سید‌مرتضی نبوی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در نشست راهبرد اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل سراسر کشور ضمن اشاره به تعهدات بین‌المللی و تصویب آن در مجمع نکاتی را مطرح و تاکید کرد تصور من این است اکثر اعضای مجمع دنبال این هستند که تصمیمات‌شان در جهت حفظ منافع ملی، امنیت کشور و تحقق ارزش‌های جمهوری اسلامی باشد، اما واقعیت این است که هنوز تصمیم قطعی درمورد FATF نگرفته‌ام و بنای کار سیاسی در این زمینه را نیز ندارم. مشروح اظهارات این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه آمده است. مجمع درمورد عضویت یا عدم عضویت در FATF تصمیم نمی‌گیرد و آنچه مورد بحث است، دو کنوانسیون است که تحت عنوان پالرمو و سی‌اف‌تی شناخته می‌شوند. FATF در‌حقیقت یک سازمان اقدام مالی است که هفت کشور اروپایی آن را تاسیس کرده‌اند و ظاهرا اکنون تعداد زیادی عضو ندارد و حدود 37 عضو دارد که اغلب نیز از کشورهای پیشرفته صنعتی هستند و در‌واقع یک سامانه بین بانکی در سطح جهان است. باتوجه به اینکه امروزه همه معاملات از طریق بانک‌ها انجام می‌شود، برای اینکه کشوری از شبکه بانک‌های جهانی استفاده کند باید مقدماتی را طی کند و برنامه اقدام این سازمان مالی را انجام دهد، لذا پذیرش این دو کنوانسیون از مقدماتی است که باید انجام شود تا آن سازمان تصمیم بگیرد کشوری را عضو کند یا خیر.
درصورت پذیرش دو کنوانسیون پالرمو و سی‌اف‌تی باز هم تضمینی برای عضویت در FATF ایجاد نمی‌شود
دولت تعهد کرده بود که برنامه اقدام این سازمان را انجام دهد و بخشی از اینها در داخل تصویب شد، اما پذیرش لوایح پالرمو و سی‌اف‌تی همچنان معلق است. پیوستن ایران به این دو کنوانسیون به این معنا نیست که بلافاصله ایران به‌عنوان کشور همراه در FATF شناخته شود، حتی درصورت پذیرش این دو کنوانسیون تضمینی برای عضویت در FATF ایجاد نمی‌شود؛ چراکه این بخشی از مقدمات ورود است، نه همه آن. اما این نکته نیز وجود دارد که اغلب کشورها این دو کنوانسیون را پذیرفتند، هم کشورهایی مانند کلمبیا که به میزان بالای قاچاق شهره‌اند و هم کشورهایی مانند روسیه. اما بحث عضویت در FATF مساله‌ای جداگانه است که نمی‌توان به‌راحتی در این سازمان عضو شد، برای اینکه کشوری صرفا به‌عنوان کشور همکار با این سازمان شناخته شود نیز باید اقداماتی را انجام دهد.
برای من روشن نیست که حق شرط کارکرد نداشته باشد. وضعیت به این‌صورت است که اگر کشوری حق‌شرط ما را نپذیرفت، صرفا معاهده بین ما و کشوری که شرط ما را نپذیرفته برقرار نمی‌شود.
تحریم‌ها به دولت اجازه پیوستن به پالرمو و سی‌اف‌تی را نمی‌دهد
نکته دیگر این است که حتی اگر این دو کنوانسیون را بپذیریم تا زمانی که تحریم‌های ثانویه آمریکا باقی است، گشایشی ایجاد نمی‌شود، لذا چنانچه از مجمع تشخیص مصلحت هم اگر کسی موافق پیوستن به این دو کنوانسیون باشد، موافقت خود را مشروط به برداشتن تحریم‌های ثانویه آمریکا خواهد کرد، زیرا تا زمانی که تحریم‌ها پابرجاست، به دولت اجازه پیوستن به این دو کنوانسیون داده نمی‌شود. اما در بین کشورهایی که این دو کنوانسیون را پذیرفته‌اند، کشورهایی مانند روسیه و کوبا که تحت تحریم آمریکا هستند نیز وجود دارند، بنابراین نهادها و قراردادهای بین‌المللی وجود دارند و برای ارتباط با دنیا باید این موارد را بپذیریم، اما استثنائاتی نیز هستند که از این رو مواردی را که از نظر ما ضدارزش محسوب شوند، نباید پذیرفت.
حتی یک ریال نفت در دوره جدید تحریم به نام ایران به فروش نرفته است
در شیوه دور زدن تحریم‌ها حتی یک ریال نفت به نام ایران به فروش نرفته است. در این شیوه حدود 20 تا 30 درصد از درآمد ناشی از نفت از دست می‌رود، یعنی مثلا اگر 100 میلیارد دلار نفت بفروشید، 30 میلیارد آن را نمی‌توانید دریافت کنید. در این حالت باید هزینه کنید که نفت خود را با پوشش‌های مختلف و به اسم دیگری بفروشید که در این شرایط نیز خطراتی مثل توقیف کشتی و برنگشتن پول در کارهای غیررسمی مانند این شیوه وجود دارد و در واقع این‌طور نیست که شرایط عادی باشد. بنابراین به‌نظر می‌رسد از بین بردن دندان طمع فروش نفت خام کار درستی است و من بزرگ‌ترین مشکلات اقتصاد کشور را در همه دولت‌ها وابستگی به فروش نفت خام می‌دانم، دولت‌ها عادت کرده‌اند سرمایه کشور را بفروشند که بدترین نوع استفاده از نفت است و تولید داخلی را سرکوب می‌کند، درحالی‌که دو سال گذشته فرصت بسیار خوبی برای رونق تولید بود.
بانک‌های مرکزی چین و روسیه در همکاری با ایران دچار مشکل می‌شوند
مقام‌معظم‌رهبری درخصوص برجام فرمودند اگر همه تحریم‌ها را بردارند ما به تعهدات خود باز‌می‌گردیم و هروقت لازم بدانیم میزان غنی‌سازی را افزایش می‌دهیم. از این رو بحث مقابله ما با آمریکا یک بحث راهبردی و از اصول نظام است، اما باید همه این مسائل را درکنار هم درنظر گرفت، حتی کشورهای همکار با ما مانند چین و روسیه بیان می‌کنند که بانک‌های مرکزی این کشورها در همکاری با ایران دچار مشکل می‌شوند، مخصوصا بانک‌های چینی که سهامداران آمریکایی عمده‌ای دارند با موانع بیشتری روبه‌رو می‌شوند.
از سوی دیگر این کشورها موافق عدم عضویت ما در این دو کنوانسیون نیستند، لذا وقتی عضو کنوانسیونی مانند پالرمو که کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی است نمی‌شویم، به این معناست که به دنیا اعلام کنیم عزمی برای مبارزه با این جرائم نداریم.
اینکه دولت از مساله FATF استفاده سیاسی می‌کند از گذشته نیز بوده است و روحانی در همان ابتدا مطرح کرد کاری می‌کند که هم چرخ اقتصاد و هم چرخ سانتریفیوژها بچرخد و از حرکت نایستد، اما اکنون عده‌ای سعی می‌کنند از این مساله برای منافع انتخاباتی خود بهره‌برداری کنند. این موارد برای ما مهم نیست و ملاک ما در تصمیم‌گیری درمورد FATF، منافع ملی و ارزش‌هاست.
پذیرش دو کنوانسیون پالرمو و سی‌اف‌تی مانع کمک ما به گروه‌های مقاومت نیست
از سوی دیگر باید توجه کرد پذیرش این دو کنوانسیون مانع کمک ما به گروه‌های مقاومت نیست، چون نمی‌خواهیم این موارد را از طریق کانال‌های رسمی انجام دهیم، ضمن اینکه ما را مجبور به دادن اطلاعات خود نیز نمیکند؛ چراکه این لوایح در موارد متعددی به قوانین داخلی خود کشورها ارجاع داده شده است و همین الان که عضو این دو کنوانسیون نیستیم نیز درز اطلاعات حتی در مسائل مهمی مانند مسائل هسته‌ای رخ می‌دهد.
پذیرش پالرمو و سی‌اف‌تی با وجود تحریم‌های آمریکا گشایشی ایجاد نمیکند
ظریف بیان کرد که پذیرش این لوایح و کنوانسیون‌ها نمی‌تواند تعیین‌کننده امکان و زمان خروج ما از لیست سیاه FATF باشد، حتی دولتی‌ها اذعان دارند که اگر عضو این لوایح و به‌عنوان عضو همکار FATF شناخته شویم، تاثیر تضمین‌شده‌ای در وضع اقتصادی ما ندارد؛ چراکه همچنان تحریم‌های آمریکا علیه ما برقرار است.
پذیرش این لوایح به این علت است که هزینه دور زدن تحریم‌ها کاهش می‌یابد
بنابراین تقریبا اجماع وجود دارد تا زمانی که تحریم‌های آمریکا برقرار است اصرار بر پذیرش این لوایح به این علت است که هزینه دور زدن تحریم‌ها کاهش می‌یابد و از طرفی کشورهای دوست نیز راحت‌تر با ما ارتباط برقرار می‌کنند، اما گشایشی که وضع را به حالت عادی برگرداند، ایجاد نمی‌شود.
تا اینجا جمع‌بندی بنده این است که با وجود تحریم‌های ثانویه آمریکا دولت اجازه پیوستن به پالرمو و سی‌اف‌تی را ندارد، اما اگر برداشته شد، اشکالی ندارد. درخصوص حق شرط نیز باید تامل کرد، کشورهای دیگر با حق شرط به این کنوانسیون‌ها پیوسته‌اند و این امر برای آنها ممکن بوده است. ما باید قدرت خود را به‌قدری افزایش دهیم که نتوانند با کشور بازی کنند، اما متاسفانه همه دولت‌ها به نفت چشم دوخته‌اند و اکنون این مسائل بسیار سیاسی شده و برچسب جناحی گرفته است.