به گزارش «فرهیختگان»، این روزها تغییر و افزایش قیمت اجناس، دیگر به‌هفته و روز نمی‌کشد، بلکه بعضا به‌طور ساعتی شاهد بالا رفتن قیمت‌ها هستیم و از آن بدتر جنس‌ها به‌قیمت‌های مختلف در مغازه‌ها عرضه می‌شوند تا جایی که می‌توان گفت مردم در شهری زندگی می‌کنند که محصولات متنوع هزار قیمت دارند و هیچ‌کس هم نیست که بتواند جلوی این تورم افسارگسیخته را بگیرد؛ تورمی که دیگر هیچ بخشی اعم از صنعتی و غیرصنعتی داخل را بی‌نصیب نگذاشته و هرکس در هر شغل و حرفه‌ای که باشد، روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد. هرچند تورم تنها میهمان چندماه اخیر کشور نیست و چندسالی می‌شود که مردم هر بار روی جدیدی از این غول بی‌شاخ و دم اقتصادی را می‌بینند، اما قطعا امسال به‌خاطر ظهور کروناویروس وضعیت اقتصادی دنیا و بالطبع ایران شرایط عجیبی را تجربه می‌کند. در این میان شاید این‌طور به‌نظر برسد که دانشجویان به‌ویژه آنهایی که جزء دانشجویان دانشگاه‌های دولتی محسوب می‌شوند، وضعیت خوبی دارند و ترکش گرانی‌های چندسال اخیر نصیب آنها نشده است، اما درعمل نه‌تنها این اتفاق نیفتاده، بلکه برای دانشجویی که هزینه‌های تحصیلش برعهده دولت است، افزایش قیمت غذا و خوابگاه می‌تواند مشکلات جدی را ایجاد کند، چراکه قطعا دانشجویان غیربومی با افزایش نرخ اجاره‌بهای خوابگاهی نیز روبه‌رو هستند و افزایش نرخ‌های مصوب دولتی در مولفه‌های اثرگذار تحصیلی دانشجویان درحالی است که آنها عملا نمی‌توانند شغلی تمام‌وقت برای خود دست‌وپا کنند. به‌عبارت دیگر افزایش اندک نرخ غذا و خوابگاه دانشجویی که البته طی سه و چهار سال اخیر نه‌تنها اندک نبوده، بلکه رقم‌های عجیب‌وغریبی نیز بوده، برای دانشجویان بسیار گران‌تر از آنچه به‌نظر می‌رسد، تمام می‌شود، چراکه تمام هزینه‌های دانشجویی صرفا به‌این دومقوله ختم نخواهد شد و هرچه دانشجو در مقطع بالاتری تحصیل کند، هزینه‌های او نیز بیشتر خواهد بود.
رشد بیش از 200 درصدی قیمت غذای کم‌هزینه دانشجویی طی 7 سال!
شاید هیچ‌گاه دانشجویانی که از ابتدای روی کار آمدن این دولت، به‌مراکز دانشگاهی کشور راه پیدا کرده‌اند، تصور نمی‌کردند قیمت غذای آنها از 770 تومان غذای پرهزینه در سال 92 به 2500 تومان در سال تحصیلی جاری برسد. یعنی دانشجویان طی همین بازه زمانی افزایش 224 درصدی قیمت غذای پرهزینه را تجربه‌کرده‌اند، در حالی‌که قیمت غذای کم‌هزینه هم تفاوت چندانی نداشته است. نرخ مصوب غذای کم‌هزینه در سال 92، تنها 450 تومان بود که امسال به 1500تومان رسیده و نشان‌دهنده رشد 233 درصدی قیمت این غذاست. از آنجا که شاید بخش اعظمی از دانشجویان به‌دلیل کیفیت نه‌چندان مطلوب غذای کم‌هزینه و البته قیمت نسبتا بالای غذای پرهزینه ترجیح دادند سراغ غذاهایی بروند که جزء متوسط‌ها محسوب می‌شود، باید گفت این دسته از غذاها هم طی هفت سال گذشته با افزایش قیمت چشمگیری همراه بوده است. تا جایی که نرخ این غذا در اولین سال فعالیت دولت تنها 630 تومان بود که این روزها با قیمت 2120 تومان در سلف‌های دانشگاهی عرضه می‌شود، یعنی این نوع غذا نیز رشد 236 درصدی قیمت را تجربه‌کرده است. دانشجویان خوابگاهی صبحانه هفتگی‌ای که در سال 92 با قیمت 400 تومان دریافت می‌کردند، حالا باید با قیمت 1120 تومان بخرند، یعنی 180 درصد گران‌تر از هفت سال پیش. قیمت غذا برای دانشجویان سنواتی اما وضعیت بدتری دارد، چراکه قیمت غذای کم‌هزینه برای آنها از 1000 تا 1400 تومان در سال 92 به 4480 تا 6900 تومان رسیده، یعنی غذا برای این دانشجویان رشد ۴۷۵ تا ۵۴۰ درصدی داشته است.
افزایش حدود صددرصدی قیمت غذای دانشجویی طی دوسال
جالب اینجاست که نرخ‌های غذای دانشجویی که با تامین بودجه از سوی صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم به‌دست دانشجویان دانشگاه‌های دولتی می‌رسد، طی دوسال اخیر نزدیک به صددرصد افزایش قیمت را تجربه کرده است. مساله‌ای که قطعا شرایط را نه‌تنها برای دانشجویان جدیدالورود این سال‌ها از همان ابتدا سخت کرده بود، بلکه نفس دانشجویانی را که دیگر در آستانه فارغ‌التحصیلی قرار داشتند هم به‌شماره انداخته است، زیرا قیمت هر سه نوع غذای دانشجویی دربازه سال‌تحصیلی 98-97 به‌ترتیب از کم‌هزینه به پرهزینه 860، 1250 و 1400 بوده اما همین قیمت‌ها حالا به 1500، 2120 و 2500 تومان رسیده است؛ قیمت‌هایی که شاید کمتر دانشجویی تصور می‌کرد روزی بخواهد غذای سلف دانشگاه را با آن خریداری کند. به‌عبارت دیگر غذای کم‌هزینه طی همین دوسال با رشد 74 درصدی، غذای متوسط تورم 69 درصدی و غذای پرهزینه رشد 78 درصدی را تجربه کرده است. قیمت صبحانه دانشجویی از 700 تومان در سال 97 به1120 تومان در سال تحصیلی جدید رسیده که نشان‌دهنده رشد 60 درصدی است. در این‌میان شاید بیشترین گرانی غذا متوجه دانشجویان سنواتی باشد، چراکه قیمت غذای این دانشجویان از 2470 و 3850 ظرف دوسال به4480 و 6900 تومان رسیده، یعنی این دانشجویان باید غذایی را بخورند که افزایشی ۷۹ تا ۸۱ درصد داشته است.
غذاهای بی‌کیفیت و اعتراضات بی‌پایان دانشجویی
دولت درحالی نتوانسته افزایش قیمت منطقی را برای این حوزه درنظر بگیرد و از یک طرف دیگر مسئولان مرتبط با این مساله از اثرپذیری بخش تغذیه و رفاهی دانشجویان سخن به‌میان می‌آورند که طی دو، سه سال اخیر همواره شاهد اعتراضات دانشجویی نسبت به کیفیت پایین غذای ارائه‌شده در سلف سرویس‌های دانشگاهی و بعضا عدم رعایت بهداشت هنگام طبخ آنها هستیم تا جایی‌که حتی دانشجویان دست به تجمع‌های اعتراضی در برخی دانشگاه‌ها مانند سمنان، خوارزمی، صنعتی ارومیه و... زده بودند. اما به‌نظر می‌رسد این اعتراضات که عمده آنها در سال 97 بوده تاحدودی اثرگذار بوده است، هرچند امسال به‌دلیل شرایط کرونا وضعیت در دانشگاه‌ها شکل دیگری به‌خود گرفته است.
200درصد افزایش نرخ اجاره‌بهای خوابگاه‌ها از سال 93 تا امروز
درکنار افزایش لجام‌گسیخته قیمت غذای دانشجویی در کمتر از یک‌دهه گذشته، باید گفت که نرخ اجاره‌بهای خوابگاه‌ها نیز دست‌کمی از قیمت غذا ندارد؛ مساله‌ای که قطعا با توجه به جایگاه حساس تامین محل اسکان زندگی برای افراد و البته فراهم‌سازی محل زندگی برای دانشجویان متاهل شرایط به‌مراتب حساس تری را نسبت به غذای دانشجویی دارد. متاسفانه رشد قیمت در اجاره‌بهای خوابگاه‌های دانشجویی طی این بازه زمانی چشمگیر بوده است، به‌طوری که نرخ اجاره خوابگاه‌های دانشجویی مجردی که در نوبت روزانه تحصیل می‌کنند در سال 92، تنها 33177 هزار تومان بوده اما امسال این دانشجویان باید 103 هزار و 125 تومان را بپردازند، یعنی قیمت محل اسکان این قشر از دانشجویان 210 درصد افزایش داشته است. همچنین دانشجویان متاهل روزانه در سال 99 برای اسکان در خوابگاه با امکانات مستقل باید هرماه 206هزار و 375 تومانی و خوابگاه مشترک 144 هزار و 375 تومان هزینه کنند. البته این میزان برای دانشجویان نوبت دوم متاهل در خوابگاه‌های مستقل به309 هزار و 500 و خوابگاه مشترک به216 هزار و 625 تومان می‌رسد. در حالی‌که این مبلغ در سال 93 برای دانشجویان متاهل روزانه با امکانات مستقل تنها 79 هزار و 600 تومان و برای خوابگاه‌های با امکانات مشترک 55 هزار و 700 تومان بوده است. همچنین دانشجویان متاهل شبانه در آن سال تنها با پرداخت 149 هزار تومان می‌توانستند در خوابگاه‌های با امکانات مستقل و 104 هزار تومان در خوابگاه‌های امکانات مشترک اسکان داده می‌شدند. به‌عبارت دیگر خوابگاه‌های مجردی روزانه با رشد 159 درصدی، مجردی شبانه با رشد 95 درصدی و نرخ اجاره‌بهای خوابگاه دانشجویان متاهلی روزانه آن هم با امکانات مشترک 159 درصد، خوابگاه متاهلی با امکانات مستقل به‌همان میزان افزایش داشته است. با این‌حال نرخ رشد برای دانشجویان متاهل نوبت دوم که می‌خواهند در خوابگاه‌هایی با امکانات مشترک اسکان داده شوند، طی این مدت رشد تنها 108 درصد افزایش داشته و این برای خوابگاه‌هایی با امکانات مستقل 107 درصد بوده است.
رشد 50 درصدی اجاره‌بهای خوابگاه‌ها ظرف 2سال اخیر
با این حال وضعیت افزایش قیمت اجاره‌بهای خوابگاه‌های دانشجویی نیز طی دوسال اخیر روند غیرمنطقی به‌خود گرفته است، چراکه به‌طور مثال درباره هزینه اسکان در خوابگاه‌های روزانه مجردی برای اتاق‌های یک یا دونفره، دانشجویان یکباره از سال 97 تا امروز با تورم 58 درصدی مواجه شده‌اند. همچنین دانشجویان مجرد نوبت دوم که در سال 97 می‌توانستند تنها با پرداخت ماهانه 97 هزار و 800 تومان در این خوابگاه‌ها زندگی کنند، حالا باید 154 هزار و 750 تومان بپردازند و این یعنی رشد 56 درصدی. در این‌میان وضعیت برای دانشجویان متاهل هم چندان خوب نبوده، به‌عبارت بهتر اگر دانشجوی متاهل نوبت روزانه دوسال پیش می‌توانست با پرداخت 130 هزار تومان در خوابگاهی با امکانات مستقل یا 91 هزار تومان در خوابگاه با امکانات مشترک زندگی کند، حالا باید برای زندگی در خوابگاه مستقل ماهانه 206 هزارو 375 و خوابگاه مشترک 144 هزار و 375 تومان بپردازد، یعنی باید با رشد 58 درصدی قیمت خوابگاه‌ها کنار بیایند. دانشجویان متاهلی که درزمره نوبت دومی‌ها قلمداد می‌شوند نیز برای زندگی در خوابگاه با امکانات مستقل اگر سال97 باید 195 هزار و 700 تومان و خوابگاه با امکانات مشترک 137 هزار تومان می‌پرداختند، حالا باید به‌ترتیب 309 هزار و 500 تومان و 216 هزار و 625 تومان بپردازند، یعنی همان رشد 58 درصدی را خواهند داشت.
خوابگاه‌های فرسوده؛ معضل دانشجویان دانشگاه‌ها
افزایش بیش از 50 درصدی نرخ اجاره‌بهای خوابگاهی طی دوسال اخیر درحالی است که بارها و بارها مسئولان از ورود خیرین و افزایش اعتبارات برای نگهداری و حتی تاسیس خوابگاه‌های جدید سخن گفته‌اند. اما در این‌میان خوابگاه‌های متاهلی همیشه یکی از مسائل پرحاشیه نظام آموزش عالی بوده و هست؛ خوابگاه‌هایی که حتی مسئولان امر نیز به‌تعداد کم آنها در کشور معترفند، اما به‌نظر می‌رسد چندان تلاشی برای رفع موضوع در کشور صورت نمی‌گیرد. از سوی دیگر نباید این مساله را نادیده گرفت که بسیاری از خوابگاه‌های دانشگاه‌های بزرگ کشور عمری به‌نسبت طولانی دارند که همین مساله باعث شده هزینه‌های نگهداری از آنها به‌شدت افزایش پیدا کند؛ مساله‌ای که نمی‌توان تاثیر آن را در رشد اجاره‌بهای خوابگاه‌ها نادیده گرفت.
البته باز هم باید به این موضوع تاکید کرد که امسال به‌خاطر شیوع بیماری کرونا اگر قرار به اسکان دانشجویان در خوابگاه‌ها باشد، عملا همه خوابگاه‌های کشور موظفند نهایتا دو دانشجو را در یک اتاق اسکان دهند.