سیامک خاجی، روزنامه‌نگار: خصوصیات اخلاقی منحصربه‌فرد ژوزه مورینیو باعث شده این مربی پرتغالی درطول سال‌ها حضورش روی نیمکت تیم‌های مختلف با بازیکنان بزرگی دچار مشکل شود و درگیری‌هایی بین آنها شکل بگیرد. در تازه‌ترین اتفاق، پل پوگبا در مصاحبه‌ای به رفتارهای این مربی در زمان حضورش روی نیمکت منچستریونایتد اشاره کرد و گفت: «با اوله(سولشر) خیلی بهتر هستم چراکه او خود را مقابل بازیکنان قرار نمی‌دهد. این تفاوت او با مورینیو است که گاهی اوقات رفتارهایی با بازیکنان داشت انگار که آنها اصلا وجود ندارند. در آن دوران اوضاع بین من و او کاملا عجیب بود. یک روز رابطه بسیار خوبی با هم داشتیم و همه هم می‌دیدند که چقدر اوضاع خوب است و فردایش نمی‌دانم چه اتفاقی رخ می‌داد که اخلاقش کاملا عوض می‌شد. این شرایط عجیبی بود که بین من و او وجود داشت و اصلا دلیل آن را نمی‌دانم. او کلا اخلاق منحصربه‌فردی دارد و معمولا دوست دارد حرف‌هایی بزند که دیگران به او پاسخ بدهند و از این رفتار و چالش‌ها لذت می‌برد.» او نخستین بازیکنی نیست که با این مرد پرتغالی دچار حاشیه می‌شود و مسلما آخرین آنها هم نخواهد بود. در ادامه نگاهی به فهرست ستاره‌هایی داریم که با آقای خاص دچار مشکل شدند و رابطه پرنوسانی با او داشتند.
خوان ماتا (چلسی)
در دومین دوران حضورش در چلسی، مورینیو با هافبک اسپانیایی تیمش دچار مشکل شد و درنهایت او را مجبور به ترک استمفوردبریج کرد. ماتا در آن سال‌ها در شرایط بسیار خوبی قرار داشت اما مورینیو ناگهان تصمیم گرفت به‌جای او از اسکار برزیلی استفاده کند و به این ترتیب نیمکت‌نشینی‌های مدام این هافبک اسپانیایی سبب شد در نیم‌فصل راهی اولدترافورد شود. جالب اینکه مدتی بعد این دو دوباره در منچستریونایتد با هم کار کردند و این‌بار خبری از این مشکلات نبود. مورینیو در آن زمان در مصاحبه‌ای گفت: «ماتا به‌عنوان یک هافبک تهاجمی هوش بالایی دارد و پاس‌های عالی می‌دهد اما برای من اسکار بهترین گزینه برای این پست است و بهترین بازیکن تیمم در این فصل بوده است.» ماتا هم در پاسخ به سوال خبرنگار ال‌پایس درباره رابطه‌اش با سرمربی پرتغالی گفته بود: «خوب یا بد ما هیچ رابطهای با هم نداریم و اصلا حرفی بین ما رد و بدل نمی‌شود اما من همیشه تلاش می‌کنم به مربی‌ام احترام بگذارم.»
کوین دی‌بروینه (چلسی)
این هافبک بلژیکی که این روزها یکی از بهترین‌های دنیاست پیش از این اعتراف کرده بود در دوران حضور در جمع آبی‌ها تنها دوبار با مربی تیمش صحبت کرده است. ظاهرا مورینیو به او هم اعتقاد زیادی نداشت و درحالی که در همان زمان هم از دی‌بروینه به‌عنوان ستاره‌ای آینده‌دار نام برده می‌شد اما آقای خاص عقیده دیگری داشت. دی‌بروینه درباره یکی از دیدارها می‌گوید: «ژوزه در دسامبر2013 مرا به دفترش دعوت کرد و فکر می‌کنم این یکی از دو لحظه سرنوشت‌ساز در عمر فوتبالی‌ام بود. چند کاغذ پیش‌رویش بود و ناگهان گفت: «یک پاس گل، صفر گل و 10پس گرفتن توپ.» کمی طول کشید تا متوجه شوم که او می‌خواهد چه کار کند. سپس آمار دیگر هافبک‌های تهاجمی تیم مانند ویلیان، اسکار، ماتا و شورله را خواند که هرکدام مثلا 5گل و 10پاس‌گل داشتند. منتظر بود تا جوابی بدهم و من هم گفتم خب برخی از آنها 15 یا 20بازی در این فصل انجام داده‌اند اما من فقط سه‌بار به زمین رفته‌ام. این فرق بزرگی نیست. من سعی کردم صادق باشم و به او گفتم اگر باشگاه دوست ندارم در اینجا باشم مرا بفروشید چون می‌خواهم فوتبال بازی کنم.» یک‌ماه بعد او به وولفسبورگ واگذار شد و در بازگشت به لیگ جزیره حالا یکی از بهترین هافبک‌های تهاجمی سال‌های اخیر فوتبال دنیاست.
محمد صلاح (چلسی)
شاید اگر مورینیو به چلسی برنمی‌گشت این تیم به یکی از پرستاره‌ترین تیم‌های حال‌حاضر فوتبال دنیا تبدیل شده بود. صلاح مصری که در چند فصل اخیر یکی از ارکان موفقیت لیورپول بوده است زمانی در چلسی حضور داشت اما مورینیو اعتقادی به او نداشت. او در آن دوران در تیمش 5وینگر داشت و به همین دلیل ترجیح می‌داد این بازیکن مصری را به‌صورت قرضی یا قطعی به تیم دیگری واگذار کند. حتی یک‌بار گفته بود ترجیح می‌دهد صلاح دیگر به تیمش برنگردد و به همین دلیل او را به‌صورت قطعی فروخت تا کمی تیمش خلوت‌تر شود اما این وینگر چپ‌پا در سال‌های بعد ثابت کرد مورینیو کاملا درباره او دچار اشتباه شده است. البته آقای خاص در یکی از مصاحبه‌هایش در سال‌های اخیر گفته بود فروش صلاح تصمیم او نبود.
آندره شورله (چلسی)
این ستاره آلمانی هم در چلسی با مورینیو دچار مشکل شد و نیمکت‌نشینی‌های پیاپی باعث شد به‌شدت افت کرده و نتواند عملکرد خوبش را در بوندس‌لیگا در لیگ جزیره هم ادامه دهد. شورله درباره آن دوران می‌گوید: «حضور در چلسی انتقالی رویایی برای من بود. پس از گذشته چند هفته دچار بیماری شدم و پس از آن دیگر سرمربی تیم به من اعتماد نکرد و کمتر از من استفاده می‌کرد. مورینیو به من نشان داد که زندگی یک فوتبالیست تا چه حد می‌تواند برایش سخت شود. شما وقتی در یک بازی بد هستید ممکن است در یکی، دو مسابقه بعد نیمکت‌نشین شوید اما اوضاع من در چلسی خیلی بد پیش رفت و مربی دیگر حساب چندانی روی من نمی‌کرد.» مشکلات شورله با مورینیو درنهایت باعث شد در سال2015 و پس از تنها دو فصل از چلسی جدا شود. او درنهایت سال گذشته و درحالی که تنها 29سال داشت از فوتبال خداحافظی کرد که شاید رفتارهایی که درطول دوران بازی با او شد در این تصمیمش نقش مهمی داشت.
ایکر کاسیاس (رئال‌مادرید)
مورینیو به‌خصوص در آخرین ماه‌های حضورش در برنابئو با مشکلات زیادی روبه‌رو شد و شایعات زیادی درباره مشکلات او با بازیکنان تیم به گوش می‌رسید. یکی از این نفرات گلر مشهور و محبوب رئال بود که شاید یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات این مربی در اسپانیا همین موضوع بود که باعث شد هواداران کمتر از وی حمایت کنند. مشکلاتی که کاسیاس و مورینیو در رختکن تیم داشتند درنهایت به جدایی کاپیتان رئال منجر شد و در پایان همان فصل هم سرمربی پرتغالی از این تیم رفت.
کریس رونالدو (رئال‌مادرید)
درحالی‌که انتظار می‌رفت مورینیو با هموطنش رابطهای بسیار خوب داشته باشد اما این ارتباط درنهایت پرفراز و نشیب پیش رفت و نهایتا حتی یک‌بار گفت که این بازیکن بیش از حد اعتمادبه‌نفس دارد و البته بیشتر سعی می‌کرد حرف‌هایش را از طریق دستیارش، روی فاریا به رونالدو منتقل کند. مورینیو سال‌ها بعد و در مستندی که درباره سر بابی رابسون ساخته شد نشان داد که هنوز هم با این بازیکن مشکلات زیادی دارد و در جایی از این مستند گفت: «رونالدو نازاریا بهترین رونالدوی تاریخ است.»
ریکاردو کاروالیو (چلسی)
دیگر ستاره پرتغالی که او هم با این مربی به مشکل خورد و اگرچه در دو تیم مختلف با مورینیو کار کرده بود و این مربی اعتقاد زیادی هم به او داشت. این دو با هم پورتو را قهرمان اروپا کردند و یکی از نفراتی بود که آقای خاص برای تقویت چلسی در نخستین دوره حضورش در این باشگاه خرید. در ابتدای فصل2006-2005 اما ناگهان در نخستین بازی ویلیام گالاس به‌جای کاروالیو در قلب خط‌دفاع به میدان رفت تا شایعه اختلاف او با مورینیو منتشر شود. مربی پرتغالی خیلی زود در گفت‌وگویی دلیل این اتفاق را با الفاظی عجیب اعلام کرد: «ریکاردو کاروالیو ظاهرا در فهمیدن برخی مسائل دچار مشکل است و فکر می‌کنم بهتر است یک تست آی‌کیو بدهد. من 4سال است که با او کار می‌کنم و شناخت خوبی از هم داریم اما متاسفم که باید چنین صحبت‌هایی را درباره او انجام می‌دهم. فکر می‌کنم ریکاردو بهتر است به یک پزشک مراجعه کند.»
په‌په (رئال‌مادرید)
مشکلات مورینیو با بازیکنان پرتغالی کم نبوده است. بازیکنی که سال‌ها درکنار کاروالیو در خط‌دفاعی تیم ملی پرتغال بازی کرده بود و درطول 10سال حضورش در رئال‌مادرید سه قهرمانی لالیگا و سه قهرمانی اروپا را تجربه کرده بود. او یکی از بازیکنانی بود که تاثیر زیادی بین بازیکنان تیم داشت و فکر می‌کرد این حق را دارد تا درباره رفتاری که با ایکر کاسیاس شده بود به مورینیو اعتراض کند. این مدافع پرتغالی البته خیلی زود با واکنش مورینیو در رسانه‌ها مواجه شد: «په‌په یک مشکل مهم در تیم دارد و نام آن رافائل واران است.» مورینیو تلاش کرد خیلی هوشمندانه درخشش واران جوان را دلیل اعتراضات په‌په جلوه دهد: «این تمام واقعیت است. برای یک مدافع 31ساله اصلا راحت نیست که ببیند یک مدافع جوان جایش را می‌گیرد و نگران این است که این بچه 19ساله به‌جایش در ترکیب قرار گیرد. این مشکل خیلی ساده است. زندگی په‌په درحال تغییر است و او به‌سختی می‌تواند با آن کنار بیاید.»
هنریک مخیتاریان (منچستریونایتد)
این خود مورینیو بود که در نخستین فصل حضورش روی نیمکت یونایتد این مهاجم ارمنستانی را به خدمت گرفت اما به‌تدریج زندگی را برای او سخت کرد تا جایی که ترجیح داد راهی آرسنال شود. مخیتاریان در این زمینه می‌گوید: «یک‌بار سر میز صبحانه مورینیو به من گفت مقصر اینکه رسانه‌ها اینقدر از من انتقاد می‌کنند تو هستی. من هم در پاسخ گفتم واقعا؟ عمدی در این کار نداشتم. او یک مربی است که همیشه به‌دنبال موفقیت و برتری است و به همین دلیل سخت است که بتوانی زیرنظرش بازی کنی. دوران سختی را با او در یونایتد سپری کردم و او روزهای سختی را برای من رقم زد. فکر نمی‌کردم حضور در تیم مورینیو اینقدر سخت و پردردسر باشد.»
آنتونی مارسیال (منچستریونایتد)
این مهاجم فرانسوی بارها گفته بود اصلا از دوران حضور مورینیو در یونایتد خاطرات خوبی ندارد و این مربی باتجربه بارها مقابل جمع از او انتقاد کرده بود. مارسیال می‌گوید: «مسلما من دوست داشتم او به‌طور خصوصی حرف‌هایش را به خودم بزند اما او برابر جمع این کار را انجام می‌داد و به‌نظرم این کارش اصلا جالب نبود. در چنین شرایطی شما دوست دارید ثابت کنید که مربی اشتباه می‌کند اما او در بازی‌های بعدی به من فرصت زیادی برای بازی نمی‌داد و البته هر زمان که به میدان می‌رفتم گل می‌زدم. درنهایت هم به من می‌گفت این همان چیزی است که من از تو می‌خواهم و بالاخره فهمیدی که خواسته من چیست.»
سالی مونتاری (اینترمیلان)
این هافبک غنایی یکی از خریدهای جالب مورینیو برای اینتر بود که از پورتسموث راهی این تیم شد و در دو فصل ابتدایی حضورش در سری Aتنها 27بازی انجام داد و البته در سال2010 به‌همراه نراتزوری فاتح سه‌گانه شد. در دومین فصل حضورش در این باشگاه مورینیو ازسوی انجمن‌های مسلمانان به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفت؛ چراکه روزه گرفتن مونتاری در ماه رمضان را زیرسوال برده بود. سرمربی اینترمیلان معتقد بود که روزه‌داری باعث می‌شود عملکرد مونتاری افت کند و حتی این بازیکن را در دیدار برابر باری در دقیقه60 تعویض کرد. مورینیو در آن زمان گفت: «مونتاری با شروع ماه رمضان دچار مشکلاتی شده و به‌نظرم گرمای هوا باعث شده نتواند به‌همراه روزه‌داری نمایش خوبی در زمین داشته باشد.» البته مونتاری هم پاسخ سرمربی خود را داد و گفت که بسیاری از بازیکنان در این ماه روزه می‌گیرند و ثابت نشده این کار روی عملکرد آنها در زمین مسابقه تاثیر می‌گذارد. مونتاری درنهایت تسلیم خواسته سرمربی خود نشد و به انجام فرائض دینی خود ادامه داد.
دله آلی (تاتنهام)
هافبک تهاجمی تانهام در همان بدو ورود مورینیو با این مربی دچار مشکل شد و حتی تا آستانه جدایی از این تیم هم پیش رفت. انتقادهای مداوم این مربی از هافبک ملی‌پوش تیمش باعث شد تا آلی در چند مسابقه نمایش خوبی داشته باشد اما بازهم نیمکت‌نشین شد و بیشتر در مسابقات کم‌اهمیت و جام اتحادیه یا حذفی راهی میدان می‌شد. در تابستان دله آلی در آستانه حضور در پاری‌سن‌ژرمن بود اما به‌دلیل اینکه تاتنهام نتوانست جانشین مناسبی برای او پیدا کند در این باشگاه ماندنی شد اما در این فصل هم اوضاع بهتری نسبت به قبل ندارد و اکثرا نیمکت‌نشین است.
تونگای اندومبله (تاتنهام)
گران‌ترین خرید تاریخ تاتنهام در نخستین فصل حضورش در این تیم اصلا نمایش خوبی نداشت و انتقادهای زیادی متوجه او بود. این هافبک فرانسوی قرار بود خط‌میانی تیمش را ارتقا دهد اما به‌سختی توانست نظر مثبت هواداران را جلب کند. مورینیو درباره او گفت: «نمی‌دانم او چگونه ناگهان مصدوم شد. برایم عجیب بود که او ناگهان دچار چنین مشکلی شد. به‌نظرم او مصدوم نیست و شاید این اتفاقات بهانه‌ای برای بازی نکردن باشد.» او همچنین پس از اینکه این بازیکن را بین دو نیمه دیدار فصل پیش تیمش برابر برنلی تعویض کرد به خبرنگاران گفت: «ما در نیمه نخست اصلا هافبک نداشتیم و به همین دلیل با دردسرهای زیادی مواجه شدیم. ما به او فرصت‌های زیادی دادیم اما هنوز نتوانسته به سطحی که انتظار می‌رفت برسد. من می‌دانم که لیگ برتر انگلیس مسابقات سختی است و برخی بازیکنان مدت زیادی طول می‌کشد تا بتوانند با شرایط اینجا وفق پیدا کنند، اما در تاتنهام نمی‌توان انتظار فرصتی بیش از این داشت.» در ادامه اندومبله شرایط بهتری پیدا کرد و حالا در این فصل به یکی از نفرات اصلی تیمش تبدیل شده است.