به گزارش «فرهیختگان»، سکته قلبی یا آنفارکتوس میوکارد زمانی رخ می‌دهد که بخشی از عضله قلب، خون کافی دریافت نکند. هر چه درمان لازم برای بازیابی جریان خون دیرتر انجام شود، عضله قلب آسیب بیشتری می‌بیند.
بیماری شریان کرونری (CAD) علت اصلی سکته قلبی است. اسپاسم شدید یا انقباض ناگهانی شریان قلب که منجر به قطع شدن جریان خون در عضله قلب می‌شود، نیز یکی دیگر از علل سکته قلبی است که البته به اندازه بیماری شریان کرونری شایع نیست.
عامل‌های خطر سکته قلبی
ناراحتی‌های قلبی مختلف، سبک زندگی، سن و سابقه بیماری قلبی در خانواده خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته قلبی را افزایش می‌دهد؛ این عامل‌ها اصطلاحاً عامل‌های خطر سکته قلبی گفته می‌شود. حدوداً نیمی از مردم حداقل یک عامل از سه عامل اصلی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ یعنی فشار خون بالا، کلسترول خون بالا و استعمال دخانیات ـ را دارند.
بعضی عامل‌های خطر، از قبیل سن یا سابقه خانوادگی را نمی‌توان کنترل کرد. با این حال می‌توانید خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و بروز سکته قلبی را از طریق تغییر دادن عامل‌های قابل کنترل کاهش دهید.
علائم سکته قلبی
به نقل از دکتر لیلا عسگرپور دکتر قلب کرج علائم اصلی سکته قلبی به شرح زیر است:
- احساس درد یا ناراحتی در قفسه سینه: اکثر سکته‌های قلبی با احساس ناراحتی در بخش میانی یا چپ قفسه سینه همراه است؛ این احساس ناراحتی بیش از چند دقیقه طول می‌کشد یا حالت رفت و برگشتی دارد. بیماران احساس ناراحتی در قفسه سینه را به صورت احساس فشاری آزاردهنده، فشرده شدن، گرفتگی یا درد توصیف می‌کنند.
- احساس ضعف، سرگیجه یا غش کردن: همچنین ممکن است عرقی سرد بدن بیمار را فرابگیرد.
- احساس درد یا ناراحتی در فک، گردن یا پشت بدن.
- احساس درد یا ناراحتی در یک یا هر دو بازو یا شانه.
- تنگی نفس: تنگی نفس غالباً با احساس ناراحتی در قفسه سینه همراه است، البته ممکن است تنگی نفس قبل از ناراحتی قفسه سینه شروع شود.
از دیگر علائم سکته قلبی می‌توان به خستگی غیرعادی یا غیرقابل توضیح و حالت تهوع یا استفراغ اشاره کرد. احتمال بروز این علائم در بانوان بیشتر است.
در صورت مواجهه با علائم سکته قلبی با اورژانس تماس بگیرید
چنانچه متوجه علائم سکته قلبی در خود یا اطرافیان‌تان شدید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. هر چه سریع‌تر به اورژانس برسید، درمان زودتر شروع می‌شود و آسیب کمتری به عضله قلب وارد می‌شود. متخصص قلب آزمایش‌هایی را در بیمارستان انجام می‌دهد تا مطمئن شود که سکته قلبی در حال رخ دادن است و بهترین درمان را انتخاب کند.
بیماران سکته قلبی گاهی اوقات به احیای قلبی ریوی (CPR) یا شوک الکتریکی قلب (الکتروشوک) نیاز دارند تا قلب مجدداً بتواند وظیفه پمپاژ خون را انجام بدهد. کارکنان آموزش دیده بخش اورژانس می‌توانند CPR یا الکتروشوک را تا زمان رسیدن متخصص قلب انجام بدهند. در هر حال این نکته را از یاد نبرید که هر چه درمان اورژانسی سریع‌تر شروع شود، احتمال زنده ماندن بیمار سکته قلبی بیشتر می‌شود.
اقدامات لازم در دوران نقاهت بعد از سکته قلبی
ممکن است قلب حین سکته قلبی آسیب دیده باشد و ریتم قلب و توانایی‌اش در پمپاژ کردن خون به بقیه بخش‌های بدن مختل شده باشد. همچنین احتمال دارد در معرض خطر سکته قلبی دیگر یا عارضه‌هایی مانند سکته مغزی، اختلال‌های کلیوی و بیماری شریان محیطی (PAD) باشید.
با رعایت کردن توصیه‌های زیر می‌توانید احتمال بروز مشکلات قلبی را پس از سکته قلبی کاهش دهید:
- ورزش و فعالیت بدنی: با متخصص قلب درباره کارهایی که هر روز در محل کار و زندگی‌تان انجام می‌دهید، صحبت کنید. ممکن است پزشک دستور بدهد که سفر، فعالیت‌های شغلی یا جنسی‌تان را تا مدتی پس از سکته قلبی محدود کنید.
- تغییر سبک زندگی: رعایت رژیم غذایی سالم‌تر، افزایش فعالیت بدنی، ترک دخانیات و مدیریت استرس در کنار مصرف داروهای تجویز شده سلامت قلب و کیفیت زندگی را ارتقا می‌دهد. با متخصص قلب درباره شرکت در برنامه توانبخشی قلبی به منظور راهنمایی گرفتن درباره ایجاد تغییرات مفید در سبک زندگی مشورت کنید.
- توانبخشی قلبی: توانبخشی قلبی برنامه‌ای مهم برای افرادی است که در حال گذراندن دوران نقاهت پس از سکته قلبی، نارسایی قلبی یا مشکلات قلبی دیگری هستند که به جراحی یا درمان پزشکی نیاز دارد. توانبخشی قلبی برنامه‌ای است که تحت نظارت متخصص انجام می‌شود و شامل موارد زیر است:
- ورزش؛
- آموزش دیدن درباره زندگی سالم شامل تغذیه سالم، مصرف داروهای تجویز شده و روش‌های ترک سیگار و دخانیات و
- مشاوره برای یافتن روش‌های کاهش استرس و ارتقاء سلامت روان.
گروهی از متخصصین، از جمله متخصص تغذیه، متخصص ورزش درمانی، فیزیوتراپیست و مشاور یا متخصص سلامت روان، در دوران توانبخشی قلبی در کنار بیمار هستند.
آیا فعالیت جنسی پس از سکته قلبی ایمن است؟
اگر علائم بیماری قلبی ندارید، می‌توانید تست ورزش یا استرس را بدون دچار شدن به آنژین انجام بدهید یا عروق قلب به طور کامل باز شده و رگ‌زایی از طریق جراحی بای‌پس انجام شده است، احتمال این که حین برقراری رابطه جنسی دچار سکته قلبی شوید، پایین خواهد بود.
اگر آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری انجام داده باشید، زمان ازسرگیری فعالیت جنسی به محل ورود کاتتر به بدن بستگی خواهد داشت. اگر عمل از راه کشاله ران انجام شده باشد، باید تا زمان التیام یافتن جای زخم صبر کنید. اگر عمل از راه بازو انجام شده باشد، کافی است فقط چند روز صبر کنید. فعالیت جنسی پس از جراحی بای‌پس باز قلب تا زمانی که استخوان قفسه سینه جوش نخورده باشد، مجاز نیست ـ جوش خوردن استخوان معمولاً 6 ـ 8 هفته طول می‌کشد. تا چند ماه پس از جراحی قلب باز نباید در موقعیتی قرار بگیرید که فشار به قفسه سینه وارد شود. اما اگر جراحی کم‌تهاجمی یا رباتیک انجام داده باشید، هر زمان که احساس کردید آماده‌اید، می‌توانید فعالیت جنسی داشته باشید.
مشاوره جنسی برای بیمارانی که دچار مشکلات قلبی هستند برای پیشگیری از عوارض بیماری بسیار اهمیت دارد.
چه زمانی فعالیت جنسی ایمن نیست؟
در صورت ابتلا به آنژین ناپایدار، تشدید نارسایی قلب، آریتمی کنترل نشده یا بیماری قلبی عروقی جدی یا با علائم شدید تا زمانی که وضعیت‌تان پایدار نشده باشد و مشکل‌تان به صورت بهینه مدیریت نشود، اجازه فعالیت جنسی ندارید.
اگر حین فعالیت جنسی دچار علائم قلبی ـ عروقی شدید، فعالیت‌تان را متوقف کنید. به پزشک مراجعه کنید و تا زمانی که وضعیت‌تان پایدار نشده است، فعالیت جنسی را شروع نکنید.
مراجعه برای مشاوره جنسی برای بیماران قلبی از اهمیت زیادی برای سلامت این بیماران برخوردار است.