کد خبر: 47576

سال 99 دو برابر آلوده‌تر از 98

هوا پس است

تهران به عنوان پایتخت امسال بیش از سال‌های گذشته با آلودگی هوا درگیر است و حال‌وروز خوشی ندارد. تنها مزیتی که امسال وجود دارد این است که مردم به‌خاطر جلوگیری از ابتلا به کرونا مجبور به استفاده از ماسک هستند و الزامی برای توصیه به این امر نیست، اما از این مهم‌تر پوشالی‌بودن و بی‌اثر بودن سیاست‌هایی است که سال‌ها مسئولان با آنها مردم را سرگرم کرده و از وظایف خود شانه خالی کرده بودند.

به گزارش «فرهیختگان»، این روزها مدارس تعطیلند و دانش‌آموزان از طریق آموزش غیرحضوری ادامه تحصیل می‌دهند، دانشگاه‌ها هم تعطیلند و دانشجویان نیز به‌وسیله پلتفرم‌های مختلف در کلاس درس حاضر می‌شوند و خبری از تردد این دو گروه پرجمعیت یعنی دانش‌آموزان و دانشجویان در سطح شهرها نیست. عبورومرورها در شهر خصوصا با وسایل نقلیه کاهش پیدا کرده، چون بسیاری از ادارات به‌خاطر شیوع ویروس کرونا با دورکاری به فعالیت‌هایشان ادامه می‌دهند و خیلی از کارکنان خصوصا در بخش‌های دولتی در محل کار حاضر نمی‌شوند و به تبع آن رفت‌وآمدها کمتر شده است. حتی آمارهای جهانی از اثرگذاری خوب شیوع کرونا بر محیط‌زیست و افت سرعت نابودی و آسیب به منابع طبیعی خبر می‌دهند. با این همه اما حال‌وهوای ایران طور دیگری است. تهران به‌عنوان پایتخت امسال بیش از سال‌های گذشته با آلودگی هوا درگیر است و حال‌وروز خوشی ندارد. تنها مزیتی که امسال وجود دارد این است که مردم به‌خاطر جلوگیری از ابتلا به کرونا مجبور به استفاده از ماسک هستند و الزامی برای توصیه به این امر نیست، اما از این مهم‌تر پوشالی‌بودن و بی‌اثر بودن سیاست‌هایی است که سال‌ها مسئولان با آنها مردم را سرگرم کرده و از وظایف خود شانه خالی کرده بودند و این اتفاق همین تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها، دورکاری ادارات و اجرای طرح ترافیک و زوج و فرد است. مسائلی که هرساله به‌عنوان راهکار در ایام اوج آلودگی هوا پیشنهاد می‌شد و هرچقدر هم که ما و متخصصان می‌گفتیم و می‌نوشتیم که این راهکارها اثر چندانی در کاهش آلودگی هوا ندارد و این اندک هوای خوشی هم که هست صدقه سر وضعیت آب‌وهوایی و وزش باد و بارش باران است کسی گوشش بدهکار نبود. اما بالاخره کرونا و شرایطی که بر کشور حاکم شده است و این تعطیلی‌های اجباری نشان داد وضعیت همان بود که سال‌ها از وخامت آن گفتیم. به هر شکل و به‌رسم هرساله در این ایام، البته امسال به‌طور ویژه‌تر در ارتباط با مساله آلودگی هوا نکات و نظراتی را جویا شدیم و جمع‌بندی کردیم تا شاید حالا که بی‌اثر بودن سیاست‌های گذشته عیان شده است، کسی کاری کند.

99  دوبرابر آلوده‌تر از سال‌های قبل!

8  ماهه نخست سال  96

تعداد روزهای با هوای سالم: 10 روز
تعداد روزهای با هوای قابل‌قبول: 186 روز
تعداد روزهای با هوای ناسالم
برای گروه‌های حساس: 33 روز
تعداد روزهای با هوای ناسالم: 1 روز

8  ماهه نخست سال 97

تعداد روزهای با هوای سالم: 13 روز
تعداد روزهای با هوای قابل‌قبول: 190 روز
تعداد روزهای با هوای ناسالم
برای گروه‌های حساس: 27 روز
تعداد روزهای با هوای ناسالم: -

8  ماهه نخست سال 98

تعداد روزهای با هوای سالم: 25 روز
تعداد روزهای با هوای قابل‌قبول: 177 روز
تعداد روزهای با هوای ناسالم
برای گروه‌های حساس: 27 روز
تعداد روزهای با هوای ناسالم: 1 روز

8  ماهه  نخست سال 99

تعداد روزهای با هوای سالم: 15 روز
تعداد روزهای با هوای قابل‌قبول: 16 روز
تعداد روزهای با هوای ناسالم برای گروه‌های حساس: 52 روز
تعداد روزهای با هوای ناسالم: 2 روز

  براساس آمار 8ماهه نخست سال 99 تقریبا دوبرابر چند سال اخیر هوای تهران در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس بوده است 

افزایش تلفات کرونا به‌علاوه 5هزار فوتی هرساله به‌خاطر آلودگی هوا

همان‌طور که بالاتر نوشتیم، امسال به‌دلیل شیوع ویروس کرونا در کشور و وضعیت نابسامانی که در مدیریت این بیماری تا به حال داشته‌ایم، خیلی اوضاع متفاوت است، خصوصا وقتی براساس اطلاعات و اظهارات، آلودگی هوا بر گسترش شیوع این بیماری کمک می‌کند. مهدی نجمی، رئیس اداره بیماری‌های مزمن تنفسی وزارت بهداشت چندی‌پیش در ارتباط با این مساله خاطرنشان کرد: «با توجه به اینکه با افزایش آلودگی هوا شیوع بیماری تنفسی هم افزایش می‌یابد و این موضوع طبیعتا می‌تواند افزایش شیوع کرونا را نیز در پی داشته باشد. افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای قلبی-ریوی در زمان آلودگی هوا با تشدید علائم و عود بیماری روبه‌رو هستند و مسلما این موضوع بر ابتلا و شدت بیماری کرونا تاثیرگذار خواهد بود. همان‌طور که از قبل هشدار داده‌ایم در نیمه دوم امسال با توجه به سردتر شدن هوا، وارونگی هوا، آلودگی هوا و شیوع بیماری‌هایی مانند آنفلوآنزا، سرماخوردگی و... انتظار داریم در سراسر کشور وضعیت بدتری درخصوص کرونا تجربه کنیم. به‌طور قطع در شهرهایی که میزان آلاینده‌ها و آلودگی هوا بیشتر است، میزان ابتلا به کرونا و شدت علائم بیشتر خواهد بود. در شهرهایی مثل تهران و اهواز که آلودگی هوای بیشتری را تجربه می‌کنند افزایش شیوع کرونا دور از انتظار نخواهد بود. به‌دنبال افزایش آلودگی هوا بیماری در بیماران مزمن از حالت کنترل خارج می‌شود. از طرفی مشاهده شده است درصد مرگ‌ومیر در بیماران زمینه‌ای که مبتلا به کرونا می‌شوند، بالاتر است و بالطبع وقتی آلودگی هوا بیشتر شود با تشدید بیماری‌های زمینه‌ای، شدت بیماری کرونا هم افزایش یافته و موارد مرگ‌ومیر کرونا به‌دنبال آن افزایش یابد.» حالا این مساله را درکنار آمار هرساله مرگ‌ومیر به‌خاطر اثر مستقیم آلودگی هوا که ببینیم، اوضاع بدتر از چیزی است که تصورش را بکنیم. قبل‌ترها، عباس شاهسونی سرپرست گروه سلامت هوای وزارت بهداشت با اشاره به اینکه سالانه 360هزار مرگ در کشور داریم، گفت:‌ «از این تعداد حدود 36هزار مرگ منتسب به آلودگی هواست. آلودگی هوا بار اقتصادی زیادی به دولت تحمیل می‌کند. در مطالعاتی که در کرج داشتیم هزینه مستقیمی که مردم برای بیماری‌هایی مثل سکته قلبی و سکته مغزی به‌خاطر انتساب به آلودگی هوا می‌پردازند 1.1میلیارد تومان است و هزینه مرگ منتسب به آلودگی هوا 150میلیارد تومان است. براساس برآورد وزارت بهداشت در سال 1394 در 25شهر با مجموع 30میلیون نفر جمعیت، 12800مرگ منتسب به آلودگی هوا بوده است. همچنین در همین سال در تهران 4300نفر در اثر آلودگی هوا فوت کرده‌اند. افزون بر این در سال 1395 در شهر تهران با افزایش غلظت آلاینده‌ها، مرگ 4810 نفر منتسب به آلودگی هوا بوده است.» در ارتباط با تهران، علاوه‌بر این آمار، طبق مستندات برنامه جامع پیشنهادی کاهش آلودگی هوای تهران، سالانه بین ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ شهروند تهرانی جان خود را در مواجهه مستقیم با ذرات معلق هوای تهران از دست می‌دهند و صدمه اقتصادی آلودگی هوای تهران بالغ بر ۲.۶میلیارد دلار در سال یعنی حدود ۱۲۰هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است.

امسال باید به صورت ویژه به منابع ثابت آلاینده توجه کنیم

در ارتباط با این زخم کهنه و همیشگی کشور و عدم وجود عزم و اقدام جدی برای مقابله با آن ابتدا با سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی گفت‌وگو کردیم. او در این‌باره به «فرهیختگان» گفت: «مساله اینجاست که ناوگان حمل‌ونقل عمومی باید توسعه می‌یافت و به‌روز می‌شد، استانداردها باید ارتقا می‌یافت، هم به جهت کیفیت موتور خودرو و هم به جهت کیفیت سوخت مصرفی و هم به جهت تعداد. کیفیت و کمیت باید افزایش پیدا می‌کرد و در این امر متمرکز می‌شدیم. خصوصا امسال که شرایط خاصی داریم و بحث کرونا وجود دارد و اتفاقا آلودگی هوا مساله ابتلا به کرونا را تشدید می‌کند. این وضعیت اولویت‌های ویژه‌تری را طلب می‌کند. اما متاسفانه هیچ‌کدام از این امور انجام نشده است. امسال با اینکه تردد مدارس وجود ندارد، نمی‌توان به مردم گفت از خودروی تک‌سرنشین استفاده نکنید چون کرونا وجود دارد و مردم نگرانی‌هایی دارند. مضاف بر این هم خدمات ویژه‌ای به مردم ارائه نکرده‌ایم. با این تفاسیر امسال باید به‌صورت ویژه بر مدیریت منابع ثابت اقدام شود. منابع ثابت آلاینده در کلانشهرها خصوصا تهران، اراک و اصفهان سهم مشخص و موثری از آلایندگی دارند. بنابراین دولت باید تصمیماتی اتخاذ کند که حتما فعالیت این منابع را در تا حد ممکن محدود کند. مثلا امسال هرگز برای تامین انرژی نیروگاه‌ها از مازوت نباید استفاده کرد یا برداشت از کارخانه‌های شن‌وماسه حتما متعادل باشد و به حداقل ممکن برسد و صد البته تردد خودروهای سنگین در شب کنترل‌شده باشد. اینها حداقل مواردی است که می‌توان به‌عنوان راهکار انجام داد. یکی از مشکلاتی که در تهران و سایر کلانشهرها داریم بحث PM2 است که تمام مطالعات داخلی و خارجی نشان می‌دهد PM2 علاوه‌بر اینکه باعث مسائل زیادی در بحث آلایندگی می‌شود، می‌تواند تا حداقل 50 درصد در بحث انتقال ویروس کرونا موثر باشد خصوصا اگر حجم این امر زیاد باشد. به عبارت دیگر وسعت ثابتی از سرزمین داریم بدون در نظر گرفتن سایر شرایط اکولوژیک و توپوگرافی، مدام بر حجم آلایندگی و ذرات معلق آن اضافه می‌شود. وسعت سرزمین اضافه نمی‌شود یا اتفاقی که کمی کمک‌کننده باشد، نمی‌افتد اما حجم آلاینده‌ها زیاد می‌شود و می‌تواند قدرت مانور ویروس را بیشتر کند. بنابراین به منابع ثابت آلاینده و میزان فعالیت آنها در فصل سرد، باید امسال ویژه‌تر نگاه شود.»

اجرای قانون هوای پاک در گرو قدرت گرفتن سازمان حفاظت از محیط زیست

رفیعی در رابطه با قانون اجرا نشده هوای پاک هم افزود: «قانون هوای پاک زمانی به‌صورت صددرصدی و کامل اجرا می‌شود که سازمان محیط‌زیست سازمان قوی و مقتدری شود. تا سازمان محیط‌زیست به جهت بودجه و امکانات، ساختار و... سازمان قوی‌ای نشده و امکانات و تجهیزات قوی نداشته باشد ناخودآگاه آن قانون به‌درستی پیاده نمی‌شود چون باید نظارت بر خودروساز، نیروگاه‌ها و... باشد و تشکیلات محیط‌زیست در مواجهه با اینها واقعا مثل یک بچه‌یتیم در دولت است. در چنین شرایطی مشخص است سازمان محیط‌زیست نمی‌تواند وظایف خود را انجام دهد. ضمن اینکه این قانون جامعیت ندارد. قانون خیلی خوبی است ولی زمانی جامعیت پیدا می‌کند که مدیریت واحد داشته باشد، یک بودجه و سازوکار واحد داشته باشد که اینها را ندارد. 14 سازمان مستقیما با این قانون مرتبط هستند و باید کار انجام دهند و این 14 مورد را یک مدیریت واحد باید بتواند هماهنگ کند اما درحال حاضر این فرد یا نهاد هماهنگ‌کننده وجود ندارد. سازمان محیط‌زیست اصلا نمی‌تواند از پس این امر بربیاید. بنابراین قانون روی زمین می‌ماند.»

عدم عبور سامانه‌های فعال آب‌وهوایی یکی از علل تشدید آلودگی هوا

با احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی دررابطه با وضعیت آلودگی هوا در پایتخت به گفت‌وگو پرداختیم و او ضمن تشریح علل تشدید آلودگی‌ها در سال جدید به «فرهیختگان» گفت: «وقتی سامانه‌های فعال از آسمان کشور نمی‌گذرند جو پایدار است و شرایطی حاکم می‌شود و وزش باد در سطح زمین کند است، بنابراین تغییرات جابه‌جایی هوا کم است و این امر سبب می‌شود آلاینده‌ها در کلانشهرها افزایش یابد. همواره وارونگی هوا را داریم، چه در تابستان و چه در زمستان باشد. وقتی وارد پاییز می‌شویم وارونگی هوا تشدید می‌شود و با نبود سامانه‌های فعال غلظت آلاینده‌ها در سطح زمین افزایش می‌یابد. متاسفانه فرق امسال با سال‌های گذشته در این است که گذر سامانه‌های فعال را با تغییر فصل خیلی کم داشتیم. درنتیجه عمدتا سامانه‌های پایدار حاکم بود و با نبود وزش باد آلاینده‌ها در سطح زیرین جمع می‌شوند. وارونگی هوا هرروز تقریبا وجود دارد. وقتی سامانه‌های جوی فعال حاکم شوند وزش باد باعث می‌شود این وارونگی را به‌هم بزند و درنتیجه تلاطم را تشدید کند و افت‌وخیز هوا باعث می‌شود آلاینده‌ها جابه‌جا شده و توسط باد خارج شوند. وقتی این گذر سامانه‌ها نیست به‌طور نسبی روزهایی که هوا پایدار است افزایش می‌یابد و در نتیجه آلاینده‌ها همانند سال‌های گذشته تولید می‌شود و تغییری نکرده است. ممکن است برخی روزها به‌دلیل تعطیلات زیادی که وجود دارد آلاینده‌ها کمتر شود ولی درمجموع مقدار آلاینده‌ها درطول روز آنقدری است که این جو کلانشهرها را آلوده کند. علت عمده این افزایش آلاینده‌ها هم این است که امسال شرایط جوی پایدار در کشور نسبت به سال‌های قبل تعداد روزهای پایدار بیشتری دارد.»

بارندگی‌ها شدیدا کاهش می‌یابد، آلودگی شدیدا افزایش

وظیفه در پاسخ به این سوال که پیش‌بینی‌ها برای آینده وضعیت آلودگی هوا از منظر هواشناسی چگونه است، گفت: «برای چندماه آینده حتی ماه‌های زمستان با قطعیت کمتری ولی برای ماه‌های پاییز یعنی نیمه آبان‌ماه و آذرماه و شاید بتوان دی‌ماه را گفت، مدل‌های عددی بیانگر کم‌بارشی نسبتا شدید است. یعنی کم‌بارشی داریم، نه کم‌بارشی ضعیف بلکه کم‌بارشی نسبتا شدید برای باقی‌مانده پاییز و حتی ماه اول زمستان داریم. مفهوم این است که گذر سامانه‌های بارش‌زا کمتر می‌شود. وقتی گذر این سامانه‌ها کمتر شود تعداد روزهای پایدار افزایش می‌یابد بنابراین آلایندگی و روزهایی که شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس تا گروه‌های دیگر است افزایش می‌یابد. به‌طور کلی نسبت به سال‌های قبل اینچنین است.»

امسال دولت راهکارهای همیشگی را هم ندارد چون مدارس و دانشگاه‌ها تعطیلند!

رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در رابطه با اینکه الان چه راهکاری برای کنترل آلودگی هوا پیش‌رو داریم، ادامه داد: «راهکار فوری ندارد. راهکاری که دنیا برای این مساله پیدا کردند این است که منابع آلاینده را کم کنند. منابع آلاینده عمدتا سوخت‌های فسیلی است. به‌هرحال سوخت فسیلی تغییری است که در یک شب محقق نمی‌شود. بحث ماشین‌های برقی و الکتریکی در کشورهای توسعه‌یافته بررسی می‌شود، یا استفاده از انرژی‌های پاک همچون انرژی باد، انرژی خورشیدی و... مهم‌ترین راهکارها هستند. مورد دیگر صنعت است یعنی بهینه‌سازی مصرف. متاسفانه تکنولوژی ما عقب‌مانده‌تر از سایر دنیاست درنتیجه شدت تولید آلاینده‌ها از خودروها نسبت به سایر کشورها بیشتر است. شاید بدترین وضعیت آلایندگی در دنیا به‌واسطه مقدار انرژی و جمعیتی که وجود دارد، چینی‌ها و هندی‌ها دارند. ما نسبت به آنها پایین‌تر هستیم ولی برحسب تولید سطح آلایندگی بالایی داریم یا شدت انرژی که مصرف می‌کنیم زیاد است. شدت انرژی مقدار انرژی که برای تولید هزار کالا می‌گویند، چندبرابر متوسط جهانی هستیم. درنتیجه مهم‌ترین راهکار مصرف کمتر انرژی به‌ازای هر هزار دلار تولید یا هر واحد تولیدی است ولی متاسفانه این وضعیت وجود ندارد. یکی بحث قیمت سوخت است و دیگری بحث نوع تکنولوژی مصرفی است. همه این موارد دست‌به‌دست هم می‌دهند تا این شرایط ایجاد شود. سال‌های قبل که این وضعیت حادث می‌شد دولت مدارس و ادارات را تعطیل می‌کرد یا خودروها را زوج و فرد می‌کردند ولی الان به‌دلیل وضعیت خاص بیماری کرونا اینها را نمی‌توان انجام داد و مدارس و دانشگاه‌ها عملا تعطیل است و خیلی‌ها از راه دور کار می‌کنند. در شرایط کنونی این موارد و راهکارها نیز وجود ندارد تا بتوانیم استفاده کنیم.» وظیفه در واکنش به این ادعا که بخشی از ساخت‌وسازها در غرب تهران مانع از ورود باد به پایتخت می‌شوند و همین آلودگی را تشدید می‌کند، گفت: «بادی نیست که بگوییم مسیر بسته یا باز است. این در شرایطی موثر است که سامانه‌ها گذر می‌کنند و وزش باد وجود دارد. خیلی نباید روی این مورد مانور دهیم. در شرایطی که هوا پایدار است این موارد منتفی است چون در سطح شهر، برگ درختی تکان نمی‌خورد. غرب تهران هنگام گذر سامانه‌های غرب به شرق ممکن است شدت و سرعت باد را کم کند ولی در شرایط عادی اینچنین نیست. ما الان گردش دشت به کوه و کوه به دشت را در طول روز داریم. در طول روز دامنه کوه زاویه‌ای که با نور خورشید دارد که باعث می‌شود خورشید به‌صورت نسبی عمودی بر البرز می‌تابد. این باعث می‌شود انرژی زیادی در دامنه کوه درطول روز جذب شود درحالی که در دشت تهران اینچنین نیست. پس دامنه کوه گرم‌تر می‌شود و فشار کاهش می‌یابد، جریان‌های صعودی شکل می‌گیرد و باد مثلا از بهشت‌زهرا به سمت میدان تجریش می‌وزد. در طول روز آلاینده‌ها را از آنجا برمی‌دارد و در شهر توزیع می‌کند. در میانه روز شما البرز را نمی‌بینید چون آلاینده‌ها در دامنه کوهستان توزیع پیدا کردند. شب برعکس می‌شود. آفتابی نیست و ارتفاعات البرز سردتر از سطوح پایین زمین است درنتیجه سرما باعث چگال‌شدن و سنگینی توده‌های هوا می‌شود. اینها در سطح شهر ریزش می‌کنند. شما اول صبح میدان تجریش را تمیز می‌بینید. در میانه روز و غروب اینچنین نیست. بنابراین شب گردش از کوه به دشت داریم که شهر در دشت قرار دارد و درطول روز برعکس است. یعنی مهم‌ترین عامل گردش جریان در این روزها که هوا پایدار است گردش دشت به کوه و کوه به دشت است. در غیر این صورت تمام آلاینده‌ها در شهر می‌مانند چون جابه‌جایی افقی زیادی نداریم.»

آلودگی هوا ماحصل سرمایه‌داری صنعت و پزشکی است

بعد از وظیفه، سیدمجید حسینی عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران هم از بعد اقتصادی و اجتماعی به تحلیل پدیده آلودگی هوا در پایتخت و چالش‌هایی که این مساله به‌صورت روزانه برای پایتخت ایجاد می‌کند به «فرهیختگان» گفت: «مساله اصلی آلودگی هوا ربط مستقیم به سرمایه‌داری صنعتی دارد. آنچه حرف فنی و درستی است، اینکه دلیل آلودگی هوا وسایل و آلودگی‌های نقلیه هستند. دلیل اصلی آلودگی هوا این است و این مربوط به صنعت خودرو است. در صنعت خودرو اگر در سال 93 صرفا 15هزار میلیارد تومان هزینه می‌شد آلودگی هوای تهران به نصف کاهش می‌یافت چون هم صنعت اتوبوسرانی و هم صنعت نقلیه سواری نیاز به فیلترینگ دارند. سیستم فیلتر در سال 93 بسیار ارزان بود و شهرداری تهران هم اعلام کرد باید این اتفاق بیفتد. شرکت آلودگی هوای تهران اعلام کرد 15هزار میلیارد تومان هزینه است تا برای کل وسایل نقلیه تهران اعم از اتوبوس و سواری فیلترینگ اجرا شود و به‌محض اجرای این امر به‌شدت آلودگی هوای تهران کم می‌شود. اما واقعیت این است که این اجرا به‌ضرر دو سرمایه‌داری بود. یکی سرمایه‌داری صنعتی ایران‌خودرو و سایپا که در این زمان به‌صورت بسیار پنهان خصوصی شده بودند و پول آن به جیب امثال کروز و شرکت‌های وابسته می‌رفت و به‌نفع اینها نبود که فیلترینگ روی ماشین‌ها اجرا کنند. دوم اینکه به‌ضرر سرمایه‌داری پزشکی بود. اینها حاضر هستند 15هزار میلیارد تومان در ماشین و آلودگی هوا خرج نکنند ولی صدهزار میلیارد تومان در ماه برای درمان مردم خرج کنند. یکی از دلایلی که آلودگی هوا مدیریت نمی‌شود درآمد سنگینی است که سرمایه‌داری پزشکی از محل آلودگی هوا و مرگ‌ومیر و مرض مردم در شهرهای بزرگ دارد. سالانه بیش از 90هزار میلیارد تومان هزینه مرض و درمان در کشور است که بخش مهمی به آلودگی‌های محیط‌زیستی و آلودگی هوا برمی‌گردد.»

باد و باران و تعطیلی برای کاهش آلودگی هوا موثر نیست

حسینی ادامه داد: «آلودگی هوای تهران و شهرهای بزرگ همانند مشهد، اصفهان، تبریز و غیره دو ترمز دارد که یکی صنعت خودرو است. در عدد یک‌میلیارد تومانی یک کامیون 15میلیون تومان برای تهیه فیلتر هیچ عددی نبود ولی اجرا نمی‌شد چون صنعت خودرو حاضر بود جان مردم را بگیرد اما از سود خود کم نکند. صنعت خودرویی که اتفاقا خصوصی است ولی شورای رقابت و دولت هم نظارتی بر این سازمان خصوصی ندارد چون وابسته به این سازمان خصوصی است. دوم سرمایه‌داری پزشکی است. یعنی این سرمایه‌داری ترجیح می‌دهد مردم پول درمان بدهند. سرمایه‌داری پزشکی و وزارت بهداشت دائما بودجه درمانی می‌خواهند درحالی‌که نه سازمان محیط‌زیست و نه وزارت بهداشت نمی‌توانند یقه صنعت خودروی کشور را بگیرند که کالایی که به قیمت 150میلیون تومان به مردم تحویل می‌دهید جان مردم را می‌گیرد. دلیل این است که هم کادر وزارت بهداشت و هم سازمان محیط‌زیست نسبتی با درآمدهایی دارند که از حوزه درمان و صنعت درمی‌آید. در کشور به‌دلیل سرمایه‌داری درمان و صنعت خودرو هر روز جان مردم بیشتر گرفته می‌شود و اینکه باران بیاید خوب می‌شود، مدارس تعطیل شود خوب می‌شود و... موثر نیست. آلایندگی فقط بر نقطه تولید قابل کنترل است. اگر وارد هوا شد هیچ راهی برای کنترل آن نیست. این حرف‌هایی که دوره احمدی‌نژاد بیان می‌شد که در تهران و شهرهای بزرگ با هواپیما آب پاشیدند و عده‌ای ابر باردار کردند خنده‌دار است. باید سازمان صنعتی ایران‌خودرو و امثالهم هزینه سلامت مردم را پرداخت کنند و سازمان سلامت کشور اعم از وزارت بهداشت، شورای عالی سلامت و... بپذیرند به‌جای هزینه درمان، هزینه پیشگیری بدهند.»

سود حاصل از امراض آلودگی هوا مانع علاج آن است

عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران با اشاره به تجربه کشور ژاپن افزود: «ژاپنی‌ها محاسبه کرده‌اند از هریک دلاری که در آلودگی هوا هزینه نشود 100دلار باید در درمان هزینه شود. یعنی نسبت یک به 100 است. اگر یک دلار در کاهش آلودگی هوا هزینه نشود، سازمان سرمایه‌داری پزشکی 100 دلار سود می‌کند. این محاسبه‌ای است که ژاپنی‌ها انجام داده‌اند بنابراین اجازه نمی‌دهند آلودگی هوا بهتر شود چون در این بازی نفع دارند. نکته من این است که جامعه باید به چه اندازه ضعیف باشد که درقبال این آدم‌کشی رایج سکوت کند. کرونا دیده می‌شود و آلودگی هوا دیده نمی‌شود. در آبان و آذر وارونگی هوا 15-10درصد مرگ‌ومیر را در تهران افزایش می‌دهد. مرگ خاموشی است که کسی به آن واکنش نشان نمی‌دهد و بیشتر بچه‌ها و سالمندان این مرگ را دارند. مساله این است که جامعه باید نسبت به این آدم‌خواری سرمایه‌داری صنعتی و پزشکی عکس‌العمل نشان دهد. دلیل اینکه واکنشی نشان نمی‌دهد این است که جامعه اطلاعات لازم را درباره این سودطلبی عمیق ندارد که از کرونا هم بدتر است.»

* نویسنده: ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه
 
 

مرتبط ها