مریم حضرتی، روزنامه‌نگار: سال‌ها از بیان ضرورت‌های ایجاد فضای آزاداندیشی در دانشگاه‌ها توسط رهبر انقلاب اسلامی می‌گذرد. در همین دهه اخیر شاید تذکر رهبری درخصوص تحقق این مساله در مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها پای ثابت دیدارهای ایشان با قشر نخبه و جوان بوده و هنوز هم هست. اگرچه تا رسیدن به نقطه مطلوب فضای آزاداندیشی هنوز فاصله داریم اما معاونت فرهنگی دانشگاه آزاد تلاش کرده تا این مهم با برگزاری یک رویداد ملی در واحدهای مختلف دانشگاه آزاد بیش از پیش مورد توجه دانشجویان و فعالان فرهنگی قرار گیرد. دستورالعمل رویداد ملی رقابت تیم‌های دانشجویی در کرسی‌های آزاداندیشی اوایل آبان‌ماه سال‌جاری به واحدهای دانشگاهی ابلاغ شد و پس از ثبت‌نام گروه‌های دانشجویی حالا به مرحله برگزاری کرسی‌ها رسیده است. «فرهیختگان» در گفت‌وگو با معاونان فرهنگی واحدهای دانشگاه آزاد وضعیت برگزاری این رویداد ملی در اقصی‌نقاط کشور را مورد بررسی قرار داده است که در ادامه می‌خوانید.
کرسی آزاداندیشی به دانشجویان می‌آموزد که انتقادپذیر باشند
علی‌اصغر یساقی، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌رضوی درخصوص کرسی آزاداندیشی اظهار کرد: «طبق فرمایشات مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه‌ها باید کرسی‌های آزاداندیشی برگزار شود که برای همین به همت جهان‌بین معاونت فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی، برنامه‌ای در قالب رویدادهای ملی برگزار می‌شود.» وی افزود: «با توجه به تبلیغات در استان خراسان رضوی، 58 تیم در محورهای مختلف به رقابت می‌پردازند و نتیجه آن تا ۲۵ اسفندماه به تهران اعلام می‌شود و برگزیدگان در اردیبهشت‌ماه سال آینده در مرحله کشوری رقابت خواهند کرد.» معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان رضوی در ادامه خاطرنشان کرد: «قرار است در 3 شهر نیشابور، مشهد و تربت‌حیدریه هم کارگاه توجیهی برگزار شود. چهارشنبه (امروز) هم برای داوران کارگاه توجیهی داریم.
ان‌شاءالله شنبه هفته آینده مسابقات برگزار می‌شود.» یساقی با اشاره به اینکه این رویدا چه پیامی در بر دارد، توضیح داد: «این رویدادها باعث ایجاد فضای شور و نشاط در دانشگاه‌ها می‌شود و به دانشجویان می‌آموزد که انتقادپذیر باشند و نقد منصفانه را بشنوند، در این صورت است که فضای آزاداندیشی از دانشگاه به‌سمت جامعه می‌آید.»
تغییرات در برگزاری و آیین‌نامه کرسی آزاداندیشی تاثیرگذار خواهد بود
سعید وحیدی‌مهر، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی درمورد رویداد ملی رقابت تیم‌های کرسی‌های آزاداندیشی دانشجویان دانشگاه‌های آزاد اسلامی در استان اظهار کرد: «در طول تاریخ تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی برگزاری این رویداد بی‌بدیل است. یعنی برای اولین‌بار است که در این وسعت و کیفیت این رویداد برگزار می‌شود که تیم‌های دانشجویی به‌همراه اساتید وارد گود کرسی‌های آزاداندیشی شده‌اند.» وی افزود: «در استان آذربایجان شرقی 73 تیم در موضوعات مختلف فرهنگی، اقتصادی، هنر، سیاسی و… از روز شنبه 9 اسفندماه در سه سالن مجزا در سالن علامه جعفری(ره) و در سه ساعت مجزا 8:30 تا 10:30، 10:30 تا 12:30 و 14:30 تا 16:30 رقابت تنگاتنگ خود را شروع کرده‌اند.» معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اضافه کرد: «اکیپ‌های مجزای هر کرسی از قبل تعیین شده و اکسلش درآمده و به دانشجویان محترم ابلاغ شده و جزء برنامه‌های فاخری است که اساتید معزز از رشته‌های مختلف در قالب داور و کارشناس مجری در این رویداد حضور دارند.» وحیدی‌مهر با بیان اینکه نزدیک به 70 عضو هیات‌علمی از گروه‌های درسی و آموزشی این رقابت‌ها را داوری می‌کنند، اظهار کرد: «در این رویداد دانشجویان فرصت پیدا می‌کنند در یک رقابت واقعی صحبت کنند و مطالب، عقاید و آنچه را که پژوهش کردند مطرح کرده و در مقابل آنها افرادی هستند که نقد می‌کنند.» معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی با بیان اینکه به‌نظرم کرسی آزاداندیشی همین است که رودررو عقاید خود را مطرح کنند، گفت: «اگر در فرصت‌های بعدی، آیین‌نامه، روش و زمان برگزاری آن اصلاح شود، قطعا جزء برنامه‌های بسیار تاثیرگذار هم در عرصه دانشجویی و هم در عرصه اعضای محترم هیات‌علمی خواهد بود.»
شکل‌گیری فضای نقد تحقق گفت‌وگو و تضارب‌آرا در محیط دانشگاهی
قباد میمنت‌آبادی، معاون حوزه دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی استان کردستان درخصوص رویداد کرسی آزاداندیشی اظهار کرد: «برای رقابت در رویداد ملی کرسی‌های آزاداندیشی در استان کردستان پس از اطلاع‌رسانی لازم استقبال مناسبی صورت گرفت و 16 تیم دانشجویی ثبت‌نام کردند.» وی افزود: «پس از اخذ مجوزهای لازم در هیات نظارت استانی و دبیرخانه مرکزی برگزاری این رویداد در نیمه دوم اسفندماه درقالب 8 رویداد (مسابقه) به رقابت خواهند نشست.»
معاون حوزه دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی استان کردستان بیان کرد: «قطعا این نشست‌ها به‌دلیل شکل‌گیری فضای نقد، تحقق گفت‌وگو و تضارب‌آرا در محیط دانشگاهی به توسعه و پیشرفت فرهنگ، اندیشه و علم در جامعه کمک خواهد کرد.»
میمنت‌آبادی ادامه داد: «در این رویداد با منظور سه مولفه اخلاق، منطق و آزادی، در فضایی علمی دانشجو به مناظره و مراوده فکری خواهد پرداخت.»
حضور 36 تیم 4نفره در رویداد آزاداندیشی دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی
مهدی قهرمان‌نوه‌سی، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی درخصوص رویداد آزاداندیشی اظهار کرد: «کرسی‌های آزاداندیشی به‌عنوان یک مطالبه در بیانات رهبرمعظم‌انقلاب به‌صورت مکرر در دیدارهای دانشجویی بوده است و ایشان صریحا تحقق این امر بزرگ را بر عهده دانشجویان و تشکل‌های دانشجویی گذاشته‌اند.» وی افزود: «مهم‌ترین چرایی کرسی‌ها، تغییر فضای سیاست‌زده در دانشگاه‌ها به فضایی سیاسی و همراه با گفت‌وگوهای داغ سیاسی مبتنی‌بر منطق و اخلاق است، البته باید متذکر شد که کرسی‌های آزاداندیشی منحصرا مختص موضوعات سیاسی نیست، بلکه هر موضوعی که بتواند به اصلاح جامعه منجر شود (مباحث فرهنگی، اجتماعی و حوزه سلامت گرفته تا چالش‌های حقوقی و اقتصادی در جامعه) را در بر می‌گیرد.» قهرمان‌نوه‌سی عنوان کرد: «درواقع کرسی‌های آزاداندیشی زمینه‌ای برای رویارویی افکار و اندیشه‌های مختلف است. طبق مشاهدات میدانی پس از برگزاری چنین جلساتی، نمایندگان افکار مختلف برای اثبات افکاری که اعتقاد دارند، احساس می‌کنند که به مطالعه بیشتر در عقاید خود و عقاید مقابل نیاز دارند که این امر باعث گسترش فضای تحقیق و پژوهش همراه با همدلی می‌شود. معاونت فرهنگی استان آذربایجان غربی با توجه به دستورالعمل‌های ابلاغی معاونت فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد در بحث کرسی‌های آزاداندیشی، از دانشجویان رشته‌های مختلف با موضوعات مختلف دعوت به شرکت در جشنواره رویداد ملی کرد که با استقبال دانشجویان مواجه شد و درنهایت 36 تیم چهارنفره در این امر ثبت‌نام کردند که در روزهای آتی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌صورت حضوری انجام خواهد شد. »
تقویت تفکر استدلال میان دانشجویان با برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی
محمود صباحی‌زاده، معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس اظهار کرد: «کرسی‌های آزاداندیشی می‌تواند یکی از روش‌های ارتقای روحیه پرسشگری در بین دانشجویان باشد؛ در این کرسی‌ها روش تفکر میان دانشجویان تقویت می‌شود و به ارتقای بینش سیاسی و معرفتی تبدیل خواهد شد.» وی افزود: «در این راستا در دانشگاه آزاد اسلامی نخستین رویداد ملی کرسی‌های آزاداندیشی در بین دانشجویان با معاونت فرهنگی آغاز شد. در استان هرمزگان ۳۱ تیم چهارنفره در این رویداد از واحدها و مراکز دانشگاه آزاد این استان شرکت کرده‌اند و از هفته سوم اسفند به میزبانی واحد بندرعباس برگزار خواهد شد.» صباحی‌زاده درباره برگزاری این رویداد گفت: «این رویداد در استان هرمزگان در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، هنر و معماری و سلامت برگزار خواهد شد.» معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان درباره استقبال دانشجویان از این رویداد هم اظهار کرد: «استقبال دانشجویان از این رویداد با توجه به اینکه اولین دوره آن بود مطلوب است ولی انتظار می‌رود در سال‌های آتی بیشتر استقبال شود.»
وی به اهداف این رویداد اشاره کرد و گفت: «از‌جمله اهداف برگزاری این رویداد در دانشجویان گسترش و نهادینه‌سازی فرهنگی آزاداندیشی تضارب‌آرا و تقویت تفکر استدلال و گفت‌وگو درارتباط با مسائل مختلف کشور با نگاه حل‌المسائلی است. در این رویداد سعی شده است از اعضای هیات‌علمی و اساتید متخصص و متعهد در اجرا استفاده شود.»
استقبال خوب دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان از کرسی‌های آزاداندیشی
گودرز شاطری، معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی استان خوزستان اظهار کرد: «اولین رویداد ملی کرسی‌های آزاداندیشی در استان خوزستان پس از ابلاغ آیین‌نامه از طرف سازمان تبلیغات گسترده‌ای در فضای مجازی و غیرمجازی صورت گرفت، که درنهایت ۶۰ تیم چهارنفره درقالب تیم‌های موافق و منتقد در موضوعات فرهنگی ۱۴ تیم، موضوعات سیاسی ۱۰ تیم، موضوعات اقتصادی ۸ تیم و موضوعات اجتماعی ۲۸ تیم ثبت‌نام کردند. استقبال دانشجویان بسیار خوب بود و موجب شور و هیجان در فعالیت دانشجویان شده است که از نتایج بسیار خوب کرسی‌ها است.» وی افزود: «این کرسی‌ها درواقع به دانشجویان قدرت استدلال و انتقاد منصفانه را می‌آموزد که امر مبارکی است و در تربیت فرهنگی دانشجو نقش انکارناپذیری دارد.» معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی استان خوزستان بیان کرد: «در استان خوزستان به‌خاطر شرایط سخت کرونایی و نظر به اینکه ۱۱ شهر استان قرمز‌ند، سازمان مجوز برگزاری مجازی برای استان صادر کرده است اما در شهر‌هایی که امکان حضوری داریم حضوری برگزار می‌کنیم؛ چراکه معتقدیم حضوری برگزارکردن کرسی‌های آزاداندیشی به‌مراتب نسبت به مجازی‌بودن اولویت دارد.»
حضور ۸۱ تیم برای کرسی‌های آزاداندیشی دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس
مریم زیبایی‌نژاد، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز اظهار کرد: «کرسی‌های آزاداندیشی به‌دلیل تاکید مقام‌معظم‌رهبری بسیار اهمیت دارد و اینکه دانشجویان می‌توانند فرصتی پیدا کنند تا با رقابت با هم به بیان نکته‌نظرات خود به‌صورت آزاد بپردازند و خود را محک بزنند. همچنین یاد می‌گیرند که چگونه مقابل منتقد خود پاسخگو باشند.» وی با بیان اینکه این کرسی‌ها در این شرایط کرونایی شور و هیجان میان دانشجویان به‌وجود می‌آورد، گفت: «با برگزاری این اتفاق دانشجویان به مطالعه ترغیب می‌شوند، زیرا باید بتوانند مقابل منتقدان خود به‌صورت منطقی پاسخگو باشند و همچنین یاد می‌گیرند ممکن است برای هر ایده و فکری منتقدی وجود داشته باشد و باید خود را برای آن آماده کنند.» معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز افزود: «در استان فارس ۸۱ تیم ان‌شاءالله از روز سه‌شنبه دوازدهم اسفند به رقابت می‌پردازند. واحدهای شیراز و کازرون بیشترین تیم‌ها را به‌خود اختصاص داده‌اند. این کرسی‌ها در همه موضوعات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، هنر و معماری و سلامت تیم‌ها تشکیل شده‌اند که در موضوعات سیاسی و فرهنگی نیز بیشترین رقابت ملی دانشجویی را خواهیم داشت.» زیبایی‌نژاد ادامه داد: «به‌نظر می‌رسد با توجه به این رقابت‌ها که از طرف کانون‌ها، بسیج دانشجویی، تشکل‌ها و همچنین دانشجویان دیگر دانشگاه آزاد اسلامی به‌وجود آمده انعکاس فرهنگی بسیار خوبی به‌وجود خواهد آمد و چون اولین‌بار است که این رویداد به‌صورت متمرکز در سطح کشور در دانشگاه‌های آزاد اسلامی برگزار می‌شود، بازخورد خوبی خواهد داشت.»
وی افزود: «این رویداد به‌دلیل وضعیت قرمز کرونا در بعضی واحدها به‌صورت مجازی برگزار می‌شود و همچنین بعضی از واحدها برای این رقابت به شیراز خواهند آمد و به‌صورت حضوری خواهد بود.»
حضور 200 دانشجو در کرسی‌های آزاداندیشی زاهدان
مهدی دولتی، معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی استان سیستان‌وبلوچستان درخصوص کرسی آزاداندیشی اظهار کرد: «پس از اطلاع‌رسانی در سطح واحدها تعداد ۴۱ تیم در موضوعات مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و سلامت ثبت‌نام کردند که تیم‌های موافق و منتقد شکل گرفته و داوران هر موضوع به‌علاوه کارشناس‌مجری مشخص شده‌اند.»
وی افزود: «همچنین یک جلسه توجیهی هم به‌صورت مجازی و حضوری تشکیل شده و مجوز برگزاری از دبیرخانه ملی کرسی‌های آزاداندیشی سازمان مرکزی اخذ شده است.»
معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان عنوان کرد: «اولین رویداد با موضوع خودکفایی در حوزه سلامت و بهداشت در روز شنبه مورخ ۱۶ اسفندماه ساعت 30:12 در سالن علامه مجلسی برگزار می‌شود.» دولتی اظهار کرد: «نزدیک به ۲۰۰ دانشجو ثبت‌نام کردند که از واحدهای زاهدان، خاش، نیکشهر و چابهار هستند. بنا بر برگزاری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به شکل حضوری است ولی اگر به‌خاطر بعد مسافت و شیوع کرونا ناچار شویم مجوز برگزاری به شکل مجازی اخذ خواهد شد.» معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان عنوان کرد: «از نظر تاثیرگذاری هم این رویداد بستری را فراهم می‌کند تا دانشجویان جسارت لازم را در بیان دیدگاه‌های خود در موضوعات مختلف پیدا کنند و باعث گفتمان‌سازی در فضای دانشگاه و در بین دانشجویان می‌شود و افزایش اعتماد به نفس را در بین نسل جوان به‌همراه خواهد داشت؛ چراکه این مهم یکی از خواسته‌ها و مطالبات مقام‌معظم‌رهبری است که به حول قوه الهی در دانشگاه آزاد اسلامی درحال تحقق است.»
کرسی‌های آزاداندیشی در نزدیک‌ترین واحد محل سکونت دانشجویان برگزار می‌شود
سعید شریفی، معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان درخصوص کرسی‌های آزاداندیشی اظهار کرد: «کرسی‌های آزاداندیشی که به‌همت معاونت فرهنگی و دانشجویی سازمان انجام شده یک تحول جدی به‌ویژه در شرایط رخوت کنونی است. امیدواریم حتی پس از این رویداد این مسیر به‌قوت خود ادامه یابد.» وی افزود: «فضای دانشگاهی اکنون ما بیش از هر چیز به سیالیت جریان گفت‌وگو نیاز دارد. این کرسی‌ها می‌تواند علاوه‌بر رقابتی که انگیزه مطالعه، تعمیق و تلاش برای یادگیری فنون گفت‌وگو و نقد را به دانشگاهیان بیاموزاند به نهادهای ذیربط نقاط قوت و ضعف و تهدیدها و فرصت‌های پیرامون‌شان را به‌خوبی نشان می‌دهد.» معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان بیان کرد: «به لطف خدا و همت همکاران حوزه فرهنگی این واحد دانشگاهی تا پایان این هفته 10 تیم به رقابت خواهند پرداخت. این تیم‌ها پس از اتمام دور اول ارزیابی و کسب امتیاز به سطح رقابت‌های کشور راه خواهند یافت.» شریفی گفت: «شور و علاقه‌ای که میان اساتید داور و دانشجویان در این ایام ایجاد شده، باعث شده است جمع دیگری از دانشجویان درخواست برگزاری کرسی بدهند که یکی از نتایج محسوس و عینی این کرسی‌ها است.» معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان بیان کرد: «تلاش می‌کنیم کرسی‌های آزاداندیشی را با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و اخذ مجوز از ستاد مبارزه با کرونا برگزار کنیم. حتی در واحدهایی که دانشجویان در شهر اصفهان زندگی نمی‌کنند هماهنگ شده تا در واحد محل سکونت آنها و یا مناطق نزدیک به دانشجویان برگزار شود. با این وجود واحد اصفهان اعلام آمادگی کرده است که می‌توانیم برای همه دانشجویان استان در این واحد کرسی برگزار کنیم.»