به گزارش «فرهیختگان»، از تشکیل و موجودیت دانشگاه آزاد اسلامی امروز قریب به چهار دهه می‌گذرد؛ دانشگاهی که به‌عنوان یکی از ثمره‌های انقلاب اسلامی دیده و شناخته می‌شود و حالا حدود 40 درصد از آموزش‌عالی را تشکیل می‌دهد. گام دوم انقلاب، لزوم اصلاح و انجام تغییرات بنیادین در بخش‌های مختلف را بیش از گذشته روشن کرد؛ موضوعی که در سال‌های اخیر و با حضور چهره‌های علمی و انقلابی توجه ویژه‌ای به آن شده تا این دانشگاه را به الگویی در کشور بدل کند.
بدون شک یکی از این بایسته‌ها، توجه به مساله شفافیت بود. در دانشگاه آزادی که به گستردگی یک کشور فعالیت می‌کند و در اقصی‌نقاط آن واحد و مرکز است، صحبت از شفافیت امر ساده‌ای نیست؛ شفاف‌سازی‌ای که با اجرای آن، هم دانشجویان و هم اساتید و کارکنان از آن منتفع خواهند شد و صدالبته که معدود سودجویان خلع می‌شوند. اجرا و تحقق این آرمان، نیازمند برنامه‌ریزی درست و دقیقی است تا داده‌های اطلاعاتی بیش از 400 مرکز و واحد در سراسر کشور ساماندهی شوند؛ اتفاقی که تابستان امسال، باوجود شرایط ویژه کرونایی که در روند معمول فعالیت‌ها اختلال ایجاد کرده بود، پیگیری شد و به سرانجام رسید و به‌زودی می‌توان آن‌گونه که رئیس دانشگاه آزاد وعده داده بود، تاثیر آن را در مدیریت دانشگاه هم دید. دکتر طهرانچی معتقد است انضباط‌‌بخشی در فعالیت‌های دانشگاه مبتنی‌بر مدیریت یکپارچه داده‌ها و اطلاعات می‌تواند تصمیم‌گیری‌های مدیریتی در سطح کلان دانشگاه، استان‌ها و واحدهای دانشگاهی را بیشتر اثربخش کند. نمونه بارز این مدیریت یکپارچه داده‌ها در سامانه پژوهشیار است که به‌صورت برخط می‌توان مساله‌های طرح‌شده در نظام پژوهشی دانشگاه را به‌طور اثربخش رصد و پایش کند. اطلاعات ارزشمند حاصل از این سامانه در نظام آموزش و پژوهش کشور پیشرو و منحصربه‌فرد بوده و مبین کارآمدی شبکه علمی هوشمند دانشگاه آزاد اسلامی است.
آموزشیار از اواخر تابستان امسال در کنار پژوهشیار قرار گرفت تا پس از ساماندهی فعالیت‌های پژوهشی به‌صورت هدفمند، روندها و اطلاعات آموزشی دانشگاه هم سروسامان بگیرد. دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در روزهای اخیر با حضور در شبکه دو سیما، وضعیت فعالیت سامانه آموزشیار را تشریح کرد و پاسخگوی دغدغه‌های گوناگون دانشجویان بود. او این‌بار به دانشجویان وعده داد تا با استقرار کامل سامانه آموزشیار که کمی هم شرایط را برای آغاز ترم جدید سخت کرده بود، آنها در سال تحصیلی جدید بیشتر طعم شفافیت و پاسخگویی را خواهند چشید. مشروح صحبت‌های دکتر طهرانچی در برنامه انتهای الوند در قالب هشت سوال مهم در ادامه آمده است.
دانشجویان طعم شفافیت و پاسخگویی را این ترم بیشتر می‌چشند
بحث «کیفیت و کارآمدی» و «پاسخگویی و شفافیت» دو اتفاق مهمی به‌شمار می‌روند که این روزها در دانشگاه آزاد اسلامی در حال اجرا است. این دو مقوله در حد شعار دنبال می‌شود یا به‌معنی واقعی کلمه درحال اجرایی کردن آن هستید؟
در مسیری که در گام دوم دانشگاه آزاد اسلامی برداشته می‌شود، دانشجویان به‌مرور زمان مشاهده می‌کنند که تحولات بسیار سریع است و تیمی که در این دانشگاه است، با جدیت این تحولات را رقم می‌زند. خوشبختانه هم بحث کیفیت و هم در حوزه کارآمدی بحث اصلی مردم بود و آنها یک سوال داشتند و آن‌هم اینکه وقتی 700 هزار نفر به کنکور پزشکی می‌آمدند و تنها نصف ظرفیت کنکور ریاضی و علوم‌انسانی برای کنکور می‌آیند، نشان می‌دهد مردم یک مطالبه دارند و آن هم اینکه تنها مدرک دانشگاهی نمی‌خواهند، بلکه خانواده‌ها به اشتغال فرزندان‌شان حساس هستند و باید فضا را امیدبخش کرد. در این زمینه نیز اقدامات خوبی انجام شده است. با سامانه‌سپاری‌ها و حرکت‌هایی که شاید در ابتدا نیز با زحمتی همراه باشد و از آنجاکه همه به کارکردن با سیستم‌های قدیمی عادت دارند، در زمینه شفافیت و پاسخگویی نیز اقدامات جدی برداشته شد که این ترم دانشجویان طعم آن را بیشتر خواهند چشید.
انتخاب واحد 95 درصد دانشجویان دانشگاه آزاد در آموزشیار
وضعیت سامانه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی درحال حاضر چگونه است؟
واقعیت این است که دانشگاه آزاد به‌صورت محلی اداره می‌شد، اما در سامانه آموزشیار حدود 700 میلیون داده را تجمیع و تصحیح کردیم و دانشجویان در یک سامانه انتخاب واحد کردند. البته اوایل مشکلاتی ایجاد شد، اما خوشبختانه تا امروز 95 درصد دانشجویان با حداکثر میزان واحد انتخابی ثبت‌نام کرده‌اند. حدود 494 هزار نفر ثبت‌نام کردند و این دانشجویان توانستند در دوره کارشناسی 45/17 واحد را به‌طور میانگین بگیرند و نهایتا بعد از دو هفته انتخاب واحد دانشجویان به یک ثبات رسیده‌اند. البته حدود پنج درصد دانشجویان با مشکل مواجه هستند که مشکلات آنها نیز برایمان روشن است. مشخص است چه مشکلی دارند و آنها باید ازطریق پیام و تماس با واحد دانشگاهی خود مشکل‌شان را حل کنند تا در ایام حذف و اضافه که هفته آینده خواهد بود، انتخاب واحد کنند.
آموزش حضوری دانشجویان در دانشگاه هر سه‌هفته یک‌بار
آموزش رشته‌های عملی در ترم جدید چگونه خواهد بود و برنامه‌های دانشگاه آزاد در این زمینه چیست؟
پیش‌بینی‌مان برای امسال آموزش آنلاین است. البته درخواست کردیم تا هر سه‌هفته یک‌بار دانشجویان در گروه‌های پنج تا هفت‌نفره به دانشگاه بیایند.
درباره آزمایشگاه‌ها نیز ابلاغیه دادیم باتوجه به شرایط موجود دانشجویان در سه روز، دوره آزمایشی فشرده می‌بینند و دانشجویان در گروه‌های پنج تا نهایتا هفت‌نفره به آزمایشگاه‌ها می‌آیند.
کرونا واقعیتی است که باید با آن زندگی کرد تا زمانی که علم بتواند با سرعتش از آن سبقت بگیرد.
برگزاری واحدهای تربیت‌بدنی با کمک یک اپلیکیشن
دروس تربیت‌بدنی در سال تحصیلی جدید باتوجه به شرایط کرونا چگونه اجرا خواهد شد؟
امسال کارویژه دیگری را درخصوص تربیت‌بدنی داشتیم که در تابستان بخشی از آن را اجرا کردیم. براساس آن دانشجویان در طول ترم با کمک یک اپلیکیشن ورزش را دنبال می‌کنند، چراکه قطعا یکی از مولفه‌های مهم در دوران کرونا تندرستی است.
طرح پویش صنعت امسال در یزد و آذربایجان شرقی دنبال می‌شود
دانشگاه آزاد اسلامی درحال حاضر تا چه میزان دانشجویان را سمت مهارت‌محوری سوق می‌دهد و چه برنامه‌هایی برای مهارت‌آموزی دانشجویان درنظر گرفته است؟
دیگر دوران تربیت‌کارشناس توسط دانشگاه‌ها گذشته است. از سال گذشته کاری را در استان اصفهان شروع کرده‌ایم و امسال نیز به‌خوبی پیش رفته است. طبق آن هشت واحد کارورزی را به دانشجویان رشته‌های مختلف اعم‌از علوم‌انسانی، حسابداری و... در طول دوره ارائه می‌دهیم، هرچند این هشت واحد برای مقاطع مختلف است، اما بیشتر در حوزه کارشناسی دنبال می‌شود، چراکه می‌خواهیم از همان 18 سالگی ما و صنعت دست به انتخاب دانشجو بزنیم. در استان اصفهان این طرح را با عنوان «پویش صنعت» برگزار کردیم و 40 صنعت در کنار اتاق بازرگانی وارد میدان شده‌اند و دو هزار و 500 دانشجو داوطلب شده‌اند که سه روز در دانشگاه و دو روز را در صنعت بگذرانند و درطول چهار سال نیز به صنعت می‌روند. علت این کار آن بود که وقتی به‌سراغ صنعت رفتیم و از آنها درباره مشکل‌شان پرسیدیم، گفتند وقتی جوان 26 ساله وارد صنعت می‌شود، انجام دادن یک‌سری کارها برایش سخت است. قطعا وقتی جوانی را 26 سال تنها برای پشت میز تربیت می‌کنند، طبیعی است که وقتی می‌خواهد وارد بازار کار شود، به‌دنبال نشستن پشت میز خواهد بود. از این‌رو تصمیم گرفتیم این طرح را با اتاق بازرگانی اصفهان شروع و امسال در یزد و آذربایجان شرقی نیز ادامه دهیم. این مهم را در کل کشور گسترده می‌کنیم که وقتی جوان 18 ساله رشته‌اش را انتخاب می‌کند، حرفه‌اش را نیز مشخص کند. البته بخشی از شهریه این دانشجویان را هم صنعت می‌پردازد، چراکه شهریه برخی از دانشجویان را بورسیه کامل می‌کند و با وزارت کار و تامین اجتماعی نیز رایزنی کرده‌ایم تا این مساله حل شود. قطعا وقتی دانشجویی به‌عنوان کارورز وارد صنعتی می‌شود، نیازمند پشتیبانی‌هایی خواهد بود که این اتفاق محقق شده است. این طرح در اصفهان شروع شد و جواب هم داد. در کاشان 400 کارخانه فرش ماشینی داریم، اما رشته نساجی ما تعطیل شده بود. امروز درحال احیای این رشته با همکاری این کارخانه‌ها هستیم. اساسا در شهرهای کوچک افراد متخصص برای کار در کارخانه‌ها تربیت نمی‌شدند، تا جایی‌که دیگر به یک بحران نیروی کار رسیده بودیم، چراکه فضای بازار کار در جوانان غیرواقعی بود، اما با طرح «پویش صنعت» اتفاقات خوبی در این زمینه درحال رقم خوردن است؛ باید دانشجویانی تربیت کنیم تا هم به آینده خوشبین‌تر باشند و هم سواد تخصصی و مهارتی داشته باشند.
امیدواری از حرکت جوانان به‌سمت ناهنجاری‌ها جلوگیری می‌کند
در دانشگاه دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی مشاهده کردم که انضباط دانشجویان بسیار بالا است و کمتر مشکل داریم. دانشجویانی که امیدوار به آینده و درحال کسب مهارت هستند، کمتر سراغ ناهنجاری‌های اجتماعی می‌روند. اخلاق، عشق به تحصیل و توجه آنها به زمان بسیار بالاست. از این‌رو ما نیازمند هستیم که برای مباحث فرهنگی نیز بحث اشتغال را اصلاح کنیم. قطعا دانشجویی که به آینده امیدوار نباشد، چندان درس نخواهد خواند، البته این مشکل را در دانشگاه‌های دولتی نیز داریم، به‌طوری‌که دانشجو با نمره بالا وارد دانشگاه شده، اما در ترم‌های بعدی مشروط می‌شود. اینکه ما به جوانان امید دهیم تا بتوانند جهت‌گیری شغلی خود را انتخاب کنند، قطعا بی‌حاشیه‌تر و مصمم‌تر درس خواهند خواند. این حرکت‌ها درکنار فعالیت سرای نوآوری باعث شده فضای کار توامانی را برای دانشجویان فراهم کنیم.
تقسیط شهریه، ارائه وام و تسهیلات دانشگاه آزاد در ترم کرونایی
دانشگاه آزاد اسلامی در شرایط کرونایی به‌ویژه در بحث شهریه چه تسهیلاتی برای دانشجویان درنظر گرفته است؟
یکی از مباحث سامانه آموزشیار که باعث شد کمی هم دانشجویان به زحمت و سختی بیفتند، همین بحث حمایت بود. آنچه در واحدها اتفاق می‌افتد را پایش می‌کنیم و هم می‌توانیم به‌صورت یکجا فرمان‌هایی را به سیستم بدهیم. البته نباید فراموش کرد که اقتصاد آموزش‌عالی در شرایط کرونا بیشترین آسیب را در دنیا دیده است. ما دانشگاه‌های بزرگی داشتیم که متکی بر شهریه بودند و دانشگاه آزاد نیز از این آسیب بی‌بهره نبوده است. ما امسال دوباره شاهد افزایش جمعیت دانشجویی و رغبت به تحصیل در دانشگاه آزاد هستیم و با احتساب 400 هزار دانشجویی که از اول مهرماه به دانشگاه آزاد اسلامی اضافه شده‌اند، جمعیت دانشجویی ما بیش از یک میلیون نفر خواهد شد. امسال در مرحله اول تنها شهریه ثابت‌ها را از دانشجویان گرفتیم. در مرحله دوم که بحث حذف و اضافه است، اجازه تقسیط‌ها را به واحدها دادیم و باتوجه به شهریه متغیر هر دانشجو، امکان تقسیط وجود دارد. همچنین موضوع وام‌ها را به شکل ویژه‌ای دنبال کردیم. ثبت‌نام برای دریافت وام ازطریق سامانه ساجد نیز شروع شده و وام‌هایی با اقساط مناسب را درنظر گرفتیم که ثبت‌نام آن آغاز شده است.
پیش‌تر بودجه واحدها در بانک‌ها گذاشته شده بود و از آن سود دریافت می‌کردند، اما زمانی که مدیریت جدید به دانشگاه آزاد اسلامی آمد، هیات امنا این کار را ممنوع و اعلام کرد این پول‌ها را به بانک‌های قرض‌الحسنه برده و آن را پشتوانه وام دانشجویان قرار دهند؛ هرچند با این کار شاید سالانه 200 تا 300 میلیارد تومان خسارت به دانشگاه وارد می‌شد، اما این پول‌ها پشتوانه خوبی برای وام دانشجویی محسوب می‌شود.
انعکاس نظرات دانشجویان دانشگاه آزاد به‌وسیله شبکه دانشجویی
دانشجویان چگونه درددل‌شان را با شما در میان می‌گذارند؟
یک شبکه دانشجویی در فضای مجازی داریم که صحبت اکثر دانشجویان در کانال‌ها از این طریق به گوش ما می‌رسد و به آنها سر می‌زنم.
نظرات خانواده دانشگاه آزاد را در فضای مجازی بدون واسطه می‌خوانم
بزرگ‌ترین دغدغه دانشجویان چیست؟
دانشجویان از ما هم کیفیت، هم انضباط و مراعات حال‌شان را می‌خواهند. البته گاهی نیز توقع دارند کمی راحت‌تر بگیریم که به آنها می‌گویم این درخواست آخری را نداشته باشند. همه اساتید از طریق فضای مجازی به ما متصل هستند و تلاش کردیم از فضای مجازی حداکثر استفاده را برای ارتباط مستقیم داشته باشیم. ازسوی دیگر به‌شخصه ایمیل و فضای مجازی را می‌بینم و یک گروه خاص دانشجویی نیز داریم که آنها گزارش‌ها را به اطلاع ما می‌رسانند تا بتوانیم پاسخگوی سوالات باشیم.