مهراد کوکبی، روزنامه نگار: استان کهگیلویهوبویراحمد چندی پیش میزبان یک چهره دانشگاهی بود، دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه بازدیدهای خود از واحدهای استانی، به کهگیلویهوبویراحمد و واحد یاسوج رفت. استانی در جنوب‌غربی ایران که دو اقلیم سردسیری و گرمسیری را در خود جای داده است. یاسوج، مرکز این استان هم به شمال ایران معروف بوده و دور تا دور آن را کوه فراگرفته است. کوه‌هایی که در گذشته نه‌چندان دور فرصتی را برای مدیران وقت آن زمان مهیا کرد تا در آن یک مجموعه جدید دانشگاهی بسازند؛ مجموعه‌ای با عنوان «پردیس دوم دانشگاه آزاد یاسوج». مهم‌ترین قسمت سفر دکتر طهرانچی به استان کهگیلویهوبویراحمد نیز به بررسی همین موضوع گذشت؛ «پردیس دوم دانشگاه آزاد یاسوج». مجموعه‌ای است که در سال 1390 حدود 30 میلیارد تومان برای احداث آن هزینه و در کوه‌های منطقه سرآبتاوه یاسوج بنا شد. ساختمانی که حالا برای تکمیل آن بیش از 130 میلیارد تومان نقدینگی لازم است. این پردیس ۳۸ هکتار زمین یا به‌عبارت بهتر کوه را اشغال کرده است. ۲۳ هزار مترمربع از ساختمان‌های آن تکمیل شده، ۳۶ هزار مترمربع آن هم نیمه‌کاره مانده است. البته ساختمان‌های ساخته‌شده هم درحال حاضر نیاز به یک بازسازی مختصر دارند. دکتر طهرانچی در سفر خود به یاسوج و بازدید از این مجموعه از تبدیل آن به یک مرکز ملی آموزش‌های فرهنگی، مهارتی و فناورانه برای دانشگاه آزاد اسلامی خبر داد تا بتواند به‌طور مستمر درخدمت رشد منطقه بوده و علاوه‌بر ایجاد زمینه آشنایی مردم با استان کهگیلویهوبویراحمد و به‌ویژه شهر یاسوج، به تربیت و رشد نیروی انسانی در کشور نیز کمک کند.
رحیم اکرامی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج گفت: «در سال 1387 این زمین تحت عنوان قرارداد اجاره به شرط تملیک، از سوی منابع طبیعی به دانشگاه آزاد اسلامی واگذار و در سال 1388 اولین عملیات اجرایی جهت ساخت‌وساز در آن آغاز شد.» وی ادامه داد: «این سایت به وسعت بیش از 38 هکتار بوده و حدود 60 هزار مترمکعب از آن تحت عملیات ساخت‌وساز قرار گرفته است؛ از این مجموعه حدود 23 هزار مترمکعب به دانشگاه تحویل داده شده و مابقی هم به صورت نیمه‌تمام رها شده‌اند.»
حدود 37 هزار مترمکعب بنای نیمه‌تمام در این سایت
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج با بیان اینکه برخی از این پروژه‌های نیمه‌تمام حدود 50 درصد و برخی نیز تا حدود 83 درصد پیش رفته‌اند، تصریح کرد: «درواقع حدود 37 هزار مترمکعب بنای نیمه‌تمام در این سایت قرار دارد. در سال 1392 با توجه به تحویل و تکمیل برخی از ساختمان‌های این سایت قرار شد تمام دانشکده‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج از داخل شهر و منطقه فعلی به این سایت منتقل شوند.» وی اضافه کرد: «حتی با اصرار رئیس وقت واحد دانشگاهی، این امر برای یک ترم نیز انجام شد اما به دلیل عدم وجود نظارت در ساخت و همچنین اصرار دانشگاه برای تکمیل برخی از سازه‌ها( مثل بلوار ورودی دانشگاه) دانشگاه مجبور می‌شود دوباره به جای قبلی برگردد.» اکرامی گفت: «متاسفانه این بلوار بعد از 3 ماه به صورت کامل دچار مشکلاتی شده و شکاف برمی‌دارد تا جایی که دیگر قابل استفاده نبود. بنابراین تمام آن بلوار از ابتدا خاک‌برداری و دوباره زیرسازی‌های آن انجام شد.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج در ادامه تصریح کرد: «در 1392 بیش از یک میلیارد و 800 میلیون تومان برای تعمیر و زیر‌سازی مجدد بلوار به دانشگاه خسارت وارد شد اما نه‌تنها خسارتی مطالبه نشده، بلکه ضمانت‌های پیمانکار که نزد بانک به‌عنوان وثیقه قرار داشت، به دلیل برخی زد و بندها و قرابت نسبی رئیس وقت دانشگاه با پیمانکار به پیمانکار تحویل داده شد.»
سهل‌انگاری در حفظ و نگهداری از اموال دانشگاهی
این عضو هیات‌علمی دانشگاه در ادامه افزود: «متاسفانه مدیران بعدی هم تلاشی برای حفظ این سایت نکردند؛ درواقع نه‌تنها ساختمان‌ها و سازه‌هایی که نیمه‌تمام بودند از شدت برف، گرما و بارش‌ها در طول این 8 سال آسیب جدی دیدند بلکه ساختمان‌هایی که تحویل قطعی نیز شده بودند به دلیل عدم توجه و نگهداری درست به‌شدت آسیب دیدند.»
اکرامی با بیان اینکه در بازدید دکتر طهرانچی از دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج این موضوع مطرح شد، ادامه داد: «دکتر طهرانچی از وضعیت ساختمان‌های تکمیل شده نیز بازدید کردند؛ در این سال‌ها آب به دیوار‌های بیرونی این ساختمان‌ها نفوذ کرده، در برخی جاها سقف ریزش کرده و بعضی دیوارها خراب شده‌اند.»
وی گفت: «حتی بخش عمده اموالی که در این ساختمان بوده به سرقت رفته که نشان می‌دهد در حفظ و نگهداری این سایت سهل‌انگاری شده است. نکته دیگری که در پرونده تخلفات مجموعه‌های مدیریتی آن سایت باید اشاره کرد درخصوص موضوع انتقال دانشگاه از ساختمان‌های فعلی و داخل شهر به اطراف شهر و دامنه‌های کوه است.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج بیان کرد: «به نظر می‌رسد اعمال نفوذهایی برای انتقال دانشگاه به زمین‌های آن منطقه صورت گرفته است؛ برخی از افرادی که در آن زمان مسئولیت داشتند، دارای زمین‌های کشاورزی یا مسکونی بودند و با انتقال دانشگاه به آن زمین‌ها، به ارزش ملک‌شان افزوده شده است. بنابراین تلاش می‌کردند که هرچه زودتر دانشگاه به آن زمین‌ها منتقل شود.»
هزینه 30 میلیاردی احداث سایت در سال 90
وی در برآورد مجموعه خسارت‌های وارد شده به دانشگاه برای تاسیس این سایت در دل کوه گفت: «طبق برآورد‌های اولیه و هزینه‌های صورت‌گرفته در سال 1390 فقط در همان سال‌ها حدود 30 میلیارد تومان برای احداث سایت هزینه شده است. الان برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام این دانشگاه طبق برآورد‌های اولیه بیش از 130 میلیارد تومان نقدینگی لازم است.»
احداث سایت جدید دانشگاه بیش از 160 میلیارد تومان هزینه داشت
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج با بیان اینکه احداث این سایت برای دانشگاه آزاد اسلامی درمجموع بیش از 160 میلیارد تومان هزینه داشته است، اضافه کرد: «در‌صورتی‌که اگر در سال 1390 همان مبلغ 30 میلیارد تومان در جای دیگری که ارزش افزوده بیشتری برای دانشجویان و دانشگاه داشت یا برای سرمایه‌گذاری در داخل شهر هزینه می‌شد، قطعا تا به امروز میلیاردها تومان سودآوری به همراه داشت.»
اکرامی ادامه داد: «مدیران وقت دانشگاه جمعیت کشور و جوانان استان را هم به خوبی تخمین نزدند. در دهه 70 دولت متولی امر کاهش جمعیت بود و تعداد موالید در آن سال‌ها کاهش داشتند. آثار این سیاست حدود 20 سال بعد یعنی در دهه 90 در دانشگاه مشخص شده است.»
وی اضافه کرد: «منطقی بود که مدیران وقت به فکر کاهش جمعیت جوان کشور و استان باشند. اگر مدیران وقت این موضوع را مورد مطالعه قرار می‌دادند که در دهه 90 با کاهش جمعیت مواجه هستیم و این کاهش جمعیت عامل کاهش دانشجو خواهد بود؛ هیچ ضرورتی نداشت 10 بلوک ساختمانی عظیم که هرکدام حداقل 6200 متر زیربناست در 4 طبقه ساخته شود.»
وی با طرح این سوال که اگر این ساختمان‌ها تکمیل شوند با کدام ظرفیت دانشجویی باید از آن استفاده شود، گفت: «اگر مدیران وقت کارهای‌شان را با مطالعه انجام می‌داند متوجه می‌شدند ضرورتی به این همه ساخت‌وساز در آن منطقه نبود. اما همه این موارد حاکی از این است که اجرای این پروژه هم از لحاظ جانمایی و هم از لحاظ آینده‌پژوهی بدون مطالعه و بدون کار کارشناسی صورت گرفته است.»
وی درخصوص پیگیری متخلفان این پرونده پرخسارت نیز گفت: «در همان زمان نهادهای نظارتی دانشگاه نیز حضور داشتند و نظارت می‌کردند؛ اول باید از این نهادها پرسید که در زمان ساخت این پروژه چه کاری انجام دادید؟ حالا بیش از 10 سال گذشته است و این نهادها حتما باید پاسخ بدهند که آیا نظارت کردند؟ نه‌فقط مدیران و عوامل اجرایی این طرح بلکه نهادهای نظارتی هم باید پاسخگو باشند. اگر بنا به پیگیری تخلفات است با همین نهادها پیگیری کنند.»
تاکید رئیس دانشگاه آزاد بر معرفی متخلفان
اکرامی توضیح داد: «دکتر طهرانچی تاکید کردند که متخلفان را شناسایی و به کمیته انضباطی معرفی کنیم، اما من از ایشان درخواست کردم با توجه به حجم سنگین کارهای دانشگاه و ترمیم همان سایت، نهادهای نظارتی دانشگاه به این مساله ورود کنند.»
وی تاکید کرد: «بازرسی منطقه یاسوج که زیرنظر استان فارس است چندین بار این مساله را بررسی کرده و کافی است که همین نهادها با مطالعه و بررسی اسناد، افرادی که در این مسیر تخلف کرده‌اند را به مراجع ذی‌ربط ارجاع کنند تا مساله به سرانجام برسد. اگر رئیس دانشگاه بخواهد به این مسائل بپردازد قطعا از جهش و حرکت دانشگاه در وضعیت فعلی غافل می‌شود.»
وی درخصوص آینده این سایت و تغییراتی که بعد از بازدید دکتر طهرانچی برای آینده این مجموعه درنظر گرفته شد، گفت: «خوشبختانه سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، یک تیم کارشناسی بسیار توانمند را به استان اعزام کرد که اعضای این تیم از مشاوران دکتر طهرانچی در حوزه‌های مختلف بودند. این تیم از 4 روز پیش از حضور رئیس دانشگاه در استان حضور داشتند و گزارش بسیار دقیقی از مجموعه برای دکتر طهرانچی آماده کردند.»
سایت یاسوج با حمایت سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی تکمیل می‌شود
اکرامی بیان کرد: «رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با مطالعه دقیق و علمی این گزارش وارد استان و وارد این سایت شدند؛ بعد از بازدید ایشان از مجموعه، در همان محل سایت دانشگاه، با ایشان جلسه‌ای برگزار و درخصوص آینده این مجموعه گفت‌وگو کردیم. در این جلسه مقرر شد این سایت با حمایت مالی سازمان مرکزی تکمیل شود؛ چراکه عملا دانشگاه آزاد اسلامی استان توان پرداخت این مبلغ را ندارد.»
وی اضافه کرد: «درخصوص مدت زمان نیز هنوز برنامه‌ریزی‌ها کامل نشده؛ چراکه این ساختمان‌ها مدت‌ها است که بلااستفاده زیر باد و باران و تابش‌های مستقیم مانده و طبیعتا اسکلت ساختمان باید به لحاظ مهندسی بررسی شود. ما باید ابتدا این سازه‌های نیمه‌تمام و آسیب‌دیده را بررسی کنیم که آیا این سازه‌ها استحکام کافی برای تکمیل شدن را دارند و آیا این سازه‌ها از ابتدا به درستی پی‌ریزی و بنا شده‌اند یا خیر.»
پیگیر قرارداد پیمانکار هستیم
وی تاکید کرد: «همچنین دکتر طهرانچی در این جلسه دستور دادند موضوع تعیین‌تکلیف پیمانکاران پیگیری شود. از هفته گذشته با همکاری امور حقوقی واحد درحال پیگیری قرارداد پیمانکار شدیم و برای آنها نامه‌ای ارسال شد تا به دانشگاه بیایند و اگر نیامدند برای عدم حضورشان طبق قانون تامین دلیل شود و خلع‌ید شوند. البته مجموع این پیمانکارها 3 نفر هستند که یکی از آنها در دادگاه علیه دانشگاه طرح دعوی کرده که بنده به امور حقوقی دانشگاه دستور دادم تا ضمن پیگیری این پرونده، ما نیز در دادگاه طرح دعوی کنیم.»
وی اضافه کرد: «اما مابقی پیمانکاران دانشگاه مشکل قانونی برای ساخت‌وساز در دانشگاه ندارند. درواقع پروژه تقریبا برای کار آماده است، اما اینکه چه زمانی عملیات‌های اجرایی آغاز شود بستگی به برنامه‌ریزی‌های سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی دارد.»
ایجاد یک مرکز ملی آموزش‌های فرهنگی، مهارتی و فناورانه
اکرامی درخصوص کاربری این سایت دانشگاهی در آینده نیز گفت: «براساس مطالعات صورت‌گرفته و جلسه‌ای که با حضور کارشناسان و دکتر طهرانچی در استان و در محل این سایت انجام شد بنا شد که این مجموعه به یک مرکز ملی آموزش‌های فرهنگی، مهارتی و فناورانه تبدیل شود.»
وی توضیح داد: «این مجموعه قرار است به یک قطب فرهنگی تبدیل شود که همه دستگاه‌ها، نهادها و ارگان‌ها بتوانند در راستای اهداف مجموعه از امکانات دانشگاه استفاده کنند. برای این موضوع پیوست‌های فرهنگی و علمی نیز مطرح شده است. به‌طور مثال باید به موقعیت این مجموعه در کشور اشاره کرد. آب‌وهوای یاسوج در 6 ماه ابتدای سال بسیار آب‌وهوای مطبوعی است و در استان جاذبه‌های گردشگری بسیاری فراهم است. بنابراین اگر اردوهای علمی، اردوهای فرهنگی، مراکز علمی در این مجموعه حاضر شوند و استارتاپ‌ها در این مجموعه پایه‌گذاری شوند، می‌توانند از چند مزیت این مجموعه استفاده کنند.»
توسعه استان از نظر علمی و اشتغالزایی جوانان
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج بیان کرد: «این مجموعه هم برای صنعت گردشگری علمی، فرهنگی استان و هم برای رشد علمی کشور مفید خواهد بود. معتقدم این مجموعه باتوجه به برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته می‌تواند در توسعه استان از نظر علمی و همچنین اشتغالزایی جوانان نیز تاثیر‌گذار باشد.»
وی افزود: «البته درحال حاضر استادان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه درحال تدوین یک برنامه و سند جامع برای این مجموعه ملی هستند؛ ضمن اینکه احتمالا باید نحوه کارمان با نهادها و سازمان‌های مختلف را در استفاده از این مجموعه مشخص کرده و برای اخذ یک‌سری مجوزها نیز اقدام کنیم.»
راه‌اندازی قطب و بهشت مراکز تحقیقاتی، فرهنگی در جنوب کشور
اکرامی گفت: «در کنار این موضوع باید با سازمان‌های متقاضی حضور در این مجموعه نیز به تفاهم‌هایی برسیم؛ معتقدم این مجموعه به‌زودی از نخوت و رخوت فاصله گرفته و همانند شهر یاسوج که به بهشت جنوب کشور معروف است، به قطب و بهشت مراکز تحقیقاتی، فرهنگی جنوب کشور تبدیل خواهد شد.»
وی در پایان نیز گفت: «امیدوارم به‌زودی تیم ارزیابی فنی، مهندسی سازمان مرکزی برای بررسی ساختمان‌ها زودتر به استان اعزام شوند تا بعد از ارزیابی‌ها در مردادماه عملیات اجرایی آغاز شود. امیدواریم تا هرچه زودتر عملیات اجرایی این پروژه آغاز شود تا علاوه‌بر جلوگیری از اتلاف منابع دانشگاه و افزایش خسارات، هرچه زودتر مراکز تحقیقاتی، فرهنگی و دانشجویان دانشگاه از منافع این مجموعه بهره‌مند شوند.»