به گزارش «فرهیختگان»، چندی پیش در ششمین جلسه شورای مدیریت فعالیت‌های دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی که به ریاست روح‌الله دهقانی‌فیروزآبادی معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی و با حضور احسان شیرنگی مدیرکل اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی و برخی از روسای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، طرح راه‌اندازی سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد بررسی و مورد تایید قرار گرفت.
سعید خیاط‌مقدم، معاون پژوهش و فناورى دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد اظهار کرد: «کمک به دانشگاه درجهت حرکت به‌سمت دانشگاه نسل 4، ایجاد افق روشن و مزیت رقابتی نسبت به سایر مراکز آموزش عالی برای جذب دانشجو، افزایش سطح علمی، ایجاد زمینه اشتغال و درآمدزایی برای فارغ‌التحصیلان گروه‌های مهندسی کامپیوتر، مهندسی پزشکی، علوم پزشکی و...، فنی و توانمندی کارآفرینی در سطح هیات‌علمی دانشگاه و استفاده از زمینه‌های بالقوه درآمدزایی در منطقه از جمله وجود آستان مقدس امام‌رضا(ع) و گردشگری سلامت ازجمله اهداف کلی ایجاد سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد است.»
توسعه سیستم جامع سلامت، هدف سرای فناوری‌های هوشمند
وی درباره اهداف جزئی سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد بیان کرد: «توسعه سیستم جامع سلامت، درمان و بیمه، ارائه فناوری‌ها و رویکردهای نوین ازجمله هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، اینترنت اشیا و واقعیت مجازی در حوزه درمان، ارائه روش‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی مجازی در حوزه سلامت با توجه به رشد روزافزون و استقبال مردم از این محیط‌ها، ارائه خدمات سلامت و فناوری به مراکز پژوهشی و تحقیقاتی، استفاده بهینه از امکانات نسبتا مناسب مستقر در منطقه و واحد مشهد، ارائه سیستم‌ها و روش‌های فناور برای توسعه سلامت در جامعه، درآمدزایی ازطریق ارائه سرویس‌های با کیفیت و یا خدمات مشاوره‌ای و تحقیقاتی و توسعه روش‌ها و فناوری‌های مرتبط با هدف بسط مرز دانش از جزئیات اهداف ایجاد این سرا است.»
مدیر سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد با بیان اینکه برای هر یک از موارد فوق خلأهای بسیاری در جامعه احساس می‌شود، گفت: «از جمله این خلأها می‌توان به مواردی از جمله توزیع غیر یکنواخت خدمات درمانی در سطح کشور، عدم‌دسترسی به هر نوع خدمات اولیه تشخیص در برخی روستاها یا مناطق دورافتاده، عدم‌وجود سیستم جامع آرشیو چه در حوزه تشخیص و درمان و چه در حوزه بیمه که باعث افزایش تردد، افزایش حجم مستندات کاغذی، سردرگمی بیمار و...، عدم‌وجود سیستم‌های high tech مراقبت سلامت مانند استفاده از اینترنت اشیا که اهمیت خود را در مراقبت افراد سالخورده، معلولان و موقعیت‌هایی مانند همه گیری کرونا نشان می‌دهد، عدم‌استفاده از روش‌های آموزشی بصری و مجازی به‌منظور توسعه آموزش‌ها و افزایش عدالت آموزشی و استقبال افراد جامعه به‌خصوص جوانان و کودکان از شبکه‌های اجتماعی و مجازی و ضرورت تهیه محتوای آموزشی مناسب در این حوزه اشاره کرد.»
فعالیت سرای نوآوری واحد مشهد در 3 حوزه
خیاط‌مقدم با اشاره به برخی از فناوری‌ها و محصولاتی که تمرکز اصلی سرا روی آن خواهد بود، اظهار کرد: «این فناوری‌ها به سه بخش (فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی در راستای تامین نیازها و ارائه سیستم جامع سلامت، فناوری اطلاعات در راستای آموزش پزشکی و فناوری اطلاعات در خدمت سلامت عمومی) تقسیم شده است که فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی در راستای تامین نیازها و ارائه سیستم جامع سلامت شامل: توسعه سیستم جامع مراقبت و دنبال کردن پزشکی با ارائه سیستم جامع بایگانی، توسعه سیستم‌هایی جهت تسهیل استفاده از خدمات درمانی در مناطق کمتر برخوردار با استفاده از فناوری اطلاعات، طراحی و توسعه رویکردهای تشخیصی و درمانی مبتنی‌بر هوش مصنوعی، ارائه سیستم‌ها و رویکردهای ایجاد زمینه خدمات رقابتی و منصفانه در حوزه سلامت، شبکه‌سازی گسترده فعالان حوزه سلامت، ارائه رویکردهایی برای تسریع و بهبود ارائه خدمات بیمه‌ای مبتنی‌بر فناوری اطلاعات و سیستم جامع مراقبت سلامت برای افراد در معرض بیماری و سالمندان است.»
وی درخصوص فناوری اطلاعات در راستای آموزش پزشکی به توسعه سیستم‌های آموزشی پیشرفته مبتنی‌بر رویکردهای نوین مانند واقعیت مجازی اشاره کرد و افزود: «فناوری اطلاعات در خدمت سلامت عمومی هم شامل ارائه اپلیکیشن‌های موبایل در حوزه سلامت عمومی، حمایت از متخصصان و شرکت‌های تهیه محتوا در راستای افزایش سلامت عمومی و سلامت روان، ارائه خدمات مشاوره‌ای و آزمایشگاهی درجهت توسعه تحقیقات در حوزه سلامت و پزشکی و ارائه بستر دیتاسنتر و سرویس‌دهنده‌هایی با توان بالا به مراکز تحقیقاتی، درمانی و صنعتی در حوزه سلامت با هدف بهبود فرآیندها می‌شود.»
مدیر سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد درباره مراحل ایجاد آن گفت: «درحال حاضر، در مرحله دریافت مجوز اولیه هستیم. همچنین تجهیزات و امکانات موجود در دانشگاه که می‌تواند در اختیار سرا قرار گیرد و همچنین محل استقرار سرا مشخص و مصوب شده است. همچنین با برخی مراکز شتاب‌دهنده، مشاوره و صنعتی جهت استقرار در سرا و همکاری صحبت شده است و این مراکز موافقت خود را اعلام کرده‌اند.»
پتانسیل بالای فعالیت‌های علمی در حوزه هوشمند و سلامت
وی در پاسخ به این سوال که تا چه میزان پتانسیل فعالیت‌های علمی در حوزه هوشمند و سلامت اعم از رشته و اعضای هیات‌علمی، دانشجویان به‌ویژه در مقطع ارشد و دکتری و آزمایشگاه‌ها در این واحد وجود دارد؟ اظهار کرد: «واحد مشهد دارای گروه‌های مختلفی در راستای اهداف و برنامه سرا است که شامل گروه کامپیوتر با 24 عضو هیات‌علمی است که از این تعداد 2 نفر دانشیار و 15 نفر استادیار هستند. این تعداد و تخصص و تنوع موجود در این مجموعه در شرق کشور و در سطح واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی بی‌نظیر است. همچنین گروه کامپیوتر در مقاطع مختلف کاردانی، کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری در گرایش‌های هوش مصنوعی، فناوری اطلاعات و نرم‌افزار دانشجو می‌پذیرد. گروه مهندسی پزشکی دانشگاه دارای 11 عضو هیات علمی است که از این جمع یک نفر دانشیار است. همچنین این گروه در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری در گرایش‌های بیوالکترونیک و بیومکانیک دانشجو می‌پذیرد. گروه مهندسی برق دانشگاه دارای 11 عضو هیات‌علمی است که از این جمع 3 نفر دانشیار هستند. همچنین این گروه در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری در گرایش‌های الکترونیک، مخابرات و کنترل دانشجو می‌پذیرد. همچنین دانشکده پزشکی 114 عضو هیات‌علمی در تخصص‌های مختلف دارد که بسیاری از آنها استاد و دانشیار هستند.»
خیاط‌مقدم افزود: «در کنار این دانشگاه دارای مراکز آموزشی، پژوهشی و درمانی بیمارستان‌های آریا و 22 بهمن، مرکز تحقیقات مهندسی پزشکی، مرکز سلامت و مرکز فناوری اطلاعات دانشگاه است که مستقیما با موضوع سرا در ارتباط هستند.»
وی درخصوص اقداماتی نظیر انعقاد تفاهمنامه‌ها با شرکت‌های مختلف بیان کرد: «در ماه‌های گذشته با شرکت‌های فنی صنعتی علاقه‌مند به استقرار در سرا، شرکت‌های دانش‌بنیان و شتاب‌دهنده‌های علاقه‌مند به استقرار در سرا، تیم‌های فناور علاقه‌مند به استقرار در سرا مستقلا برای استقرار در سرا مکاتبه شده یا جلسه برگزار شده است و موافقت آنها در قالب نامه کتبی اخذ شده است.»
علاقه‌مندی شرکت‌های فناور برای استقرار در سرای نوآوری
مدیر سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ادامه داد: «شرکت مبتکران نوین پزشکی سپهر، شرکت توس کاوش سیستم نواندیش، شرکت ارتباطات موج گستر خاورمیانه، مرکز تحقیقات مهندسی پزشکی و شرکت‌های زیرمجموعه آن شامل (مهر گستر طب ماندگار و مرکز مهندسی عصبی)، شرکت پیشگامان موج تلفن همراه، شرکت امواج گستر نوین، شرکت نویدآوران ویستا تام، شرکت نهامین‌پردازان آسیا، شرکت دانش‌بنیان انگاره فیزیک توس، شرکت کهکشان گستران طلایی طوس، شرکت سنجش از راه دور و مدیریت داده سامد و شرکت الکترو بهبود گستر رضوان شرکت‌های فنی صنعتی هستند که علاقه‌مند به استقرار در سرا هستند.»
وی افزود: «تفاهمنامه با شتاب‌دهنده اندیشه‌سازان ناوک، زیست‌بوم نوآوری خیام، تفاهمنامه با انجمن صنفی شتاب‌دهنده‌های استان خراسان رضوی، تفاهمنامه با انجمن صنفی شرکت‌های دانش‌بنیان استان خراسان رضوی و تفاهمنامه با شتاب‌دهنده فردوسی شرکت‌های دانش‌بنیان و شتاب‌دهنده‌هایی هستند که علاقه‌مند به استقرار در سرا هستند.»خیاط‌مقدم با اشاره به تیم‌های فناور علاقه‌مند به استقرار در سرا گفت: «آن آموز، فعالیت کلیدی: تهیه محتوا و آموزش برخط، آی‌ترکینگ، فعالیت کلیدی: تحلیل بازار و تبلیغات با سیستم عصبی، گردشگری سلامت: فعالیت کلیدی: سامانه توریسم در حوزه سلامت در سطح شهر مشهد، شرکت پویای شرق: فعالیت کلیدی: سامانه بیترو برای ارائه خدمات برخط سرویس‌رسانی و حمل بار، شرکت نگین آزند: فعالیت کلیدی: سیستم اعلام کدینگ بیمارستانی، پردازشگران توسعه ترلان: فعالیت کلیدی: اپلیکیشن گردشگری برای خارجیان، اردبیت: فعالیت کلید: ارز دیجیتال، مهر گستر طب ماندگار: فعالیت کلیدی: کالیبراسیون تجهیزات پزشکی، قاب گل ماندگار: فعالیت کلیدی: گلدان‌های طبیعی هوشمند، مرکز مهندسی عصبی: فعالیت کلیدی: دستگاه‌های توانبخشی رفع واریس، سامانه اطلاعاتی زائران: فعالیت کلیدی: بانک اطلاعاتی آنلاین زائران و اسکرین آپ: فعالیت کلیدی: اپلیکیشن غربالگری پزشکی از تیم‌های فناور علاقه‌مند به حضور در سرا هستند که اسناد همه موافقتنامه‌های فوق موجود است.»
وی در پاسخ به این سوال که راه‌اندازی سرای نوآوری در حوزه هوشمند و سلامت چه کمک متقابلی به دانشگاه آزاد خواهد کرد، اظهار داشت: «سرا می‌تواند در مواردی ازجمله کمک به دانشگاه درجهت حرکت به‌سمت دانشگاه نسل 4، ایجاد افق روشن و مزیت رقابتی نسبت به سایر مراکز آموزش عالی برای جذب دانشجو، افزایش سطح علمی، فنی و توانمندی کارآفرینی در سطح هیات‌علمی دانشگاه، ایجاد زمینه اشتغال و درآمدزایی برای فارغ‌التحصیلان گروه‌های مهندسی کامپیوتر، مهندسی پزشکی، علوم پزشکی و... و استفاده از زمینه‌های بالقوه درآمدزایی در منطقه از جمله وجود آستان مقدس امام‌رضا(ع) و گردشگری سلامت منجر به رشد دانشگاه شود.»
خیاط‌مقدم با بیان اینکه این سرا در حوزه سلامت فعالیت‌های بسیاری خواهد کرد، گفت: «سرا اختصاصا در راستای محورهای فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی در راستای تامین نیازها و ارائه سیستم جامع سلامت، فناوری اطلاعات در راستای آموزش پزشکی، فناوری اطلاعات در خدمت سلامت عمومی، ارائه خدمات مشاوره‌ای و آزمایشگاهی درجهت توسعه تحقیقات در حوزه سلامت و پزشکی و ارائه بستر دیتاسنتر و سرویس‌دهنده‌های با توان بالا به مراکز تحقیقاتی، درمانی و صنعتی در حوزه سلامت با هدف بهبود فرآیندها حرکت خواهد کرد که شامل موضوعاتی از فناوری اطلاعات، مهندسی پزشکی، تولید محتوا و خدمات مشاوره‌ای خواهد بود.»
وی به برخی از فناوری‌ها و محصولاتی که تمرکز اصلی سرا روی آنها خواهد بود اشاره کرد و گفت: «فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی در راستای تامین نیازها و ارائه سیستم جامع سلامت شامل توسعه سیستم جامع مراقبت و دنبال کردن پزشکی با ارائه سیستم جامع بایگانی، توسعه سیستم‌هایی جهت تسهیل استفاده از خدمات درمانی در مناطق کمتر برخوردار با استفاده از فناوری اطلاعات، طراحی و توسعه رویکردهای تشخیصی و درمانی مبتنی‌بر هوش مصنوعی، ارائه سیستم‌ها و رویکردهای ایجاد زمینه خدمات رقابتی و منصفانه در حوزه سلامت، شبکه‌سازی گسترده فعالان حوزه سلامت، ارائه رویکردهایی برای تسریع و بهبود ارائه خدمات بیمه‌ای مبتنی‌بر فناوری اطلاعات و سیستم جامع مراقبت سلامت برای افراد در معرض بیماری و سالمندان است.»
* نویسنده: مریم حضرتی، روزنامه‌نگار