مریم عاقلی، روزنامه‌نگار: عباس سلیمی‌نمین، پژوهشگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به نقد و بررسی آرای سیدابراهیم رئیسی در انتخابات روز جمعه پرداخت و با توجه به بالاترین میزان مشارکت در سه استان محروم یعنی خراسان‌جنوبی، سیستان‌وبلوچستان و ایلام به نشانه‌شناسی رفتار مستضعفان در حمایت از سیدابراهیم رئیسی در انتخابات۱۴۰۰ پرداخت. مشروح این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید.
با توجه به اعلام نتایج ریاست‌جمهوری یکی از نکات مهم در این دوره مشارکت بالای استان‌های محروم در این انتخابات است که برخلاف سال96 در این دوره حاشیه و طبقه مستضعف به‌صورت ویژه به میدان آمدند درحالی که سال98 برای انتخابات مجلس پای‌کار نیامدند. به‌نظر شما چه اتفاقی افتاد که آنها در سال1400 به میدان آمدند؟
این حضور به این معناست که این قشر از مردم به تغییر از طریق صندوق‌های رای به‌طور جدی امید دارند، برخلاف کسانی که بیشتر متاثر از تبلیغات وابسته به رسانه‌های غرب هستند، طبقات محروم در این زمینه همچنان معتقد هستند اگر بتوانند انتخاب بهتری داشته باشند این انتخاب بهتر منشأ حل مشکلات آنها خواهد بود و این واقعیتی است که ما در موارد دیگر هم شاهد بودیم؛ یعنی در شهرهای بزرگ نیز قشرهایی که بیشترین فشار به آنها وارد شده نسبت به رئیسی برای حل مشکلات خوشبین هستند. ازسوی دیگر مردم در ارتباط با عملکرد ایشان در قوه‌قضائیه صداقت دیدند؛ گرچه مسائل قوه‌قضائیه تماما حل‌وفصل نشده ولی در همین مدت کوتاه مدیریتی ایشان، مردم صداقتی را در برخورد با نیروهای ضدمردمی از آقای رئیسی شاهد بودند. از این‌رو برخورد او با ابربدهکاران بانکی، کسانی که اموال عمومی را به ناحق برده بودند و برخورد با کسانی که زمین‌های متعلق به عموم را تصاحب کرده بودند، امید را در دل اقشار محروم ایجاد کرده بود.
عملکرد رئیسی دربرابر این امیدواری و رای مردم باید چگونه باشد؟
من فکر می‌کنم مردم پاسخ خوبی دریافت خواهند کرد، چراکه از این حرکت مردم احزاب سیاسی نیز پیام جدی دریافت کردند؛ البته منافقان در داخل کشور جرات نکردند کاری کنند اما در خارج کشور از رجوع‌کنندگان به صندوق رای بسیار خشمگین بودند تا جایی که وارد درگیری فیزیکی شدند. یعنی وقتی این میزان هجمه و بمباران و حتی کتک فیزیکی و خشم اپوزیسیون، ملت را از رفتن به پای صندوق‌ها بازنداشت به این معناست که صندوق رای مشکلات را حل می‌کند و فضای سالمی را در تعاملات به‌وجود می‌آورد. کما اینکه تعاملات حتی بین رقبا نیز بهبود یافت؛ نوع تعامل روحانی با رئیس‌جمهور منتخب و ازسوی دیگر نوع تعامل رئیس‌جمهور منتخب با دولت که گفت از همه تجربیات دولت دوازدهم استفاده خواهم کرد، به‌معنای بهبود تعاملات است و بهبود تعاملات تاثیر مستقیمی در وضع مردم خواهد گذاشت. وقتی تعاملات سازنده شود بسیاری از انرژی‌هایی که در میدان رقابت‌های ناصالح هدر می‌رود، قطعا به‌نفع مردم تمام می‌شود از این‌رو هرچه نوع تعاملات سازنده‌تر شود حاصل بیشتری در سبد مردم خواهد داشت اما هرچه تعاملات خصومت‌آمیز و عداوت‌آمیز باشد منافع مردم بیشتر لطمه می‌بیند.
با این توضیحات این سوال مطرح است که شخص رئیسی با شخصیت ضدفسادی که مردم از او می‌شناسند، چگونه می‌تواند شکاف‌هایی را که بین توده مردم و حاکمیت به‌ویژه پس از سال96 ایجاد شد ترمیم کند؟
قتی سیاستمداران می‌فهمند رئیسی به‌دنبال تخریب دیگران نیست، بلکه به‌دنبال اصلاح است، وضعیت متفاوت خواهد بود، در همین مناظرات رئیسی اطلاعات زیادی درباره رقبای خود داشت اما به‌عنوان کسی که در راس قوه‌قضائیه بود از اطلاعات خود برای تخریب استفاده نکرد. بنابراین نفس چنین شناختی از رئیس‌جمهور منتخب باعث می‌شود حتی رقبا نیز احساس امنیت داشته باشند و احساس نکنند که رئیس‌جمهور برای تخریب آنها تلاش می‌کند . بلکه رئیس‌جمهور می‌خواهد عناصر فاسد را درجای خود بنشاند و در این وادی هم هیچ سوءاستفاده سیاسی از این اطلاعات به‌عمل نمی‌آورد، لذا این گام بلند درجهت اصلاح نوع تعاملات خواهد بود .
رئیسی توده مردم را دوباره امیدوار کرد
یعنی به نظر شما رئیسی می‌تواند توده مردم را امیدوار کند؟
بله. آنچه درحال حاضر توده مردم را مایوس می‌کند این است که بین این افراد جنگ قدرت وجود دارد و این درست است؛ برخی دعواها، دعواهای قدرت است، نه دعوای منافع مردم از این‌رو وقتی ببینند رئیسی با رقیب خود برخورد نمی‌کند بلکه با عناصر فاسدی برخورد می‌کند که منافع مردم را به خطر انداخته است و هیچ تردیدی در این نیست میلیاردها پول مردم را دراختیار گرفتند و پس نمی‌دهند، قطعا ایجاد امید می‌کند. این امر در نخبگان هم ایجاد آرامش می‌کند و این نشان می‌دهد مساله رئیسی رقبای سیاسی نیستند. مساله او آن چیزی است که به زیان مردم تمام شده است. به‌نظرم این دستاورد بالایی خواهد بود و در کوتاه‌مدت روابط بین خواص را نیز بهبود می‌بخشد. بنابراین این بهبود اوضاع به جامعه امید می‌دهد و جامعه احساس نمی‌کند آنها دیده نمی‌شوند و گم شده‌اند، لذا آنچه اکنون موجب یاس شده این است که احساس می‌شود مسئولان دغدغه مردم را ندارند و فقط دغدغه این را دارند که در قدرت باقی بمانند. اگر این تفکر اصلاح شود در کوتاه‌مدت نیز نشانه‌های خوبی خواهد داشت، حتی امروز که یک روز از انتخابات گذشته شاهد هستیم آنها برخوردهای صمیمانه با هم داشتند و این برخورد صمیمانه هم ازسوی رئیس دولت و هم ازسوی رئیس‌جمهور منتخب است که قطعا تاثیرات مثبتی خواهد داشت.