ابوالقاسم رحمانی، روزنامه‌نگار: سیدعلیرضا ناجی عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا و رئیس مرکز ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری که در این مدت شیوع کرونا بارها و بارها مخاطرات و چالش‌های مواجهه با این ویروس کشنده را از زبان او نقل کردیم، درباره تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی ستاد ملی مقابله با کرونای کشور در رابطه با سفرهای نوروزی به «فرهیختگان» گفت: «من این اعلام جدید رنگ‌بندی‌ها را شگفتانه ستاد ملی مقابله با کرونا نام‌گذاری می‌کنم. درواقع اقدام بسیار عجیبی است؛ یعنی آزاد گذاشتن افراد برای مسافرت کردن و رفتن به شهرها و استان‌هایی که از قبل هم می‌دانستیم هدف تمام مردم برای مسافرت است و درحال‌حاضر هم اصلا وضعیت مناسبی ندارند؛ مثل استان‌های شمالی و شهرهای بزرگ دیگری که مسافرپذیر هستند و مردم دوست دارند که نوروز را در آنها سپری کنند یا مثل مشهد، اصفهان و... . با این وضعیت می‌توانم به جرات بگویم که ما هیچ برنامه‌ای برای سفرهای نوروزی و کنترل این اپیدمی نداریم و مشکل اصلی را هم من در دو چیز می‌بینم؛ یکی اینکه ما اصلا رنگ‌بندی‌هایمان و معیارهایمان برای این رنگ‌بندی‌ها اصلا درست نیست. درحال‌حاضر معیار ما برای این کار براساس بستری در بیمارستان‌هاست، درصورتی‌که در هیچ‌کجای دنیا بر این اساس تصمیم‌گیری نشده و سیاستگذاری نمی‌کنند. این یک مساله تنها یکی از معیارهاست، نه تنها معیار آن! تمام دنیا رنگ‌بندی‌ها را براساس تعداد موارد مثبت روزانه، بروز بیماری، مراجعه به بیمارستان‌ها و سرپایی‌ها و... انجام می‌دهند که ما هیچ‌کدام از آن معیارها را درنظر نمی‌گیریم. خیلی وقت هم هست که در وزارتخانه صحبت می‌کنیم که معیار رنگ‌بندی شهرها باید عوض شود ولی همچنان براساس همان معیار نادرست این رنگ‌بندی‌ها صورت می‌گیرد. من مطمئن هستم اگر معیارها را عوض کنیم حتما رنگ‌های استان‌ها و شهرهای ما تغییر خواهد کرد و باید محدودیت‌ها را بیشتر کنیم.»
برقراری سفرها نشان می‌دهد سناریوی ما همچنان ایمنی توده‌ای است
عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به ادامه داشتن سناریوی ایمنی جمعی برای کنترل کووید در ایران خاطرنشان کرد: «دومین چیزی که می‌توانم به آن اشاره بکنم و من بارها آن را گفته‌ام این است که ما تفکرمان، برمبنای ایمنی جمعی حاصل از عفونت طبیعی جلو می‌رود. با توجه به اینکه سرعت واکسیناسیون‌مان خیلی زیاد نیست، جدای از آن عده‌ای همچنان اصرار بر این دارند که حتما با عفونت طبیعی بتوانند ایمنی ایجاد کنند و ایمنی جمعی حاصل شود. الان در صفحات توئیتری و صحبت‌هایی که برخی می‌کنند، این موضوع عنوان شده است که براساس آمارهایی که وجود دارد حدود 50 میلیون نفر در ایران به کرونا مبتلا شده و با آن درگیر بوده‌اند و ما به ایمنی جمعی رسیده‌ایم و حالا وقت آن شده است که مقداری مردم را آزاد بگذاریم که همین مسیر طی شود. آزاد گذاشتن هم یعنی گردش بیشتر ویروس و درگیری بیشتر مردم با این بیماری. یک‌سری از افراد از همان ابتدا نظرشان بر ایجاد ایمنی جمعی بود و بر همین مدار سیاستگذاری کردند و کار را جلو بردند و همچنان هم بر همین ایده استوارند و آن را پیش می‌برند. این دو محوری که گفتم، محورهای اصلی هستند و همچنان هم ما برخلاف گفته‌هایمان بر مدار ایمنی جمعی پیش می‌رویم. من متاسفم، میدانیم ایمنی جمعی نمی‌تواند خصوصا با ورود واریانت‌ها و جهش‌های جدید پایدار باشد و نمی‌تواند این اپیدمی را بشکند و آن را کنترل کند. ما در همین چند هفته اخیر افزایش موارد مثبت را داشته‌ایم و به اثبات رسیده است که دچار گردش شدیدتر ویروس انگلیسی هستیم و اگر جلوی این را نگیریم و با این سیاق به جنگ با کرونا برویم و مردم را به مسافرت رفتن دعوت کنیم که این کار را هم کرده‌ایم، مخصوصا در استان‌های شمالی وضعیت بدتر می‌شود. چندبار باید یک استان وضعیت قرمز را تجربه کند؟ مردم باید ویروس را به این استان بیاورند و وضعیت را قرمز کنند و بروند و بعد شهر خودشان را قرمز کنند؟! این تصمیم براساس چه تجربه‌ای است؟ کدام عقل و منطقی این را می‌گوید که ما از یک سوراخ چندبار گزیده بشویم؟ الان با توجه به واریانت انگلیسی و گردش آن و پیک چهارمی که وقوع آن را محتمل میدانیم، این کارها یعنی دعوت مردم به مسافرت رفتن و عدم ایجاد محدودیت برای سفرهای نوروزی نشان می‌دهد که ما دوست داریم به استقبال پیک چهارم برویم و این یعنی سیاست مقابله‌ای ایران در مواجهه با کرونا براساس ایمنی جمعی با عفونت طبیعی است.»
اظهارات مسئولان را بخوانید تا بفهمید چه کسانی مخالف محدودیت‌ها هستند
ناجی با اشاره به اختیارات و مسئولیت‌های وزارت بهداشت برای کنترل کرونا در ایران افزود: «من دفعات گذشته هم گفتم، ما مسئولیت کنترل کرونا را نمی‌توانیم به‌عهده نظام بهداشت و درمان بگذاریم؛ چراکه نظام بهداشت و درمان ما دارد کارش را انجام می‌دهد و توصیه‌هایش را می‌کند اما تصمیم‌گیرنده نیست. وقتی مسئولیتی به نهادی هم داده می‌شود و مثلا به وزارت بهداشت گفته می‌شود که تعیین‌کننده اصلی است، باید قدرت اجرایی هم به آن داده شود و یا اینکه قدرتی داشته باشد که بتواند باقی دستگاه‌ها را سرخط کند و حرفش را به کرسی بنشاند. مشخص است که وزارت بهداشت مسئولیت و قدرتی برای اجرای مطالبات و توصیه‌هایش را ندارد. چون کنترل کووید یک مساله بسیار فراوزارت بهداشتی است و خیلی از دستگاه‌های دیگر باید هم گوش شنوای توصیه‌ها و درخواست‌ها را داشته باشند و هم کنترل بکنند. همین مثال‌هایی را که با هم صحبت کردیم، همین سفرهای نوروزی، وزارت بهداشت مخالف آن است، آیا جلوگیری شد؟ یا مثال خوزستان، وزارت بهداشت چه توصیه‌ای داشت؟ آیا به آن عمل شد؟ خیر! چه کسی باید محدودیت‌ها را اعمال کند؟ وزارت بهداشت قسمتی برای مدیریت کروناست. البته قصوری دارد، در تصمیم‌گیری‌ها و... ولی الان شخص وزیر و باقی افراد مستقیما می‌گویند حضرت عباسی سفر نروید، این خودش نوعی اعتراض به وضع موجود است دیگر. این مسافرت‌ها، فروش بلیت‌ها و مسافرت‌ها را چه شخص، نهاد و ارگانی باید انجام دهد؟ مطمئنا وزارت بهداشت چنین قدرتی ندارد و به آن هم نداده‌اند. مسئولیت مراقبت و کنترل کووید در قسمت اجرائیات با وزارت بهداشت نیست و شخص رئیس‌جمهور و دولت و ارگان‌ها و وزارتخانه‌های دیگر است. صحبت‌های این چند وقت اخیر این افراد و نهادها را مرور کنید، ببینید اینها در چه فضاهایی هستند و چه فکری می‌کنند و واقعیت چیست!»
تاب‌آوری کادر درمان بسیار پایین آمده است
رئیس مرکز ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری با اشاره به فشاری که روی کادر درمان قرار دارد و با ورود به پیک چهارم تاب‌آوری کادر درمان افت شدیدی خواهد کرد، گفت: «کادر درمان تا الان با شهامت پای کار ایستاده و من‌بعد هم ایستادگی می‌کند. فرسودگی و بی‌انگیزگی آنها در ارتباط با مطالباتی که داشتند، محتمل است. یکی از مشکلاتی که وزارت بهداشت دارد عقب‌افتادگی مطالبات بسیاری از اعضای کادر درمان و بهداشت است. ما بیشترین مشکل را نه‌تنها در معاونت درمان و مطالبات آنها داریم، بلکه مطالبات بخش بهداشت را هم داریم و ظلم بیشتری به اینها شده است. موضوع فقط بحث مالی نیست، ولی باید به‌هرحال کاری شود. این افراد هم شهامت به خرج دادند و هم تلفات زیادی دادند. هم شهادت و هم ابتلا و وضعیت سخت و وخیمی را گذرانده‌اند و باید به اینها رسیدگی شود. همین الان به گوش می‌رسد با فشار نصفه‌ونیمه‌ای که به خوزستان آمده است، کمبود پزشک و پرستار دارند. اگر وارد پیک چهارم شویم این مشکل را در تمام کشور خواهیم داشت، کمااینکه در پیک‌های قبلی هم داشتیم و هزینه‌های زیادی دادیم. من اینجا باز هم به سیاست زشت ایمنی جمعی حاصل از عفونت طبیعی اشاره می‌کنم که بار زیادی را به کادر درمان تحمیل می‌کند ولی ما همواره به استقبال آن رفته‌ایم! من نمی‌دانم اینجا یک معادله عجیب وجود دارد و قابل‌توجیه و تفسیر نیست. تاب‌آوری کادر درمان بسیار پایین آمده است و در خیلی از بخش‌های درمان نه‌تنها کادر درمان خسته‌اند بلکه دل‌چرکین و گله‌مند هستند. این مدل حکمرانی برای مقابله با کرونا را در هیچ کشوری ندیده‌ام. ما جزء کشورهای مهم دنیا هستیم، من جایی ندیده‌ام که این‌طور با تصمیم‌گیری‌ها یک مساله نادرست را پیش می‌بریم. من اکراه داشتم از گفتن لغت ایمنی گله‌ای ولی باید گفت، ایمنی گله‌ای شایسته انسان نیست، اما این تفکر کار را به اینجا رسانده و ادامه پیدا کرده است. این موضوع متاسفانه بین افراد علمی هم طرفدارهایی دارد و متاسفانه آنها اصلا دید سلامت‌گرا ندارند و به آن قسمی هم که خورده‌اند، پایبندی ندارند.»