به گزارش «فرهیختگان»، بحران کرونا و شیوع گسترده آن در جهان، علاوه‌بر بروز مشکلات اقتصادی و ازبین رفتن بسیاری از مشاغل، وضعیت دانشگاه‌ها را هم برهم زد. شرایطی که برای مشاغل مختلف در دوران کرونا ایجاد شده، تنها شامل شغل‌های فعال در این بازه زمانی نبوده و تقریبا بازار کار را در همه زمینه‌ها درگیر کرده است. دانشجویانی که از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند، با امید به اشتغال در یک شغل وارد جامعه می‌شوند تا بتوانند علاوه‌بر بهره‌مندی از دانش تئوری و فنی خود در زمینه‌های مختلف، کار موردعلاقه خود را آغاز کنند. اما ظهور این ویروس جدید، اوضاع را حتی برای این قشر از جامعه وخیم کرده و اوضاع اشتغال برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هم مساعد نیست. در این میان، دانشگاه‌ها به‌عنوان مراکز آموزشی که نقش مؤثری در تغذیه علمی و دانشی دانشجویان دارند، می‌توانند این فرآیند را به‌گونه‌ای هدایت کنند که فارغ‌التحصیلان کمترین ضربه را بخورند.
تلاش دانشگاه‌ها با حمایت مالی دولت
یکی از نخستین نقاط تحت‌تأثیر ویروس کرونا، منطقه آسیاست که دانشگاه‌ها اولین ضربه‌ها را متحمل شدند. به‌طور کلی، فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه‌های مختلف آسیایی مانند دانشگاه‌های هندوستان، سریلانکا و افغانستان هم مانند دیگر کشورهای آسیایی مانند چین، ژاپن و... دچار مشکل شده و به‌دلیل تعطیلی دانشگاه‌ها، برهم خوردن نظام برگزاری آزمون‌ها، لغو بسیاری از مصاحبه‌های شغلی ناشی‌از بحران کرونا، بسیاری از مشاغل موقعیت فعلی خود را از دست دادند و حتی سفر به برخی مناطق هم ممنوع شد. این وضعیت، همچنان اقتصاد را نشانه گرفته و بسیاری از شرکت‌هایی که فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها را به استخدام درآورده‌اند، دچار مشکل و رکود شده‌اند و به این صورت، موقعیت شغلی آنها نیز به خطر می‌افتد. اما این مساله باز هم با ثروتمند بودن کشورها ارتباط تنگاتنگی دارد، به‌طوری‌که دولت‌ها در کشورهای ثروتمندتر از قبیل سنگاپور، هنگ‌کنگ و ژاپن، به‌واسطه راهکارهایی، این رکود اقتصادی را کمی به تعویق انداخته‌اند. برای نمونه دانشگاه‌های این کشورها در راستای به‌تاخیر انداختن رکود اقتصادی، با حمایت بودجه‌های دولتی نسبت‌به تولید شغل و کارآموزی اقدام کرده‌اند. اما در آسیای جنوبی که از نمودار سنی جوان‌تری برخوردار بوده و نیز میزان بیکاری جوانان هم بالاست، دولت بسته‌های انگیزشی را ارائه داده تا مانع از سقوط اقتصاد خود شود؛ در غیر این‌صورت، صنعت کشورها برای کمک به جذب و اشتغال فارغ‌التحصیلان کفایت نمی‌کند.
آمار 27 درصدی بیکاری در هند
دانشجویان هندی هم مانند دانشجویان بسیاری دیگر از کشورها به سال سختی که پیش‌رو دارند، خیره شده‌اند. باوجود تداوم ویروس کرونا و به‌دنبال آن، رکود اقتصادی، بسیاری از شرکت‌ها طرح استخدام فارغ‌التحصیلان را به تاخیر انداخته‌اند و این می‌تواند زنگ خطری برای بیکاری شمار زیادی از فارغ‌التحصیلان باشد. در این میان، برخی شرکت‌ها، به ارزیابی دوباره برنامه استخدامی خود پرداخته و برخی نیز به‌دلیل وضعیت فعلی، شغل برخی فارغ‌التحصیلان را لغو کرده‌اند. تمام مؤسسات و مراکز آموزشی در هند از 16 مارس به‌دلیل اجرای طرح قرنطینه تعطیل شدند که تا 31 ماه می ادامه داشت. اواسط ماه می بود که شمار مبتلایان به کرونا در این کشور از 100 هزار نفر هم گذشت و تا آن تاریخ بیش از سه‌هزار نفر بر اثر ابتلا به این ویروس جان خود را از دست دادند. همین اوج گرفتن کرونا در هند باعث شد نظام آموزش‌عالی در تصمیم خود نسبت‌به بازگشایی دانشگاه‌ها و آغاز سال تحصیلی جدید تجدیدنظر کرده و آن را با چندماه تاخیر آغاز کند. طبق آخرین تصمیمات مقامات آموزشی این کشور، شروع سال تحصیلی جدید دانشگاه‌ها به جای جولای، به ماه سپتامبر موکول خواهد شد.
ناوین کریشنا رای، مدیر توسعه تجاری‌سازی در موسسه مدیریت «ایندور» هند می‌گوید: «در سناریوی فعلی و باتوجه به حاکمیت کرونا بر جهان، انتظار نداریم وضعیت استخدام فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها مانند سال‌های قبل پررونق باشد و حتی با چنین شرایطی با به‌تاخیر افتادن فارغ‌التحصیلی دانشجویان به‌دلیل محدودیت‌های ایجادشده در دوران کرونا روبه‌رو هستیم. همه این مسائل درکنار هم باعث شده اشتغال این گروه از دانشجویان به تاخیر بیفتد و حتی مصاحبه‌های شغلی یا لغو شده یا با تاخیر زیادی انجام شوند.» او در ادامه، به انواع مهارت‌هایی اشاره می‌کند که بسته به تقاضای جامعه تغییر کرده و دلیل آن را نمی‌توان صرفا شیوع این بیماری دانست، بلکه این شرایط نقش کاتالیزور را ایفا کرده که باعث ایجاد تغییرات بیشتر شده است. یکی از دانشجویان سال آخر مهندسی در دهلی می‌گوید: «از زمانی که ویروس کرونا ادامه پیدا کرده، شاهد اخراج تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان بوده‌ایم. قرنطینه و بی‌ثباتی‌های مربوط به آن، تاخیر در برگزاری امتحانات و فارغ‌التحصیلی تاثیر منفی روی چشم‌انداز شغلی دانشجویان هندی دارد. موسسه فناوری دهلی و موسسه مدیریت کلکته هند جزء دو موسسه مهم این کشور هستند که تاکید کرده‌اند در خلال این همه‌گیری و قرنطینه، ممکن است بسیاری از شرکت‌ها مجبور شوند در برنامه استخدامی تجدیدنظر کنند.»
وزارت توسعه منابع انسانی هند به 23 موسسه وابسته به موسسه فناوری دهلی اعلام کرده که قرار است برای آن گروه از دانشجویانی که به‌دلیل شیوع ویروس کرونا ممکن است پیشنهاد شغلی خود را از دست بدهند یا از دست داده‌اند، یک رقابت استخدامی برگزار کند. طبق این گزارش، زمان برگزاری این رقابت آگوست2020 اعلام شده است. هیات نظارتی دانشگاهی، کمیسیون کمک‌های مالی دانشگاهی را با دستورالعمل تازه‌ای برای دانشگاه‌ها صادر کرده تا به دانشجویان اجازه دورکاری بدهد که از این میان می‌توان به کارآموزی اشاره کرد. این کار به دانشجویان در تقویت مهارت‌هایشان کمک کرده و زمینه کسب تجربه را برای آنها فراهم می‌کند، به‌طوری‌که بتوانند بعد از اتمام دوران قرنطینه و بازگشت شرایط به وضعیت عادی آماده ورود به کار شوند. هند باوجود آمار 8.7 درصدی بیکاری، از 25 مارس وارد دوران قرنطینه شد، اما مرکز کنترل اقتصادی هند اعلام کرده میزان کلی بیکاری در هند بیشتر از این آمارها و حدود 27 درصد در اوایل ماه می بوده است. حدود 12 میلیون جوان و فارغ‌التحصیل هندی هرساله وارد بازار کار می‌شوند.
استخدام دولتی فارغ‌التحصیلان در سریلانکا
سریلانکا جزء آن دسته از کشورهای آسیایی است که بخش آموزش عالی آن به‌شدت تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفت. تمام مدارس، دانشگاه‌ها و موسسه‌های آموزش عالی و کلاس‌های درس در این کشور از 12 مارس تعطیل شدند. روند پذیرش دانشگاه‌ها در سال جدید و آزمون‌های نهایی دانشگاه‌ها هم به تعویق افتاد. مبتلایان به کرونا در سریلانکا از نیمه ماه «می» روندی افزایش داشته و به‌دلیل اثرات منفی کرونا بر وضعیت اقتصادی، بیش از یک میلیون نفر در این کشور بیکار یا کم‌کار شده‌اند. البته به نظر می‌رسد بیشترین حجم بیکاری‌ها در مشاغل آزاد بوده و افرادی که در مشاغل دولتی مشغول به کار بوده‌اند، امنیت شغلی بالاتری داشته‌اند.
به گزارش universityworldnews، سالانه حدود سه‌چهارم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی سریلانکا در بخش خصوصی این کشور استخدام و مشغول به کار می‌شوند. یکی از دختران دانشجوی سال آخر مقطع کارشناسی که به‌دنبال کارآموزی در رشته خود است، می‌گوید: «در ابتدا پیش از شیوع کرونا، فرصت‌های شغلی زیادی داشتم اما حالا با توجه به شیوع ویروس، تنها موقعیت‌های کمی برای کار پیشنهاد می‌شوند. حتی وب‌سایت‌های شغل‌یابی هم گزینه‌های محدودی را پیش روی ما قرار می‌دهند. بسیاری از دوستان و هم‌دوره‌ای‌های دانشگاهی من هم برای پیدا کردن یک شغل مناسب برای خود با مشکل مواجه هستند.» به دلیل اوضاع بد اقتصادی به‌دنبال شیوع کرونا، بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی از ماه مارس در سریلانکا به حال تعلیق درآمده، بسیاری از مراکز تجاری شغل‌ها و حقوق‌ها را کاهش داده و بسیاری از کار بیکار شده‌اند. بانک مرکزی سریلانکا هم اعلام کرده است که اقتصاد به‌شدت تحت‌تأثیر قرار گرفته و رشد تولید ناخالص داخلی GDP به 1.5 درصد در سال 2020 کاهش یافته است. نرخ رشد GDP این کشور در سال 2019 حدود 2.3 درصد بوده است.
صندوق بین‌المللی پول، رشد مالی سریلانکا را منفی پیش‌بینی کرده است. با وجود این، دولت با توجه به وضعیت وخیم اقتصادی، تلاش کرده است طرح اشتغال فارغ‌التحصیلان دولتی را که پیش از انتخابات در اوایل سال جاری تنظیم شده، اجرایی کند. دولت در این تصمیم از سرمایه مالی تحت عنوان بسته حمایتی برای پرداخت به فارغ‌التحصیلان بیکار در ماه مارس استفاده کرده و در کنار آن، کار آموزش جهت کنترل و ردیابی کووید-19 را هم دنبال می‌کند. اما در این میان، طرح فارغ‌التحصیلان تنها مشمول دانشجویانی می‌شود که پیش از پایان سال گذشته فارغ‌التحصیل شده‌اند و فارغ‌التحصیلان سال جاری قادر به استفاده از آن نیستند.دولت سریلانکا در اوایل ماه مارس حدود 45 هزار فارغ‌التحصیل بیکار را استخدام کرد و از آنها خواست تا در برنامه‌های آموزشی شرکت کنند که به دلایلی به تأخیر افتاد. در همایشی که با عنوان انجمن ترکیبی فارغ‌التحصیلان بیکار برگزار شد، دولت متعهد شد برای تمام فارغ‌التحصیلان بیکار شغل فراهم کند. همچنین دولت متعهد به ارائه آموزش و پرداخت حقوق ماهیانه 264 دلار به آنها شده اما برخی فارغ‌التحصیلان هنوز حقوقی از دولت دریافت نکرده‌اند و حتی به دلیل قرنطینه دوران کرونا، اعتراض خود را در شبکه‌های اجتماعی عنوان کردند.
اشتغال فارغ‌التحصیلان؛ اولویت چینی‌ها
مساله اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی یکی از اولویت‌های دولت چین به شمار می‌رود که متأسفانه با شیوع ویروس کرونا، مانند بسیاری از کشورها اوضاع وخیمی پیدا کرده است. در گذشته برخی رسانه‌های رسمی از تخلف برخی دانشگاه‌ها به‌ویژه موسسات درجه دو، در ارائه اطلاعات غلط قراردادهای کاری یا تفاهمنامه‌های استخدامی به‌منظور بهبود رتبه‌های کاری خود گزارش داده بودند. به همین دلیل، وزارت آموزش عالی چین به دانشگاه‌ها و کالج‌ها دستور داده که خطاهای پیش‌آمده در گزارش آمار اشتغال را اصلاح کرده و گزارش صحیحی از آن ارائه دهند. به‌طورکلی، میزان اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی یکی از موضوعاتی است که در روند رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و جایگاه علمی دانشگاه‌ها تأثیر مثبتی می‌گذارد و امکان دسترس دانشگاه‌ها به بودجه‌های دولتی را نیز افزایش می‌دهد؛ بنابراین، برای چین که به‌تازگی هم به‌عنوان برترین کشور جهان از نظر علمی شناخته شده است، بالا بودن نرخ اشتغال فارغ‌التحصیلانش اهمیت بالایی دارد و برای رفع موانع موجود تلاش می‌کند. آمارهای ارائه‌شده از میزان اشتغال به‌ویژه در دوران کرونا از اهمیت بالایی برخوردار است و این شرایط به دلیل قرنطینه و منع سفرها، در برخی مناطق چین باعث وخیم شدن وضع اقتصادی شده است.
به گفته وزیر آموزش عالی چین، وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در سال 2020 وحشتناک است و وظیفه تضمین اشتغال این عده، کار بسیار دشواری است. تاکنون دستورالعمل‌هایی ازسوی وزارت آموزش عالی چین به برخی دانشگاه‌ها فرستاده شده و خواستار آمار دقیق فارغ‌التحصیلان شاغل شده‌اند. فارغ‌التحصیلان هم باید اطلاعات خود را در پلتفرم دولتی ویژه‌ای که برای این منظور طراحی شده، بررسی کرده و هرگونه مغایرتی را اطلاع دهند. حدود 8.74 میلیون دانشجو در ماه ژوئن از دانشگاه‌های چین فارغ‌التحصیل شدند. گزارش ارائه‌شده ازسوی مقامات رسمی چین، نرخ بیکاری را تا پایان ماه «می» در این کشور 5.9 درصد اعلام کرده است. حدود 290 میلیون کارگر مهاجر نیز جزء این آمار است که به‌شدت تحت تأثیر قرنطینه دوران کروناست. نرخ بیکاری در میان جوانان 20 تا 24 ساله که بیشتر آنها فارغ‌التحصیلان جدید دانشگاهی هستند، بین ماه‌های آوریل و می‌حدود 1.7 درصد گزارش شده که نسبت به اوایل امسال 383 درصد بیشتر شده است. اگر وضعیت کرونایی فعلی را بخواهیم با شرایط شیوع ویروس سارس در سال 2003 که تأثیر گسترده‌ای مانند کووید-19 نداشته، مقایسه کنیم، باید بگوییم نرخ بیکاری در آن سال بین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی حدود 30 درصد بود. برخی گزارش‌ها حکایت از آن دارد که نیاز به استخدام فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در شرکت‌های کوچک نسبت به همین زمان در سال گذشته حدود 60 درصد کاهش یافته است. در این برهه زمانی، دانشگاه‌ها ازسوی مقامات دولتی تحت فشار قرار گرفته‌اند تا نسبت به شغل‌یابی به فارغ‌التحصیلان خود کمک کنند. یکی از مدیران دانشگاهی ماه گذشته اعلام کرد نرخ اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی سال جاری در مقایسه با 95 درصد سال گذشته، به حدود 45 تا 50 درصد رسیده و کاهش قابل توجهی داشته است.
گسترش استخدام‌های دولتی در چین
دولت چین برای اجرای طرح گسترش استخدام فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، موقعیت‌های شغلی بیشتری را در بخش‌های نظامی، خدمات شهری و شرکت‌های دولتی برای آنها باز کرده است. بخش تجاری به‌ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط نیز از گزینه‌های انتخابی برای شروع به کار برای این گروه از دانشجویان است. ارتش چین در سمت افسر موقعیت‌های شغلی را پیش‌روی فارغ‌التحصیلان قرار داده و این اولین باری است که ارتش چین از میان غیرنظامیان اقدام به جذب نیرو می‌کند. علاوه‌بر این، وزارت آموزش عالی چین هم طرح ثبت‌نام دانش آموختگان تحصیلات تکمیلی را گسترش داده و مشاغل بیشتری را در زمینه‌های آموزش و پژوهش در دسترس فارغ‌التحصیلان قرار داده تا بتوانند در این بخش‌ها مشغول به کار شوند.
* مترجم: ندا اظهری