سیامک خاجی، روزنامه نگار: دومین روز رقابتهای یورو 2020 با اتفاقات عجیب و ناراحتکنندهای همراه بود که باعث شد دنیای فوتبال برای ساعاتی در بهت و حیرت فرو برود. ابتدا در جریان دیدار دانمارک برابر فنلاند بود که کریستین اریکسن، هافبک نامدار دانمارکیها ناگهان به زمین افتاد و دچار حمله قلبی شد. اتفاقی که با واکنش سریع سیمون کیائر، کاپیتان این تیم و در ادامه پزشکان حاضر در ورزشگاه نهایتا به خیر گذشت و اریکسن پس از انتقال به بیمارستان از مرگ نجات یافت. در دیدار بعدی این مسابقات نیز مصدومیت شدید تیموتی کاستانیه، مدافع بلژیک باعث شد تا برابر روسیه تعویض شود و پس از این دیدار مشخص شد که کاسه چشم او دچار شکستگی شده است و به این ترتیب حضور در ادامه این رقابتها را از دست داد. هرکدام از این دو اتفاق میتوانست به ضایعهای جبرانناپذیر تبدیل شود اما نهایتا به خیر گذشت. اریکسن فعلا در بیمارستان بستری است و در پیامی به همتیمیهای خود از سلامتیاش خبر داده است.
در اواخر نیمه نخست دیدار دانمارک مقابل فنلاند، اریکسن ناگهان نقش بر زمین شد و به نظر میرسید دچار مشکلی جدی شده است. در این میان سیمون کیائر، کاپیتان دانمارکیها به سرعت خودش را به ستاره تیم رساند و با باز کردن راه تنفس او و سپس عملیات احیا تلاش کرد تا اریکسن را از مرگ نجات دهد که در این راه موفق بود و رسانهها به او لقب قهرمان دادند. کیائر در ادامه از بازیکنان تیم خواست با قرار گرفتن در اطراف این بازیکن مانع از ثبت این لحظات دشوار توسط دوربینها شوند و همچنین تماشاگران حاضر در ورزشگاه نیز این اتفاقات را نبینند. پزشکان به سرعت CPR را آغاز کردند و پس از 13 دقیقه که شرایط او کمی بهتر شد به سرعت این بازیکن را به بیمارستان فرستادند. یوفا نیز تصمیم گرفت ادامه مسابقه را تعلیق کند و بازیکنان راهی رختکن شدند. در این دقایق ورزشگاه در بهت فرو رفته و سکوتی عجیب آنجا را فرا گرفته بود. درنهایت پس از اینکه مشخص شد شرایط اریکسن در بیمارستان پایدار شده و خطری او را تهدید نمیکند یوفا ساعاتی بعد تصمیم گرفت ادامه مسابقه را پیگیری کند و البته این مسابقه با نتیجهای تاریخی برای فنلاند به پایان رسید. آنها توانستند با نخستین گل خود در تاریخ رقابتهای یورو، اولین برد خود را نیز جشن بگیرند و 3 امتیاز حساس به حساب این تیم واریز شد.
موارد مشابه
با توجه به اینکه پیش از این چندین مورد مشابه در زمین فوتبال اتفاق افتاده بود که برخی به مرگ بازیکنان منجر شده بود، نگرانی از بابت احتمال مرگ اریکسن بازیکنان و هواداران این تیم را دچار شوک کرده بود. مارک ویوینفو، بازیکن کامرونی یکی از مشهورترین نفراتی بود که در جریان دیدار تیمش در جام کنفدراسیونها و در میانه میدان نقش بر زمین شد و درحالی که دوربینهای تلویزیونی آخرین لحظات زندگی او را به تصویر میکشیدند تلاش پزشکان برای نجات این هافبک 28 ساله موثر نبود و جان خود را از دست داد. آنتونیو پوئرتا، هافبک سویا نیز در فصل 2008-2007 در دیدار تیمش برابر ختافه یک بار نقش بر زمین شد اما با مداوای پزشکان به زمین برگشت اما بار دیگر در رختکن دچار مشکل شد و سه روز بعد درحالی که تنها 22 سال داشت جان خود را از دست داد. شیخ تیوته، هافبک سابق نیوکسل نیز تنها 4 ماه پس از جدایی از این تیم در تمرینات تیم چینی بیجینگ اینترپرایس دچار حمله قلبی شد و در بیمارستان جان خود را از دست داد. میکلوس فهر، مهاجم مجارستانی بنفیکا نیز در ژانویه 2004 و در جریان دیدار تیمش برابر ویتوریا گیمارش در زمین مسابقه دچار سکته قلبی شد و پزشکان به سرعت او را به بیمارستان رساندند اما تلاشها برای نجات این بازیکن 24 ساله موثر نبود و جان خود را از دست داد.
البته در این میان بازیکنانی نیز بودهاند که از این شرایط جان سالم بهدر بردند. فابریس موامبا، هافبک بولتون در دیدار جام حذفی تیمش در سال 2012 نقش زمین شد و از نظر پزشکی برای 78 دقیقه مرده بود اما نهایتا تلاش پزشکان نتیجه داد و او به زندگی برگشت. پس از این اتفاق او مجبور شد در سن 24 سالگی فوتبال را کنار بگذارد. بافتیمبی گومیس، مهاجم فرانسوی نیز چندین بار در زمین مسابقه با پیراهن سوانسی، گالاتاسرای و الهلال دچار مشکلاتی شده بود اما هنوز به فوتبال ادامه میدهد و در تیم عربستانی عضویت دارد.
خوشبختانه فعلا خطر مرگ برای اریکسن رفع شده است اما مشخص نیست آیا او میتواند دوباره به میادین فوتبال برگردد یا باید در اوج و درحالیکه هنوز 29 سال دارد از فوتبال خداحافظی کند. ایکر کاسیاس هم در پورتو دچار چنین مشکلی شد و اگر چه تلاش کرد تا دوباره به میادین برگردد اما بالا رفتن سنش و نظر منفی پزشکان باعث شد تا درنهایت از فوتبال خداحافظی کند.
موافقت سوئیسیها با برگزاری بازی
پس از این اتفاق بسیاری از فوتبالیستها و اسطورههای این ورزش در پیامهایی برای اریکسن آرزوی سلامتی کرده و حتی روملو لوکاکو، همتیمیاش در اینتر پس از گلزنی برابر روسیه گلش را به این هافبک دانمارکی تقدیم کرد. پس از پایان بازی کسپر هیوملند، سرمربی دانمارک در پاسخ به این سوال که چرا این تیم درنهایت قبول کرده که پس از این شوک بزرگ دوباره در زمین حاضر شده و همان شب ادامه مسابقه را برگزار کند، گفت: «ما دو گزینه پیش رو داشتیم. یکی اینکه پس از چند ساعت به زمین برگردیم و ادامه بازی را انجام دهیم یا اینکه ظهر روز یکشنبه این کار بکنیم. همه بازیکنان موافق بودند که بهتر است همین امشب ادامه بازی برگزار شود. با شرایط حساسی که بازیکنان داشتند، فکر نمیکنم هیچکدام از آنها میتوانستند در شرایط عادی راهی منزل شده و بخوابند و برای بازی روز بعد آماده شوند. به همین دلیل اعلام کردیم که حاضریم دنباله بازی را انجام دهیم. ما برای بردن بازی تلاش زیادی داشتیم و البته در چنین شرایط روحی انجام مسابقه کاری بسیار سخت است. به بازیکنانم افتخار میکنم که اینچنین از هم حمایت کردند و تا آخرین دقایق پیگیر وضعیت همتیمی خود بودند. شب بسیار سختی برای همه ما بود و بار دیگر به همه ما ثابت شد که چقدر روابط خوب در زندگی ما اهمیت دارد و در چنین لحظاتی ارزش در کنارهم بودن را درک میکنیم. امیدوارم کریستین بهزودی سلامتیاش را بازیافته و به جمع ما برگردد.»
انتقاد از تصمیمات یوفا
البته این تصمیم یوفا با انتقاداتی هم روبهرو شد. پیتر اشمایکل، اسطوره فوتبال دانمارک که پسرش هماکنون گلر اول این تیم است از اینکه یوفا با وجود وقوع چنین فاجعهای برای تیم و در شرایط بد روحی تصمیم به برگزاری ادامه بازی گرفته بهشدت انتقاد کرد. گلر سابق یونایتد در این باره میگوید: «یوفا تیم ملی ما را در شرایط بسیار بدی قرار داد و آنها مجبور بودند در شرایط نامساعدی چنین تصمیمی را بگیرند. به نظر من این کار یوفا واقعا احمقانه و غیرمنصفانه بود. اتفاقی بسیار تلخ در زمین مسابقه رخ داده و یوفا دو گزینه عجیب پیش روی بازیکنان قرار داد؛ یا ادامه بازی را همین امشب برگزار کنید یا ظهر فردا. به نظرم این تصمیم اصلا منطقی نبود و نباید آنها را برای انجام ادامه بازی در این فاصله کم تحت فشار قرار میدادند. آنها باید به هتل محل اقامت خود برمیگشتند که ظاهرا 45 دقیقه زمان میبرد. در آنجا هم با توجه به شرایطی که در زمین داشتند و صحنههای دردناکی که دیده بودند بعید بود بازیکنی بتواند استراحت کند یا بخوابد. خیلی زود هم آنها مجبور شدند دوباره به ورزشگاه برگشته و ادامه بازی را برگزار کنند. یوفا باید تیم دانمارک را در شرایط بهتری قرار میداد و چنین گزینههایی اصلا عادلانه نبود. یوفا حتی برای اینکه پخش تلویزیونی را از دست ندهد تصمیم داشت بازی را ساعت 12 ظهر به وقت محلی برگزار کند تا بتواند رضایت اسپانسرها را داشته باشد. واقعا چنین تصمیماتی به فوتبال لطمه میزند و اصلا منطقی نیست. بازیکنان تیم در آن دقایق شرایط بسیار دشواری را سپری کردند و میدانم که تجربه چنین اتفاقی در زمین مسابقه و اینکه همتیمی شما درحال مجادله با مرگ است، بسیار سخت و سنگین است و اثرات آن تا مدتها با بازیکنان خواهد بود.»
البته با توجه به اینکه در صورت تعویق مسابقه برنامه بازیها کاملا دچار مشکل میشد یوفا چارهای نداشت تا این بازی را هر چه زودتر برگزار کند اما مسلما میتوانست اگر قرار بود بازی روز گذشته انجام شود، ساعت بهتری را برای برگزاری آن انتخاب کند.
خداحافظی احتمالی از فوتبال
اریکسن سالها در لیگ جزیره و تیم تاتنهام عضویت داشت و پروفسور سانجای، متخصص قلب که تستهای متعددی را از او در فاصله سالهای 2013 تا 2020 گرفته است میگوید این بازیکن دانمارکی به هیچ عنوان سابقه بیماری قلبی نداشته است. از طرف دیگر او معتقد است که نجات این بازیکن در آن شرایط چیزی شبیه به معجزه بوده است و اینکه گفته میشود قلب او پس از 5 دقیقه توقف دوباره شروع به تپش کرده است اتفاق چندان معمولی نیست: «اگر آنها عملیات احیای تهاجمی را انجام داده باشند و از دفیبریلاتور استفاده کرده باشند مسلما او دچار حمله قلبی شده است و قلب او با ریتم بدی کار میکرده است. او درحالیکه به سمت توپ میرفت ناگهان کنترل پاهایش را از دست داد و به زمین افتاد. در چنین شرایطی احتمالا اکسیژن به حد کافی به مغز نرسیده است و زمانی که شما به زمین میخورید و قلب از کار افتاده است هر چه زمان طولانیتری از این اتفاق سپری شود شانس بازگشت شما کمتر میشود. اگر عملیات احیای قلب به درستی انجام نشود شانس بازگشت شما به زندگی لحظهبهلحظه کم میشود و به زیر 7 درصد میرسد. معمولا افرادی که بین 5 تا 6 دقیقه دچار این مشکل شدهاند حتی درصورت برگشت هم با مشکلات تنفسی روبهرو میشوند. البته این را باید درنظر داشت که اریکسن شخصی جوان و ورزشکار است و همین موضوع به او کمک کرده تا بهتر بتواند در این شرایط دوام بیاورد.»
اریکسن در این سالها در آژاکس، تاتنهام و اینتر بازی کرده و در هیچکدام از تستهایی که از او گرفته شده مشکل قلبی گزارش نشده است. به همین دلیل پزشکان تصمیم دارند تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام داده و آزمایشات دقیقی از وضعیت او داشته باشند تا مشخص شود که چرا او ناگهان دچار چنین مشکلی شده است.
رسانههای ایتالیایی معتقدند با شرایطی که اریکسن تجربه کرده، بعید است او دوباره بتواند به میادین فوتبال برگردد و احتمالا درنهایت مجبور خواهد شد با ورزش حرفهای خداحافظی کند. او فعلا در بیمارستان تحت مداوا قرار دارد و در گروه واتساپی که با بازیکنان اینتر دارد از سلامتی خود خبر داده است اما هنوز مشخص نیست چه زمانی قادر خواهد بود به زندگی عادی برگردد. دکتر اسکات مورای دراینباره میگوید: «این احتمالا پایان دوران فوتبال این بازیکن خواهد بود. در ایتالیا قوانین سختگیرانهای در این زمینه وجود دارد و اگر بازیکنی سابقه بیماری قلبی داشته باشد به او اجازه حضور در مسابقات لیگ داده نمیشود. به همین دلیل بعید است او باز هم بتواند با پیراهن اینترمیلان به میدان برود. آنها با همین قوانین توانستهاند میزان مرگومیر بر اثر بیماری قلبی در بین ورزشکاران را از 3 درصد به زیر یک درصد کاهش دهند. این کشور سیستم کنترل بسیار کاملی برای بیماریهای قلبی دارد و اگر اریکسن یک ایتالیایی بود از پیش از شروع فوتبالش وضعیت فیزیکی و قلبی او چک میشد و احتمالا در همان زمان مشخص میشد که آیا او دچار مشکلی هست یا خیر. او از این پس باید به صورت منظم زیرنظر یک پزشک قلب قرار داشته باشد و بعید است پزشکان دیگر به وی اجازه دهند که بتواند در رقابتهای ورزشی به میدان برود. اگر هم بخواهد دوباره در زمین حاضر شود و پزشک او چنین مجوزی را صادر کند احتمالا باید از اینترمیلان جدا شده و راهی کشور دیگری شود که به او مجوز حضور در رقابتهای فوتبال را بدهند. البته در این شرایط به عقیده من بازگشت او به میادین ریسک بزرگی خواهد بود.»