مرتضی همدانی، فیلمساز: تصور غالب این است که انیمیشن‌ها برای کودکان و نوجوانان ساخته می‌شوند و این غیرمعمولی است که بزرگ‌ترها انیمیشن ببینند. من هم تحت تاثیر این تفکر، گرایش و علاقه‌ای به دیدن انیمیشن نداشتم و تنها خاطراتم از انیمه به سریال‌های دوران کودکی باز می‌گشت. علاقه من به انیمه‌ها از زمانی آغاز شد که شروع به دانلود انیمیشن برای تامین اوقات فراغت خواهرزاده‌هایم کردم. برای اینکه خیالم از محتوایی که در اختیار آنها قرار می‌دهم راحت باشد، خودم هم شروع به دیدن این محصولات کردم. جست‌وجویم برای پیدا کردن انیمیشن‌های مناسب برای بچه‌ها منجر به آشنایی خودم با دنیایی شد که تا حالا از آن باخبر نبودم. انیمه‌ها مثل غذاهای خارجی هستند که در نگاه اول شاید جذاب و خوشمزه نباشند، ولی تا کسی آنها را تست نکرده است، نمی‌تواند بگوید خوشمزه هستند یا نه؛ مثل کله‌پاچه برای ما ایرانی‌ها.

 من به‌واسطه فعالیتم در حوزه فیلمسازی، فیلم و سریال‌هایی زیادی دیده‌ام، ولی دنیای انیمه‌های ژاپنی برای من بسیار متفاوت‌تر از هرچیزی بود که تا الان تجربه کرده بودم. انیمه‌های ژاپنی به‌واسطه فضای خلاقانه‌ای که دارند، جهانی خلق می‌کنند که ما به ازای آن را در محصولات دیگر یا ندیدیم و یا کمتر دیدیم. انیمه به فیلمساز اجازه می‌دهد که با دست باز هر دنیایی را که می‌خواهد برای مخاطبانش خلق کند. مورد دیگری که انیمه‌های ژاپنی را خیلی خاص‌تر از انیمیشن‌های غربی می‌کند، داشتن جهانی است که مبتنی‌بر یک فرهنگ واحد و جامع است. انیمه‌های ژاپنی مفاهیم عمیقی را درقالب داستان‌های پیچیده و بی‌حد و مرز بیان می‌کنند که آنها را خیلی ویژه می‌سازند.

چند وقت پیش طی تحقیقی متوجه شدم که خیلی از علاقه‌مندان به کشور ژاپن، تحت تاثیر انیمه‌های ژاپنی تصمیم به مهاجرت به این کشور می‌گیرند و یا به‌سمت یادگیری زبان و فرهنگ آنها گرایش پیدا می‌کنند. این موضوع مزیت ویژه‌ای برای ژاپن است که توانسته فرهنگ خود را به این شکل به کشورهای دیگر صادر کند. انیمیشن‌های غربی با اینکه از تکنیک‌های به‌روزتری در تولید استفاده می‌کنند، اما درمجموع نمی‌توانند دنیایی واحد خلق کنند که به این میزان بر مخاطبان تاثیرگذاری داشته باشد.

البته انیمه‌ها دو روی سکه دارند. این‌گونه نیست که همه انیمه‌ها خوب باشند. انیمه‌ها برای مخاطبان مختلف در ژانرهای متفاوتی ساخته می‌شوند و ممکن است شما در برخورد با هریک از آنها نظر خیلی مثبت و یا خیلی منفی داشته باشید. انیمه‌هایی هستند که به‌طور ویژه برای پسران یا به‌طور ویژه برای دختران ساخته می‌شوند و این موضوع باعث می‌شود که دسته دیگر با آنها اصلا ارتباط برقرار نکند. دنیای انیمه‌ها مانند یک میز بزرگ غذاخوری است که روی آن غذاهای متعددی برای سلایق مختلفی چیده شده است. این شما هستید که باید انتخاب کنید کدام غذا را بخورید.

سریال‌های انیمه پرتعداد ولی با تایم کم هستند. به‌طور میانگین هر قسمت بین 20 تا 25 دقیقه است. شما می‌توانید در زمان کمی آنها را ببینید و بعد از دیدن یک فصل تصمیم بگیرید که به دیدن این سریال ادامه دهید یا به سراغ محصول و ژانر دیگری بروید. این در مقایسه با سریال‌های یک‌ساعته مزیت بزرگی محسوب می‌شود. خود من در ابتدا تصمیم گرفته بودم که همه انیمه‌ها را ببینم، ولی بعد از مدتی فهمیدم که این استراتژی غلط است. تصمیم گرفتم هرجا فکر کردم محصولی مناسب من نیست دیدنش را قطع کنم و به سراغ سریال دیگری بروم.

در ایران انیمه‌ها با «حمله تایتان‌ها» در بین بزرگسالان معروف شده‌اند. فیلمی که به‌هیچ‌وجه مناسب کودکان نیست. از این نظر باید متوجه بود که خیلی از ژانرهای انیمه مناسب کودکان و نوجوانان نیستند؛ به‌عنوان مثال ژانر وحشت. اما محصولات خوب و مناسب برای سنین پایین‌تر نیز کم نیستند. شاید خیلی‌ها مخالف باشند، ولی در سریال‌های نوجوانانه و عاشقانه انیمه هم محتواهایی ارائه می‌شوند که آنها را خیلی بهتر از سریال‌های داخلی ‌ما برای نوجوانان می‌کنند. ما در ایران در سریال‌هایمان اصلا به این موضوع که یک نوجوان چگونه به بلوغ می‌رسد، چه مهارت‌هایی باید داشته باشد و چگونه باید با مسائل پیرامون آن کنار بیاید، نپرداخته‌ایم که این یک نقص بزرگ است. یکی از دلایلی که نوجوان‌ها بیشتر به این آثار گرایش دارند، پرداختن به این مسائل در قالبی فانتزی و جذاب است.

افزایش پیدا کردن مخاطبان انیمه در ایران باعث شده است که این محصولات به‌صورت به‌روز با بالاترین کیفیت از طریق اینترنت در اختیار مردم قرار بگیرند. خیلی از سریال‌های انیمه تا الان دوبله شده‌اند. سرعت و کیفیت دوبله‌ها هم واقعا بالا است و در کمترین زمان می‌توان انیمه‌ای به‌روز را با دوبله ایرانی دید. اقلام تجاری انیمه‌ها از جمله مانگا هم در ایران طرفداران زیادی دارد و تجارتی پرسود برای برخی افراد است. درحال حاضر تعداد زیادی انیمه در پلتفرم‌های آنلاین نمایش فیلم قرار گرفته‌اند که نشان‌دهنده اقبال مخاطبان به این آثار است.

به‌نظر می‌رسد با روندی که درحال طی شدن است، به‌زودی طیف گسترده‌ای از نوجوانان تحت تاثیر انیمه‌های ژاپنی، به خرده‌فرهنگی که ما آن را با نام اتاکو می‌شناسیم، گرایش پیدا کنند.