به گزارش «فرهیختگان»، عبدالرضا فرجی‌راد، استاد دانشگاه و سفیر اسبق کشورمان در نروژ و مجارستان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» زمینه‌های انجام مذاکرات در شرایط فعلی را که مورد اشاره برخی اصلاح‌طلبان قرار گرفته است، مورد بررسی قرار داد که در ادامه می‌آید.
اخیرا یکی از معاونان سابق دولت اصلاحات بیان کرده هیچ دولت مقتدری از مذاکره فرار نمی‌کند و برای تامین منافع خود مجبور هستیم درحال حاضر مذاکره کنیم، به‌نظر شما آیا در این شرایط به‌صلاح است که مذاکره صورت گیرد؟
ما با آمریکا و دولت بایدن، حداقل دوسال مذاکره داشتیم تا به برجام رسیدیم. کلیت نظام و مقامات ارشد نظام نیز برجام را تایید کردند و این توافق امضا شد. به‌نظر من در آن شرایطی که ما قرار داشتیم اقدام عاقلانه همان برجام بود که از این‌رو انجام هم شد تا وقتی ترامپ برسر کار آمد و زیر برجام زد و خارج شد و بقیه دنیا را نیز مجبور کرد روابط اقتصادی خود را با ایران کاملا قطع کنند، تا نه نفت خریداری شده و نه پولی جابه‌جا شود و حتی در خرید و فروش دارو هم اذیت کرد.
ایران با آمریکا مذاکره نمی‌کند اما از مذاکره در قالب 1+5 ابایی نداریم
اکنون مسئولان کشور گفته‌اند از مذاکره در قالب 1+5 ابایی نداریم. حتی رئیس کمیسیون امنیت‌ملی گفته ما آمادگی داریم به برجام بازگردیم. رئیس‌جمهور منتخب آمریکا نیز اعلام آمادگی کرده به برجام بازگردد. طبق خبرهای چند روز گذشته برخی اذعان داشتند پیش‌شرط‌هایی دارند و یک‌سری تبلیغات نیز ازسوی سعودی‌ها و برخی دیگر مثل رژیم‌صهیونیستی و کشورهای اروپایی صورت گرفت اما در 3-2 روز اخیر عنوان کردند می‌خواهند سریع‌تر به برجام بازگردند.
بازگشت به برجام معنای مشخصی دارد رفع تحریم‌ها و آزادی روابط بانکی
به برجام بازگشتن و مفاد قطعنامه 2231 مشخص است، طبق آن ایران هم به امکاناتی مثل برداشته شدن تحریم‌های تسلیحاتی می‌رسد و هم اقتصاد ایران باید باز شده و سیستم بانکی کشورمان می‌تواند با دنیا و شرکت‌های خارجی کار کرده و سرمایه‌گذار خارجی جذب کند. اگر در این شرایط اقتصادی که در فشار هستیم و در عین حال دوسال قبل نیز مذاکره کرده‌ایم، بازگشت به برجام طبیعی است و اگر دولت فعلی آمریکا که با آن مذاکره کردیم به برجام بازگردد و توافقاتی را که در برجام است اجرا کند و اجازه دهد اقتصاد ایران فعال شود ما هم می‌توانیم در قالب 1+5 مثل قبل مذاکره داشته باشیم.
یک‌سری افراد و جناح‌ها در داخل کشور بعد از پیروزی بایدن به‌صورت ذوق‌زده با این مساله برخورد کردند. لذا اگر مذاکره‌ای هم شکل گیرد این دست‌وپا زدن برای مذاکره است و باعث می‌شود موضع ما پایین باشد. این امر را قبول دارید؟
ذوق‌زدگی خوب نیست. نباید در این مسائل عجله کرد و باید در این مسائل منطقی جلو رفت. همان‌طور که مذاکرات در برجام دوسال طول کشید چون می‌خواستیم منطقی جلو برویم. البته نمی‌گویم برجام عالی بود ولی دستاوردی بود که دنیا اعلام کرد ایران پیروز شد. بنابراین ذوق‌زدگی نباید وجود داشته باشد اما در اینکه کشور ما آزاد است، شکی نیست و کسی را به‌دلیل اجرا نکردن برجام یا اصرار بر مذاکره نگرفته‌اند و همه اینها در رسانه‌ها و روزنامه‌ها بحث می‌شود. اما با وجود این، ذوق‌زدگی امر خوبی نیست و باید براساس منطق جلو رفت. یک فرد غیرنرمال در آمریکا 4سال حکومت کرده و اقتصاد ما را به وضعیت اسفناک رسانده است؛ اما این دولتی که سر کار آمده می‌گوید مخالف دولت قبل بوده و در ظاهر هم مخالفت خود را اعلام کردند و 2سال است که می‌گویند اگر ما برسر کار بیاییم به برجام بازمی‌گردیم.
درحال حاضر چه تضمینی دارد بدون شرط بازگردند؟
اخیرا در خبرها بود که بیان کردند ما بدون پیش‌شرط بازمی‌گردیم، درحالی‌که روزهای قبل بیشتر مساله پیش‌شرط و موشکی و بحث منطقه‌ای را مطرح می‌کردند اما از امروز خبرها این‌طور مطرح می‌شد که بدون پیش‌شرط به‌دنبال این مساله هستند. البته ما هم نمی‌دانیم این مسائل قطعی است یا خیر؛ اما معمولا براساس خبرهای منفی و مثبتی که می‌آید، تحلیل می‌کنیم. هیچ جناحی در ایران مخالف این نیست که برجام نباید بازگردانده شود، نباید اقتصاد ایران راه بیفتد، نباید سیستم بانکی ایران راه بیفتد. همه موافق این هستند و می‌دانند وضع اقتصادی ایران به چه شکل است.
در نظر گرفتن برخی پروتکل‌ها برای مذاکره نیز مهم است، آیا ظرفیت مذاکره با آمریکا به‌تنهایی وجود دارد که برخی خواستار آن هستند؟
مذاکره در قالب 1+5 است. آنها هم نظر دارند و باید به آنها تذکر داد که تعهدات خود را کم کردید و ایران هم آخرین کشوری بود که تعهدات خود را کم کرد. لذا باید آن را سریع‌تر انجام دهند چراکه اگر بخواهد طولانی شود به ضرر ماست و باید خسارت پرداخت کنند.
اگر 1+5 را کنار بگذاریم سنگ‌اندازی خواهند کرد
اکنون نمی‌توانیم مذاکره مستقیم داشته باشیم چراکه اروپایی‌ها، چین و روسیه دلخور می‌شوند. اتفاقا باید همراه با آنها مذاکره کنیم و تعهد بدهیم 4سال دیگر اگر ترامپ دیگری پیدا شد اقتصاد ما را از بین نبرد. لذا درحال حاضر باید در قالب 1+5 مذاکره کرد و اگر بخواهیم آن کشورها را کنار بگذاریم آنها سنگ‌اندازی می‌کنند.
خبر مرتبط: