ها نمی‌توانند اقدام کنند؛ چراکه صداوسیما مراکز استان‌ها مبالغی را حتی برای ضبط و پخش غیرمستقیم آن می‌گیرند که شرایط را سخت کرده و موارد بازدارنده برای پوشش رسانه رقابت‌ها ایجاد می‌شود. جالب اینجاست که در ۷ استان کشور بالاترین سطح فوتبالی این استان‌ها حضور در رقابت‌های لیگ دسته دوم محسوب می‌شود و برنامه دیگر بالاتر از دسته دوم لیگ فوتبال در این استان‌ها برگزار نمی‌شود. یک زمان بازی در استان خوزستان برگزار می‌شود و به‌طور مثال می‌گویند فولاد بازی دارد و دیدار امیدیه تحت‌الشعاع بازی فولاد مقابل حریفش قرار گرفته و این دیدار طبعا پخش نمی‌شود اما استان یا شهرستان‌هایی مثل یزد یا بوکان و امثالهم چیز بالاتری ندارند و برای همین اقدام نمی‌کنند و این موضوع سبب می‌شود که اطلاعات ما از این رقابت‌ها محدود شود.»
شفیعی‌راد گفت: «شرایط به‌اندازه‌ای حساس است که نمی‌توان درخصوص جزئیات این امر به اظهارنظر پرداخت. این کار به‌همان اندازه که سخت است که ادعایی را بخواهیم مطرح کنیم؛ چون اصولا درحوزه تخصصی ما قرار ندارد، ضمن اینکه دشوار است بخواهیم برخی ادعاها را مطرح کنیم؛ زیرا با سرنوشت یک فرد یا یک تیم و فوتبال‌دوستان یک استان و زحمات یک‌سال آنها شاید بازی شده و به همین دلیل اجازه بدهید ارکان قضایی که تخصص آنها روی این موارد بوده و قاضی هستند با توجه به شرایط و مستندات و جلساتی که امروز برگزار می‌شود به یک جمع‌بندی رسمی برسند و خودشان اظهارنظر کنند.»
وی درباره اینکه آیا پیشنهاد تعطیلی رقابت‌های زیرگروه امری منطقی به‌شمار می‌رود و اینکه بخواهیم به‌خاطر برخی مشکلات کلان صورت مساله را پاک کنیم درست است یا خیر، تاکید کرد: «دوستان براساس مقتضیات خودشان می‌توانند پیشنهادهایی را داشته باشند اما این بحثی که می‌شود اولا در حیطه اختیارات هیات رئیسه فدراسیون فوتبال است که چه اتفاقاتی می‌خواهد درخصوص سرنوشت فوتبال یک کشور بیفتد و شاید آنهایی که پیشنهاد تعطیلی را می‌دهند، دغدغه این را دارند که با این شرایط بهتر است مسابقات تعطیل شود تا بررسی‌های بهتر و بیشتر انجام شود. البته جا دارد این نکته مدنظر قرار بگیرد که هیچ‌وقت صورت مساله را بابت حل کردن یک مشکل پاک نمی‌کنند و اگر مشکلی هست باید راهکار مناسب ارائه شود، تازه اگر مشکلی وجود داشته باشد. به‌قول معروف می‌گویند به‌خاطر یک بی‌نماز در مسجد را نخواهند بست، ضمن اینکه الان همه موارد درحد ادعا مطرح شده و قاعدتا ادعا بررسی می‌شود و اگر تیمی یا افرادی متخلف باشد با آنها برخورد خواهد شد.»
مسئول رقابت‌های لیگ دسته دوم سازمان لیگ درباره اینکه خیلی از موارد با تماشای مسابقات آشکار بوده و نیاز به بررسی ندارد، گفت: «در هر صورت اگر موردی هم باشد می‌توان بعد از صدور احکام قضایی درباره‌اش صحبت کرد و اگر ما را اقناع نکرد، می‌توانیم روی این موارد صحبت کنیم. درضمن دو مبحث وجود دارد که تعیین‌کننده هستند؛ این موارد که اتفاق‌افتاده شرط‌بندی هستند یا تبانی و تشخیص این مطلب تخصص کمیته اخلاق بوده و می‌توان با کلیدواژه‌هایی که در این بین وجود دارد روی این موارد به‌صورت دقیق بررسی کرد.»
رفیعی: اثبات تبانی در همه‌جای دنیا سخت است
غلامرضا رفیعی، کارشناس حقوقی فوتبال ایران در این خصوص در گفت‌وگو با «فرهیختگان» اظهار داشت: «کمیته اخلاق درخصوص مباحث لیگ دسته دوم عده زیادی را برای تحقیق و رسیدگی دعوت کرده است تا بررسی‌های لازم را به‌عمل آوردند و باید مترصد این باشیم که نظر کمیته اخلاق و نتیجه تحقیقات آنها چه خواهد شد. در هر صورت این چند روز تهران تعطیل بود و نمی‌شد زودتر از امروز یعنی دوشنبه اقدام خاصی را انجام داد، بنابراین دعوتنامه ارسال‌شده برای افراد مختلف برای امروز بوده اما واقعیت این است که هم کمیته اخلاق مستقل است و هم ما نمی‌دانیم نتیجه تحقیقات آنها چه خواهد بود. با این حال اساسا اثبات جرم و تخلف تبانی در فوتبال دنیا بسیار سخت است و بدون‌شک نیازمند بررسی همه‌جانبه و سنجش و ارزیابی خیلی از مدارک و مستندات و دلایل بوده و به همین دلیل معمولا خود فدراسیون‌ها و حتی خود فیفا در این‌طور مواقع از شهروندان رسانه‌ها و هرکسی که اطلاعاتی داشته باشد، کمک می‌گیرد بتواند روی شواهد و قرائنی که وجود دارد، متمرکز شده و ببیند آیا تبانی اتفاق افتاده است یا خیر. درقالب کشورهای جهان این موضوع مطرح می‌شود اما چیزی که مهم است برای آنکه حقی ضایع نشود، مستلزم بررسی، سنجش و اثبات دلایل و قرائن بوده و این چیزی است که نمی‌شود به همین سادگی درخصوص آن صحبت کرد.»
وی ادامه داد: «خوشبختانه کمیته اخلاق فعلا چند بازی باقی‌مانده را تعلیق کرده و نیامده آن را تعطیل کند و این به آن معناست که اگر واقعا رسیدگی‌های لازم انجام و مشخص شود چه کسانی تخلف کرده‌اند، طبیعتا ارکان قضایی فوتبال هر کشوری حتی فیفا فقط متخلفان و تبانی‌کنندگان را محکوم یا محروم می‌کنند و هیچ‌گاه کل لیگ محکوم یا تعطیل نخواهد شد، بنابراین باید ببینیم دوشنبه چه اتفاقی خواهد افتاد و نظر کمیته اخلاق چه خواهد بود.»
رفیعی درخصوص این امر که دلایل اینکه بیشتر در رقابت‌های زیرگروه لیگ برتر و دسته اول این اتفاقات افتاده و فساد بیشتر در این رقابت‌ها در جریان است، تصریح کرد: «در تقویم رقابت‌های فوتبال در فدراسیون فوتبال چندین لیگ کشوری و ده‌ها لیگ استانی داریم که در رده‌های سنی مختلف انجام می‌شوند و حتی اگر شما ارکان قضایی فیفا را هم ببینید تمام ارکان قضایی هر سه رکن قضایی آنها یعنی استیناف، اخلاق و انضباطی 20نفر هم نمی‌شنوند و در کشور ما هم این‌طور است و اساسا وظیفه ارکان قضایی نیست که در هر مسابقه حضور داشته باشند، بلکه این ناظران و نمایندگان فدراسیون فوتبال هستند که در مسابقات مختلف حضور دارند و به کمیته‌های اخلاق و انضباطی موارد را گزارش می‌کنند. متاسفانه این موارد فقط در کشور ما وجود ندارد و هر اندازه که مسابقات در رده‌ها و لیگ‌های مختلف تحت پوشش رسانه‌ای یا پخش زنده یا حتی غیرزنده از طریق رادیو و تلویزیون باشند، تشخیص اینکه ممکن است تبانی اتفاق افتاده باشد، قطعا راحت‌تر از مسابقاتی است که مورد پوشش رسانه‌ای و رادیو تلویزیونی قرار نگرفته، پس طبیعی است که خبرنگاران، رسانه‌ها و شهروندان ناظر وقایعی هستند که اگر محتملا اتفاق افتاده باشد. این موارد را ببینند اما مهم این است که در شرایط کرونایی این وضعیت سخت‌تر شده؛ چراکه در این شرایط مردم و تماشاگران هم حضور ندارند و اگر این رقابت‌ها ضبط رادیویی و تلویزیونی نشده باشند قدری مشکلات را بیشتر خواهد کرد. البته این موضوع فقط مخصوص کشور ما نیست و هیچ‌کشور دیگری در دنیا نمی‌تواند تمام مسابقات لیگ‌های خود را تحت‌پوشش کامل رسانه‌ای یا ویدئویی قرار دهد که بخواهد بررسی‌های لازم انجام شود و اصولا این کار نشدنی است اما زمانی که رقابت‌هایی مثل لیگ دسته اول و لیگ برتر نشان‌داده می‌شود، طبیعی است که چشمان بینندگان و هواداران تلویزیونی و رسانه‌ها و ناظران فدراسیون و ارکان قضایی بیشتر می‌توانند این مسابقات را تحت‌نظر داشته باشند تا اینکه اگر رقابتی در یک لیگ برگزار شود که تحت‌پوشش تلویزیونی قرار نداشته و این موضوع کار را سخت می‌کند.»
مشاور عالی حقوقی رئیس فدراسیون فوتبال در خصوص اینکه قبلا اعلام کرده بود تعطیلی یک لیگ بهتر از تداوم آن با فساد و تبانی است، اظهار داشت: «صددرصد همینطور است و اصلا شک نکنید و همچنان با ضرس قاطع می‌گویم که سیاست فدراسیون فوتبال و ریاست آن همین است که اگر قرار باشد فوتبال ناسالم و ناپاک ادامه پیدا کند، اصلا چه نیازی است که ما آن را داشته باشیم. ما فوتبالی را می‌خواهیم که در چارچوب رقابت‌ها و مسابقات منصفانه و براساس بازی جوانمردانه باشد و هیچ‌اشکالی ندارد که ما آیین پهلوانی را- که همان بازی جوانمردانه در فوتبال است- در فوتبال خودمان داشته باشیم. اگر قرار باشد خدای ناخواسته فوتبال ما شهره به فساد و تبانی باشد، این موضوع نه‌تنها هیچ‌کمکی به ارتقای فوتبال ایران نخواهد کرد، بلکه مایه شرمساری فوتبال ایران در جهان نیز خواهد بود. بنابراین این موضوع نظری است که رئیس فدراسیون فوتبال هم روی آن تاکید کرده و همه کسانی که در فدراسیون فوتبال مسئول مبارزه با این وقایع هستند روی این موضوع تردید ندارند، ضمن اینکه این شعار فیفا هم محسوب شده و اگر این اتفاقات بیفتد دیگر اصلا اسم آن فوتبال نیست، یعنی فوتبالی که خارج یا به‌دور از قواعد جوانمردی و بازی منصفانه باشد.»
درخواست فدراسیون فوتبال از همه
فدراسیون فوتبال از حضور رسانه‌های نوین، فضای مجازی و تک‌تک شهروندان در مستندسازی هرگونه فساد و تبانی استقبال و از هرگونه شفافیت در جهت تحقق فوتبال سالم حمایت می‌کند. هر شهروند و هر عضو خانواده بزرگ ورزش و فوتبال ایران به‌خصوص خبرنگاران و رسانه‌ها باید همچون چشم و چراغ فدراسیون عمل کنند؛ به‌گونه‌ای که متخلفان احساس امنیت نکرده و بدانند درصورت تخلف به قیمت محرومیت ابدی آنان از حضور درعرصه‌های ورزشی تمام خواهد شد.
باز هم نوشدارو بعد مرگ سهراب
تا پایان تحقیقات و بررسی‌های کمیته اخلاق باید صبر کرد تا مشخص شود درنهایت چه اتفاقی افتاده و تکلیف ادامه این رقابت‌ها چه خواهد شد اما مشخص است که به‌جای تعطیل کردن یا تعلیق کردن رقابت‌ها می‌شد از قبل با یک برنامه‌ریزی بهتر و حضور ناظران دقیق‌تر و سازوکار بهتر برای نظارت نسبت به این موارد یعنی وجود فساد در هفته‌های پایانی رقابت‌های لیگ‌های مختلف که سابقه زیادی در فوتبال ایران دارد، ورود کرده تا کار به آنجا نرسد که دوباره بعد از ظهور و بروز فساد دوباره در فوتبال یک‌بار دیگر کمیته‌های قضائی فدراسیون دست به کار شوند و بخواهند یک لیگ را تعطیل یا به‌حالت تعلیق در بیاورند، درواقع این اتفاقات شبیه نوشداروی بعد از مرگ سهراب بوده و دیگر دردی را دوا نمی‌کند.
نکته قابل‌توجه اینکه این رقابت‌ها تعلیق نشده و فقط دیدار پلی‌آف تعلیق شده؛ چراکه قرار است دیدار فینال لیگ دسته دوم با ادعای مسئول برگزاری این رقابت‌ها امروز به‌صورت تک‌بازی در تهران برگزار شود.