به گزارش «فرهیختگان»، از اوایل سال 80 که فناوری نانو در ایران شکل گرفت تاکنون، این حوزه از فناوری فراز و نشیب‌های فراوانی را پشت‌سر گذاشته است. شاید در ابتدا، ایران در بین دیگر کشورهای دنیا حرف‌های زیادی برای گفتن نداشت اما درحال حاضر با توجه به پیشرفت‌هایی که طی سال‌ها داشته، توانسته جایگاه قابل قبولی را برای خود رقم بزند. طی سال‌ها با توجه به تحریم‌هایی که کشور با آن دست به گریبان بود، اما دانشمندان و محققان ایرانی با تلاش و همت خود توانسته‌اند جایگاه خود را تثبیت کنند و امید می‌رود که در سال‌های آینده بتوانیم به رده‌های بالاتر هم دست پیدا کنیم.
آشنایی با فناوری نانو در همه سنین
اقدامی که ستاد نانو در سال‌های اخیر برای ترویج هرچه بیشتر حوزه فناوری نانو در کشور انجام داد، راه‌اندازی باشگاه نانو در راستای آموزش دانش‌آموزان سراسر کشور بود. آنها تاکنون موفق به راه‌اندازی 400 نهاد ترویجی دانش‌آموزی در کشور شده‌اند که طی سال‌های 87 تا 97 بیش از یک میلیون و 200 هزار دانش‌آموز را آموزش داده و با مقوله نانو آشنا کرده‌اند. ستاد نانو در همین مسیر تاکنون 88 آزمایشگاه دانش‌آموزی نانو را در کشور تجهیز کرده است تا دانش‌آموزان در داخل آن به مطالعه، آزمایش و تحقیق امر نانو بپردازند. اما ستاد نانو فعالیت‌های دانش‌آموزی خود را تنها محدود به داخل کشور نکرده و امر آموزش را فراتر از مرزها هم برده‌اند به‌طوری که امکان گذراندن دوره‌های آموزشی نانو را برای 2 هزار دانش‌آموز عمانی فراهم کرده است. دبیرستان‌های شهرهای سوژو و گوانجو را در چین تجهیز کرده‌اند و نیز آزمایشگاهی تحقیقاتی در کوبا راه‌اندازی کرده‌اند تا از این طریق، هم بتوانند از تجربیات کشورهای دیگر در این عرصه استفاده کنند و هم بتوانند دانش خود را در اختیار دیگر کشورها قرار داده تا آنها هم از این دانش بهره‌مند شوند.
جایگاه نانوی ایران در دنیا از منظر تعداد مقالات
ایران با توجه به اینکه از سال 2001 فعالیت خود را در زمینه فناوری نانو با ارائه تنها 10 مقاله آغاز کرد، اما با روند رو به رشدی که طی سال‌های اخیر داشته توانسته جایگاه بسیار خوب و درخوری را از آن خود کند. ایران در سال‌های ابتدایی حضور در این عرصه علمی در رده 57 جهان قرار داشت و دنیا خیلی با نام ایران در حوزه فناوری نانو آشنا نبود.
در داخل کشور هم مردم، آشنایی چندانی با این علم نداشتند و تنها با نام جوراب‌های نانو که هر از گاهی به گوششان می‌خورد، آن را می‌شناختند. اما ستاد فناوری نانو طی این سال‌ها با آموزش و معرفی همه‌جانبه این فناوری در داخل کشور توانسته این علم نوین را به‌خوبی به مردم بشناساند تا آنها نیز با یکی از برترین علوم روز دنیا آشنا شده و استفاده از آن در زندگی خود را فرا بگیرند.
این پیشرفت‌ها تا جایی پیش رفته که تعداد مقالات ایران در حوزه فناوری نانو به بیش از 10 هزار مقاله رسیده است که حدود 25 درصد کل تولیدات علمی ایران را شامل می‌شود. در سال 2001، ایران تنها 10 مقاله در زمینه نانوفناوری ارائه داده بود اما با تلاش محققان کشور، درحال حاضر در جایگاهی هستیم که می‌توانیم روزی 34 مقاله نانو تولید کنیم.
در سال 2019، در دنیا حدود 17 هزار و 800 مقاله در حوزه نانو منتشر شده است که بیش از 40 درصد کل مقالات در حوزه نانو در دنیا از آن چین بود و این کشور توانست با ارائه بیش از 74 هزار مقاله، بعد از سال‌ها حاکمیت علمی آمریکا، از آن پیشی بگیرد به‌طوری که بعد از چین که رتبه نخست مقالات نانو را در دنیا به‌خود اختصاص داده، آمریکا با حدود 24 هزار مقاله در رده دوم قرار گرفته و پس از آن، هندوستان با 15 هزار مقاله سوم است و ایران با حدود 11 هزار و 96 مقاله و سهم 6.4 درصدی از مقالات نانو دنیا در جایگاه چهارم جهان ایستاده است. کره‌جنوبی، آلمان، ژاپن، انگلیس، فرانسه و روسیه در تولید مقالات نانو در رده‌های پنجم تا دهم دنیا قرار گرفته‌اند و این افتخاری برای ایران محسوب می‌شود که توانسته طی 20 سال، از رتبه 57 به رده چهارم خود را ارتقا دهد.
برترین کشور جهان اسلام در زمینه نانو
با توجه به رده‌بندی جهانی در زمینه تولید مقاله در حوزه نانو، ایران چهارمین کشور دنیاست. اما اگر بخواهیم نگاهی عمیق‌تر داشته باشیم، ایران نه‌تنها کشورهای اروپایی را در این زمینه پشت‌سر گذاشته، بلکه نخستین کشور در جهان اسلام به‌شمار می‌رود. درست است که علاوه‌بر ایران، ترکیه و مالزی هم در رده‌های بالای نانوفناوری در دنیا قرار دارند و به ترتیب ایران، ترکیه و مالزی در رده‌های اول تا سوم تولید علم نانو در کشورهای جهان اسلام قرار می‌گیرند. ایران 38 درصد از کل تولیدات علمی جهان اسلام را در اختیار دارد.
جایگاه نانوی ایران در دنیا از منظر ثبت اختراعات
فناوری نانو تنها به مقالات و مطالعات نظری محدود نمی‌شوند و دانشمندان و محققان جهان طی سال‌ها تلاش کرده‌اند از اطلاعات و بررسی نتایج به‌دست آمده از تحقیقات خود در حوزه فناوری نانو در راستای تولیدات صنعتی و فناوری‌ها و نوآوری‌های جدید استفاده کنند و از این قابلیت برای بالا بردن کیفیت زندگی بشر بهره ببرند. به گزارش statnano، از جمع 365 هزار اختراع ثبت‌شده تا سال 2019، بیش از 10 هزار و 300 اختراع یعنی معادل 2.8 درصد از آنها مربوط به حوزه نانوفناوری می‌شود؛ این درحالی است که 10 درصد کل مقالات علمی منتشر‌شده در جهان در حوزه نانو تولید می‌شوند. در زمینه اختراعات حوزه نانوفناوری، حدود 62 کشور فعال هستند که در این میان، آمریکا با حدود 4666 هزار ثبت اختراع در فناوری نانو و با سهم 45.16 درصدی از این بازار، در رده نخست جهان قرار گرفته است. پس از آن کره‌جنوبی با 1105 ثبت اختراع و سهم 10.69 درصدی در رده دوم و ژاپن با تعداد 918 ثبت اختراع و سهم 8.88 درصدی در رده سوم قرار گرفته‌اند. پس از آن هم چین با 825 و تایوان با 481 ثبت اختراع رده‌های چهارم و پنجم این فهرست را به خود اختصاص داده‌اند. جالب توجه است که رده‌های دوم تا پنجم برترین کشورهای دنیا در زمینه اختراعات حوزه نانو در اختیار کشورهای آسیای شرقی است و کشورهای اروپایی فعال در این حوزه از جمله آلمان، فرانسه و انگلیس به ترتیب در رده‌های ششم تا هشتم قرار گرفته‌اند. طبق این رده‌بندی‌ها، در ایران به‌طور کلی 266 اختراع به ثبت رسیده است که از این میان، 24 درصد ثبت اختراعات ایران مربوط به فناوری نانو می‌شود. این تعداد ثبت اختراع شاید خیلی قابل تامل نباشد اما با توجه به اینکه فناوری نانو در دنیا هنوز درحال پیشرفت است و با توجه به جایگاه چهارمی ایران در رده‌بندی‌های جهانی از نظر مقالات، ایران از نظر تولید فناوری‌های نانو هم جایگاه خوبی را به خود اختصاص داده و در رده 24 دنیا قرار گرفته است. ایران در زمینه نانوفناوری در 20 حوزه صنعتی وارد شده که از آن جمله می‌توان به حوزه‌های ساختمانی، نساجی، سلامت، هوایی، پتروشیمی و نفت، کشتیرانی، آب و محیط‌زیست، خودرو و کشاورزی اشاره کرد که به‌طور قطع با نفوذ هرچه بیشتر این فناوری در صنعت، بیشتر می‌توان به پیشرفت این صنایع امیدوار بود. برخی حوزه‌ها شامل رنگ‌های هوشمند، پارچه و مواد و داروهای هوشمند هم جزء جدیدترین حوزه‌های فعالیت نانویی هستند اما به‌طور کلی، توسعه کشاورزی، آب و محیط‌زیست، سلامت و انرژی شامل نفت، گاز، پتروشیمی و سلول‌های خورشیدی جزء حوزه‌های ملی است که در اولویت کار ستاد نانو قرار دارند.
دانشگاه آزاد، برترین ژورنال نانوی کشور
ایران در کنار مقالات متعددی که در زمینه نانو منتشر کرده، دارای ژورنال‌های معتبری هم در حوزه‌های علمی مختلف مرتبط با نانو در اختیار دارد. طبق گزارش سال 2020 پایگاه رتبه‌بندی ژورنال‌های «کلاریوت آتلانتیک»، ژورنال نانوساختارها در شیمی (JNSC) که از سوی دانشگاه آزاد اسلامی منتشر شده از جمع 103 ژورنال برتر فناوری نانو، رده 45 را از آن خود کرده است. حدود 12 ژورنال تخصصی در زمینه نانوفناوری هم در داخل کشور به زبان انگلیسی منتشر شده است. در این رده‌بندی که سال 2019 انجام شد، حدود 42 ژورنال از ایران به ثبت رسیده است که ژورنال نانوساختارها در شیمی توانست شاخص تاثیر 4.077 را به‌دست آورد. ژورنال‌های علمی ایرانی مانند ژورنال نانوساختارها (انتشار دانشگاه ماشان)، ژورنال نانوپزشکی (علوم پزشکی دانشگاه مشهد) و ژورنال تحلیل نانویی (علوم پزشکی دانشگاه تهران) در فهرست داده‌های WOS قرار گرفته‌اند. علاوه‌بر این، ژورنال نانوفناوری آب و محیط‌زیست، ژورنال تحقیقات نانوپزشکی و نانوفناوری و علم نانوی بین‌المللی در فهرست ژورنال‌های ایرانی اسکوپوس جای گرفته‌اند.
وضعیت صادرات محصولات نانو
تولیدات در حوزه نانو علاوه‌بر اینکه می‌تواند به رفع نیاز داخل کمک کند، در امر صادرات و ارزآوری هم کمک زیادی به کشور می‌کند. با توجه به جایگاه خوب ایران در حوزه نانو، توانسته‌ایم در عرصه صادرات هم فعالیت کنیم. تاکنون ایران موفق شده محصولات نانویی خود را به 45 کشور از 5 قاره صادر کند اما با توجه به تحریم‌هایی که سال‌ها دامنگیر کشور شده است، محققان ایرانی در صادرات محصولات نانویی به کشورهای همسایه به‌ویژه عراق موفق بوده‌اند و توانستند محصولات باکیفیت نانویی را به آن کشورها صادر کنند. در این میان، بیشترین حجم صادرات محصولات نانویی ایران طی چند سال گذشته به مقصد عراق بوده است. به‌دلیل سال‌ها درگیری عراق با جنگ، این کشور تا حد زیادی به پوشاک، تجهیزات آب‌شیرین‌کن، تجهیزات صنعتی و... نیاز دارند. باز شدن این راه ارتباطی بین ایران و عراق در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری مشترک در زمینه نانوفناوری را گسترش داده است. محصولات نانویی که به عراق صادر می‌شود با قیمتی کاملا رقابتی به آنها فروخته می‌شود که فرصتی طلایی را برای شرکت‌های ایرانی فراهم آورده است تا بتوانند از نظر تجاری و فعالیت‌های تجاری خود را توسعه دهند.
درحال حاضر، فروش محصولات نانو در داخل کشور بیش از 3 هزار میلیارد تومان و درآمد ایران از صادرات محصولات نانویی به دنیا چیزی قریب به 2 هزار میلیارد تومان است که اگر بخواهیم تنها دو درصد از بازار جهانی فناوری‌های نانو را تشکیل دهیم، هنوز راه درازی پیش‌رو داریم، بنابراین همچنان باید تلاش کنیم تا بتوانیم سهم قابل توجهی از این بازار درحال توسعه را به‌چنگ آوریم. طبق هدف‌گذاری صورت‌گرفته تا سال 1404، قرار است به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که میزان صادرات سالانه کشور به حدود یک میلیارد دلار برسد. از‌جمله محصولات نانویی صادرشده می‌توان به سره جوش (خط‌تولید خودرو و لوازم خانگی)، دستگاه پوشش‌دهی سخت به روش PVD، شیشه Low-E (برای کار در ساختمان)، پاکلینب (داروی درمان سرطان)، دستگاه الکتروریسی (خط صنعتی تولید ماسک و فیلتر) و سینادوکسوزوم (داروی درمان سرطان) اشاره کرد. میزان فروش کل محصولات نانویی ایران در سال 92 حدود 79 میلیارد تومان بود و این رقم در سال 93 به 156 میلیارد تومان رسید. اما از سال بعد یعنی در سال 94، در کنار بحث فروش، بحث صادرات هم اضافه شد به‌طوری که در آن سال، از مجموع کل فروش 308 میلیارد تومانی که در مقایسه با سال قبل تقریبا دو برابر شده بود، 30 میلیون دلار آن هم حاصل صادرات بوده است. با توجه به اینکه فروش شرکت‌ها در هر سال نسبت به سال قبل تقریبا 2 برابر شده، میزان کل فروش محصولات نانویی ایران در سال 97 به چیزی حدود 2540 میلیارد تومان رسید که از این میان حدود 30 میلیارد دلار سهم بخش صادرات بوده است.
جایگاه نانو در دانشگاه‌ها
فناوری نانو هم مانند بسیاری از رشته‌های علمی در کشور، راه خود را به دانشگاه‌ها باز کرده و علاقه‌مندان به حوزه‌های نانو و مرتبط با آن می‌توانند در مقاطع تحصیلات تکمیلی، ارشد و دکتری ادامه تحصیل دهند. در ابتدای انقلاب کمتر دانشگاهی را می‌شد پیدا کرد که در مقاطع کارشناسی‌ارشد فعال باشند و موضوعی با عنوان فناوری در کشور مطرح نبود. دانشگاه‌ها تنها به آموزش می‌پرداختند و دانشجویان نهایتا تا مقطع کارشناسی امکان تحصیل در داخل کشور را داشتند و برای ادامه تحصیل در مقاطع ارشد و دکتری باید به آمریکا و کشورهای اروپایی سفر می‌کردند. اما با رونق گرفتن عرصه فناوری و دانش در داخل کشور، به‌مرور دانشگاه‌ها به‌سمت راه‌اندازی رشته‌های تحصیلات تکمیلی رو آوردند و خروج دانشجو از کشور به بهانه ادامه تحصیل کاهش یافت. با رونق گرفتن نانوفناوری در ایران، شناخت دانشجویان از این رشته و احساس نیاز کشور به توسعه این فناوری در داخل، باعث شد دانشگاه‌ها به فکر ارائه دروس مرتبط با نانوفناوری بیفتند. فعالیت‌های پژوهشی رنگ‌وبوی دیگری گرفت و همین امر باعث رونق تحقیق و پژوهش در کشور شد تا جایی که درحال حاضر، ایران توانسته در زمینه پژوهش و ارائه مقالات در حوزه نانوفناوری رتبه چهارم جهان را از آن خود کند. در سال‌های اخیر که صحبت از دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم می‌شود، دانشگاه‌ها در تلاشند تا از مرحله پژوهش وارد عرصه فناوری و تولید شوند و همگام با این گام، نانوفناوری هم با سرعت زیاد رو به جلو حرکت می‌کند تا بتوانیم در زمینه تولیدات فناورانه هم در رده کشورهای نخست دنیا قرار گیریم.
دانشگاه‌های ارائه‌دهنده رشته‌های نانو
با توسعه فناوری نانو در کشور و تلاش دانشگاه‌ها برای راه‌اندازی رشته‌های مرتبط با نانوفناوری به‌منظور تربیت دانشجویان و محققان برای توسعه و گسترش این علم در کشور، درحال حاضر شاهد تدریس نانوفناوری در مقطع کارشناسی‌ارشد در 66 دانشگاه و در مقطع دکتری در 23 دانشگاه هستیم که در گرایش‌های مختلف نانوفناوری دانشجو جذب می‌کنند که ماحصل آن، فارغ‌التحصیل‌شدن بیش از 37 هزار نیروی متخصص با مدرک ارشد به بالاست که در این حوزه فناورانه مشغول فعالیت هستند.
در این میان، حدود 157 دوره و برنامه آموزشی در دستور کار ستاد فناوری نانو قرار گرفته است که 150 دانشگاه و مرکز تحقیقاتی و 90 مرکز تحقیقاتی فعال در این زمینه حضور دارند که از این میان، 2 هزار استاد دانشگاه هم مشغول فعالیت در زمینه نانوفناوری هستند. دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، تربیت مدرس، صنعتی امیرکبیر، صنعتی اصفهان، کاشان، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، تبریز، علم و صنعت ایران، فردوسی مشهد، شهید بهشتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم‌و‌تحقیقات، شیراز، صنعتی سهند، گیلان، رازی کرمانشاه، باهنر کرمان، سیستان‌وبلوچستان، صنعتی مالک‌اشتر، مراغه، پژوهشگاه مواد و انرژی مشکین‌دشت کرج، سمنان، دانشگاه خودگردان مهندسی و علوم جزیره کیش و موسسه غیرانتفاعی نقش جهان اصفهان جزء دانشگاه‌هایی هستند که در مقطع کارشناسی‌ارشد اقدام به جذب دانشجو در رشته‌های نانوفناوری می‌کند.
دانشگاه آزاد، برترین دانشگاه نانو کشور در تولید مقاله
دانشگاه‌های ایران همگام با توسعه فناوری نانو در کشور خود را در این حوزه رشد داده‌اند و توانسته‌اند جایگاه خوبی را کسب کنند. طبق آخرین آمارهای به‌دست‌آمده، با در نظر گرفتن فعالیت‌ها و دستاوردهای فناورانه و دستاوردها و انتشارات علمی و آموزشی، دانشگاه‌های تهران، صنعتی‌شریف و تربیت‌مدرس در رده‌های اول تا سوم و دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه علوم‌پزشکی تهران به‌طور مشترک در جایگاه چهارم کشور از نظر فناوری نانو قرار گرفته‌اند. اما به صرف ارزیابی تعداد مقالات علمی در حوزه نانو، دانشگاه آزاد اسلامی با حساب تمام واحدها، با اختلاف زیادی در مقایسه با دیگر دانشگاه‌های کشور با 2141مقاله و سهمی 13/21درصدی در کل مقالات نانوی کشور، رتبه نخست بین برترین دانشگاه‌های کشور را در تولید مقالات نانو به خود اختصاص داده است. پس از آن، دانشگاه تهران با 908مقاله، صنعتی امیرکبیر با 495مقاله، علوم‌پزشکی تهران با 491مقاله و تربیت‌مدرس با 473مقاله در رده‌های دوم تا پنجم قرار گرفته‌اند.
اختصاص 40 درصد تحقیقات نانویی به نانوکامپوزیت‌ها
میان حوزه‌های مختلفی که فناوری نانو آنها را پوشش می‌دهد، نانوکامپوزیت‌ها، گرافن و نانولوله‌ها پرکاربردترین نانوساختارها هستند که در مقالات ارائه‌شده در ایران هم نقش به‌سزایی دارند. در این میان، نانوکامپوزیت‌ها با 2509مقاله و سهم 8/24درصدی از کل مقالات نانو بیشترین ارائه مقاله را به خود اختصاص داده است. بعد از آن هم مباحثی چون گرافن با 1883مقاله، نانولوله با 1782مقاله، نانوصفحه/ورقه با 685مقاله و نانوسیال با 628مقاله در رده‌های دوم تا پنجم قرار گرفته‌اند و محققان بیشتر تمایل به ارائه چنین مقالات مرتبط با نانو را از خود نشان می‌دهند.
وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان نانویی و محصولات
به‌طور قطع، رونق گرفتن چنین حوزه‌های گسترده‌ای مانند فناوری نانو، بدون حضور بخش خصوصی امکان‌پذیر نیست و نقش مؤثری در پیشبرد این حوزه ایفا می‌کند به‌طوری که حتی در اشتغال‌زایی هم تاثیر بسزایی دارند. در سال 97 بخش خصوصی حدود 185 میلیارد تومان در بخش نانو سرمایه‌گذاری کرد. حداقل میزان مالیات بر ارزش افزوده شرکت‌های فعال نانویی در همان سال چیزی معادل 103 میلیارد تومان بوده است.
با روی کار آمدن شرکت‌های دانش‌بنیان، حوزه نانو جان دوباره‌ای گرفت و دانشجویان، فارغ‌التحصیلان و استادان فعال در این حوزه علمی وارد میدان شدند و با جدیت بیشتری شروع به کار کردند تا موتور نانو را هرچه بیشتر فعال‌تر کنند.
تاکنون 300 شرکت دانش‌بنیان در حوزه فناوری نانو کار می‌کنند که ماحصل فعالیت آنها تولید حدود 715 محصول در زمینه نانو بوده است که همگی تاییدیه‌های لازم را هم کسب کرده و شماری از آنها هم به 50 کشور دنیا صادر شده است. اما به‌طور کلی، حدود 290 شرکت صنعتی در کشور فعالیت می‌کنند که دارای محصول نانویی هستند. از جمله این شرکت‌ها، 13 کشور در حوزه انرژی نفت و صنایع وابسته، 27 شرکت در زمینه حمل‌ونقل، 25 شرکت در حوزه نساجی و پوشاک، 8 شرکت در حوزه آب و کشاورزی و بسته‌بندی، 6 شرکت در زمینا اپتیک و الکترونیک، 26 شرکت در تولید مواد اولیه، 55 شرکت در تولید تجهیزات ساخت تولید و آنالیز، 51 شرکت در حوزه عمران و ساختمان، 36 شرکت در زمینه سایر خدمات و ملزومات صنعتی، 17 درصد در حوزه دارو و بهداشت و سلامت و 26 درصد باقی‌مانده هم در تولید کالاهای خانگی فعالیت می‌کنند.
با توجه به حجم بالای شرکت‌های موجود و فعال در حوزه نانوفناوری، تعداد کل محصولات تولیدشده در این حوزه به 694 محصول می‌رسد که نسبت به سال‌های گذشته رشد روزافزونی داشته است. میزان تولید محصولات نانویی در کشور در سال 87 تنها 13 محصول بود که به مرور این رشد به‌صورت فزاینده‌ای رشد کرد به‌طوری که از 585 محصول در سال 97، به 633 محصول در سال 98 و 694 محصول در سال‌جاری رسیده است. در این میان، 20 محصول در حوزه انرژی نفت و صنایع وابسته، 42 محصول در حمل‌ونقل، 59 محصول در بخش نساجی و پوشاک، 9 محصول در حوزه آب کشاورزی و بسته‌بندی، 18 محصول در اپتیک و الکترونیک، 50 محصول در حوزه مواد اولیه، 215 محصول در زمینه تجهیزات ساخت تولید و آنالیز، 65 محصول در کالاهای خانگی، 55 محصول در حوزه دارو، بهداشت و سلامت، 55 محصول در سایر خدمات و ملزومات صنعتی و 106 محصول هم در عمران و ساختمان تولید شده‌اند. هدف‌گذاری ستاد فناوری نانو تا سال 1400، ورود روزانه یک محصول جدید به بازار است که امید می‌رود با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته این هدف محقق شود.
مهم‌ترین تجهیزات صنعتی تولیدشده در صنعت نانو
مهم‌ترین دستگاه‌های صنعتی تولیدشده در کشور که در حوزه نانو کاربرد دارند، دستگاه‌هایی هستند که معمولا دستگاه‌های تحریمی بوده و ایران با توجه به تحریم‌ها قادر به وارد کردن آنها نیست و درصورت وارد کردن هم امکان استفاده از خدمات پس از فروش آنها وجود ندارد و درصورتی که کوچک‌ترین نقص فنی پیدا کنند، دیگر قابل تعمیر نیستند.
بنابراین، محققان ایرانی با تلاش شبانه‌روزی خود موفق به تولید دستگاه‌ها و تجهیزات صنعتی شده‌اند که با چند برابر نسبت به نمونه‌های خارجی تولید می‌شوند و شرکت‌ها قادر به خریداری آنها و صرفه‌جویی در ارز خواهند بود. دستگاه الکتروریسی صنعتی، دستگاه لایه نشانی تبخیر فیزیکی با استفاده از قوس کاتدی، دستگاه لایه نشانی قوس کاتدی صنعتی، دستگاه لایه نشانی پوشش‌های فوق سخت با فناوری هیبریدی، سامان‌پردازی پلاسمایی منسوجات (آبگریزکننده)، سامانه صنعتی‌پردازی پلاسما تحت خلأ (در صنایع نساجی و کفش)، آسیاب پره گلوله، دستگاه لایه‌نشانی به روش قوس کاتدی و اسپاترینگ، دستگاه اسپارک پلاسما زینترینگ، سامانه نانو کویتاسیون (در تصفیه آب) و دستگاه فریز درایر دارویی جزء مهم‌ترین تجهیزات تولیدشده برای مصارف نانویی هستند.
* نویسنده: ندا اظهری، روزنامه‌نگار