یادگیری راحتتر
النار طاهروردی، معلم ریاضی: مدتهاست که در برخی مدارس تهران دروس به صورت طرح پروژهمحور تدریس میشود؛ یعنی چند درس ریاضی، هنر، علوم و... با هم تلفیق میشوند. در این روش که آموزش و پرورش به تازگی میخواهد آن را به صورت آزمایشی انجام دهد دانشآموز به صورت مستقیم وارد مباحث درسی نمیشود و در اصل با بازی و کاردستی و کار عملی چند مبحث را با هم یاد میگیرد. تدریس غیرمستقیم دروس مدتهاست در دیگر کشورها انجام میشود و نتایج مثبتی داشته است. اول اینکه چون درس با بازی و کاردستی همراه است دانشآموز را مشتاقتر میکند. همچنین دانشآموز به شیوه خشک و مستقیم درس را یاد نمیگیرد و همین موضوع باعث میشود اگر از مبحثی خوشش نمیآید لابهلای دروس دیگر آن را یاد بگیرد.
آموزش تلفیقی دوستانه درس میدهد
کیومرث سلطانی، مشاور آموزشی و کارشناس دفتر تالیف کتابهای درسی: حدود دو سال پیش در جلساتی شرکت داشتم که کارشناسان گروه ابتدایی دفتر تالیف کتابهای درسی آموزش تلفیقی را مورد مطالعه قرار داده بودند. حضور تیم ما در این جلسات شاید به این علت بود که آنها بر این باور بودند که تجارب آموزش تلفیقی ما میتواند مورد مطالعه و استفاده آنها قرار بگیرد. به نظر میرسید کارشناسان کار را دشوارتر از این میدیدند که بخواهند در سطح ملی اقدامی انجام دهند.
آموزش تلفیقی در ابتدا باید یک نگاه برای مدیران و معلمان باشد. این نگاه تاکید میکند که کودکان موضوعات ملموس و واقعی را که با زندگی روزانه و نیازهای آنها قرابت بیشتری دارد، بهتر از موضوعات مجرد در کتابهای درسی فرا میگیرند. بچهها آنها را بهتر دریافت میکنند، بیشتر و عمیقتر میفهمند و یادگیری پایدارتر خواهد شد. موضوعات درسی اگر به شکل تلفیقی به بچهها ارائه شود آنها را با انگیزه بیشتری درگیر میکند و چون ارائه تلفیقی به زندگی واقعی شباهت بیشتری دارد، موضوعات تلفیق شده برای بچهها معنادارتر خواهد بود و در نتیجه کودکان قادر هستند یادگیریهای خود را در موقعیتهای واقعی به کار ببندند و در شرایط جدید مسائل خود را حل کنند.
به عنوان مثال تلفیق اهدافی شامل اندازهگیری و مفهوم جمع و روش جمع کردن در ریاضیات، نیازهای جانوران در علوم، گزارشنویسی در نوشتن، کلخوانی کلماتی مثل ماهی، استخر، نخ، قلاب و ... در خواندن ممکن است این ایده را به معلم کلاس اول بدهد که از بچهها بخواهد یک قلاب ماهیگیری دست ساز بسازند و با آن ماهی بگیرند. (در منطقهای که این امکان وجود دارد.) او با دانشآموزان به مطالعه منابع میپردازد و در این مطالعه آنها را ترغیب به کلخوانی کلمات ذکر شده میکند. برای آنکه ماهی بگیرند باید بدانند در چه شرایطی و با چه طعمههایی ماهی بهتری می گیرند. باید بگویند چقدر نخ لازم دارند و برای تهیه و خرید آن، کل کلاس روی هم چقدر نخ لازم دارند. (اگر چه جمع دورقم با دورقم جزء اهداف درسی ریاضی اول نباشد اما بچهها به حدی به یادگیری آن نیاز دارند که به سرعت آن را فرا میگیرند.) بنابراین از آنها بخواهد هرطور که میتوانند تلاش خود را یا مراحل کار را با نوشتن ثبت کنند.
در روش تلفیقی شاید زحمت معلم بیشتر باشد اما سطح آموزشی دانشآموز بالاتر است.
ابتداییها اولویت دارند
محیالدین بهراممحمدیان، رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی: تعداد کتابهای درسی در نظام آموزش و پرورش زیاد است. به همین دلیل تولید کتابهای تلفیقی را در دستور کار خود قرار دادهایم. دانشآموزان مقطع ابتدایی به صورت آزمایشی از این کتابها استفاده خواهند کرد. در قدم اول، پنج کتاب ریاضی با علوم در یک کتاب تلفیق شده است. کتابهای تلفیقی مهارت دانشآموزان را بالا میبرد و آنها را با فنون زندگی آشنا میکند.
آموزش تلفیقی در راه است
فخرالدین دانشآشتیانی، وزیر آموزش و پرورش: کتابهای تلفیقی میتوانند علاوه بر اینکه اشتیاق دانشآموزان را برای یادگیری زیاد کنند، تاثیرگذاری دورس را نیز چند برابر کنند. آموزش و پرورش قرار است ارائه کتابهای تلفیقی را به طور آزمایشی در مقطع ابتدایی اجرا کند. معتقدیم این کتابها به فهم مطالب درسی کمک صدچندانی خواهد کرد.البته چند سالی است که انتشار محتوای کتابهای درسی به صورت الکترونیکی انجام میشود و این موضوع علاوهبر سرعت در فرآیند تعلیم و تربیت، آموزش و پرورش را به تحقق در عدالت آموزشی نزدیکتر خواهد کرد. به همین دلیل باید به سمت آموزش تلفیقی حرکت کنیم تا بتوانیم روز بهروز شاهد آموزش بهتر باشیم.