محمدصالح سلطانی، دانشجوی دکتری مهندسی صنایع دانشگاه خواجهنصیر: بهنظر میرسد در حوزه آموزشی و پژوهشی وزارت علوم با چالشهای بسیار زیادی روبهروییم. در حوزه آموزش با چالش جدی کیفیت آموزش در دانشگاهها مواجه هستیم. افزایش تعداد دانشگاهها در دهه ۷۰ و ۸۰ این چالش را برای ما پررنگتر کرد، تا جاییکه امروز دانشگاهها ازنظر اعتبار آموزشی دچار بحران شدهاند و حتی بسیاری از دانشگاههای سطح متوسط هم مدارکشان اعتبار و کیفیت لازم را ندارد. متاسفانه امروز با انبوهی از دانشگاههای بیاعتبار روبهرو هستیم که باید برای اینها تدبیری اندیشیده شود.
مساله دیگر نظام جذب و ارتقای اساتید است که در فضای رسانهای درباره آن صحبتهای زیادی شده و اشکالات جدی به آن وارد است. مقالهمحور بودن نظام جذب و ارتقا و اینکه اساسا اینگونه سازوکار اساتید ما را به حضور مستمر در صنعت تشویق نمیکند، نیازمند اصلاح در این حوزه هستیم که این اصلاح از نوع جراحی عمیق است و وزیر علوم جدید وقتی وارد حوزه وزارت میشود، باید جرات و شجاعت انجام چنین کاری را داشته باشد.
همچنین در حوزه پژوهش مشکلات و چالشهای جدی در فضای دانشگاهی داریم. باوجود رشد کمی مقالات کشورمان در پایگاههای جهانی مساله کیفیت را داریم و مقالات ایرانی متاسفانه در رده مقالات کمکیفیت شناخته میشوند. درواقع نظام علمی و پژوهشی ما دانشجویان و اساتید را بهسمت تولید مقالات کمکیفیت سوق داده است که نتیجه آن را امروز با تورمی از مقالات علمی میبینیم که عملا چگونه عایدیای برای کشورمان دارد. این نوع نظام پژوهشی و نگاه به پژوهش باید بهصورت زیرساخت و ازسوی وزارت علوم تغییر کند و به این سمت برود که تا یک پروژه پژوهشی منوط به یک نگاه بیرونی و حل مسائل بیرونی نباشد، اثربخش نشود و به آن بها داده نشود. یکی دیگر از چالشهایی که در فضای دانشگاه با آن مواجهیم، چالش فرهنگی و اجتماعی است. این موضوع از دو منظر قابلبررسی است؛ یکی سبک زندگی دانشجویان ما است که از جهات مختلفی با چالشهای جدی روبهرو شده، مثل مصرف دخانیات یا فضای ناامیدی در دانشگاه. متاسفانه دانشگاههای ما دیگر امیدآفرین نیستند و بیشتر پمپاژ ناامیدی به دانشجویان میکنند و این مساله برای جامعه بسیار آسیبزا خواهد بود. یکی از دلایل این موضوع نارضایتی از وضعیت فعلی جامعه است که باید چارهای برای آن اندیشیده شود. یکی دیگر از چالشهای ما که باید توسط وزیر علوم آینده به آن پاسخ داده شود، تضعیف تشکلهای دانشجویی در دوران دولت روحانی و اثرات بخشی از سیاستهای وزارت علوم در دولت دوازدهم و سیزدهم است که دانشگاهها را بهسمت کمرونقی فرهنگی و اجتماعی سوق دادند. اما این موضوع را به همین سادگی نمیتوان رها کرد و باید برای آن برنامهریزی شود و سازوکارها و مشوقهای فرهنگی درنظر گرفته شود.