مریم حضرتی، روزنامه‌نگار: دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان باتوجه به ظرفیت‌های خدادادی این منطقه، از پتانسیل بالایی در حوزه‌های مختلف به‌ویژه در بحث کشاورزی برخوردار است؛ مساله‌ای که باعث شده واحدهای مختلف مستقر در سطح استان اقدامات متفاوتی را برای پیشبرد ماموریت خود در راستای حل مشکلات منطقه‌ای به مرحله اجرا برسانند، فعالیت‌هایی که نه‌تنها باری از دوش صنایع این استان برداشته، بلکه موجب درآمدزایی واحدها نیز شده است. ازسوی دیگر راه‌اندازی سراهای نوآوری مختلف و همچنین ارائه خدمات آزمایشگاهی توسط دانشگاه آزاد اسلامی استان نه‌تنها زمینه را برای پیشبرد برنامه‌های پژوهشی فراهم کرده، بلکه نیاز بخش‌های مختلف این استان برای انجام فعالیت‌های تحقیقاتی را هم تا حد زیادی برطرف کرده است. در این گزارش به‌سراغ سیدعلی طاهری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان رفتیم تا برایمان از اقدامات و برنامه‌های پیش‌روی این دانشگاه بگوید که در ادامه می‌خوانید.
سیدعلی طاهری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به فعالیت‌های پژوهشی و فناوری این دانشگاه گفت: «خوشبختانه سه اختراع از چهار اختراع عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد گرگان پذیرش شده و علاوه‌بر آنها، این واحد به‌عنوان مدیر تولید گلخانه سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی به مسابقات کشوری با عناوین تولید کمپوست پلت‌شده به‌وسیله لارو potosia cuprea، محلول افزایش‌دهنده عمر گلجایی گل نرگس به‌وسیله ترکیبات طبیعی، محلول افزایش‌دهنده عمر گلجایی گل ژربرا به‌وسیله عصاره سیب و رزماری و تولید محلول مغذی گیاهی گل مریم در شرایط هیدروپونیک راه یافته است.»
او با تاکید بر اینکه دانشگاه آزاد استان گلستان در بخش مراکز رشد دارای چهار مرکز رشد و تعداد ۱۸ واحد فناور و چهار شرکت دانش‌بنیان است، افزود: «درحال حاضر۳۰ نمونه محصول فناورانه در حوزه‌هایIT و IOT یا اینترنت اشیا، حوزه کشاورزی، صنایع غذایی، صنایع دارویی، صنعت برق و الکترونیک و مکانیک را تولید کرده‌ایم، همچنین این دانشگاه در سطح استان دارای چهار محصول دانش‌بنیان مجوزدار از معاونت علمی ریاست‌جمهوری بوده که تا امروز سه محصول آن به تجاری‌سازی رسیده است.»
جذب 30 میلیارد ریال اعتبار مالی از طریق مراکز نوآوری
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان تصریح کرد: «از چشم‌اندازهایمان در سال جدید، ایجاد سه مرکز نوآوری در حوزه‌های صنایع هوشمندسازی، فناوری مواد غذایی و فناوری کشت بافت گیاهان زینتی است. همچنین توسعه فضای فیزیکی برای استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان ازجمله فعالیت‌های دیگر مراکز رشد استان به‌شمار می‌رود. مساله قابل‌توجه درباره این مراکز آن است که تاکنون توانسته‌ایم از این طریق بالغ‌بر دو میلیارد ریال درآمدهای غیرشهریه‌ای و بالغ‌بر ۳۰ میلیارد ریال اعتبار مالی جذب کنیم.»
طاهری با بیان اینکه مجوز شتاب‌دهنده تخصصی گیاهان زینتی سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی ازسوی مدیرکل ایجاد و توسعه آموزش‌های فناوری و خلاقیت سازمان مرکزی در واحد گرگان صادر شده است، گفت: «شرکت هوشمندسازی پارسیان افروز هیرکان، شرکت دانش‌بنیان تولیدی بذر و نهال استرآباد، واحد نوآوران مهرگل گلستان و هسته فناور در این واحد دانشگاهی مستقر شده‌اند. شرکت هوشمندسازی پارسیان افروز هیرکان با موضوع هوشمندسازی گلخانه، واحد فناور نوآوران مهرگل گلستان با موضوع تولید محلول‌های مغذی گیاهان زینتی با رویکرد زیست‌محیطی در شرایط هیدروپونیک و هسته فناور با موضوع کاهش طول دوره تکثیر درختان و درختچه‌های زینتی با حفظ کیفیت ظاهری و تجاری به فعالیت می‌پردازند.»
او با تاکید بر اینکه دانش‌بنیان تولیدی بذر و نهال استرآباد با موضوع تولید بذر گیاهان زینتی فعالیت می‌کند، افزود: «در راستای فرهنگ‌سازی و آموزش کارآفرینی، تفاهمنامه همکاری مشترک با سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان جهت برگزاری دوره‌های پودمانی ویژه ناظران فنی و مسئولان فنی گلخانه‌های استان گلستان در شهرک گلخانه‌ای سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی واحد گرگان منعقد شده است. علاوه‌بر آن در راستای فرهنگ‌سازی ایده‌پردازی و تفکر خلاق، هسته مستقرشده در واحد گرگان، تولید تراریوم خانگی در شتاب‌دهنده تخصصی گیاهان زینتی سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی را دنبال می‌کند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان گفت: «در راستای استعدادیابی دانش‌آموزان مدارس و ورود این دانش‌آموزان به سرای نوآوری و آموزش و رشد مهارت‌ها هم تفاهمنامه همکاری با اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان استان گلستان منعقد شده است. یکی دیگر از فعالیت‌های ما برای حرکت دانشگاه به‌سمت تحقق دانشگاه کارآفرین و ترویج فرهنگ کارآفرینی است که در این راستا تولیدات گیاهی و زیست‌شناسی و گیاه‌پزشکی دانشجویان مقطع کارشناسی واحد گرگان را در گلخانه سرای نوآوری و کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی این واحد دنبال می‌کنیم. عملیات بذرگیری، آبدهی، کوددهی، گلدان زدن به میزان 16 ساعت کار در گلخانه توسط دانشجویان متقاضی دنبال می‌شود، البته دانشجویان حاضر در این طرح شهریه کمتری می‌پردازند.»
طاهری با تاکید بر اینکه سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی واحد گرگان به عضویت انجمن گل و گیاهان زینتی ایران درآمده و با این انجمن تفاهمنامه همکاری دارد، تصریح کرد: «گلخانه سرای نوآوری کشت و تجاری‌سازی گیاهان زینتی باعث اشتغالزایی مستقیم برای 30 نفر شده و در راستای برنامه مدارس مهارت‌آموزی و حل مساله، شتاب‌دهنده تخصصی گیاهان زینتی، تربیت صدها کارورز و کارآموز طی دوره‌های مشخص در این گلخانه دنبال شده است.»
گلخانه سرای نوآوری واحد گرگان ماهانه چه میزان درآمد دارد؟
او به درآمدزایی از گلخانه سرای نوآوری این واحد دانشگاهی اشاره و اظهار داشت: «میانگین گردش مالی که ماحصل فروش و ارسال محصولات گلخانه به نقاط مختلف کشور است تا امروز ماهانه بالغ‌بر 200 میلیون تومان درآمد داشته‌ایم. البته در بخش آزمایشگاه‌ها نیز دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان با دراختیار داشتن 30 دستگاه مدرن در 12 واحد دانشگاهی و ارائه بیش از ۶۰۰ نوع خدمت آزمایشگاهی و کارگاهی توانسته درآمدزایی خوبی را کسب کند. همچنین برگزاری کارگاه‌های تخصصی و دوره‌های کارگاهی برای دانشجویان و مشتریان خارج از دانشگاه درآمدی بالغ‌بر ۱۰ میلیارد ریال را برای دانشگاه به ارمغان آورده است.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان بیان داشت: «درنظر داریم در سال جدید دو آزمایشگاه مرکزی با عنوان آزمایشگاه آنالیز دستگاهی و آزمایشگاه جامع میکروبیولوژی در سطح استان راه‌اندازی کنیم که نقش بسزایی در ارائه خدمات و درآمدهای غیرشهریه‌ای خواهد داشت؛ البته استان گلستان درحال حاضر نیز دو آزمایشگاه مرجع دارای تائید صلاحیت و همکار اداره استاندارد و اداره غذا و دارو دارد.»
هشت میلیارد ریال حاصل قراردادهای پژوهشی استان گلستان در سال 99
طاهری درخصوص بخش ارتباط با صنعت گفت: «در بخش ارتباط با صنعت، دانشگاه آزاد استان گلستان توانسته علاوه‌بر تشکیل کانون صنعت و جامعه استان، اولویت‌های تحقیقاتی سایر دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی استان را جذب و طی یک‌سال گذشته با عقد ۱۰قرارداد طرح پژوهشی برون‌دانشگاهی مبلغ بیش‌از هشت میلیارد ریال را به‌دست آورد. همچنین با راه‌اندازی اداره کارآفرینی و مشاوره شغلی با همکاری اداره‌کل کار استان و سازمان فنی‌وحرفه‌ای، توانستیم با برگزاری بیش از ۳۰ دوره آموزش عملی ارتقای شایستگی‌های حرفه‌ای درکنار دروس دانشگاهی، ۵۰۰ نفر را تحت آموزش و اخذ گواهی بین‌المللی این دوره‌ها قرار دهیم. ازجمله دیگر فعالیت‌های ارتباط با صنعت این دانشگاه برگزاری دوره‌های توانمندسازی، برگزاری همایش‌های علمی ملی و همچنین برگزاری جشنواره و مسابقات مختلف بوده است.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان ادامه داد: «مرکز تحقیقات گیاهان دارویی گرگان نیز ازجمله فعال‌ترین مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی استان است که توانسته با عقد سه قرارداد کشت و تولید گیاهان دارویی موردنیاز صنایع دارویی و آرایشی بهداشتی کشور بیش از ۶ میلیارد ریال درآمد غیرشهریه‌ای در استان ایجاد کند. چشم‌انداز این مرکز نیز در سال جدید توسعه فعالیت‌های مبتنی‌بر فرآوری محصولات دارویی و آرایشی و بهداشتی و عقد قراردادهای کلان (مگاپروژه) در سطح ملی است.»
موافقت با تاسیس دو سرای نوآوری بورس و ماشین آلات هوشمند کشاورزی
او با تاکید بر اینکه شورای اقتصاد دانش‌بنیان استان در سال ۹۹ بیش از هشت‌طرح کلان را در سطح دانشگاه‌های آزاد استان گلستان مورد بررسی قرار داده است، گفت: «از این میان دو طرح شامل تاسیس سرای نوآوری بورس و ماشین‌آلات هوشمند کشاورزی مورد موافقت اعضا قرار گرفت. همچنین قرار شد در سال جدید برای سرای نوآوری کاربرد اینترنت اشیا و همچنین اولین مرکز نوآوری کشت بافت گیاهان زینتی در بین دانشگاه‌های آزاد کشور در استان گلستان حرکت جهادی برای ایجاد اکوسیستم فناوری و نوآوری ایجاد شود؛ قطعا با راه‌اندازی این سراها و مرکز نوآوری ملی کشت بافت حرکت مطلوبی به‌سمت دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم و توسعه کارآفرینی و اشتغالزایی برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی صورت خواهد گرفت.»
طاهری افزود: «دانشگاه آزاد اسلامی یک دانشگاه حل مساله است، لذا با ایجاد فرهنگ‌سازی برای فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه در بین اساتید دانشگاه امیدواریم در افق چشم‌انداز برنامه‌های میان‌مدت دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان، بتوان این دانشگاه را در بین دانشگاه‌های دیگر استان به‌عنوان مرجع اصلی حل مسائل بومی منطقه‌ای و صنعتی استان قرار داد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان با تاکید بر اینکه سعی شده با فرهنگ‌سازی طرح پایش و الزام محققان دانشگاه به استفاده از موضوعات نظام‌مند شده در سامانه پایش گام موثری در رفع چالش‌های منطقه‌ای و ملی برداشته شود، اظهار داشت: «دانشگاه آزاد استان درحال حاضر دارای دو برنامه علمی با عنوان کشاورزی پس از سیل و همچنین نظام موضوعات چالش صنایع شیلات است که با بسیج کردن اساتید توانسته‌ایم بیش از ۵۰۰ موضوع کاربردی به‌عنوان نظام موضوعات به سامانه پایش اضافه کنیم. قطعا این مهم گام بلندی در رفع مسائل منطقه‌ای و بومی خواهد بود.»
چشم‌انداز علمی دانشگاه آزاد استان گلستان در سال آینده
طاهری با تاکید بر اینکه در افق ۱۴۰۰ مقرر شده دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان دو برنامه علمی کلان را نیز به سایر برنامه‌های علمی خود اضافه کند، ادامه داد: «دانشگاه آزاد استان گلستان در بخش تولید علم دارای رویکرد ارتقای کیفیت تولیدات علمی بوده، بر این اساس علاوه‌بر افزایش تعداد مقالات علمی با شاخص‌های بین‌المللی معتبر رویکرد ثبت اختراع و پتنت را درپیش گرفته است، به‌گونه‌ای‌که در سال۹۹ تعداد مقالات علمی معتبر این دانشگاه بالغ‌بر ۴۰۰ مقاله و تالیف کتاب و ترجمه به بیش از 15 جلد رسید. چشم‌انداز تولید علم دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان در سال ۱۴۰۰ نیز رسیدن به بیش از ۵۰۰ مقاله معتبر علمی و ۲۵ تالیف و ترجمه کتاب‌های علمی خواهد بود.»
او گفت: «دانشگاه دارای سه نشریه علمی معتبر با درجه علمی پژوهشی وزارتین و دو نشریه علمی دانشگاه آزاد بوده و در برنامه سال ۱۴۰۰ مقرر شده تا این تعداد به هفت نشریه علمی پژوهشی وزارتین و یک نشریه با ایندکس ISI افزایش یابد. همکاری دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان با سایر نهادها و دستگاه‌های اجرایی استان نیز تاکنون در قالب عقد تفاهمنامه‌های همکاری علمی و پژوهشی بوده و تعداد آنها به بیش از ۷۰ تفاهمنامه در سطح استان در یک سال اخیر رسیده است. همچنین برگزاری بیست‌وهشتمین اجلاس سراسری نماز نیز ازجمله افتخارات این دانشگاه است و در افق ۱۴۰۰ توسعه همکاری‌های دانشگاه با ادارات کل گمرک استان، سازمان صنعت، معدن و تجارت و شرکت شهرک‌های صنعتی در دستورکار قرار دارد.»
طاهری عنوان کرد: «طرح گردشگری کشاورزی در تمام دنیا وجود دارد، مثلا در انگلستان (اقامت در مزرعه) را شاهدیم. ما گلخانه فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی را ذیل سرای نوآوری به‌عنوان جاذبه توریستی و گردشگری گرگان معرفی می‌کنیم تا پروانه گردشگری برای اینجا صادر شود، چون زمینه آموزش در این مجموعه وجود دارد که خانواده‌ها بیایند هم آموزش گلکاری ببینند و هم فرزندان‌شان با این فضا آشنا شوند، هم‌عملیات کاشت گل در گلدان را انجام دهند و هم خرید کنند و از این مجموعه لذت ببرند. این مجموعه پنج هکتار است که 30 هزار مترمربع آن یعنی سه‌هکتارش مسقف است و اکنون در مرحله اخذ استعلام آن هستیم که اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری این پروانه را صادر کند.»
وی بیان کرد: «همه گلخانه‌های دنیا به‌روز هستند، چون اسم این سرا، سرای نوآوری است باید یک اتفاق نوآورانه و فناورانه در این مجموعه بیفتد، بنابراین طرحی نوشتیم به نام مرکز نوآوری کشت بافت که ستاری از سرای نوآوری بازدید کرد. از وی خواستیم این مرکز را راه‌اندازی کنیم و پروپوزال آن را به ستاد فناوری دادیم که درحال بررسی هستند و تا دوماه آینده اتفاق‌های خوبی خواهد افتاد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گرگان با بیان اینکه با سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان گلستان تفاهمنامه‌ای منعقد کرده‌ایم، گفت: «متاسفانه بسیاری از فارغ‌التحصیلان مدرک دارند، اما تخصص و مهارت ندارند که با این تفاهمنامه مقرر شد کلیه ناظران فنی گلخانه‌ها افرادی باشند که تحصیلات کشاورزی داشته باشند. آنها می‌توانند در سرای نوآوری و گلخانه‌ها دوره‌های 80 ساعته یا 100 ساعته پودمانی را بگذرانند. درنهایت ما نیز آنها را به نظام مهندسی به‌عنوان مسئول فنی معرفی می‌کنیم.»