به گزارش «فرهیختگان»، مجموعه مقالات علم، مرز بیپایان خلاصـــــه دیــــدگاههای کارشناسی متــــخصــصان حوزه سیاستگذاری عــــــلموفنــــــاوری درخصوص آینده تحقیقات و پژوهشهای علمی است که «فرهیختگان» بخشهای مختلف آن را در هر روز در همین ستون منتشر میکند.
امروزه مقیاس و محدوده دانشگاههای دولتی و خصوصی نسبت به سال 1940 بسیار متفاوت شده است. این گسترش عظیم آموزش عالی آمریکا نهتنها منجر به تولید دانش شده بلکه فارغالتحصیلان آموزشدیدهای را تربیت کرده است که این دانش را در زمینه کار استفاده میکنند و همین افراد هستند که به قویتر ماندن کشور کمک میکنند.
چشمانداز بوش، انواعی از موسسات تحقیقاتی را هم دربرمیگیرد. بهعنوان مثال، «لامار الکساندر»، سناتور تنسی به آزمایشگاه ملی «اوک ریج» اشاره کرد که یکی از 17 آزمایشگاه ملی مورد حمایت وزارت انرژی آمریکاست. این آزمایشگاه، دامنه وسیعی از تحقیقات پایه و کاربردی را از فیزیک هستهای مقدماتی گرفته تا تحقیق و توسعه کاربردی در سیستمهای انرژی پیشرفته انجام میدهد. این آزمایشگاه مجهز به سریعترین کامپیوترهای دنیا همراه با تجهیزاتی برای ساخت دستگاههای پزشکی، بازوهای رباتیک، قطعات هواپیما و حتی خودروها و ساختمانهاست. محققان پروژه جدید «منهتن» را با توجه به نقاط قوت آزمایشگاه برای دستیابی به انرژی پاک با محوریت 10 چالش بزرگ پیشنهاد دادهاند که بسیاری از آنها مبتنیبر ایدههای پیشنهادی از سوی آکادمی ملی مهندسی، شامل راکتورهای هستهای پیشرفته، جذب کربن، باتریهای بهتر، ساختمانهای سبزتر، وسایل نقلیه الکتریکی و انرژی خورشیدی ارزانتر هستند. این پروژه جدید «منهتن» از تحقیق و فناوری آمریکایی برای قرار گرفتن در مسیر تولید انرژی پاک استفاده میکند.
سیستمی که بوش برای حمایت از پژوهشهای پایه پیشنهاد داده، طی 75 سال گذشته دستخوش تغییرات شده است. حتی سازمان NSF امروز بسیار متفاوتتر از سازمانی است که در سال 1950 در یک خانه شهری در شمال کاخ سفید احداث شده بود. امروز، هزاران کارمند در آن استخدام و مشغول به کار شده و از بازدیدکنندگان از سراسر جهان استقبال میکند. تاکنون حوزههای جدیدی برای حمایتهای تحقیقاتی به این آزمایشگاه اضافه شده که از آن جمله میتوان به علوم اجتماعی، کامپیوتر و علوم اطلاعات و مهندسی اشاره کرد. این مرکز از ساخت و اجرای تجهیزات تحقیقاتی عظیم مانند شبکه رصدخانه اکولوژیکی و رصدخانه لیزری موج گرانشی تداخلسنج حمایت کرده است که وقتی امواج گرانشی ایجادشده بر اثر تصادف دو سیاهچاله که بیش از یک میلیارد سال نوری از هم فاصله دارند را شناسایی کرد، دنیا را در سال 2016 شگفتزده کرد.
NSF بهعنوان بخشی از نمونه کارهای تحقیقاتی خود، سرمایهگذاری بلندمدتی با دنبال کردن 10 ایده بزرگ که پرچالشترین و امیدوارکنندهترین مرزهای اکتشافی را نشان میدهد که از آن جمله میتوان به این موارد اشاره کرد: استفاده از انقلاب دادهها، آینده کار در مرز فناوری انسانی، درک قوانین زندگی و دریچههایی در جهان. این شرکت درحال برقراری همکاریهای جدید با صنعت و موسسههای خیریهای است که باعث ارتقای تحقیقات علمی شده و راه را برای تبدیل سریع به محصولات و خدمات جدید بیشتر اکتشافات جدید هموار میکنند. این مرکز از طریق محققان تازه کار از آموزش تحصیلات ابتدایی حمایت کرده و بهدلیل داشتن تنوع نظرات و امکانپذیر شدن چشماندازها برای ما برای پیشرفت بیشتر، برای افزایش حضور تمام آمریکاییها در علم کار میکند. NSF به موتور اکتشافاتی تبدیل شده که اقتصاد را تغذیه کرده و از دفاع ملی دفاع میکند و خاستگاه نوآوری و کارآفرینی است که شیوه زندگی روزمره را ارتقا میدهد. این دید واقعی بوش است که نشان میدهد این مرز واقعا بیپایان است.
انواع آژانسهایی که از تحقیق و تنوع موسساتی که تحقیقات را هدایت میکنند، اکوسیستم قدرتمند علم و فناوری آمریکایی را ایجاد کردهاند. علاوهبر هزینه سالانه 150 میلیارد دلاری توسط دولت فدرال روی تحقیق و توسعه سالانه، صنایع خصوصی بیشتر از 400 میلیارد دلار هزینه میکنند. موتور تحقیق و توسعه در این کشور غیرقابل باور است که در دنیا بینظیر است.
کشورهای دیگر با شناخت امتیازهایی که باید از طریق حمایت از تحقیقات علمی بهدست آورند، استراتژیهایی مشابه آمریکا اتخاذ کردهاند. همانطور که «وان هولن» تاکید کرده، سهم آمریکا از هزینهکرد جهانی تحقیق و توسعه از 40 درصد در سال 2000 میلادی به 28 درصد در سال 2017 کاهش یافته است. طی آن دوره، سهم چین از بودجههای تحقیق و توسعه از کمتر از 5 درصد به بیشتر از 25 درصد افزایش داشته است. بدیهی است که تغییر طبیعی در سهم بودجهای در کشورهایی چون چین و هند، سرمایهگذاری آنها را افزایش میدهد. اما واقعیت این است که ما باید نگاهی تازه به نقطهای که هستیم و جایی که باید برویم، داشته باشیم. نمیتوان بیتفاوت به تحولات جهان استراحت کنیم بلکه باید با استراتژیها سازگار شویم.
* مترجم: ندا اظهری