به گزارش «فرهیختگان»، با همه‌گیر شدن ویروس کرونا در نخستین روزهای سال 2020 در دنیا، بسیاری از مشاغل و کسب‌وکارها به‌دلیل ترس از شیوع بیشتر بیماری بین کارگران و کارمندان با رکود و ورشکستگی روبه‌رو شدند. اما در این میان، شرکت‌های تولیدکننده ربات با شرایط غیرمعمولی مواجه شده‌اند، به‌طوری‌که بسیاری از شرکت‌ها به‌دلیل محدودیت‌هایی که در استفاده از نیروی کار انسانی در بحران کرونا دارند، سفارش ساخت ربات داده‌اند. از آنجا که ربات‌ها به استفاده از ماسک نیاز ندارند، به‌راحتی هم ضدعفونی شده و بیمار هم نمی‌شوند، لذا جایگزین بسیار خوبی برای کارگران هستند. درواقع، گروهی از سیستم‌های خودکار و ربات‌های متعددی در طول بحران کرونا در دنیا به‌کار گرفته شده و به‌عنوان مراقبت و کنترل بیماران، ضدعفونی کردن بیمارستان‌ها، رساندن سفارش‌ها و کمک به کارکنان خط مقدم بخش سلامت مشغول فعالیت بوده‌اند تا در حد امکان بتوان از این طریق مواجهه افراد را با ویروس کاهش داد و از شیوع بیشتر آن جلوگیری کرد. همه انواع ربات‌ها به‌طور خودکار قادر به کار نیستند و درواقع، به نظارت مستقیم ناظران انسانی نیاز دارند. عملکرد بسیاری از آنها نیز محدود و شامل انجام کارهای ساده و تکراری است. اما تولیدکنندگان ربات‌ها معتقدند با تجربه‌ای که در ماه‌های اخیر در تولید و ساخت ربات‌ها و سیستم‌های رباتیک به دست آورده‌اند، می‌توانند دستگاه‌های هوشمندتر و کاربردی‌تری را برای آینده تولید کنند. اما استفاده از ربات‌ها تنها به مشاغل و کسب‌وکارها محدود نمی‌شود و با توجه به تعطیلی دانشگاه‌ها و آنلاین شدن آموزش‌ها، ربات‌ها به کمک دانشگاه‌ها و سیستم آموزش عالی هم آمده‌اند تا دانشجویان دوران دور بودن از دانشگاه را با کمک سیستم‌های رباتیک راحت‌تر پشت‌سر بگذرانند.
ربات‌های از راه دور برای کلاس‌های درس
ربات‌های از راه دور به دانشجویان کمک می‌کنند تا از راه دور و به‌طور آنلاین بهره بیشتری در کلاس‌های درس غیرحضوری ببرند. محققان دانشگاه ایالت اورگان معتقدند که با آنلاین شدن کلاس‌های دانشگاهی در همه‌گیری کرونا، بسیاری از دانشجویان مجبورند از فاصله دور در کلاس‌های درس و آزمایشگاه‌ها شرکت کنند و در این میان، ربات‌ها می‌توانند کمک زیادی بکنند. درواقع، ربات‌های از راه دور، دستگاه‌های دارای چرخ و کنترل‌شده از راه دور هستند که به‌طور بیسیم از طریق اینترنت اتصال آن برقرار می‌شود. در این ربات‌ها، بخش اصلی تبلتی است که قابلیت پخش ویدئو و صوت را دارد و دانشجویان می‌توانند از آن برای آموزش بهره‌مند شوند. ربات‌های از راه دور، دستگاه‌های کنفرانس‌ویدئویی هستند که علاوه‌بر آموزش در مشاغل و بخش درمان هم به‌خوبی کاربرد دارند. بنیاد ملی علوم آمریکا کلاس‌های درس را در برخی دانشگاه‌ها به سه حالت حضوری، از راه دور و آنلاین و از طریق ربات از راه دور امکان‌پذیر کرده است که البته استادان دانشگاه معتقدند آموزش از طریق ربات‌های از راه دور می‌تواند موثرتر از آموزش‌های آنلاین باشد و حتی نظرسنجی از دانشجویان هم بیانگر آن بود که توانایی ربات‌ها در ایجاد همکاری بیشتر در آنها و آگاهی‌بخش بودن آنها موثرتر عمل کرده است. حتی پیش از همه‌گیری کرونا هم 14درصد دانشجویان آمریکایی به‌صورت آنلاین و 15درصد از آنها هم با استفاده از فناوری‌های یادگیری در برهه‌هایی از زمان به آموزش می‌پرداختند. فناوری ربات‌های از راه دور از پیش از کرونا هم در دانشگاه‌های دنیا مورد استفاده قرار می‌گرفت اما با آغاز همه‌گیری و تعطیلی گسترده دانشگاه‌ها، ایده استفاده گسترده‌تر از این فناوری برای آموزش دانشجویان روی کار آمد تا دانشجویان بتوانند از راه دور راحت‌تر آموزش‌های لازم را دریافت کنند.
سیستم رباتیک یادگیری از راه دور
محققان دانشگاه شفیلد یک پروژه یادگیری از راه دور راه‌اندازی کرده‌اند که به دانشجویان کمک می‌کند مهارت‌های خود را در قالب سیستم‌های رباتیک و خودکار توسعه و رشد دهند. از محاسبات ابری و قابلیت ربات‌ها برای ایجاد فعالیت‌های یادگیری از راه دور در سیستم‌های رباتیک استفاده شده که افراد در هر سطح آموزشی بتوانند با آن کار کنند. این پروژه که شیوه جدیدی از یادگیری آموزش سیستم‌های رباتیک به شمار می‌رود، دانشجویان را قادر می‌سازد برنامه‌ها را از خانه بنویسند و آنها را با استفاده از شبیه‌سازی تست کرده و سپس برنامه را روی رباتی از راه دور اجرا کنند تا ببینند اولین سیستم رباتیک آموزشی در دنیای واقعی هم می‌تواند موثر باشد یا خیر. این پروژه همچنین برای رفع نابرابری‌ها در صنعت رباتیک و سیستم‌های دیگر نیز تمرکز دارد و حتی به افراد کمک می‌کند تا از توسعه مهارت‌ها برای راه‌اندازی یک شغل در صنعت استفاده کنند. دانشجویان با استفاده از این سیستم رباتیک می‌توانند از راه دور و با استفاده از یک برنامه تعبیه‌شده برای ربات تست‌های امتحانی، منابع و برنامه‌های درسی را انجام دهند.
ربات‌های حرارت‌سنج
گروهی از ربات‌ها در دوره همه‌گیری کرونا به‌عنوان اولین خط دفاعی در برابر انتقال ویروس از فردی به فرد دیگر در یکی از مرکز درمانی پزشکی روآندا مورد استفاده قرار گرفتند. بیمارانی که در این مرکز حضور دارند، توسط این ربات‌ها از نظر دمای بدن کنترل می‌شوند. این ربات‌ها با توجه به دوربین‌های حرارتی که در قسمت بالای سر آنها نصب شده، می‌توانند درجه حرارت بالای بدن بیماران مبتلا به کرونا را به‌خوبی تشخیص دهند. این ربات‌ها که ساخت شرکت UBTech Robotics هستند با حضور در مرکز درمانی به بیماران و مراجعان به بیمارستان نسبت به شست‌وشوی دست‌ها و استفاده از ماسک هشدار می‌دهند. به‌طور قطع استفاده از این ربات‌ها در دوران همه‌گیری، با کمک به استفاده کمتر از کادر درمان انسانی در این مراکز و ارتباط کمتر پزشکان و پرستاران با بیماران، می‌تواند به پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری کمک کند و نقش پیشگیرانه داشته باشد تا انسان‌های کمتری به این بیماری مبتلا شوند.
ربات‌های تست‌گیر
انجام فرآیند تست به‌ویژه در ماه‌های نخست شروع همه‌گیری در دنیا، کاری دشوار و طاقت‌فرسا بود و به‌دلیل مراجعه شمار زیادی از افراد به مراکز درمانی برای انجام تست کرونا و درگیری بسیاری از نیروهای کادر درمان برای این کار، برخی کشورها از ربات‌ها برای عمل تست‌گیری استفاده کرده‌اند. گروهی از پزشکان و مهندسان دانشگاه جنوبی دانمارک و شرکتLifeline Robotics، برای افزایش سرعت انجام تست کووید-19 نوعی ربات تولید کردند که سواب تست‌گیری در آن تعبیه شده و به‌طور کامل خودکار عمل می‌کند. در این ربات از دید کامپیوتری و یادگیری ماشینی برای تشخیص نقطه هدف و قرار دادن سواب داخل گلوی افراد استفاده شده است. بازوی رباتیک این دستگاه، با استفاده از سواب بلندی، نمونه ترشحات ته حلق افراد را به‌صورت خودکار جمع‌آوری می‌کند. تمام این کارها با ملایمت و ثبات پیش می‌رود که حتی از نیروی انسانی نیز بهتر این کار را انجام می‌دهد. استفاده از ربات‌ها در امر تست‌گیری هم یکی از اقدامات پیشگیرانه‌ای است که می‌تواند مانع از انتقال بیشتر ویروس به افراد شود.
ربات‌های ضدعفونی‌کننده
یکی از بیمارستان‌های ایتالیا پس از ابتلای تعدادی از پزشکان خود، دست به اقدامات ایمنی و محافظتی زد و تصمیم گرفت از ربات‌ها در تمیز کردن و ضدعفونی گسترده بیمارستان‌ها استفاده کند. این ربات‌ها که توسط شرکت UVD Robots ساخته شده‌اند، از حسگرهای لیدار برای حرکت خودکار استفاده می‌کنند و هرکدام از ربات‌ها مجهز به نورهای فرابنفش قدرتمند با طول موج کوتاه هستند که از آن برای نابودی مواد ژنتیکی ویروس‌ها و دیگر عوامل بیماری‌زا استفاده می‌کنند. درحال‌حاضر، از این ربات‌ها که قابلیت ضدعفونی کردن خودکار محیط‌های پرخطر به‌ویژه بیمارستان‌ها را دارند، در بسیاری از مراکز و بیمارستان‌های دنیا استفاده می‌شود تا کادر درمان از امنیت جانی بیشتری برخوردار باشند. از این ربات‌ها در همه قسمت‌های بیمارستان حتی بخش مراقبت‌های ویژه و اتاق‌های عمل که از حساس‌ترین نقاط یک بیمارستان از نظر پاکیزگی به شمار می‌روند هم استفاده می‌شود.
ربات‌های ماسک چک‌کن
چند سال پیش بود که ربات‌های Pepper برای اولین‌بار تولید شدند و به‌دلیل ظاهر زیبایی که داشتند به‌سرعت موردتوجه قرار گرفتند. اما به‌تازگی و با شیوع ویروس کرونا، شرکت ژاپنی SoftBank نسخه جدیدی از ربات Pepper تولید کرده است که با اسکن چهره کارکنان شرکت‌ها تشخیص می‌دهد چه کسانی از ماسک استفاده نکرده‌اند. این ربات 119 سانتیمتری که ظاهری شبیه انسان دارد، با حضور در ورودی شرکت‌ها و اداره‌ها، کنفرانس‌ها، فرودگاه‌ها و مکان‌های عمومی، به افراد یادآوری می‌کند که از ماسک استفاده کنند. در این ربات از فناوری هوش مصنوعی تشخیص چهره استفاده شده و ویژگی تشخیص ماسک در این ربات راه‌اندازی شده است که چهره افراد را اسکن کرده و اگر تشخیص دهد که نیمه پایین صورت فرد پوشیده نیست، دایره‌ای قرمزرنگ روی نمایشگر تعبیه‌شده روی سینه ربات نقش می‌بندد و این جمله را بیان می‌کند: «می‌بینم که یکی از شما ماسک استفاده نکرده است.» اما با تشخیص اینکه فرد ماسک به صورت زده، دایره‌ای سبز روی نمایشگر ظاهر می‌شود و این جمله را به مخاطب می‌گوید: «از اینکه ماسک استفاده کرده‌اید، متشکرم.» قدرت تشخیص ماسک در این ربات بسیار بالاست و حتی پیچیده‌ترین الگوهای ماسک را هم می‌تواند شناسایی کند. این ربات قادر است چهره پنج نفر را به‌طور همزمان اسکن و شناسایی کرده و وجود ماسک را بدون نیاز به اتصال به اینترنت روی چهره آنها تشخیص دهد. چهره هر فرد پس از شناسایی روی نمایشگر نقش می‌بندد و بسته به اینکه ماسک دارد یا نه، دور چهره او دایره قرمز یا سبز نقش می‌بندد.
ربات‌های پرستار
ربات‌ها در کنار همه کمک‌هایی که در دوران کرونا به بخش‌های مختلف کرده‌اند، در نگهداری از بیمارانی هم که در خانه هستند، بسیار موثر عمل کرده‌اند. در انگلیس بیش از 100 هزار بیمار مبتلا به زوال عقل تنها زندگی می‌کنند و برخی نیز به‌دلیل قرنطینه و فاصله‌گذاری‌های اجتماعی به‌ناچار تنها شده‌اند. بسیاری از بیماران معلول بوده و دچار نقص اندام هستند و در حرکت کردن دچار مشکل هستند و به‌دلیل نبودن فردی که بتواند از آنها نگهداری کند، در خانه تنها مانده‌اند. یکی از این راهکارها استفاده از ربات‌هایی به‌عنوان پرستار در خانه این بیماران بوده است. این ربات‌ها با فناوری هوش مصنوعی تجهیز شده‌اند و قادر به پردازش داده‌ها بوده و با توجه به حسگرهایی که دارند، می‌توانند به‌خوبی از بیماران نگهداری کنند. این ربات‌ها قادرند علائم حیاتی بیماران را کنترل کنند و الگوهای سلامت رفتاری آنها را تشخیص دهند، به‌طوری‌که درصورت بروز مشکل، می‌توانند با بیمار ارتباط برقرار کرده و مشکل آنها را تشخیص دهند و حتی از نظر فیزیکی نیز به آنها کمک کنند، به‌طوری‌که بیمار فقدان دوستان یا خانواده را حس نمی‌کند. این ربات‌ها شاید در روزهای کرونایی و جدایی افراد از یکدیگر راه‌حل معقول‌تری برای این قبیل بیماران باشد.
* مترجم: ندا اظهری