به گزارش «فرهیختگان»، همزمان با شدت گرفتن بحث‌ها درمورد بازگشت طرفین به مفاد توافق هسته‌ای 2015 و بعد از آنکه وزیر امور خارجه آمریکا بازگشت این کشور به برجام را مشروط به اجرای تعهدات ازسوی ایران عنوان کرد، فواد ایزدی عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران و کارشناس مسائل آمریکا در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به تحلیل رفتار آمریکا و ادعای بازگشت ایران در ابتدا برای از سرگیری این معاهده پرداخت که در ادامه آمده است.
بعد از موضع‌گیری فرانسه، آمریکا مدعی شده که ایران پیش از آمریکا باید به برجام بازگردد. با توجه به اینکه آمریکا یکطرفه و پیش از همه از برجام خارج شد تحلیل شما از این ادعاها و پیشنهادتان برای رفتار ایران چیست؟
دلیل این امر خباثت دموکرات‌ها در آمریکا و خباثت دولت فرانسه و در این طرف نیز ذوق‌زدگی برخی مسئولان نسبت به پیروزی دموکرات‌هاست کمااینکه ما شاهد استفاده از الفاظی همچون فرصت و صحبت از مذاکره به‌صورت هفتگی و روزانه توسط برخی مقامات قوه مجریه بودیم.
خباثت دموکرات‌ها و ذوق‌زدگی دولت سبب ایجاد این شرایط برای برجام شده است
لذا مجموع این شرایط سبب شد این مساله مطرح شود؛ یعنی خباثتی که در طرف مقابل وجود دارد و از یک سوراخ دوبار گزیده شدن توسط برخی مقامات قوه مجریه در داخل کشور ما باعث ایجاد وضعیت فعلی شده است که این مسیر قاعدتا باید اصلاح شود. اخیرا این مساله که ایران منتظر بازگشت آمریکا به برجام است، چراکه معتقد بود آمریکا ابتدا برجام را ترک کرد، ازسوی مقامات کشور بیان می‌شود و اگر به این سبک ادامه دهند و تغییری در سیاست موجود در کلام ایجاد نشود، نکته مهمی است. این ذهنیتی که در طرف مقابل ایجاد شده و فکر می‌کند می‌توان از ایران امتیازات بیشتری را گرفت، باید اصلاح شود.
پیامی که ایران باید به طرف مقابل بدهد این است که هر زمانی طرف مقابل آماده بود می‌تواند به برجام بازگردد
البته اصلاح مشکلاتی که از قبل درست شده راحت نیست همان‌طور که مشکلات به‌تدریج ایجاد شد، حل مشکلات هم یک‌شبه نخواهد بود، اما قطعا پیامی که ایران باید به طرف مقابل بدهد همین است که هر زمانی طرف مقابل آماده بود می‌تواند به برجام بازگردد.
حتی اگر آمریکا به برجام بازگردد، دیگر می‌دانیم نتیجه برجام چیست
ارزش برجام اکنون مشخص شده است درحالی که اگر پنج‌سال پیش کسی درباره برجام صحبت می‌کرد و نسبت به توافق اغراق می‌کرد اما درحال حاضر واقعیت‌های برجام مشخص شده، حتی اگر آمریکا به برجام بازگردد، دیگر می‌دانیم نتیجه برجام چیست. بنابراین از این جهت جذابیت برجام از بین رفته است و به غیر از تعدادی که نگاه ناموسی و شیفتگی به برجام دارند، در جامعه و بین اکثریت نخبگان واقعیت‌های برجام عیان شده است.
منطق حکم می‌کند اگر کسی از توافق خارج شده، ابتدا به توافق بازگردد
این نکته‌ای است که طرف مقابل هم باید بداند و درنهایت منطق حکم می‌کند اگر کسی از توافق خارج شده، به توافق بازگردد، ایران بیش از یک‌سال کاملا دقیق برجام را بعد از خروج آمریکا اجرا کرد. البته حرف فرانسوی‌ها نیز قابل اعتنا نیست و اینها نقش پلیس بد را بازی می‌کنند، بنابراین آنها یک زمانی پلیس بد و یک زمانی پلیس خوب هستند، لذا فرانسه قدرت خود را در تعیین سیاست خارجی از دست داده است.
بایدن به‌جای کلیدواژه «فشار حداکثری» مدعی بازگشت مشروط به برجام است
به‌نظر می‌رسد آمریکا می‌خواهد برجام در این حالت حفظ شود، این تحلیل چقدر درست است؟
آمریکایی‌ها چه دولت ترامپ و چه دولت بایدن می‌خواهند از ایران امتیاز بیشتری بگیرند. دولت دموکرات هم همان حرف‌های ترامپ را با ادبیات دیگری بیان می‌کنند و به‌جای اینکه بگویند ما می‌خواهیم فشار حداکثری اعمال کنیم، می‌گویند می‌خواهیم به برجام بازگردیم ولی شروطی می‌گذارند که نتیجه همان بحث‌های ترامپ است.
یکصدا بودن مقامات کشور در قوه مجریه و قوه مقننه اهمیت دارد
اخیرا قالیباف بیان کرد 17کیلو اورانیوم غنی‌شده داریم و ظریف نیز در ترکیه صحبت‌های روبه‌جلویی داشت، چقدر این مواضع را موثر می‌دانید؟
اینکه مقامات کشور در قوه مجریه و قوه مقننه یکصدا باشند اهمیت دارد و دموکرات‌ها مخصوصا در گذشته از این اختلاف‌های داخلی استفاده کردند و از این جهت این هماهنگی باید در داخل وجود داشته باشد. غنی‌سازی 20درصد حق ایران است و محدودیتی ندارد، چراکه ایران عضو NPT است و از ابتدا تا انتهای این معاهده محدودیتی دراین‌باره ذکر نشده است، چه درباره درصد غنی‌سازی و چه در حجمی که اورانیوم غنی‌شده داریم محدودیت عنوان نشده و تنها محدودیت این است که اورانیوم غنی‌شده به‌سمت تسلیحاتی‌شدن نرود.
این موضوع نیز درحالی است که در دو دهه اخیر که بحث تسلیحاتی‌شدن غنی‌سازی مطرح بود، آژانس هیچ‌گاه مطرح نکرد که یک گرم اورانیوم غنی‌شده در ایران به‌سمت مصارف تسلیحاتی رفته است، لذا از این جهت هم ایران مشکلی نخواهد داشت.