به گزارش «فرهیختگان»، باتوجه به اینکه حدود یک سال از شیوع ویروس کرونا در دنیا می‌گذرد و بسیاری امیدوار بودند با ساخت واکسن، به‌زودی زندگی مردم جهان به روال عادی خود بازگردد، اما پیدا شدن سروکله ویروس کرونای انگلیسی و به ‌تبع آن ویروس کرونای آفریقای جنوبی بار دیگر ترس و هراس را در بسیاری از کشورها ایجاد کرده است. این ویروس در هفته‌های اخیر ابتلا و مرگ‌ومیر بسیاری از بیماران را بر اثر کووید-19 به‌همراه داشته است. باتوجه به اینکه احتمال گسترش بیشتر این ویروس در ماه‌های اخیر هم وجود دارد، محققان در تلاشند راهکاری برای مقابله با آن بیابند. مجله nature که از ابتدای شیوع این همه‌گیری تازه‌ترین مطالعات را منتشر کرده، همچنان به انتشار مقالات ادامه داده است.

تزریق پلاسما در اوایل بیماری موثر است

محققان در آزمایش‌های بالینی که روی سالمندان مبتلا به کووید-19 انجام داده‌اند، نشان می‌دهند که دوز اولیه پلاسمای خون گرفته‌شده از افراد بهبودیافته به جلوگیری از پیشرفت بیماری شدید کرونا در آنها کمک می‌کند. مدت‌ها قبل هم محققان اعلام کرده بودند پلاسمای گرفته‌شده از بهبودیافتگان کرونا به‌دلیل دارا بودن آنتی‌بادی علیه ویروس، باعث بهبود وضعیت بیماران می‌شود. اما این درمان نتایج مختلفی را به‌دنبال دارد. برخی دانشمندان بر این باورند که پلاسما در مراحل اولیه ابتلای فرد به کرونا به بیمار تزریق شود تا اثربخشی خوبی داشته باشد.

آنها اثربخشی درمان با پلاسما را طی 72 ساعت اول بروز علائم روی افراد 75 ساله و شماری از افراد 65 تا 74 ساله با پیش‌زمینه دیابت بررسی کردند. دانشمندان با تحقیق روی 80 شرکت‌کننده اعلام کردند که 16 درصد از این افراد پلاسما و 31 درصد دیگر هم دارونما دریافت کردند. آنها دریافتند که پلاسمای اهدایی مقادیر بالایی آنتی‌بادی علیه ویروس SARS-CoV-2 دارد که با کاهش شدت بیماری در ارتباط است.

کرونای انگلیسی 56 درصد مسری‌تر است

محققان در دو مطالعه جداگانه دریافتند که ویروس جدید کشف‌شده در انگلیس در مقایسه با ویروس کرونای قبلی قدرت سرایت بسیار بالاتری دارد و به‌سرعت می‌تواند دیگران را آلوده کند. دانشمندان کالج سلطنتی لندن حدود دو هزار ژنوم این ویروس جهش‌یافته را مورد مطالعه قرار داده‌اند. این ژنوم‌ها بین ماه‌های اکتبر و اوایل دسامبر 2020 در انگلیس جمع‌آوری شده‌اند. آنها همچنین در اواخر سال 2020 حدود 275 هزار تست کرونا را در انگلیس انجام دادند. محققان بعد از بررسی‌های گسترده دریافتند که قدرت سرایت ویروس جدید کرونای انگلیسی حدود 50 برابر بیشتر از کرونای قبلی است. در این میان، محققان دیگر از ژنوم و دیگر اطلاعات برای تجزیه و تحلیل گسترش این ویروس در ماه‌های آخر سال 2020 استفاده کردند. آنها تخمین زدند که ویروس کرونای انگلیسی تا 56 درصد قدرت سرایت بیشتر در مقایسه با کرونای قبلی دارد. محققان هیچ مدرکی دال بر این پیدا نکردند که کرونای انگلیسی نسبت‌به کرونای قبلی باعث ابتلا به نوع شدیدتر کرونا می‌شود. اما هنوز تحقیقات روی این ویروس جدید ادامه دارد.

تست کرونا می‌تواند نتایج را معکوس نشان دهد

تست‌های سریع کرونا که گاهی دقت را فدای سرعت می‌کنند، ابزار ارزشمندی است که ازنظر بهداشت عمومی به‌شدت تحت‌تاثیر این بیماری قرار گرفته‌اند. محققان دانشگاه کالیفرنیا با کمک همین تست‌های کرونا طی یک هفته حدود 3300 نفر را در این شهر نسبت‌به ویروس کرونا تست کردند.

 داوطلبان در دو تست شرکت کردند؛ یکی تست استاندارد طلایی PCR که به‌طور معمول نتایج را طی دو تا چهار روز در آمریکا نشان می‌دهد و دومی، تست سریع که پروتئین‌های ویروسی موسوم به آنتی‌ژن را شناسایی کرده و نتایج به‌دست‌آمده را تنها ظرف یک ساعت مشخص می‌کند.

این تست سریع 89 درصد از 237 نفری را که با PCR مثبت نشان داده شده بودند و نیز تمام کسانی را که سطح بالایی از ویروس در بدن آنها وجود داشت، شناسایی کرد. طی دو ساعت از مثبت شدن نتیجه تست سریع، شرکت‌کنندگان تماس تلفنی دریافت کردند که نسبت‌به اعمال قرنطینه به آنها هشدار می‌داد. به‌طور تقریبی یک درصد تست‌های سریع آنتی‌ژن مثبت با تست PCR تشخیص داده نمی‌شدند.

واکنش واکسن کرونا دربرابر کرونای جدید

به‌دنبال شیوع نوع جدید و جهش‌یافته‌ای از ویروس کرونا به‌نام کرونای انگلیسی و کرونای آفریقای جنوبی، نگرانی‌ها نسبت‌به اثربخشی واکسن‌های تولیدشده افزایش یافته است. دانشمندان مشغول تحقیق روی این مساله هستند که آیا جهش ایجادشده در این ویروس قابلیت واکسن‌ها را در ایجاد ایمنی طبیعی در بدن کاهش می‌دهد؟ یکی از ویروس‌شناسان دانشگاه علوم‌پزشکی ماساچوست معتقد است ما درتلاشیم تا ابعاد مختلف ویروس جدید را شناسایی کرده و تاثیر آن را روی اثربخشی واکسن‌های تولیدشده برای پیشگیری از ابتلا به کرونا بررسی کنیم. یافته‌های اخیر نشان می‌دهد جهش‌های ایجادشده در دو نوع ویروس جدید کشف‌شده، فعالیت آنتی‌بادی‌های تولیدشده در بدن افراد دریافت‌کننده واکسن‌های کرونای فایزر و بیونتک را تغییر نمی‌دهند.محققان قرار است به‌زودی اطلاعات جدیدی از ویروس‌های جدید به‌دست آورند. محققان دو ویروس جدید جهش‌یافته را در اواخر نوامبر و اوایل دسامبر 2020 ازطریق بررسی توالی ژنوم شناسایی کردند. بررسی‌های گسترده در انگلیس مشخص کرد نوع ویروس شناسایی‌شده موسوم‌به B.1.1.7 در افرادی در جنوب انگلیس و لندن مشاهده شده بود که درحال گسترش به بخش‌های دیگر این کشور و ده‌ها کشور دیگر دنیاست.هر دو ویروس جدید جهش‌یافته کرونا که در انگلیس و آفریقای جنوبی شناسایی شده، باوجود اینکه در دو نقطه جدا از هم شناسایی شده بود، اما هر دو دارای جهش‌های نسبتا مشابهی بودند و پروتئین اسپایک در آنها جهش یافته بود که این مساله می‌تواند واکنش ایمنی بدن را دربرابر ویروس تغییر دهد. محققان با بررسی رشد ویروس جهش‌یافته جدید کرونا در آمریکا اعلام کردند این ویروس نسبت‌به ویروس فعلی 50 درصد بیشتر قابلیت انتقال دارد و همین امر دولت انگلیس را وادار کرد تا برای سومین‌بار این کشور را وارد قرنطینه کند.

ویروس جهش‌یافته B.1.1.7 دچار هشت تغییر شده است که روی پروتئین اسپایک و دیگر ژن‌ها تاثیر گذاشته است، این درحالی است که ویروس آفریقای جنوبی دارای 9 تغییر ژنتیکی است و همین تغییرات عامل گسترش سریع‌تر ویروس به‌شمار می‌رود. فرضیه‌های مطرح‌شده مبنی‌بر آن هستند که تغییرات N501Y که در ویروس آفریقای جنوبی دیده شده، باعث می‌شود ویروس با قدرت بیشتری به سلول‌ها بچسبد که همین امر احتمال آلودگی و بروز عفونت را چندبرابر می‌کند. محققان طی چندروز گذشته، نمونه خون افرادی را که در تزریقی موفق واکسن فایزر را دریافت کرده بودند، مورد بررسی قرار دادند و متوجه تفاوت‌های کمی در قابلیت آنتی‌بادی‌های ایجادشده در 20 دریافت‌کننده واکسن علیه ویروس جهش‌یافته جدید N501Y شدند. آنها دریافتند که جهش 501Y تاثیر قابل‌توجهی روی اثربخشی فعالیت آنتی‌بادی‌های ایجادشده ندارد و به‌نظر می‌رسد این جهش‌ها تاثیر چشمگیری روی تاثیر واکسن نخواهند داشت. اما این ویروس‌های جدید تنها به این جهش ختم نمی‌شود و محققان بررسی‌های خود را روی جهش‌های دیگر هم انجام داده‌اند. آنها اعلام کردند جهش  E484Kمی‌تواند باعث فرار ویروس از واکنش سیستم ایمنی شود. این جهش و یک جهش دیگر پیداشده در این ویروس می‌توانند تغییراتی را در آنتی‌بادی‌های ایجادشده بر اثر تزریق واکسن به‌وجود آورده و درنتیجه روی اثربخشی واکسن‌ها تاثیر بگذارند. این نگرانی‌ها ممکن است روند اثربخشی جهانی واکسن‌ها را زیر سوال ببرد.

داروهای آرتروز مرگ کرونایی را کاهش می‌دهد

محققان به‌تازگی دریافته‌اند که استفاده از دو دارو که در درمان بیماری آرتروز مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توانند خطر مرگ‌ومیر ناشی‌از ابتلا به کرونا را کاهش دهند. آنها این دو دارو را روی 12 بیمار مبتلا به کرونا که در بخش مراقبت‌های ویژه بستری بوده‌اند، آزمایش کردند. محققان انگلیسی از داروی‌tocilizumab  برای درمان حدود 800 بیمار استفاده کردند و نتایج به‌دست‌آمده تایید کرد که این داروها می‌تواند خطر مرگ را در مبتلایان به کووید-19 تا 24 درصد کاهش ‌دهد. داروی دیگر موسوم به sarilumab  هم اثر مشابهی دارد و نه‌تنها بیماران را از خطر مرگ نجات می‌دهد، بلکه زمان بستری بیماران کرونایی را در بخش مراقبت‌های ویژه کاهش می‌دهد. نتایج اولیه به‌دست‌آمده از مطالعات بین‌المللی نشان می‌دهد این دو دارو دارای آنتاگونیست‌های گیرنده IL-6 هستند که اثر پروتئین‌هایی را که کاهش می‌دهند، باعث افزایش فعالیت سیستم ایمنی بدن می‌شوند. کووید-19 ارتباط نزدیکی با سطح بالا و خطرناکی از التهاب در بدن دارد که معمولا به‌دلیل فعالیت زیاد سیستم ایمنی ایجاد می‌شود. محققان مشاهده کردند که با استفاده از داروی tocilizumab، مرگ‌ومیر بیماران کرونایی تا 28 درصد و با استفاده از داروی sarilumab تا 22.2 درصد خطر مرگ کاهش می‌یابد. استفاده از ترکیب این دو دارو روی بیماران کووید تا 27.3 درصد خطر مرگ‌ومیر آنها را پایین می‌آورد. محققان همچنین تاکید کردند استفاده از این داروها در بیماران کرونایی، زمان بهبودی و درمان آنها را نیز کوتاه‌تر می‌کند و بیماران بین 7 تا 10 روز سریع‌تر از بخش مراقبت‌های ویژه خارج می‌شوند.

نقش آنتی‌بادی‌های خودنابودگر در کرونای شدید

آنتی‌بادی‌ها معمولا عواملی هستند که به مبارزه با عفونت‌ها می‌پردازند، اما گاهی سیستم ایمنی به اندام‌های بدن فرد یا خود سیستم ایمنی حمله‌ور می‌شود. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد این آنتی‌بادی‌هایی که به خود حمله می‌کنند، می‌تواند یکی از عوامل ابتلا به نوع شدید کرونا در افراد باشد. برخی آنتی‌بادی‌ها به سلول‌های ایمنی بدن فرد حمله کرده و توانایی آنها را در مقابله با عفونت ایجادشده کاهش می‌دهند و دیگر آنتی‌بادی‌ها هم به سیستم عصبی، قلب، کبد و بافت‌های هم‌بند هجوم می‌آورند. نمی‌توان از هیچ‌یک از این آنتی‌بادی‌ها برای تشخیص مبتلایان به کرونا استفاده کرد.

ترکیب دارویی برای مقابله با کرونا

محققان به‌تازگی دریافته‌اند که استفاده از ترکیب دو داروی باریسیتینیب و رمدیسیویر در بهبود مبتلایان به کووید-19 مؤثر است. محققان موسسه ملی بهداشت آمریکا رمدیسیویر را به‌عنوان دارویی برای درمان این بیماری توصیه کرده‌اند، اما هنوز شک و شبهه‌هایی پیرامون اثربخشی این دارو ازسوی سازمان بهداشت جهانی مطرح است. محققان مرکز پزشکی دانشگاه نبراسکا این دارو را در ترکیب با داروی ضدالتهاب باریسیتینیب روی 500 بیمار مبتلا به نوع متوسط تا شدید کرونا و بستری در بیمارستان آزمایش کردند. 500 بیمار دیگر هم رمدیسیویر و یک دارونما را دریافت کردند و محققان زمان بهبود بیماران را تحت کنترل گرفتند. در انتها مشخص شد بیمارانی که ترکیبی از دو داروی باریسیتینیب و رمدیسیویر را دریافت کرده بودند، به‌طور متوسط طی هفت روز بهبود پیدا کردند که در مقایسه با گروه دوم که هشت‌روزه بهبود یافته بودند، یک روز روند درمان سریع‌تری داشتند. این مدت کاهش درمان در بیمارانی که از دستگاه‌های ونتیلاتور استفاده می‌کردند، به‌طور متوسط از 18 روز به 10 روز کاهش یافت که کاهش قابل‌ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد.  

*  مترجم: ندا اظهری