به گزارش «فرهیختگان»، جعفر قادری، اقتصاددان و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌وگو با «فرهیختگان» توضیحاتی درخصوص وقایع اخیر بازار بورس و برنامه‌های مجلس برای حفظ سرمایه مردم در این بازار و همچنین انتقال سرمایه موجود به‌سمت تولید ارائه کرد.
وی در ابتدای این گفت‌وگو با بیان اینکه یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین اقدامات برای انتقال نقدینگی به عرصه تولید، استفاده از بازار بورس است، گفت: «استفاده از بازار بورس برای تقویت تولید ازجمله اساسی‌ترین ابزارهاست، ولی همزمان باید اقداماتی صورت بگیرد که بورس تحت‌تاثیر مسائل جانبی نباشد.»
هم ورود ناگهانی مردم احساسی بود و هم خروج‌شان از بورس
قادری با بیان اینکه بخش مهمی از وضعیت امروز بازار بورس حاصل اشتباهات مکرر دولت در این خصوص است، گفت: «متاسفانه چندی پیش جوی میان مردم شکل گرفت و خیلی‌ها به‌صورت احساسی کل سرمایه خود را فروخته و آن را در بورس سرمایه‌گذاری کردند، حتی عده‌ای همه زندگی خود را فروختند و وارد بورس شدند و همین هم باعث ایجاد موجی در این زمینه شد. در این شرایط باید دولت همزمان با افزایش تقاضا، عرضه سهام به بازار را هم افزایش می‌داد و به این شکل زمینه حبابی شدن قیمت‌ها را از بین می‌برد. در آن برهه متاسفانه دولت اقدام مقتضی را صورت نداد و بسیاری از قیمت‌ها حبابی شد، این حبابی شدن علت افزایش ناگهانی و غیرواقعی ارزش سهام بسیاری از مجموعه‌های حاضر در بورس بود.»
بورس در میان‌مدت و بلندمدت ارزش مناسبی خواهد داشت
این نماینده مجلس با تاکید بر اینکه همان‌طور که آن روزها ورود مردم به بازار بورس احساسی بود خروج این روزها هم از این بازار احساسی است، اضافه کرد: «هیچ‌کدام از این دو رفتار با منطق اقتصادی قابل توجیه نیست. من معتقدم در شرایط کنونی سهامداران باید خویشتنداری کرده و از فروش سهام‌شان اجتناب کنند. آنها باید بدانند افزایش و کاهش ارزش‌ها همیشه بوده و مقطعی است و شرایط تغییر خواهد کرد. سهامداران باید بدانند در میان‌مدت و بلندمدت وضعیت بازار بورس مناسب خواهد بود و ضرر نخواهند کرد. این وضعیت کنونی مطمئنا مقطعی است و دیر یا زود تغییر خواهد کرد.»
استاد دانشگاه اقتصاد دانشگاه شیراز ادامه داد: «خروج احساسی مردم در این روزها از بورس دو اتفاق ناخوشایند دیگر را درپی خواهد داشت؛ اول اینکه تداوم صف‌های فروش خودبه‌خود باعث تداوم منفی شدن و کاهش ارزش سهام‌ها در بازار بورس است و این یعنی همین اتفاق به‌خودی‌خود علت مهمی در کاهش ارزش سهام‌های مختلف در بورس است. دومین اتفاق این است که خروج سرمایه‌ها از بازار بورس باعث مدنظر قرار گرفتن بازارهای دیگر از سوی صاحبان نقدینگی خواهد شد، بازارهایی ازجمله طلا، خودرو، مسکن و ارز. ورورد سرمایه به‌صورت ناگهانی به این بازارها و افزایش تقاضا در آنها نرخ‌ها را در این بازارها افزایش داده و یکی از علل اتفاقات اخیر و افزایش قیمت‌ها در بازارهایی چون ارز و طلا همین خروج نقدینگی از بازار بورس و ورود به این عرصه‌هاست.»
قادری با بیان اینکه بعید است دولت تعمدی برای دخالت و تغییر در قیمت‌ها در بازار بورس داشته باشد، خاطرنشان کرد: «مشکل اصلی در این زمینه این است که دولت کند است و در زمانی که باید اقدام مناسبی داشته باشد، غایب است و از اقدام مناسب و مقتضی در زمان مناسب خبری نیست، مانند زمانی که باید درمقابل حضور مردم عرضه سهام را افزایش می‌داد.»
تداوم خروج باعث تداوم کاهش ارزش سهام‌ها در بورس می‌شود
عضو کمیسیون برنامه و بودجه توضیح داد که در شرایط کنون راهی مناسب‌تر و مطمئن‌تر از جمع‌آوری نقدینگی به‌نفع تولید جز استفاده از بورس نیست و کشور لاجرم باید به این سمت حرکت کند و تاکید کرد: «اینها همه با درنظر داشتن ایرادات و اشکالات کنونی فضای بورس است و همه باید با هم تلاش کنیم موانع هدفی که گفتم، مرتفع شود. از این‌رو باید اقداماتی در این خصوص صورت پذیرد؛ اول اینکه بورس باید شفافیت کافی داشته باشد تا مردم و سهامداران بدانند چه اتفاقی درحال وقوع است. دوم اینکه با تدبیرهایی تلاش کنیم رفتارهای احساسی را از بورس جدا کنیم و اجازه ندهیم به‌صورت ناگهانی اتفاقی بیفتد و همه تحت‌تاثیر آن قرار گیرند. باید شرایطی ایجاد شود که بورس عقلانی و منطقی شود و هر کاهش یا افزایشی را بتواند با معادلات اقتصادی توجیه کرد.»
اشتباه بزرگ دولت افزایش دامنه نواسان بورس بود
قادری با ذکر اینکه اقدام مهم مجلس برای اصلاح وضعیت تصویب لایحه دوفوریتی افزایش سرمایه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس ازطریق انتشار سهم بود، گفت: «این اقدام ازجمله اقدامات اساسی و مهمی بود که می‌تواند زمینه‌ساز حرکت نقدینگی به‌سمت تولید باشد تا هم اشتغال و درآمد ایجاد شود و هم ثبات به بازار باز گردد. اکنون نیاز داریم جلوی این نوسانات بورس را بگیرم. همین‌جا باید بگویم یکی از اشتباهات دولت این بود که اجازه داد دامنه نوسان سهام افزایش پیدا کند، درحالی‌که اگر اجازه داده می‌شد این نوسانات در حد دو یا سه‌درصد باقی بماند، این وضعیت هم در بورس ایجاد نمی‌شد، لذا در درجه اول دولت باید این ایراد را برطرف کند و اگر این اقدام را انجام ندهد مجلس، خود اقدام خواهد کرد.»
عضو کمیسیون برنامه و بودجه گفت: «یکی از دلایل برکناری محمدی، رئیس سابق بورس این بود که دامنه نوسان افزایش داده شود. وقتی این اتفاق افتاد، قیمت‌ها با شدت تغییر کردند و این یکی از علت‌هایی بود که برخی به‌طمع افتادند و به‌صورت ناگهانی عازم بورس شدند، درصورتی‌که اگر دامنه نوسانات محدود می‌شد و آن رشد‌های سریع و بی‌قاعده را نمی‌داشتیم شاید رفتارهای احساسی در بورس هم نمی‌بودیم. از این‌رو باید تاکید کنم که یکی دیگر از اقدامات موثر مجلس در این زمینه جلوگیری از بی‌تدبیری‌های دولت در جریان فعالیت‌های بازار بورس است.»