به گزارش «فرهیختگان»، چند وقت پیش در صفحه شخصی اینستاگرام محمدرضا هاشمیان، فوق‌تخصص ICU بیمارستان مسیح دانشوری، دیدم که پستی گذاشته شده بود از فیلم تزریق واکسن کرونا در ترکیه توسط یکی از همکارانش. تماس گرفتم و ماجرای سفر به ترکیه و امارات برای تزریق واکسن کرونا را توضیح دادم و از کم و کیف ماجرا سوال کردم.
هر کشوری ابتدا مردم خود را واکسینه می‌کند
او در این رابطه به «فرهیختگان» گفت: «آنها ترایال است. ترکیه هنوز ترایال انجام می‌دهد. اما بگذارید این را بگویم، ما قبلا از وزارت بهداشت خواهش کردیم واکسن را خودتان بسازید و اگر نمی‌سازید وارد این ترایال‌ها شویم. متاسفانه در قسمت پژوهش وزارت بهداشت انگیزه‌های پژوهش کرونا به‌معنای کاربردی نبود. برای همین هیچ‌گاه تصمیمی برای شروع ترایال در ایران گرفته نشد والا ما هم می‌توانستیم به‌عنوان پزشک و هم کادر درمان و هم افراد با ریسک بالا در ترایال‌ها شرکت کنیم تا نقشی در علم دنیا داشته باشیم و هم مسیر آمدن واکسن به کشورهایی که ترایال در آنجا انجام می‌شود، راحت‌تر است. آنها همیشه زنبیل خود را جلوی صف گذاشته‌اند. ما این را بارها اعلام کرده‌ایم، در کمیته کرونا به‌صورت کتبی اعلام کردیم و مدارک آن موجود است که خواهش کردیم این اتفاق بیفتد ولی متاسفانه رخ نداد. کشورهای اطراف هم با توجه به اینکه نمی‌خواهند مرگ‌ومیر زیادی داشته باشند از هر راهی که راه درمان و پیشگیری و واکسن باشد، این کار را انجام دادند. با خیلی از دوستان از خیلی جاهای دنیا اعم از امارات، ترکیه و... ارتباطات زیادی داریم تا بدانیم چه اتفاقاتی در دنیا می‌افتد. با این همه اینکه از الان صحبت‌هایی را درباره تزریق واکسن با تور ترکیه و... بیان کنند، من فکر نمی‌کنم این ریشه‌ای داشته باشد، چون هر کشوری در درجه اول به مردم خود فکر می‌کند تا اینکه واکسن را در جایی بفروشد. همان‌طور که درخصوص فاویپیراویر شما شاهد بودید، ابتدا ما اعلام کردیم بعد از اینکه در چین و ژاپن تجربه خوبی داشتند، وقتی در ایران تجربه نسبتا مناسبی دیدیم، اعلام کردیم اما متاسفانه گوش نکردند، کشورهای دیگر رقابت می‌کنند و سرعت عمل دارند. در ترکیه و هند این دارو به‌سرعت تولید شد چون ساخت و تولید آن راحت است. ماده اولیه را از ژاپن و چین می‌گیرند و تولید می‌کنند. این روند پیچیده‌ای نبود و در ایران هم الان تولید شده است. درمورد واکسن هم کارآزمایی کردند. واکسن ترکیه هم در سازمان بهداشت جهانی ثبت شده است. به‌هرحال این را مسلم بدانید نیاز اولیه هر کشوری مرتفع شود، اگر کشور دیگری واکسن نداشته باشد، مسلم است به آن کشور می‌فروشد. ترکیه سال‌هاست از همه‌جای دنیا توریست درمانی قبول می‌کند، همان‌طور که ایران هم توریست درمانی قبول می‌کند.»
تعلل ما و گرمی بازار کشورهای دیگر
هاشمیان ادامه داد: «متاسفانه در بحث واکسن عقب افتادیم و بحث ترایال ما دیرتر شروع شده است. لذا ممکن است این فرصت‌ها در آینده پیش بیاید، اگر واکسنی وارد ایران نشود ممکن است کشوری واکسن داشته باشد و مازاد بر نیاز داشته باشد و ما تهیه کنیم. الان در هر کشوری همه مردم واکسن نمی‌زنند. خیلی‌ها صبر می‌کنند، در قرنطینه می‌مانند، علاقه‌ای به زدن واکسن ندارند، مازاد آن کشور را به فروش می‌گذارند و این امر طبیعی است. این در هر کشوری تجارتی همانند دارو است، همان‌طور که فاویپیراویر را فروختند ممکن است واکسن هم بفروشند و ممکن است برای هر فرد گران‌تر شود. اینها مسائلی است که ممکن است در زمانی که واکسن نداریم، پیش بیاید. خوشبختانه در جلسه‌ای که ظاهرا شورای‌عالی امنیت ملی داشت، مسائلی مطرح شد و به این نتیجه رسیدند که باید واکسن را تهیه کنند. امروز رئیس‌جمهور هم اعلام کرده است که باید واکسن را خریداری کنیم. آقای رئیس‌جمهور گفتند هر جایی که سازمان بهداشت جهانی و وزارت بهداشت ایران قبول کند، تایید می‌کنند. برای ما هم فرقی نمی‌کند برند چیست. دوست داریم واکسن تاییدشده را تزریق کنیم. الان فرصت ترایال برای ما گذشته است. باید در اسفند ترایال را شروع می‌کردیم و وارد این پروسه می‌شدیم ولی الان نمی‌توانیم وارد ترایال داخلی هم شویم چون به اندازه کافی بین آتش و خون بودیم و نیاز داریم از نظر روحی و جسمی فعالیت خود را بیشتر کنیم. ما دنبال واکسینه کردن کادر درمان هستیم. هر برندی که تصویب شود و بهترین کارایی را داشته باشد. کارشناسان حضور دارند و می‌دانند چه برندهایی بهترین است و دسترسی به این واکسن‌ها سخت نیست، چون سازمان بهداشت جهانی موظف کرده همه تولیدکننده‌ها واکسن‌ها را به کل دنیا بدهند. بسیاری از کشورها این کار را کرده‌اند و ایران سریع می‌تواند این را تهیه کند.»
بعضی‌ها چین و روسیه را جزء کشورها حساب نمی‌کنند!
قبل از گفت‌وگو با دکتر هاشمیان، با مینو محرز عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا حرف می‌زدم و از او پرسیدم واکسنی که رئیس‌جمهور دستور خرید آن را داده، کدام واکسن و برای کدام کشور است که او پاسخ داد، نمی‌دانم اما امیدوارم برای چین و روسیه نباشد چون واکسن ما از آنها بهتر است. این مساله را از دکتر هاشمیان هم جویا شدم و او گفت: «این نظر ایشان است که چین و روسیه را جزء کشورها نمی‌دانند ولی آنها به مردم خود واکسن را تزریق می‌کنند و هر کسی نظری دارد. خیلی از پزشکان هنوز به درمان‌های دارویی که در کرونا داده می‌شود علی‌رغم اینکه خیلی از بیماران نجات پیدا می‌کنند، اعتقادی ندارند. من فکر می‌کنم در زمینه واکسن برندها باید متفاوت باشد و هر کسی هر چیزی که دوست دارد، تزریق کند. قطعا برندهایی که در مقدار درصد نجات آن یا تعداد تزریق در دنیا بیشتر بوده، جداولی در دنیاست که می‌توان پیدا کرد و آنهایی که موفق‌تر بوده‌اند، باید از آنها خریداری شود ولی بدین معنا نیست که صبر کنیم، فلان برند تهیه شود. برای کسانی که درمعرض مستقیم بیماران هستند و در کرونا از ابتدا تلاش کرده‌اند، برند اهمیتی ندارد و بیشتر دنبال تزریق واکسن هستیم. همکاران می‌توانند صبر کنند و چند ماه دیگر واکسن خود و آنچه را دوست دارند، تزریق کنند. خانم محرز واکسن ایرانی‌ای را که مسئول آن هستند، پیشنهاد نمی‌کنند؟ ایشان می‌گویند باید تا تیرماه صبر کنند و بعد سازمان جهانی بهداشت آن را تایید کند. ما نمی‌توانیم تایید کنیم. آنها باید نظر بدهند که این واکسن به چه صورت است. فکر می‌کنم حداقل بعد از تیرماه، یکی دو ماه باید یعنی تا شهریور صبر کنند تا سازمان بهداشت جهانی آنها را تایید کند. این‌طور نیست که به‌سرعت تایید شود. البته من فکر می‌کنم آن زمان مسائل تغییر کند ولی چیزی که وجود دارد واکسن چین به کشورهای مختلف عربی تزریق شده و امارات، عمان، عربستان و... تزریق کرده‌اند و در این گروه بعد از گذشت 8-6 ماه مشکلی ایجاد نشده است.»
کندی ما فرصت تجارت را به بقیه کشورها می‌دهد
یکی از شبهاتی که وجود داشت این بود که فرستادن توریست از ایران برای دریافت واکسن در ترکیه و امارات برای این کشورها آورده‌ای دارد و یا شبهاتی از این‌دست؛ هاشمیان در این‌باره گفت: «واکسن در ترکیه مجانی است. ترایال هم مجانی است. یک‌سوم از داروهایی که در ترایال تزریق می‌شود، داروی اصلی نیست ولی بعد از اینکه آن را تزریق می‌کنند، اعلام می‌کنند و بعد اصل واکسن را تزریق می‌کنند. یعنی کلیه افرادی که در ترایال وارد می‌شوند درنهایت واکسن اصلی برای آنها تزریق می‌شود که با یک زمان‌بندی است. این ماجرای واکسن ایرانی‌ها در ترکیه هم الان در حد شوخی است. مردم ترکیه هنوز شروع نکرده‌اند که واکسیناسیون را انجام دهند. ولی آن هم همانند مدل درمان است. همان‌طور که فاویپیراویر در ایران مورد آسیب و ظلم افرادی چه از نظر اقتصادی، چه از نظر درمان قرار گرفت و در ترکیه این دارو به‌وفور در منازل به‌صورت رایگان ارائه شد تا 12-10 درصد ورود بیمار به بخش ICU را کم کنند، قطعا درباره واکسن هم اگر دسترسی داشته باشند ممکن است به فروش گذاشته شود. این تجارت کشور ترکیه است و می‌تواند داشته باشد. ایران می‌تواند این همت را داشته باشد واکسن زیاد بخرد و مردم از کشورهای دیگر برای تزریق واکسن بیایند. این امر جدیدی در دنیا درباره واکسن نیست. درباره واکسن آنفلوآنزا هم همین‌طور بود. همین الان می‌توانید واکسن را در یک سوپرمارکت در آمریکا در ازای پرداخت وجهی دریافت کنید. این تزریق واکسن در هر کشوری اعم از ترکیه، آمریکا، اروپا و... بوده است. می‌توانید وجهی را پرداخت و واکسن را دریافت کنید. خیلی مواقع کندی ما فرصت‌های مناسب را چه از نظر درمان و چه از نظر اقتصاد از بین می‌برد و کشورهای اطراف رصد می‌کنند و اگر ببینند واکسنی نداریم، قطعا تبلیغات خواهند کرد و مردم به آن کشورها برای دریافت واکسن مراجعه می‌کنند، چون می‌دانند به‌هرحال اگر یک بیمار وارد ICU شود، هزینه بسیار گسترده‌تری از بحث واکسن و مسافرت و... دارد.»
اخبار مرتبط: