به گزارش «فرهیختگان»، دانش اقباشاوی، فیلمساز آبادانی متولد 1358 که سال‌‌‌های سال غیر از فیلمهای کوتاه، تجربه دستیاری برای کارگردان‌‌‌های صاحب‌نامی مثل احمدرضا درویش، ابراهیم حاتمی‌کیا و رسول صدرعاملی را در کارنامه داشت، حالا که حدود هشت سال است به جرگه فیلمسازان بلند پیوسته، همچنان خودش را عضو و حامی انجمن دستیاران کارگردان در خانه سینما می‌داند. او سخنگوی سابق کارگروه مدیریت بحران کرونا بود که در ششم اردیبهشت‌ماه تعطیل شد. کارگروهی که حالا مسئولیت قضیه را تماما به دولت سپرده است. اقباشاوی به‌رغم اینکه خودش و خانه سینما را مسئول وضع موجود و بالارفتن آمار مبتلایان به کرونا بین اهالی سینما از یک‌سو و بیکاری و مشکلات معیشتی عوامل از سوی دیگر نمی‌داند، اما همچنان دغدغه حمایت‌‌‌های ممکن از این افراد را دارد و از مسئولان ذی‌ربط انتقاداتی جدی می‌کند.
در این شرایط از لحاظ مالی تکلیف اهالی سینما که به‌خاطر کرونا بیکار شده‌اند، چیست؟
چیزی که عیان است چه حاجت به بیان است؟ دولت یک بسته حمایتی برای کسب‌وکار‌‌های آسیب‌دیده در دوران کرونا در اسفند و فروردین تصویب کرد که چند صد میلیارد بود. اهالی سینما هم از این امر جدا نیستند. سینما هم یک نوع صنعت است.
باید بیمه بیکاری پرداخت شود یا از طریق بسته‌‌‌های حمایتی موردحمایت قرار گیرند؟
در ستاد کرونای سینما این ایده را داشتیم. یعنی این طرح را داشتیم که پروژه‌‌‌ها در ایام کرونا تا تیر متوقف شوند و معیشت عوامل روی بیمه بیکاری و حمایت‌‌‌های دولتی سوئیچ شود ولیکن مجموعه دولت و بخش خصوصی این علاقه را نداشت.
علاقه داشتند تولید در سینما ادامه یابد؟
بله، علاقه نداشتند ملت در خانه بنشینند و حمایت‌‌‌های مالی از آنها انجام شود. درنتیجه همین سبب شد که این اتفاق رخ دهد و ما در تیرماه اوج کشت و کشتار کرونا را داشته باشیم. الان آمار بگیرید یک‌سوم فوتی‌‌‌های ناشی از کرونا در تیرماه بوده است. از 14 هزار نفر، پنج هزار و 400 و خرد‌‌ه‌ای برای تیرماه بود. اگر حساب ریاضیاتی کنیم بر پایه این می‌بینیم که قرنطینه را رعایت نکرده و کسب‌وکار‌‌ها را راه انداخته‌اند.ستاد ملی کرونا و فرماندهی کرونا در تهران بزرگ، آقای دکتر زالی، توصیه می‌کرد شغل‌‌‌هایی همانند سینما در رده C3 قرار می‌گیرند و باید تعطیل باشند. این را فرمانده ستاد کرونای تهران بزرگ و ستاد ملی کرونا در کتابچه‌ای که ارائه کرد، بیان می‌کند. دولت هم یک بسته حمایتی اقتصادی مصوب کرد که از کسب‌وکار‌‌های آسیب‌دیده حمایت اقتصادی کند. در بحث بیمه بیکاری اشکالات قانونی وجود داشت که شغل سینما در سازمان تامین اجتماعی و وزارت کار تعریف نشده بود و کد نداشت اما اکنون صرفا می‌توانیم با کمک رئیس خانه سینما، آقای شاهسواری، با همبستگی صنوف 18گانه سینمای ایران و با نامه‌نگاری وزیر محترم فرهنگ و ارشاد چهار بسته معیشتی و کمک‌‌‌های یک میلیونی در این مدت دریافت کنیم. این البته کفایت ماجرا را نمی‌کند. ما معتقد هستیم دولت جمهوری اسلامی ایران طبق وعده و مصوبه خود بهتر بود به کسب‌وکار‌‌های آسیب‌دیده ازجمله صنعت سینما، از سینمادار تا کارگر سر صحنه رسیدگی کند و حدود یکی دو ماه پروژه را معطل نگه دارد تا جلوی انتشار بیماری مسری را بگیرد.
در زمانی هستیم که طاعون و وبا آمده است. این حرف بنده است اما کاری از دست امثال من برنمی‌آید. ما تا حد امکان در سکوت به‌عنوان رئیس انجمن برنامه‌ریزان و دستیاران کارگردان، با کمک همکاران در هیات‌مدیره، با همیاری و تعاون سعی می‌کنیم به 318 عضو خود رسیدگی کنیم.
خانه سینما 5 هزار عضو دارد.
بله، خانه سینما پنج هزار و 400 عضو دارد.
این اعضا غربالگری شده‌اند؟
خیر، غربالگری نکرده‌ایم و این را قبول نداریم. پنج هزار و 400 عضو داریم، 18 صنف به وزیر محترم نامه‌نگاری کردند و از نظر معیشتی کمک خواستند اما وقتی کاری نشد، به این نتیجه رسیده‌ایم که خود این 318 نفری را که عضو انجمن ما هستند، رسیدگی کنیم.
شنیده‌ایم که پروژه‌‌‌ها نخوابیده است و به بهانه کرونا خوابانده‌اند ولی مسائل اقتصادی دارند یا یک‌سری پروژه‌‌‌ها مخصوصا در شبکه نمایش خانگی درحال تولید هستند و این پست‌‌‌ها به افرادی می‌رسد که خارج از صنوف هستند. کرونا هم بهانه‌ای است تا این افراد را سرکار نفرستند.
در ستاد کرونای خانه سینما از 6 اردیبهشت مصر بودیم و تلاش می‌کردیم که پروژه‌‌‌ها متوقف شوند و از دولت پول بگیرند و به اهالی سینما پول بدهند اما فشار‌‌هایی از جا‌‌های مختلف در صنف، بیرون صنف، دولتی و بخش خصوصی وارد شد که تلاش کنید پروژه‌‌‌ها باز شوند. گفتیم توانمندی این امر را نداریم چون از نظر عقلی اعتقاد نداریم در شرایط بیماری مسری کرونا می‌توان تعداد زیادی آدم را سر پروژه برد و با رعایت یک‌سری پروتکل‌‌‌ها باعث شد اینها کار کنند اما بیمار نشوند. من این را تضمین نمی‌دهم و ما در ستاد این امر را ضمانت نمی‌کنیم.از 6 اردیبهشت که انحلال ستاد کرونای خانه سینما را اعلام کردیم، طبق فرمایش شما کلی فیلم سینمایی و سریال خانگی و پروژه تصویری شروع به‌کار کرد و ما مطلع هستیم ولی اسم نمی‌بریم. درون همین پروژه‌‌‌ها تعداد زیادی مبتلا شدند. مسئولیت این افراد را خودشان و تهیه‌کنندگان و کارفرما‌‌ها دارند. این اعضا شهروند جمهوری اسلامی ایران هستند. چه عضو خانه سینما باشند و چه نباشند، کار خوبی نیست که اینها را گروگان بگیرید و درمعرض بیماری مسری قرار دهید که مقداری حقوق می‌خواهید دریافت کنید.اعتقاد ما این بود اما فشار‌‌ها باعث شد این ستاد منحل شود. الان که این ستاد منحل شده، مسئولیت آن با کسانی است که پروژه را راه می‌اندازند. در صدر این ماجرا با کارفرما و تهیه‌کننده و کسانی است که مجوز می‌دهند این پروژه در این شرایط کار کند. تصور کنید یک معدن است که در آن آلومینیوم استخراج می‌کنند و آنجا نشت گاز سمی دارد. تشکیلات سندیکایی و صنفی پیدا می‌شود و کارشناسی می‌کند که ممکن است کارگران به‌مرور زمان سل بگیرند و فوت کنند. می‌گوید این معدن را تعطیل کنید یا شرایطی ایجاد کنید که این بیماری ایجاد نشود. کارفرما‌‌ها با مجوز‌‌هایی این مساله را قبول نمی‌کنند، کارگران را به معدن می‌برند. اینها سل می‌گیرند و فوت می‌کنند. دیگر به آن صنف مربوط نیست. این مسائل مربوط به کارفرماست. پیشنهاد صریح و روشن ما تعطیلی پروژه‌‌‌ها بود تا وقتی که مسئولیت داشتیم. الان که مسئولیتی ندارم. تا زمانی که مسئول بودم پیشنهاد ما این بود که پروژه‌‌‌ها را تعطیل کنید و از امکانات دولتی که مصوب هیات‌دولت شده، پول بگیرید و به این افراد بپردازید تا هم جان آنها و هم نان آنها تامین شود.
فکر می‌کنید اگر پروژه‌‌‌ها بخوابد با کمبود محصولات مواجه نمی‌شویم؟
خیر، تاریخ سینما، تلویزیون و هنر‌‌های ایران سرشار از آثاری است که می‌توانند یکی دو سال ما را از لحاظ پخش تلویزیونی و پخش VOD ساپورت و حمایت کنند. سالن‌‌‌های سینما هم که آفتابه خرج لحیم است. یعنی شما بهترین فیلم را در شرایط عادی تقبل می‌کنید و فکر می‌کنید پرفروش می‌شود اما اگر تولید کنید و به اکران برسانید، شکست می‌خورد. نه به‌دلیل اینکه مردم از کرونا می‌ترسند، مردم به‌دلیل وضعیت اقتصادی از سبد کالای خود سرگرمی و خرید فرهنگی را خارج کردند و در اولویت خانواده‌‌‌ها مسائل دیگری است.
مردم پول بلیت سینما نمی‌دهند. من اعتقاد دارم اشتباه استراتژیک بود که سالن‌‌‌های سینما را باز کنیم، چون معلوم بود ضررده می‌شوند و مردم در این شرایط فیلم نمی‌بینند.
من این مطلب را به آقای طباطبایی‌نژاد گفتم و ایشان مخالف بود. گفتم در چین هم این اتفاق افتاد و حتی وقتی سالن‌‌‌های سینما را باز کردند، اصلا مردم استقبالی نکردند. ایشان گفت چین برنامه‌ریزی درستی نداشت، یعنی با دو فیلم پرفروش سینما‌‌ها را باز نکرد که به مردم علامت بدهد اتفاق خوبی افتاده است.
چین کشوری با یک میلیارد و 400 نفر جمعیت است. وقتی درباره چین صحبت می‌شود درباره کدام ایالت آن صحبت می‌شود؟ کسانی که مسئولیت دارند ان‌شاءالله مسئولیت عملکرد خود را می‌پذیرند. من مسئولیتی ندارم و به عنوان یک عنصر حرفه‌ای و مسئول صنفی نظرات خود را بیان می‌کنم. الان هم در موضع و سنگری ایستاده‌ام که از 318 نفر اعضای صنف انجمن برنامه‌ریزان و دفتر کارگردان سینمای ایران حداکثر صیانت روحی، اقتصادی را داشته باشم. غیر از این، مسئولیت با بزرگ‌تر از من و مسئولان ویژه‌تر است که امکانات و ارتباطات و توانایی و تحلیل دارند که می‌توانند ایران را با چین مقایسه کنند.یک ایالت ووهان چین 70 میلیون جمعیت دارد. وقتی درباره چین صحبت می‌کنیم درباره کدام ایالت چین است؟ درباره 4-3 ماه قرنطینه مطلق چین هم صحبت می‌کنیم؟
می‌گویند پروانه ساخت در مدتی که کرونا بود، بیشتر صادر شده است. دلیل این امر چیست؟
از تاریخ پنجم اسفند پروانه‌های ساخت مطلقا توسط آقای طباطبایی‌نژاد متوقف شد تا 6 اردیبهشت که ستاد کرونا داشتیم. بعد از آن را مطلع نیستم. من از طریق اخبار مطلع شدم که پروانه ساخت صادر می‌شود.
مسئولی که پروانه ساخت صادر می‌کند، کسی که سرمایهگذاری می‌کند، آن کسی که درخواست پروانه ساخت می‌کند، آن کسی که کارفرماست و نیرو‌‌ها را استخدام می‌کند و درنهایت آن کسی که استخدام می‌شود، صلاح خود و سرنوشت خود را می‌داند. آنچه شرط رفاقت و صلاح و ساختار صنفی بود را ما در ستاد کرونای خانه سینما ماه‌‌‌ها در اطلاعیه‌‌‌ها بیان کردیم که الان شرایط جنگی است و جنگ بیولوژیک شده و نمی‌دانیم چه کسی به ما حمله کرده، اصلا طبیعت حمله کرده، جنگ است و حمله شیمیایی شده و بهتر است در سنگر‌‌ها بمانیم. مجددا شما را به‌میزان مرگ‌ومیر ناشی از کرونا در تیرماه ارجاع می‌دهم که یک‌سوم این 6 ماه است. از وقتی عادی‌سازی شد، یک‌سوم در این یک ماه بود. این معنای ریاضیاتی دارد. یا تعداد روز‌‌هایی که در جنگ دفاع مقدس شهید می‌آوردند. در آن جنگ 300 هزار نفر در هشت سال شهید شدند. تقسیم کنید و متوجه می‌شوید در این جنگ کرونا، مردم بیشتر کشته می‌شوند. ما سازمانی هستیم که مسئولیت ساده و کمی داشتیم. مسئولیت این وضع فعلی را ما نمی‌پذیریم.