به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، شاید زمانی که آن مجسمهساز درحال طراحی آن مجسمه مهم بود، هرگز فکر نمیکرد روزی این مجسمه سرش کنده شود یا از بالا به پایین سقوط کند. طی یک ماه گذشته در سراسر جهان، جنبش اعتراضی برای مرگ جورج فلوید سیاهپوست تشکیل شده است. کسی که مطمئنا مرگ دردناکی داشت و هر کسی با شنیدن نوع مرگش ناراحت و مکدر میشد. اما همه چیز با مرگ جورج فلوید به پایان نرسید. این تازه شروع یک اتفاق در سراسر جهان بود و باعث بیداری همه شد. جنبشهای اعتراضی از آمریکا شروع شد و به همه دنیا سرایت کرد. اول با نوشتن اعتراض روی کف خیابان و در و دیوار شروع کردند و بعد هم رسیدند به مجسمههای کسانی که یک رگههایی از نژادپرستی داشتند یا علیه سیاهان و رنگینپوستان در سراسر دنیا کارهایی انجام دادند. مجسمهها را شکستند یا رنگآمیزی کردند یا مسئولان شهری را مجبور کردند که آن مجسمهها را از سطح شهر جمعآوری کنند. البته به همین کار هم اکتفا نکردند، حتی اگر خیابانی هم به نام این افراد بود، در امان نماند و اسمشان از خیابان پاک شد. در گزارش امروز، به سراغ افرادی رفتیم که مجسمهشان در این اتفاقات برچیده شد. خیلیهایشان بردهفروش بودند یا بهقول معروف تاجر برده یا اینکه پزشکی که آزمایشهایش را روی سیاهپوستان انجام میداد و از گفتن این مساله ابایی نداشت که چندین هزار نفر را با همین آزمایشها از بین برده است. اما شاید مرگ جورج فلوید پایان همه این آدمهایی بود که مجسمههای سنگیشان سالها در معرض دید عموم قرار داشت. مجسمههایی که روزی مایه افتخار بودند اما حالا دیگر نیستند.
ادوارد کالستون
18 خرداد 99 یا همان 7 ژوئن 2020، در شهر بریستول انگلستان، مجسمه ادوارد کالستون را به پایین کشیدند و به رودخانه انداختند.
ادوارد کالستون متولد ۲ نوامبر ۱۶۳۶ یک تاجر برده اهل انگلستان و همچنین عضو پارلمان این کشور بود که بهقول خودشان کارهای خیرخواهانهای نیز در کشور خود انجام میداد. او از مدارس، گرمخانهها، بیمارستانها و کلیساها در شهرهای بریستول و لندن حمایت میکرد. نام وی در چندین خیابان و مدرسه مانده است. او درمجموع ۸۴ هزار مرد، زن و کودک را از آفریقا آورد و بهعنوان برده فروخت که حین جابهجایی ۱۹ هزار نفرشان مردند. در قرن هفدهم میلادی بردهفروش بود و مجسمهاش در بریستول، سالها تماشاگر مردم شهر بود. چرا باید مجسمه یک تاجر برده در یک شهر نصب شود؟ گویا ادوارد کالستون بخشی از درآمدش را که حاصل تجارت برده بود، صرف آبادانی شهر بریستول کرده و از این بابت اعتبار و احترامی برای خودش کسب کرده بود. حالا در جریان اعتراضات اخیر علیه نژادپرستی، مردم معترض بیطاقت شده و چندی پیش مجسمه را از روی سکویی که نصب شده بود، پایین کشیدند و به رودخانه انداختند.
کریستف کلمب
از 25 ماه میتا همین امروز که تقریبا یک ماه از مرگ جورج فلوید گذشته است، تقریبا مجسمههای کریستف کلمب در سراسر آمریکا پایین کشیده شده اند.
یک سوداگر و دریانورد اهل جنوای ایتالیا که بر حسب اتفاق قاره آمریکا را کشف کرد. او که از طرف پادشاهی کاستیل (بخشی از اسپانیا)، مأموریت داشت تا راهی از سمت غرب بهسوی هندوستان بیابد، در سال ۱۴۹۲ با سه کشتی از عرض اقیانوس اطلس گذشت، اما بهجای آسیا به آمریکا رسید. کلمب هرگز ندانست که قارهای ناشناخته را کشف کرده است. او از چهرههای بحثبرانگیز تاریخ است. سرخپوستان آمریکا او را مسئول مستقیم یا غیرمستقیم کشتار دهها میلیون نفر از مردم بومی و عامل استثمار آمریکا از سوی اروپا میدانند. او متهم است به نسلکشی بومیان آمریکا. در تقویم آمریکا روزی بهنام کریستف کلمب نامگذاری شده و از او مجسمههای متعددی با اندازههای مختلف در ایالتهای مختلف آمریکا نصب شده است. اما فعالان هوادار حقوق بومیان آمریکا همواره به بزرگداشت کلمب اعتراض کردهاند، چراکه معتقدند سفر اکتشافی او به آمریکا، به استعمار و نسلکشی اجداد آنها منجر شد. در جریان اعتراضات اخیر، بسیاری از مجسمههای کلمب در ایالتهای مختلف بهدست معترضان سرنگون یا مخدوش شدهاند. یکی از مجسمههای کلمب در ایالت ویرجینیا به آتش کشیده شد، سر مجسمه دیگری از کلمب در میامی قطع شد، مجسمه ۳ متری کاشف آمریکا در مینهسوتا به زیر کشیده شد و روی پایه یکی دیگر از مجسمههای او نوشتند: «کلمب نماد نسل کشی بود.»
وینستون چرچیل
مجسمه وینستون چرچیل در تاریخ 19 ژوئن 2020 در لندن پایین کشیده شد.
سر وینستون لئونارد اسپنسر چرچیل متولد 30 نوامبر 1874 سیاستمدار، افسر ارتش و نویسنده بریتانیایی بود. وی طی سالهای 1940 تا 1945، یعنی در طول جنگ جهانی دوم و بار دیگر بین سالهای 1951 تا 1955 نخستوزیر بریتانیا بود. جز دو سال ۱۹۲۲ تا ۱۹۲۴، چرچیل از ۱۹۰۰ تا ۱۹۶۴ نماینده پارلمان بود. بهعنوان یک معتقد به لیبرالیسم اقتصادی و امپریالیست بیشتر عمرش را در حزب محافظهکار عضو بود که از سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۵ رهبریاش را نیز برعهده داشت. او از سال ۱۹۰۴ تا ۱۹۲۴ عضو حزب لیبرال بود. در جریان اعتراضات نژادپرستی در دنیا، معترضان خواهان برابری تمام نژادها بودند. به همین دلیل هم مجسمه وینستون چرچیل در مرکز لندن از آسیب معترضان در امان نمانده است. معترضان، سیاستهای چرچیل در زمان قحطی هند در سال ۱۹۴۳ را عامل مرگ میلیونها هندی در ایالت بنگال میدانند و از این رو مجسمهاش را مخدوش کردهاند. صادقخان، شهردار پاکستانیالاصل لندن هم گفته نام خیابانها و نقاط دیدنی شهر را بررسی کرده و بسیاری از نامها بازتاب دوران گذشته هستند؛ دورانی که کشور انگلستان بخش بزرگی از ثروت خود را مدیون نقش بردههاست.
لئوپولد دوم
به مجسمه لئوپولد دوم در بلژیک توسط معترضان رنگ پاشیده شد و درنهایت مسئولان شهر مجبور شدند مجسمه او را بردارند.
لئوپولد دوم متولد ۹ آوریل ۱۸۳۵، دومین پادشاه بلژیک بود. اما برای اینکه بدانید چرا معترضان به نژادپرستی به مجسمه او حمله کردند باید گفت کنگو از سال ۱۸۸۵ رسما بهعنوان مستعمره لئوپولد دوم، پادشاه وقت بلژیک درآمد و این پادشاه بلژیکی در طول مدت حکومت شخصی بر دولت آزاد کنگو، موجب قتلعام و مرگ بیش از ۱۰ میلیون نفر از مردمان بومی شد. جنبشهای اعتراضی علیه نژادپرستی به بلژیک هم رسیده و مردم این کشور روی مجسمه لئوپولد دوم رنگ پاشیدند. البته آنها مجسمه را سرنگون نکردهاند اما خواستار جابهجایی سریعتر این مجسمه شدند که بالاخره مسئولان شهر مجبور شدند مجسمه او را بردارند.
جورج واشنگتن
مجسمه جورج واشنگتن در تاریخ 10 ژوئن 2020 که در نزدیکی کاخسفید قرار داشت، به زیر کشیده شد.
جورج واشنگتن متولد 22فوریه 1732ژنرال ارتش، سیاستمدار بلنـــدپایـــه، از رهبــران انقلاب آمریکا و نخستین رئیــــسجمـــهــور آمریـــکا بود، این سمـــت را از سال ۱۷۸۹ تا سال ۱۷۹۷ در دست داشت. او از مهمترین چهرههای تاریخ آمریکاست. نقش او بهخصوص در کسب استقلال برای مستعمرات آمریکایی و سپس متحد کردن آنها زیر پرچم حکومت فدرال ایالات متحده قابل توجه است. اما نکته قابل توجه اینجاست مردمی که به وقایع اخیر اعتراض کردند، مجسمه جورج واشنگتن را که در نزدیکی کاخسفید قرار داشته، به پایین کشیدند؛ دلیلشان هم همراه با استدلالی از زندگی او بود بنیانگذار این کشور، ۳۱۷ برده سیاهپوست داشت!
جیمز ماریون سیمز
مجسمه او در نیویورک آمریکا نصب شده بود که معترضان مجسمهاش را سرنگون کردند.
جیمز ماریون سیمز، پزشکی آمریکایی است که در آفریقا فعالیت میکرد. در دهه 1840، از او بهعنوان بنیانگذار علوم زنان یاد میشود او آزمایشهایی در زمینه جراحی روی زنان برده آفریقایی، بدون بیهوشی انجام داد. این زنها اغلب بهخاطر عفونتهایی که بعد از این آزمایشها مبتلا میشدند، فوت میکردند. وی برای آزمودن نظریهاش درباره علتهای تشنج آرواره در نوزادان، آزمایشهایی انجام داد که در آنها سوزنهای کفاشی را در اطراف استخوانهای جمجمه زنان برده حرکت می داد.
رابرت میلیگان
مجسمه رابرت میلیگان، بردهدار بریتانیایی از خیابان وستایندیا در شرق لندن پایین کشیده شد.
رابــرت مـیـلیگان و خانوادهاش مالکان مزارع شکر در جامائیکا بودند و او همچنین یک تاجر برده بود که به هنگام مرگ در سال ۱۸۰۹، دو مزرعه در جامائیکا و بیش از ۵۰۰ برده داشت. این مجسمه در خارج از موزه داکلندز لندن تعبیه شده بود. موزه داکلندز لندن و همچنین شورای منطقه تاور هملتس شهر لندن در بیانیهای اعلام کرد که «بناها و دیگر اماکن و سایتهای تاریخی را نیز بررسی خواهد کرد.» در بیانیه این موزه همچنین آمده است: «این مجسمه برای مدت طولانی در بیرون این موزه به نمایش درآمده بود.»
ژنرال جی.ای.بی
مجسمه جیمز ایول براون استوارت در ویرجینای آمریکا پایین کشیده شد.
جیمز ایول براون «جب» استوارت، ملقب به جی.ای.بی استوارت که از افسران ارتش ایالات متحده و از فرماندهان جنوبی ارتش کنفدراسیون آمریکا یا ایالات مؤتلفه آمریکا بود. لقب «جب» را یکی از دوستانش در ابتدای نام خانوادگی وی قرار داد. استوارت یک فرمانده سوارهنظام ارتش کنفدراسیون جنوب بود که بهدلیل تواناییها و نبوغ نظامیاش به یکی از فرماندهان الهام بخش جنوب تبدیل شد. مهارت وی پشتیبانی با کمک سوارهنظام در یورشها و عملیات آفندی بهشمار میرفت. وی یکی از مورد اعتمادترین افسران زیردست ژنرال رابرت ای لی بوده بهطوریکه از وی بهعنوان چشمها و گوشهای ژنرال لی یاد میکردند. خانواده او بردهدار بودند و برای همین در روزهای اعتراض به نژادپرستی، او و مجسمهاش هم از این اتفاق در امان نبودند.
چارلز لین فنلاندی
در شهر بیرمنگام ایالت آلاباما، تظاهراتکنندگان با استفاده از یک حلقه طناب و کامیون اقدام بهپایین کشیدن مجسمه چارلز لین فنلاندی از پایگاه دریایی وی کردند.
در ایالـــت آلابـــامــا بیشتر سیاهپوست هستند و مجسمه چارلز لین فنلاندی در پایگاه دریایی این شهر واقع است. چارلز لین با توجه به سابقه نظامیای که داشته، به کمک کسانی رفته است که بردهداری میکردند و همین مساله باعث شد تا بعد از شروع اعتراضات مجسمه او بهسرعت در محل زندگیاش پایین کشیده شود.
سیسیل رودرز
18 ژوئن 2020، مجسمه سیسیل رودرز که در کالج اوریل دانشگاه آکسفورد در منطقه آکسفورد انگلستان قرار داشت، برداشته شد.
سیسیل رودرز بازرگان و سیاستمدار انگلیسی در جنوب آفریقا بود که یکی از مشهورترین حامیان سیاستهای استعمارگرانه انگلیس بهشمار میرفت. سیسیل رودز در سال ۱۸۵۳ در هرتفوردشر انگلستان متولد شد. او پنجمین فرزند خانواده بود. بهعلت بیماری آسم او، خانوادهاش او را به آفریقا فرستاد چراکه عقیده داشتند، هوای گرم آنجا به بهبود او کمک خواهد کرد. او موسس شرکت الماس دبیرز است که امروزه بیش از ۴۰درصد از سهم بازار الماس جهان را بهخود اختصاص داده است. او همچنین بهعنوان موسس کشور رودزیا شناخته میشود که بعدها به دو کشور رودزیای شمالی و جنوبی تقسیم شد و امروزه آنها را با نامهای زیمبابوه و زامبیا میشناسیم.
* نویسنده: عاطفه جعفری، روزنامهنگار