سارا طاهری - زهرا رمضانی، روزنامه‌نگار: ماجرای سوالات غیراستاندارد کنکور همچنان ادامه دارد. سال گذشته داوطلبان بسیاری معترض و معتقد بودند سوالات دروس شیمی و ادبیات، استاندارد نبوده و خارج از کتاب‌های درسی طرح شده‌‌اند. امسال نیز سوالات ریاضی، صدای کنکوریها را درآورد، تا جایی که عدد و رقم‌‌ها از طرح 50 درصد سوال غیراستاندارد حکایت داشت؛ اتفاقی که به‌زعم خانواده‌های داوطلبان و همچنین معلمان و مشاوران آموزشی، روحیه کنکوریها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و آنها را نسبت به تلاش مجدد برای قبولی در آزمون ورودی دانشگاه‌‌ها دلسرد میکند. کنکور سراسری امسال، چهارشنبه ۹ تیرماه آغاز شد و پس از ۴ روز رقابت سنگین داوطلبان پنج گروه آزمایشی تجربی، علوم انسانی، ریاضی و فنی، هنر و زبان‌های خارجی دیروز ۱۲ تیرماه پایان یافت. در کنکور ۱۴۰۰ تعداد ۶۶۲ هزار و ۱۱۴ داوطلب زن و تعداد ۴۴۹ هزار و ۷۰۴ داوطلب مرد ثبت‌نام کرده‌اند که برای آنها با احتساب گروه آزمایشی دوم برخی داوطلبان، تعداد یک میلیون و ۳۶۷ هزار و ۹۳۱ کارت ورود به جلسه صادر شده است.
اما ماجرا چه بود؟
همان روز ابتدایی برگزاری کنکور، بسیاری از داوطلبان با مشاهده سوالات ریاضی در بهت فرو رفتند و موجی از اعتراضات از سوی دانشآموزان، خانوادهها و مدرسان و معلمان به راه افتاد. دانشآموزان متفق‌القول از سوالات مفهومی و بعضا غیراستاندارد سوالات ریاضی گلایه داشتند. آنها می‌گفتند این سوالات یا خارج از کتب درسی بوده یا به صورتی طراحی شده بود که حتی داوطلبانی که سال‌ها روی درس ریاضی مطالعه کرده‌اند قادر به پاسخگویی به آن نبودند. اتفاقی که سال‌های گذشته درخصوص درس ادبیات و شیمی شاهد آن بودیم و اعتراض‌ها نیز به جایی نرسید. به نظر می‌رسد افرادی در انتخاب و چینش هدفمند سوالات کنکور دست دارند و کنکور را ابزاری برای کسب درآمدهای خود قرار داده‌اند. بسیاری از کارشناسان آموزش عالی کشور معتقدند طرح این نوع سوالات باعث از اعتبار انداختن کتب درسی می‌شود و دانشآموزان را به سمت موسسات کنکوری سوق می‌دهد تا پاسخ سوالات خود را نه از کتاب درسی خود بلکه از این موسسات جویا شوند. با طراحی چنین سوالاتی در کنکور که هر سال نیز شاهد آن هستیم، ابهاماتی نیز در ذهن دانشآموزان و البته معلمان و خانواده‌های آنان شکل می‌گیرد. اینکه محتوای کتب درسی آموزشوپرورش مورد تایید سازمان سنجش است، پس چرا این سازمان با طرح سوالات نامناسب سبب بی‌‌اعتمادی و بلاتکلیفی دانشآموزان شده است؟ چه کسی پاسخگوی تاوان سنگینی که از نظر روحی بر دانشآموزان و خانواده‌های آنان وارد شده خواهد بود؟ ماجرا هر چه هست این سختگیری غیراصولی که در سازمان سنجش و کنکور کشور وجود دارد، بچه‌‌ها و خانوادهها را مستأصل کرده تا از زندگی اقتصادی و هزینه‌ها بزنند تا شاید احتمال قبولی‌‌شان را در کنکور افزایش دهند. درواقع آنها به سمت موسسات خصوصی کنکور، کتب کمک درسی و هزینه‌‌های خصوصی سوق داده می‌شوند تا بتوانند جواب این سوالات را از جای دیگری به غیر از کتاب‌های خود پیدا کنند. به همین دلیل است که پای ده‌ها و صدها موسسه کنکوری و حتی صداوسیما هم به عرصه کاملا تخصصی آموزش که باید در اختیار آموزشوپرورش باشد، باز شده است و از این موضوع نفع می‌برند.
به اذعان برخی از کارشناسان آموزش عالی کشور، سازمان سنجش با طراحی سوالات خارج از عرف و غیرکارشناسانه نشان داد که برای محتوای کتب دبیرستان ارزش چندانی قائل نیست. موضوعی که ضربه‌‌ای هولناک بر پیکر نظام آموزشی رسمی کشور وارد میکند. مهدی نویدادهم، مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش در اجرای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، سیدمحمد بطحایی معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی و هامون سبطی کنشگر آموزشی و دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره چرایی طراحی چنین سوالاتی و البته آثار روانی آن بر دانشآموزان سخن گفتند.
مشاور ارشد وزیر آموزشوپرورش:
برگزاری کنکور به‌شیوه فعلی با اهداف آموزشوپرورش مغایر است (لینک)
معاون آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه آزاد:
برخی طراحان سوال کنکور برای محتوای کتب درسی ارزش قائل نیستند (لینک)
دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت:
بیش از 50 درصد سوالات ریاضی کنکور امسال غیراستاندارد بود (لینک)
سخنگوی کمیسیون آموزش:
سازمان سنجش برای عدم تناسب سوالات کنکور پاسخگو باشد (لینک)
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی:
سوالات امسال شائبه‌های زیادی داشت (لینک)
مولف کتب درسی آموزشوپرورش:
ارزش و اعتبار کتاب‌های موسسات کنکوری از آموزشوپرورش بیشتر می‌شود (لینک)
عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی:
کیفیت سوالات کنکور امسال باید مورد بررسی قرار بگیرد (لینک)