سیامک خاجی، روزنامهنگار: یورو 2020 درنهایت با قهرمانی ایتالیا به پایان رسید تا بازیکنان آتزوری فتح جامی مهم را در زندگی ورزشی خود جشن بگیرند اما دو بازیکن این تیم مدتی پیش افتخاری دیگر را بهدست آورده و بههمراه چلسی فاتح لیگ قهرمانان شده بودند. جورجینیو و امرسون پالمیری دو بازیکن آبیهای لندنی بودند که با غلبه بر منچسترسیتی شاگردان پپ گواردیولا را در فتح نخستین لیگ قهرمانان تاریخ خود ناکام گذاشتند و تنها چند هفته بعد با تیمملی کشورشان یکی از مهمترین تورنمنتهای فوتبالی دنیا را نیز با موفقیت پشتسر گذاشتند. آنها دهمین و یازدهمین بازیکنانی هستند که توانستهاند در یکسال هر دوی این جامها را بهدست آوردند و البته سه بازیکن انگلیسی هم میتوانستند با قهرمانی در یورو به جمع این نفرات اضافه شوند. میسون مونت، ریس جیمز و بن چیلول سه انگلیسی چلسی بودند که با وجود رسیدن به فینال، درنهایت از قهرمانی اروپا بازماندند. در ادامه نگاهی به فهرست بازیکنانی داریم که درطول یکسال توانستهاند هر دوی این جامهای مهم را تصاحب کنند.
لوئیس سوارز (1964)
البته نباید این سوارز را با مهاجم مشهور اروگوئهای که درحال حاضر در اتلتیکومادرید توپ میزند اشتباه گرفت. این هافبک تهاجمی در سال1961 عنوان گرانترین بازیکن فوتبال دنیا را تا آن زمان دراختیار داشت و این عنوان را درحالی بهدست آورد که اینترمیلان برای خرید او تنها 100هزار پوند به بارسلونا پرداخت کرد. سهسال بعد او نخستین بازیکنی بود که توانست هر دو تورنمنت مهم اروپایی را همزمان فتح کند. او ابتدا در ترکیب نرآتزوری و در فینال جام باشگاههای اروپا که در وین اتریش برگزار میشد به تیمش کمک کرد تا رئالمادرید را 3 بر یک شکست دهد و البته این قهرمانی را در سال بعد نیز تکرار کردند.
او سپس در دومین دوره مسابقاتی که بعدها جامملتهای اروپا نامیده شد موفق شد بههمراه اسپانیا از سد مجارستان و سپس شوروی سابق عبور کرده و جام قهرمانی را بالای سر ببرد. گل برتری فینال آن دوره را در ورزشگاه برنابئوی مادرید مارسلینیو وارد دروازه لئو یاشین معروف کرد تا اسپانیا نخستین قهرمانیاش را در این مسابقات جشن بگیرد.
سوارز که در آن سالها یکی از بهترین بازیکنان فوتبال دنیا بود در دوره بعدی مسابقات جام باشگاههای اروپا بههمراه اینترمیلان موفق شد برابر بنفیکا به برتری رسیده و دومین قهرمانیاش در این مسابقات را نیز جشن بگیرد. سوارز در سال1960 فاتح توپ طلای اروپا شد و در سال1964 نیز با وجود اینکه هر دو جام مهم اروپایی را بهدست آورده بود اما در رایگیری توپ طلا دوم شد و این جایزه را دنیس لاو انگلیسی برد. او که درطول 15سال حضور در تیمملی کشورش تنها 32بازی ملی انجام داده بود پس از جدایی از اینترمیلان راهی سمپدوریا شد و در سال1973 نیز از فوتبال خداحافظی کرد.
رونالد کومان، بری فنارل هانس فنبروکلن و جرارد واننبرگ (1988)
24 سال طول کشید تا بازیکنی بتواند دوباره چنین سال رویاییای را برای خود تکرار کند و البته اینبار 4نفر بهصورت همزمان چنین موفقیتی را تجربه کردند. در آن دوره از مسابقات جام باشگاههای اروپا دو تیم آیندهوون و بنفیکا در اشتوتگارت فینال را برگزار کردند که درنهایت کار به ضربات پنالتی کشیده شد. کومان و واننبرگ پنالتیهای خود را گل کردند و البته در این میان عملکرد خوب فنبروکلین، گلر این تیم درطول بازی و همچنین ضربات پنالتی نقش مهمی در برتری 6 بر 5 آیندهوون در این مسابقه و قهرمانی آنها داشت. یکماه بعد 4بازیکن این تیم در ترکیب تیمملی هلند برای حضور در یورو88 حضور داشتند و توانستند با درخشش خود راه را برای تنها قهرمانی این تیم درطول این رقابتها هموار کنند. این دوره از مسابقات در آلمانغربی برگزار میشد و هلند که با وجود دراختیار داشتن ستارههای نامداری همچون کرویف در سالهای قبل نتوانسته بود در جامجهانی و جامملتها موفق باشد اینبار به فینال رسید. شوروی حریف آنها در دیدار نهایی بود که لالههای نارنجی به لطف گل مشهور مارکو فنباستن از زاویه بسته که بهعنوان یکی از زیباترین گلهای دیدارهای فینال هم انتخاب شد توانست 2 بر صفر به برتری رسیده و قهرمان شود. هر 4ستاره آیندهوون در این مسابقه حاضر بودند و تاثیر زیادی در برتری تیمملی کشورشان در این مسابقات داشتند.
از بین این چهارنفر تنها رونالد کومان بود که پیشرفت بسیار خوبی داشت و بار دیگر قهرمانی را در اروپا اینبار با لباس بارسلونا جشن گرفت. فنارل در آیندهوون ماند و در سال آخر فوتبالش به تیم دستدومی هلموند رفت. واننبرگ هم پس از 5فصل حضور در آیندهوون به تیمهای مختلفی ازجمله جوبیلو ایواتا ژاپن، اوترخت، کان و مونیخ1860 رفت و بدون اینکه جام مهم دیگری را فتح کند فوتبال را کنار گذاشت. فنبروکلین اما به آیندهوون وفادار ماند و در همین تیم کفشهایش را آویخت.
کومان که یکی از بهترین مدافعان زمان خود بود با قبول پیشنهاد بارسا راهی این تیم اسپانیایی شد و در سال92 با تکگلی که زد آبیواناریها را قهرمان اروپا کرد. او در همان سال سوپرجام اروپا را نیز فتح کرد. او که از ابتدای فصل قبل هدایت این تیم اسپانیایی را برعهده گرفته است هنوز نتوانسته جامی بههمراه این تیم تصاحب کند.
فرناندو تورس و خوان ماتا (2012)
دوباره مدتها طول کشید تا این اتفاق مهم در فوتبال اروپا تکرار شود و اینبار هم پس از 24سال و همانند دوره اخیر دو بازیکن از چلسی توانستند به چنین افتخاری دست پیدا کنند. فرناندو تورس اگرچه انتقالی نهچندان موفق به چلسی داشت اما در سال2012 توانست بههمراه هموطنش خوان ماتا جام قهرمانی را در اروپا بالای سر ببرد. تورس در آن دوره از رقابتها نقش مهمی در قهرمانی چلسی داشت بهخصوص که تکگل تیمش در دیدار رفت برابر بارسلونا در نیمهنهایی را زد و به آبیها کمک کرد مهمترین جام باشگاهی را بالای سر ببرند. ماتا هم در آن زمان بازیکن بدون جانشین چلسی بود و در اکثر دیدارهای تیمش حضور داشت. او البته خوششانس بود که با وجود اینکه نخستین پنالتی تیمش در دیدار فینال برابر بایرنمونیخ را از دست داد اما درنهایت توانستند فاتح این مسابقات شوند.
تنها 6هفته بعد این دو درکنار هم قهرمانی در یورو را نیز جشن گرفتند. اسپانیا که در اوج قدرت خود قرار داشت برای دفاع از عنوان قهرمانیاش در فینال رودرروی ایتالیا قرار گرفت و با 4گل مقتدرانه قهرمان شد. ماتا و تورس در این دیدار گلزنی کردند تا در این قهرمانی هم نقش داشته باشند. البته اینبار هر دو بهعنوان بازیکن تعویضی راهی زمین شدند و توانستند برتری تیم خود را تثبیت کنند.
ماتا پیش از این تنها قهرمانی در جامجهانی را با اسپانیا تجربه کرده بود و در دوره قبلی یورو در فهرست لاروخا حضور نداشت. او پس از این سال رویایی تاکنون تنها دو قهرمانی در لیگ اروپا را بههمراه چلسی(2013) و منچستریونایتد(2017) کسب کرده است.
تورس اما در یورو2008 هم یکی از ستارههای اسپانیا بود و در فینال تکگل برتریبخش تیمش برابر آلمان را به ثمر رساند. او هم همانند ماتا پس از این موفقیت تنها دو قهرمانی لیگ اروپا با چلسی و اتلتیکومادرید(2018) بهدست آورد و سال گذشته نیز از فوتبال خداحافظی کرد.
کریستیانو رونالدو و پهپه (2016)
کریس رونالدو که معمولا در هر لیستی از بازیکنان تاریخساز حاضر است در این فهرست هم قرار گرفته و علاوهبر قهرمانی در اروپا، رکورد جالب دیگری نیز از خود بهجای گذاشت. رئال در آن دوره از لیگ قهرمانان اروپا در فینال برابر اتلتیکومادرید قرار گرفت و درنهایت کار به ضربات پنالتی کشیده شد. رونالدو پشت آخرین ضربه قرار گرفت و با خونسردی آن را به گل تبدیل کرد تا رئالیهای نخستین قهرمانی هتتریک خود را در اروپا جشن بگیرند. ستاره پرتغالی در آن دوره با 16گلزده آقایگل مسابقات نیز لقب گرفت و ستاره این تورنمنت بود.
البته پهپه هموطن او که در آن زمان در خطدفاعی رئال حضور داشت در جریان بازی یک پنالتی به حریف تقدیم کرد و خوششانس بود که آنتون گریزمان آن را به بالای دروازه زد. تنها چند هفته بعد یورو2016 آغاز شد و پرتغال که در گروه آسان خود تنها با سه تساوی بهعنوان یکی از بهترین تیمهای سوم راهی دور بعد شده بود با خوششانسی تا فینال پیش رفت. یاران رونالدو در مراحل بعد کرواسی را در وقت اضافه، لهستان را در ضربات پنالتی و ولز را در جریان بازی مغلوب کردند تا به فینال برسند.
اگرچه فرانسه پرستاره با دیدیه دشان شانس بیشتری برای قهرمانی داشت اما درنهایت این پرتغال بود که به لطف تکگل ادر در وقتهای اضافه قهرمان شد. رونالدو که در این تورنمنت عملکرد خوبی داشت در دقیقه 25بازی فینال مصدوم شد و از زمین بیرون رفت اما عملکرد درخشان پهپه و سایر بازیکنان این تیم درنهایت نخستین قهرمانی پرتغالیها را در اروپا بهدنبال داشت.
رونالدو با رئال در دو فصل بعدی نیز قهرمان اروپا شد و سپس با ترک این تیم به یوونتوس رفت تا چالش تازهای را در این تیم آغاز کند. پهپه هم پس از اینکه یک قهرمانی دیگر را در اروپا با رئال تجربه کرد قراردادش با این تیم به پایان رسید و به بشیکتاش ترکیه رفت و در سال2019 نیز به کشورش برگشت تا با پیراهن پورتو از فوتبال خداحافظی کند.
جورجینیو و امرسون پالمیری (2020)
برای دو بازیکن تیمملی ایتالیا شاید قهرمانی با تیمملی این کشور محتملتر از فتح اروپا با چلسی بود. این تیم انگلیسی فصل را با فرانک لمپارد آغاز کرد اما پس از عملکرد نهچندان خوب این مربی جوان، توماس توخل آلمانی جانشین او شد. چلسی که در میانههای جدول لیگ جزیره حضور داشت بهتدریج بهتر شد و هم سهمیه لیگ قهرمانان سال بعد را کسب کرد و هم به فینال این رقابتها رسید.
در این موفقیت جورجینیو نقش مهمی داشت اما امرسون که درطول فصل تنها 2بازی در لیگ انجام داده بود در بیشتر مسابقات نیمکتنشین بود و در فینال برابر منچسترسیتی هم به میدان نرفت. چلسی درنهایت با تکگل کای هاورتز از سد دیگر تیم انگلیسی گذشت و قهرمان اروپا شد. این دومین قهرمانی آبیها در اروپا بود و امرسون که چهارمین فصل حضورش در این تیم را سپری میکند و پس از این با تیمش فاتح لیگ اروپا نیز شده بود با وجود اینکه بهندرت فرصت بازی برای تیمش را پیدا میکند اما توانسته جامهای معتبری را با این تیم کسب کند.
شروع رقابتهای یورو2020 برای ایتالیا که خود را مدعی اصلی قهرمانی میدانست خوب پیش رفت. آنها ترکیه را شکست دادند و درنهایت با سه برد در دور گروهی و بدون گلخورده راهی مرحله بعد شدند. امرسون در تیمملی بازهم نیمکتنشین بود و با توجه به نمایش عالی اسپیناتزولا در سمت چپ خطدفاعی، فرصتی برای بازی پیدا نکرد اما مصدومیت شدید این بازیکن در دیدار یکچهارم نهایی برابر بلژیک سبب شد انچینی مجبور به استفاده از امرسون در نیمهنهایی و فینال شود.
جورجینیو اما برخلاف همتیمی خود یکی از ارکان اصلی موفقیت ایتالیا در خطمیانی بود و درکنار وراتی و بارلا، مثلثی مستحکم را در میانه زمین تشکیل داده بود. امرسون اگرچه در فینال پنالتی آخر تیمش را از دست داد اما خوششانس بود که ساکا هم به همین سرنوشت دچار شد تا جام قهرمانی را ایتالیاییها بالای سر ببرند. او البته میتوانست در آخرین دقایق وقت اضافه دوم بهدلیل خطای شدیدی که روی گریلیش انجام داد از زمین اخراج شود اما داور هلندی بازی تنها به دادن یک کارت زرد اکتفا کرد تا او و همتیمیهایش پس از 53سال ایتالیا را به دومین قهرمانی خود در یورو برسانند.