به گزارش «فرهیختگان»، بالاخره با گذشت ۳۰ روز از صدور اطلاعیه ایالات متحده مبنی‌بر فعال‌سازی مکانیسم ماشه روز موعود فرا رسید، آمریکایی‌ها بنا دارند از امروز 6 قطعنامه ملغی‌شده سازمان‌ملل در برجام را احیاشده تلقی کنند. رویترز هم گزارش داده ترامپ با صدور یک فرمان اجرایی جدید مقدمات عملیاتی‌شدن این تحریم‌های یکجانبه را فراهم خواهد آورد و به موجب آن هرکسی که از بیستم سپتامبر به بعد با ایران تجارت تسلیحاتی داشته باشد از دسترسی به بازارهای ایالات متحده منع خواهد شد.
همزمان با این تمام طرف‌های دیگر برجام یعنی اعضای دائم و آلمان به‌عنوان عضو غیردائم شورای امنیت سازمان‌ملل هم با صدور اطلاعیه‌هایی مخالفت خود را با رفتار ایالات متحده برای چندمین‌بار اعلام کردند، که البته از میان آنها یادداشت نمایندگان سه کشور اروپایی طرف برجام یعنی آلمان، انگلیس و فرانسه که روز شنبه تقدیم رئیس دوره‌ای شورای امنیت شد اهمیت قابل‌توجهی داشت چراکه آنها از متحدان آمریکا هستند و ارسال چنین نامه‌ای بیشتر از مواضع دیگر کشورها بی‌اعتبار‌بودن نظر ترامپ و همکارانش را تایید می‌کند. این سه کشور در نامه خود آورده‌اند به توافق هسته‌ای با ایران پایبند هستند و تعلیق تحریم‌ها علیه ایران، بعد از تاریخ ۲۰ سپتامبر ادامه خواهد یافت. فرانسه، انگلیس و آلمان تصریح کرده‌اند هر تصمیم یا اقدام برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان‌ملل علیه ایران، «فاقد اثر قانونی خواهد بود.»
ناگفته نماند پیش از این استدلال‌های حقوقی کارشناسان درکنار توضیحاتی که اعضای دائم ازجمله چین و روسیه ارائه کرده بودند و همچنین مواضع روسای موقت شورای امنیت یعنی نیجر و اندونزی گویای همین بی‌اعتباری حقوقی و قانونی مطالبه آمریکا بوده است. چنانکه دبیرکل سازمان‌ملل متحد هم درباره ادعای آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان‌ملل متحد علیه ایران هم گفته بود: «ما درباره برجام براساس نظر شورای امنیت عمل می‌کنیم.» آنتونیو گوترش چهارشنبه گذشته در نشست خبری خود تاکید کرد: «موضع ما بسیار ساده و به همان صورت باقی است. شورای امنیت به‌عنوان یک رکن سازمان‌ملل متحد است که وظیفه تفسیر قطعنامه‌های شورای امنیت را دارد. از این‌رو، ما همان‌گونه عمل می‌کنیم که شورای امنیت عمل کند.»
اما اینکه حالا چه می‌شود سوال مهم این روزهاست، آنچنان که کارشناسان و تحلیلگران معتقدند به‌صورت رسمی روی کاغذ در شورای امنیت و سازمان‌ملل هیچ قطعنامه‌ای علیه ایران صادر نخواهد شد چنانکه درخواست و مطالبه ایالات متحده هرگز در دستورکار شورای امنیت قرار نگرفت، برای آن جلسه‌ای تشکیل نشد و حالا هم برای اجرای قطعنامه‌هایی که آمریکا مدعی آنهاست هیچ کارگروهی ازجمله کمیته ناظر بر اجرا تشکیل نخواهد شد و این بدین معناست که در سازمان‌ملل هیچ اتفاقی نیفتاده و از نظر این نهاد و شورای امنیت همچنان روال قبلی پابرجاست و احتمالا از ماه آینده و با پایان محدودیت ۵ساله ایران برای تجارت تسلیحات، از نظر سازمان‌ملل و اعضای شورای امنیت ایران مجاز به تجارت سلاح خواهد بود.
با وجود این اما باید گفت همه اینها بخشی از ماجراست و شاید قسمت کوچکی، چراکه ایالات متحده مثل همیشه زورگوست و یکجانبه‌گرا ممنوعیت‌های گذشته را تداوم خواهد بخشید و در عمل با درنظر گرفتن محدودیت‌های سنگین ازجمله تحریم‌های اقتصادی اجازه نخواهد داد فعالیت‌های ایران به روال عادی بازگردد؛ مع‌الاسف اینکه کشورهایی چون اعضای اتحادیه اروپا همگی در میدان عمل مجری این سیاست‌ها خواهند بود و از آن تخطی نمی‌کنند.
البته نمی‌توان از این گذشت که از منظر تاریخی هیچ‌گاه شرایط برای ایالات متحده این‌گونه نبوده چنانکه در داخل این کشور هم انتقادهای بسیار گسترده‌ای خطاب به ترامپ و تیم دیپلماتیک کاخ‌سفید مطرح شده و همین وضعیت ممکن است مقدمه خوبی برای یک‌سری اتفاقات در بلندمدت باشد اما به‌واقع در کوتاه‌مدت اتفاقی حتما نخواهد افتاد و اگر ایران تدبیری نیندیشد ممکن است تشدید فشارها، کشورها و مجموعه‌های بیشتری را برای عدم همکاری با ایران قانع یا ملزم سازد. در این خصوص برخی معتقدند ایران باید هرچه زودتر معادل اثر واقعی تحریم‌ها نسبت به برجام رفتار کند و نظارت‌های گسترده برجامی را کنار بگذارد و برخی دیگر هم می‌گویند تا انتخابات باید صبر کنیم و ببینیم سرنوشت ایالات متحده چه می‌شود. در این میان البته آنچه مشخص است اینکه بی‌عملی و عدم واکنش مناسب ممکن است فرصت‌ها را از ایران بگیرد و این شائبه را ایجاد کند که تهران حاضر است در هر شرایطی ولو با از بین رفتن همه امتیازات توافق هسته‌ای، به تعهدات آن کامل یا ناقص پایبند بماند.
سفیر اسبق ایران در لندن در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
آمریکا برای افزایش تنش‌ها با چالش‌های زیادی روبه‌رو است
ساداتیان گفت: اروپایی‌ها در دفاع از حیثیت بین‌المللی خود بیانیه را صادر کردند و حتی بریتانیا که بخش عمده‌ای از مسیر جدا شدن از اتحادیه اروپا را پیموده، در این ماجرا در سطح اروپایی‌ها قرار می‌گیرد و بیانیه را امضا می‌کند و این هم دلیل دیگری است که می‌گوید هیچ محمل و پایگاهی برای اثبات مشروعیت و مقبولیت نظر آمریکا وجود ندارند. (لینک)
کارشناس مسائل آمریکا در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
ایران نباید تماشاچی بازگشت تحریم‌ها باشد
ایزدی در پاسخ به این سوال که ایران باید چه اقدامی درصورت بازگشت احتمالی تحریم‌ها انجام دهد، اظهار داشت: «ایران نباید در این قضیه تماشاچی باشد کما اینکه در دفعه قبل که فشارها روی آمریکا برای خروج از برجام زیاد بود ایران صرفا تماشاچی بود.» (لینک)
سفیر اسبق ایران در ایتالیا در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
تحریم‌های ثانویه اثر هر تحریم جدیدی را پوشانده است
ظهره‌وند با تاکید بر اینکه آمریکا می‌توانست درصورت ماندن در برجام به‌عنوان شاکی پرونده ایران را به شورای امنیت ببرد، یادآور شد: «نکته دیگر این است که بر فرض محال چنانچه تحریم‌های ایران بازگردد، هیچ تاثیری بیش از آنچه تاکنون تحریم‌های ثانویه آمریکا روی کشورمان داشته، نخواهد داشت.» (لینک)