به گزارش «فرهیختگان»، به قول یکی از دوستان که همین دیروز متنی را در صفحه شخصی اینستاگرامش منتشر کرده بود، من یک آمریکانشناس قهارم، من نه میدانم این ایالتهایی که اسمش را مدام تکرار میکنند، چیست و نه میدانم ماجرای الکترال و رای دیوان عالی و این داستانها دقیقا چه کار میکند، برای من هم فرقی نمیکند در این انتخابات مضحکی که درحال برگزاری است، آن هم چند هزار کیلومتر آنطرفتر از جایی که من زندگی میکنم، الاغها برنده میشوند یا فیلها! برای من اینجا اهمیت دارد، اینجا یعنی ایران، تهران، خوزستان، اصفهان، اردبیل و تمام شهرهای کشورم که مدتهاست به چند دلیل حال و روز خوشی ندارند. برای من حال و روز کارگری اهمیت دارد که چندسالی است آب خوش از گلویش پایین نرفته و حق و حقوقش را هیچوقت سر موعد نگرفته است، برای من کارخانه و شرکتی اهمیت دارد که سالها غول تولید فلان محصول در ایران و خاورمیانه و حتی دنیا بوده است و حالا قفل تعطیلی بر درهایش خورده و کارگرانش آواره مشاغل فصلی و شرمنده زن و فرزندانشان شدهاند. برای من انتخاب رئیس و مدیر تمام این شرکتها و روند خصوصیسازی آنها اهمیت دارد نه انتخاب رئیسجمهور آمریکا! مادامی هم که بهجای تغییر در داخل، تغییر در ساختارها و تکیه بر توان داخلی اینطور به انتخاباتی خارج از مرزهای ما گره بخورد، من روزنامهنگار و الباقی کسانی که آمریکاشناس و جهانشناس نیستیم، محکوم به تکرار فقر و مشکلاتی هستیم که ریشه حل آن داخل کشور است ولی هیچ اهتمامی به آن نمیشود. نمیدانم این چند روز لابهلای شببیداریها و نگرانیها و چک کردن قیمت طلا و نقره و صعود و نزول بورس و... اخبار دستگیری کارگران فلان شرکت را شنیدهاید یا نه، نمیدانم اصلا هفتتپه را که ماهها و سالهاست با مشکلات متعددی روبهرو است و کارگرانش همین چند وقت پیش به تحصن و اعتصاب 70 روزهشان پایان دادند، میشناسید یا نه، نمیدانم از کشتصنعت مغان، پلیاکریل اصفهان، هپکوی اراک، کنتورسازی قزوین و... چیزی به گوشتان رسیده یا نه، اگر نرسیده میتوانید اینجا با من همراه باشید و با هم مرور کنیم که چه بلایی بر سر کارگران این کشور هوار شده و اگر هم که نمیخواهید چیزی به گوشتان برسد، منتظر باشد تا دفعه بعدی که چشم از خواب باز میکنید، خبر پیروزی جو یا دونالد را بشنوید و جیغ و هورا بکشید.
چند سال است که بدون اعتصاب و تحصن حقوق نگرفتهایم
مقدمه بالا برای ورود به بحث کافی به نظر میرسد، برای اینکه هفتتپه کجاست و چه اهمیتی هم دارد، بهتر است خیلی صفحه را سیاه نکنیم چون هم قبلا در این رابطه نوشتیم و هم اینکه هفت را در گوگل بنویسید، الیماشاءالله نتیجه و صفحه جلو روی شما باز میشود که غمنامه چند سال اخیر کارگران این شرکت قدیمی و استراتژیک را در اختیارتان میگذارد. پس از این عبور میکنیم. دوست دارم که خودم از شرایط فعلی چیز بیشتری بنویسم اما بهتر این به نظرم میرسد که آخرین وقایع رخداده در این شرکت بزرگ را از زبان یکی از کارگران و فعالان کارگری این مجموعه بشنویم و بخوانیم.
محمد خنیفر از کارگران و فعالان کارگری شرکت نیشکر هفتتپه در رابطه با اتفاقات اخیر که پیرامون این مجموعه افتاده است و آخرین اخبار از ماجرای خلعید مالک این مجموعه به «فرهیختگان» گفت: «درخصوص داستان هفتتپه چهار سال است که فریاد میزنیم داستان هفتتپه به این شکل است و این آقایان تخلفاتی را هم درخصوص واگذاری شرکت و هم درخصوص پروندههای دیگر انجام میدهند. تاکنون که 5-4 سال از ورود این آقایان میگذرد، یک حقوق بدون اعتصاب پرداخت نکردهاند و ما یک ماه نشده است که حقوقمان را سر موعد و بدون دغدغه دریافت کنیم. همانطور که نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی اشاره کردند، یکی از مسئولان امنیتی استان این حرف من را تایید میکند که حقوق بدون اعتصاب در هفتتپه نداشتیم و همواره با اعتصاب و تحصن کارگران حق و حقوقشان را دریافت کردهاند. درخصوص این جریانات متاسفانه آقایان اسدبیگی و رستمی که بهصورت شریکی مالکیت و مدیریت هفتتپه را گرفتند کلا هفتتپهایها را بهعنوان سپر انسانی خود قرار دادند و از برند هفتتپه برای گرفتن ارز و سرمایه خود استفاده کردند. از کارخانه زغال و چغندر نام برده میشود که این دو کارخانه اصلا وجود خارجی در هفتتپه ندارند. سوله خالی است که هیچ امکانات کارخانهای در آن سوله نیامده است. کارخانه چغندر هیچچیزی ندارد ولی این آقایان به اسم این کارخانه دلار و یورو گرفتند. این توضیح خلاصهای بود از آنچه تا امروز بر سر ما آمده است.»
تسویهحساب با کارگران بهخاطر دیدار با نمایندگان مجلس و رئیس دستگاه قضا
خنیفر ادامه داد: «من گریزی به داستان زدم که زمان حال را برای شما بازگو کنم. بعد از اینکه کمیسیون اصل 90 و دیدار با آقای رئیسی انجام شد، کارگران بهخاطر احترام به نمایندههای تهران اعتصاب 70 روزهشان را تمام کردند و متاسفانه آقایان اسدبیگی و حامیان ایشان تسویهحسابها را با اشخاصی که در دیدار با آقای رئیسی و اعضای کمیسیون اصل 90 حضور داشتند، شروع کردند. عدم پرداخت حقوق افرادی که در این جلسات شرکت کردند یکی از اقداماتی بود که این آقایان انجام دادند و این 17 نفری را که در جلسات مجلس حضور داشتند، با مشکلاتی مواجه کردند. همان افراد در دیدار با آیتالله رئیسی هم حضور داشتند و این باعث شد هم کاغذ حقوق این اشخاص داده نشود و هم اضافهکار تیرماه و مردادماه آنها پرداخت نشد.»
ورود یگان ویژه به شرکت و اقدامات استاندار تشنج را به هفتتپه بازگرداند
خنیفر با انتقاد از حضور نیروهای یگان ویژه در شرکت هفتتپه گفت: «متاسفانه 150-100 نفر از نیروهای یگان ویژه وارد شرکت شدند و عکسها هم موجود است و از ورود این 15 نفر به شرکت جلوگیری کردند. کارگران درحال کار بودند و اتفاق خاصی قرار نبود بیفتد. متاسفانه با این کار تشنج را به هفتتپه بازگرداندند. کارگران در این فکر بودند که خلعید صورت میگیرد و همه این مشکلات تمام میشود. همانطور که در صداوسیمای مملکت از سوی آقای نیکزاد اعلام رسمی شد، قرار بود تا پایان آبانماه خلعید صورت گیرد و این داستان به اتمام برسد ولی متاسفانه هنوز امور دست آقای اسدبیگی و حامیان دولتی او است و همچنان به کارگران زور میگویند. دیروز و امروز 700-600 کارگر به حمایت 15 کارگر اخراجشده به بیرون شرکت آمدند و از این همکاران خود دفاع کردند و کوتاه هم نیامدند. الان که با شما صحبت میکنم در طول مسیر خدمت آیتالله موسوی برسیم چون دیروز ایشان هم به شرکت آمدند و دوستان با ایشان صحبت کردند و به ایشان بیان کردند سه ماهی که وعده داده بودید که مشکلات حل میشود، تمام شده و حمایتی که بیان کردید، اعمال کنید. الان در طول مسیر از شهرستان هفتتپه به اهواز هستیم که خدمت آقای موسوی برویم که مشکلات را بازگو کنیم تا خلعید هرچه زودتر صورت گیرد. متاسفانه آقای شریعتی دستور اخراج بچهها را صادر کرد که از طریق شورای تامین استان بود و این امر سبب شده الان دوباره هفتتپه دچار تشنج شود. این خوب نیست. ما کارگران هم راضی نیستیم ولی متاسفانه چنان عرصه را بر ما تنگ میکنند که نمیتوانیم سکوت کنیم. به ما ظلم میشود. هفتتپه همانند پادگان شده است. امروز بچههای حراست شرکت هم بیرون آمدند و شرکت دست نیروهای یگان ویژه است. کارگران جلوی در ورودی ایستادند. جلوی چشم کارگران والیبال بازی میکنند. این چه معنایی دارد؟ چرا در شرکت ما این کارها را انجام میدهند؟»
15نفر از کارگران بدون هیچ دلیلی اخراج شدند!
این کارگر شرکت نیشکر هفتتپه گفت: «آقای عاملی، قائممقام شرکت که مدعی عنوان پدر نیشکر برای خود است و خود این اسم را برای خود برگزیده هم ادعاهای جالبی دارد. ایشان در حد کارمندی در کارخانه است که هر بار خود را پدر نیشکر ایران معرفی میکند. از کسی این عنوان را نشنیدهایم و تنها از خود ایشان شنیدهایم. درخصوص این آقا باید گفت اصلا در شرکت پا نگذاشته است و یک مدیر پروازی است. او بازنشسته بازگشت بهکار است که حقوق این آقا طبق اطلاع خیلی خیلی بالاست. این آقا را آقایان اسدبیگی و حامیان ایشان برای ارتباطات با برخی جاها مخصوصا ارتباطات استانی، وارد هفتتپه کردند. پس از 6-5 ماه بعد از این همه بلایی که سر این بچهها آورد و ندادن فیش حقوقی و ندادن اضافهکار و... دوستانی که اضافهکار را نگرفتند و به آنها فیش حقوقی ندادهاند، خدمت آقای عاملی میآیند و به ایشان مشکلات را بیان میکنند. او با نهایت بیاحترامی و تندی با بچهها رفتار میکند. میگوید بروید برای شما وقتی ندارم، شما چه کسی هستید که برای شما وقت بگذارم. همانطور که فیلمش هم منتشر شد بچهها بدون اینکه به او بیاحترامی یا تعرضی کنند، او را به بیرون هدایت کردند. بعد از این اتفاق آقای عاملی شلوغکاری میکند و میگوید به من دستدرازی شده است. جو را بهنحوی نشان میدهد انگار کارگران به او توهین کردند که خلاف واقع است. چهار نفر از کارگران هفتتپه را بابت این مساله دستگیر میکنند و یک هفته در زندان دزفول زندانی میشوند. بعد با وثیقه نفری 50 میلیون که جمعا 200 میلیون بود، با هزار مکافات آزاد شدند. بعد از این ثابت شد کسی به این آقای عاملی توهین نکرده است و او دروغ میگوید. بعد از این جریان انگار برخی مقامات استانی دنبال پیراهن عثمان بودند، به این بهانه 15 نفر را اخراج کردند. تا جایی که ما تحقیق کردیم مدیر کار استان هم تایید کردند که این کار قانونی نیست چون بچهها رسمی هستند. چند نفر از این 15 نفر استخدام وزارت کار هستند و چند تن دیگر قرارداد دارند و نمیتوانند این افراد را اخراج کنند.»
یگان ویژه از ورود همه کارگران جلوگیری کرده، از تولید عقب افتادهایم
الان فصل و موعد کار این شرکت است و باید نیشکرها برداشت شوند و کار تولید دنبال شود، این کارگر در رابطه با وضعیت تولید شرکت ادامه داد: «ما الان در پروسه اورهال هستیم. متاسفانه آقایان اسدبیگی مدیران بازگشت بهکار را در راس مدیریت قرار دادند تا از آنها به نفع خود استفاده کنند. یکی از روسای کارخانه بازنشسته بازگشت بهکار است و درحالیکه کارخانه نیاز به تعمیرات نداشت، کارخانه را باز کرد. هر سال باید کارخانه اورهال شود ولی درصورتی این اتفاق میافتد که کارخانه و دستگاهها کاری کرده باشند. سال گذشته بهدلیل تولید زرد دستگاههای شکر سفید را باز کرد و سنگهای آسیاب را باز کرد و همین باعث شد الان شرکت بسته نشود ولی تولیدی نداشته باشیم. باقی شرکتهای شکر در خوزستان درحال تولید شکر هستند. نیشکر را میبرند ولی متاسفانه نیشکری که با همت کارگران هفتتپه آبیاری شد و رشد کرد در مزارع مانده است، بهخاطر اینکه این کار را این آقای بازنشسته بازگشت بهکار انجام داده و کارخانه باز است و اورهال تمام نشده و همچنان تولیدی در هفتتپه نیست. دوستانی که برای اعتصاب میآیند در طول چند روز گذشته فقط امروز است که جلوی در ماندهاند چون امروز یگان ویژه از ورود کل پرسنل جلوگیری کرد. دیروز و روزهای گذشته کارگران اعتراض خود را نشان میدادند و با غیرت و معرفت کار میکردند تا اورهال تمام شود و وارد پروسه تولید شوند. هنوز در پروسه تولید نرفتهایم. این داستان بهدلیل این است که یکی از مقامات ارشد استان و آقای اسدبیگی مانع شدهاند. اگر هفتتپه را از دست بدهند خیلی از مسائل رو خواهد شد و این به ضرر اینهاست.»
آقای استاندار، پروندهتان را از اینکه هست، سنگینتر نکنید!
اینها آخرین تحولات در شرکت نیشکر هفتتپه بود که از زبان کارگر این مجموعه خواندیم. مضافبر این بد نیست که کمی هم به موضعگیریهای اخیر مسئولان و نمایندگان و اتفاقاتی که در همین یک و نیم ماه گذشته در رابطه با نیشکر هفتتپه افتاده است، بپردازیم. اواسط مهرماه بود که بعد از جلسات کمیسیون اصل 90 و ورود نمایندگان مجلس تصمیماتی در رابطه با عاقبت این شرکت بزرگ گرفته شد. برابر آخرین تصمیمگیریهایی که نمایندگان مجلس در نهم مهرماه پیرامون حل مشکلات این شرکت اتخاذ کردند، ظرف دو ماه به میزان ۳۰۰۰ متر در اراضی شرکت باید کشت انجام شود و هفت درصد سهم بیمه به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز شود. ذیل این موضوع قرار شد پنج کارگر اخراجشده هفتتپه تعیینتکلیف شوند و مدیریت شرکت ظرف یک ماه و نیم خلعید شود. بعد از این ماجرا و پس از احراز تخلفاتی که در واگذاری این شرکت در بحث قیمتگذاری و عدم اهلیت کارفرمای آن صورت گرفت، قوه قضائیه، نمایندگان مجلس و دیوان محاسبات ورود جدیتری به ماجرا پیدا کردند که نتیجه آن هم برگزاری دو دادگاه تخلفات ارزی کارفرمای شرکت هفتتپه و همچنین تحقیق و تفحصی پیرامون تخلفات واگذاری شرکت هفتتپه توسط دیوان محاسبات و رای به لغو این واگذاری از سوی دیوان بوده است. با این اوصاف اما آنچه رخ داده است خیلی نشانی از امیدواری ندارد خصوصا اینکه هر روز اخباری مبنیبر بازداشت کارگران این شرکت به گوش میرسد و خبری از خلعید اسدبیگی و حامیانش از هفتتپه نیست. اواخر مهرماه، دیوان محاسبات اعلام کرد: «سازمان خصوصیسازی علیرغم اذعان به تخلفات گسترده خریداران در گزارشهای ارسالی ازجمله عدم پرداخت بیش از چهار قسط از اقساط واگذاری، عدم پرداخت بدهی شرکت به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، اجاره زمینهای قابلکشت بدون اجازه از سازمان خصوصیسازی، سوءمدیریت و ایجاد بحرانهای کارگری، انحراف منابع در خارج از فعالیت اصلی توسعه نیشکر و... ، تاکنون اقدام موثری جهت استیفای حقوق بیتالمال و وظایف قانونی انجام نداده و در توجیه آن به دستورات مقامات مافوق استناد کرده است.» در گیرودار تعیینتکلیف ماجرای واگذاری هفتتپه، اتفاقات مهم دیگری در روند خصوصیسازیهای بیضابطه در کشور رخ داد که بزرگترین آن ماجرای تعیینتکلیف شدن شرکت کشتوصنعت مغان بود. اتفاقی که باعث شد دوباره مساله هفتتپه هم بهعنوان پروندهای شبیه آنچه در مغان رخ داد، بر سر زبانها بیفتد و مطالبات درراستای تعیینتکلیف این شرکت نیز از سرگرفته شود. حتی شنیده شد که در مهرماه شورایعالی امنیت ملی نیز عدم مخالفت خود را با لغو قرارداد واگذاری هفتتپه اعلام کرده است. احمد نادری هم چند روز پیش در برنامه نقد و بررسی «رخ داد» درخصوص واگذاری شرکت کشتوصنعت نیشکر هفتتپه به بخش خصوصی و مشکلات ناشی از آن گفت: «امید اسدبیگی، ابرمتهم ارزی در سال ۹۴ مبلغ ۱/۴ میلیارد دلار ارز دولتی را بهمنظور واردات کالاهای اساسی به کشور، دریافت میکند، اما بدون اینکه وارداتی صورت گیرد و این ارز از کشور خارج شود، اقدام به تبدیل آن به ریال کرده و مبلغ مذکور شروع به چرخش و گردش در کشور میکند. از مبلغ مذکور، ۶ میلیاردتومان صرف خرید شرکت هفتتپه با حدود ۳۰ هزار هکتار اراضی میشود. این واگذاری خالی از اشکال نبوده و بعد از آن، ابرمتهم ارزی بهمرور اقدام به تغییر کاربری شرکت میکند و سعی دارد شرکت را از پروسه تولید نیشکر دور و بهسمت تولید محصولات دیگر هدایت کند. در ادامه این اتفاقات، کارگران شرکت که شامل چند هزار کارگر ثابت و فصلی میشوند و حتی بهصورت نسلی در این مجموعه فعالیت داشتند، مانع این ابرمتهم ارزی میشوند و همین امر باعث شده، کارفرما به آزار و اذیت آنان بپردازد.
در تحقیق و تفحصی که از سوی تیمی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی پیرامون واگذاری هفتتپه و تخلفاتی که در آن رخ داده، صورت گرفته، متوجه شدیم که برخی الزامات در این روند رعایت نشدهاند و یکی از آنها، نحوه واگذاری اشتباه بوده و در این جریان به اهلیت خریدار شرکت توجهی نشده و شفافسازی هم در روند واگذاری صورت نگرفته است. جدای از آن، بعد از واگذاری هم هیچ نوع نظارتی بر فعالیت کارفرما در هفتتپه صورت نگرفته است. در ۴۹ روز اعتراضات مسالمتآمیز کارگران این شرکت که چند ماه پیش برگزار شد، حتی یک مقاممسئول از دستگاههای ذیربط در جمع کارگران حضور پیدا نکرد تا شنوای مطالبات کارگران هفتتپه باشد. بعد از اینکه در جمع کارگران حاضر شدیم، شروع به برگزاری جلسات حل مشکلات هفتتپه در مجلس شورای اسلامی با حضور مسئولان اجرایی دستگاههای ذیربط کردیم و هرچه به بررسی بیشتر این پرونده پرداختیم، بیش از پیش متوجه عمق فساد در روند واگذاری این شرکت و تخلفات گسترده ابرمتهم ارزی شدیم.» ورود مجلس، دیوان محاسبات و قوه قضائیه به مساله باعث شد همه امیدوار باشند تا بهزودی نیشکر هفتتپه هم چون کشتوصنعت مغان و دیگر واگذاریها تعیینتکلیف شود اما گویا با ورود جدیتر استانداری و شخص استاندار به این ماجرا، سرانجام مساله در هالهای از ابهام قرار گرفت، بهطوریکه همانطور که گفتیم، درحالحاضر شرکت محل استقرار نیروهای یگان ویژه به جای کارگران شده است! آخرین اتفاقات هم فعلا همانهایی است که خنیفر به ما گفته بهعلاوه دو پیام توئیتری اخیر نمایندگان تهران در این رابطه که بهنوعی به ایفای نقش استاندار و اثرگذاری او بر روند تعیینتکلیف شرکت هفتتپه انتقاد کردهاند. سیدنظامالدین موسوی در صفحه شخصیاش در توئیتر نوشته است: «اکنون که خلعید مالک فاقد اهلیت شرکت هفتتپه به مراحل نهایی نزدیک شده، استاندار خوزستان با امنیتی کردن فضا درصدد مانعتراشی در این مسیر است. امروز 15 کارگر برخلاف قانون به دستور استاندار اخراج شدند. آقای شریعتی! با این اقدامات غیرقانونی فقط پرونده تحقیق و تفحص را سنگینتر میکنید.» نادری دیگر نماینده تهران هم که از ابتدا در جریان تحولات این شرکت بوده، در توئیتی در صفحه شخصیاش نوشته است: «چند ساعتی از آزادی چهار کارگر هفتتپه نگذشته که مالک متخلف و فاسد شرکت با همدستی برخی مقامات استان، 15 نفر کارگر را بهصورت غیرقانونی اخراج کرده است. جناب استاندار پرونده خود را سنگینتر از اینکه هست، نکنید. شک نکنید مجلس کوتاه نخواهد آمد.»
کلید حلوفصل ماجرای هفتتپه در دستان قوه قضائیه
روز گذشته خبر دیگری هم روی خروجی رسانهها قرار گرفت که شاید برای ما مایه خوشحالی باشد، منتها وقتی کارگران هفتتپه آن را میخوانند، فقط به خودشان و شرکتی که سالها برای آن زحمت کشیدهاند و حالا بلاتکلیف مانده است، فکر میکنند و حسرت میخورند. ناصر عتباتی رئیس دادگستری استان اردبیل درمورد آخرین وضعیت ورود دستگاه قضا به مشکل کارخانه سبلان پارچه اظهار کرد: «در این زمینه دو جلسه در تهران با حضور مسئولان عالی قوه قضائیه، مدیرعامل بانک تجارت، تعدادی از اعضای هیاتمدیره و بنده برگزار شد. با دستور ویژهای که ریاست قوه قضائیه درخصوص تسریع و تدقیق در پرونده اعمال ماده ۴۷۷ راجعبه ورشکستگی این کارخانه صادر کرده بود، دیوان عالی به موضوع رسیدگی کرده و هماکنون با حکم دیوان کارخانه به مالک اصلی باز میگردد و بانک نیز مشارکت خواهد داشت.» کمتر از دو ماه از سفر رئیس قوه قضائیه به استان اردبیل و بازدید از کارخانه سبلان پارچه بزرگترین کارخانه نساجی خاورمیانه، درراستای تعطیل شدن کارخانه بهدلیل عدم پایبندی بانک به تعهداتش پس از تملیک کارخانه و طرح شکایت مدیران و کارگران این مجموعه عظیم تولیدی و صنعتی به دستگاه قضا، دادگستری استان اردبیل خواستار اعمال ماده ۴۷۷ و بررسی مجدد پرونده ورشکستگی و تملک کارخانه شد که مورد موافقت رئیس قوه قضائیه قرار گرفت. مسالهای که از همان ابتدا در رابطه با ماجرای هفتتپه هم مورد مطالبه رسانهها و کارگران این مجموعه بود. ورود دستگاه قضا، حضور رئیس قوه قضائیه در خوزستان و تعیینتکلیف نیشکر هفتتپه! اتفاقی که علیرغم ورود دستگاه قضا به مساله هنوز آنطور که انتظار میرود، نیفتاده است و با وضعیت فعلی و ورود استاندار به ماجرا و دستهای پشتپرده و اعمال نفوذها، اینطور نشان میدهد که اگر این اتفاق نیفتد و قوه همانطور که در کشتوصنعت مغان و... ورود کرد به این پرونده ورود نکند، مساله حلوفصل نخواهد شد.
*نویسنده: ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه